Αρχειακό υλικό: «ΠΡΟΣ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ»


ΑΡΧΕΙΟ

Πριν 80 χρόνια, τον Αύγουστο του 1922, με τον ξεριζωμό του ελληνικού πληθυσμού από τις πανάρχαιες εστίες του, έκλεισε η τελευταία πράξη της μικρασιατικής τραγωδίας.

Η μικρασιατική καταστροφή στάθηκε μια από τις μεγάλες τομές της νεοελληνικής ιστορίας και επηρέασε όλους τους τομείς της εθνικής μας ζωής. Εδωσε αιματηρό τέλος στην ιδεολογία της «Μεγάλης Ιδέας», που επί έναν ολόκληρο αιώνα αποτέλεσε τον άξονα της πολιτικής της πλουτοκρατικής ολιγαρχίας και των κομμάτων της στη χώρα μας.

Η απότομη δημογραφική αύξηση του πληθυσμού με την είσοδο στον ελλαδικό χώρο 1.500.000 προσφύγων, επέφερε πλήρη αναστάτωση στην παραδοσιακή δομή της κοινωνίας.

Οι εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες, βιοτέχνες, εμπορευόμενοι, εργατοϋπάλληλοι της Μικράς Ασίας και του Πόντου που σ’ ένα μεγάλο μέρος τους παραγωγικά, κοινωνικά και πολιτιστικά βρίσκονταν σε πιο εξελιγμένο επίπεδο από τους γηγενείς, δημιούργησε καινούργιους συσχετισμούς στις κοινωνικοπολιτικές δυνάμεις της χώρας.

Οι μικρασιάτες πρόσφυγες ήρθαν να πυκνώσουν τις γραμμές εκατοντάδων χιλιάδων πεινασμένων και κατεστραμμένων από τον οκτάχρονο πόλεμο γηγενών. Η έλλειψη κατοικιών, η έλλειψη στοιχειώδους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, η εξαθλίωση και η πείνα θέριζαν κατά δεκάδες χιλιάδες τους πρόσφυγες. Σε προκήρυξη του ΣΕΚΕ (Κ) προς τις εργαζόμενες προσφυγικές μάζες μεταξύ άλλων αναφέρονταν: «Ολόκληρη η Μακεδονία, Θεσσαλία κλπ. κατάντησε πέρα για πέρα το νεκροταφείο των προσφύγων. Πεθαίνουν αράδα οι προσφυγικές μάζες. Τους δίνουνε τάχατες ένα ξεροκόμματο γης. Αυτό πως θα το καλλιεργήσουνε οι πρόσφυγες; Με τα δάκτυλά τους; Οχι βέβαια, με τα εργαλεία, με τις μηχανές. Εργαλεία και μηχανές δε δίνουν όμως οι πλουτοκράτες και το κράτος τους, λέγοντας πως δεν έχει το κράτος, είναι φτωχό. Μην ξεχνάτε όμως ότι αυτό το κράτος δάνεισε 30 εκατομμύρια δραχμές στους χρηματιστές, σ’ αυτούς που ανεβάζουνε τη λίρα και ακριβαίνουν τη ζωή».

Με λίγα λόγια, μετά τη μικρασιατική τραγωδία, η κατάσταση των εργαζομένων χειροτέρευσε και τα προβλήματα οξύνθηκαν. Δημιουργήθηκαν και νέα προβλήματα, όπως το προσφυγικό και άλλα. Το ΚΚΕ, που είχε καταδικάσει τη μικρασιατική εκστρατεία σαν ξένη και αντίθετη με τα συμφέροντα του ελληνικού λαού και που με βάση τις αρχές του είχε στιγματίσει τον τυχοδιωκτισμό των κομμάτων της ολιγαρχίας που, παρά τις μεταξύ τους διαφορές και αντιθέσεις, ήταν υπέρ της εκστρατείας, αγωνίστηκε με όλες τις δυνάμεις του για την αποκατάσταση των προσφύγων και για τη λύση των προβλημάτων τους με την ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος.

Το κείμενο αυτό, που δίνουμε για πρώτη φορά στη δημοσιότητα από τις στήλες της ΚΟΜΕΠ, είναι ενδεικτικό για το ενδιαφέρον του κόμματος της εργατικής τάξης, του ΚΚΕ, για την προβολή και τη λύση των μεγάλων και δύσκολων προβλημάτων που αντιμετώπιζαν οι πρόσφυγες.

ΠΡΟΣ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ* (ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΚΔ) ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Σύντροφοι,

Ενα από τα μεγάλα προβλήματα μέσα στη χώρα μας, σήμερα, είναι και το προσφυγικό. Είναι αλήθεια πως η λύση του προβλήματος αυτού, απ’ τη χρεοκοπημένη αστική τάξη δημιουργεί γι’ αυτήνε σωστό αδιέξοδο. Οι εξαθλιωμένες προσφυγικές μάζες σήμερα που είναι τα φτηνά χέρια για τον πλουτισμό και το μεγάλωμα της βιομηχανίας ζητάνε στέγη, τροφή, εγκατάσταση, περίθαλψη, πράγματα που είναι ανίκανη η αστική τάξη να τους προσφέρει. Αν όμως το γεγονός αυτό σπρώχνει τις προσφυγικές μάζες, και με μια κατάλληλη εργασία δική μας προς τ’ αριστερά, ως τόσο αυτές απ’ αυτήν ακριβώς την οικονομική τους εξαθλίωση και την ολοσχερή έλλειψη πολιτικής διαπαιδαγωγήσεως εύκολα μπορούν ν’ αποτελέσουν την κοινωνική βάση του φασισμού. Η πρόσφατη ιστορία των γεγονότων της Μακεδονίας μας το απέδειξε τρανότατα αυτό. Απ’ αυτά λοιπόν τα πράγματα είμαστε υποχρεωμένοι να προσέξουμε που το ζήτημα ...

Πρέπει να ομολογήσουμε ότι ο Κονδύλης φάνηκε πιο έξυπνος στο σημείο αυτό. Το Συνέδριο του κόμματος δεν μπόρεσε να εξετάσει πλατιά το ζήτημα αυτό ωστόσο όμως καθόρισε και εδώ την κεντρική γραμμή που είναι η επαναστατική ένωση των εργατών, ντόπιων και προσφύγων, με την κατάκτηση των διοικήσεων των προσφυγικών οργανώσεων χωρίς η κατάκτηση αυτή να γίνεται εντελώς μηχανικά αλλά με εντατικό αγώνα για τις άμεσες απαιτήσεις των προσφύγων. Παρ’ όλη όμως την κεντρική μας αυτή γραμμή δεν έχουμε ακόμα καθορίσει τα συγκεκριμένα μας συνθήματα μέσα στους πρόσφυγες, και τούτο γιατί δεν ξέρουμε την κατάσταση των προσφύγων, τις ανάγκες και τις απαιτήσεις τους, μ’ ένα λόγο δεν μπήκαμε και δεν ζούμε μέσα στους πρόσφυγες.

Οτι όμως δεν έγινε, πρέπει να γίνει τώρα. Η ΕΕ για τη δράση σ’ αυτό το επίπεδο κατήρτισε μια Κεντρική Προσφυγική Επιτροπή για την μελέτη του ζητήματος, της οικονομικής καταστάσεως των προσφύγων, την οργάνωση τους κλπ. Για να μπορέσει όμως η επιτροπή αυτή να φέρει σε τέλος το βαρύ της αυτό έργο έχει ανάγκη απ’ τη βοήθεια όλων των οργάνων του κόμματος και όλων των συντρόφων. Σε κάθε Τμήμα, σε κάθε Ομιλο πρέπει να γίνει μια τέτια τοπική επιτροπή έργο της οποίας θα είναι η μελέτη του ζητήματος, πάνω στο παρακάτω συγκεκριμένα σημεία.

α) Πόσοι πρόσφυγες είναι στην περιφέρειά σας. β) Πόσοι απ’ αυτούς εργάτες, πόσοι αγρότες, πόσοι μικροαστοί. γ) Αν δουλεύουν όλοι και που. δ) Αν αποκαταστάθηκαν και πόσοι. ε) Αν ανήκουνε σε επαγγελματικές οργανώσεις ντόπιων και πόσοι δεν ανήκουνε. στ) Αν υπάρχουν προσφυγικές οργανώσεις και πόσες. ζ) Τι είδους οργανώσεις είναι αυτές, αν λειτουργούν και πως λειτουργούν. η) Αν έχουμε συντρόφους πρόσφυγας και αν στις οργανώσεις αυτές έχουμε φράξιες (ομάδες) κομμουνιστικές. θ) Αν οι αγρότες πρόσφυγες πήρανε κτήματα και πόσοι. ι) Αν λαβαίνουν μέρος στον αγώνα μας και πως τον βλέπουνε τον αγώνα μας αυτό.

Αυτά περίπου είναι τα γενικά σημεία πάνω στα οποία θα εργασθούν οι τοπικές προσφυγικές επιτροπές, στέλνοντας στην κεντρική προσφυγική επιτροπή κάθε μήνα μιαν έκθεση της προόδου της εργασίας των.

Ιδιαιτέρως τα αγροτικά τμήματα να προσέξουν τις συγκρούσεις των εντοπίων και προσφύγων, να μελετήσουν τα αίτια απ’ τα οποία προκαλούνται, και να δίνουν την κατάλληλη κατεύθυνση πάνω στη γραμμή της επαναστατικής ενότητος προσφύγων και εντοπίων. Προκειμένου η επιτροπή να προετοιμάσει μιαν εργασία που θα χρησιμεύσει ως βάση τόσο για το προσεχές συνέδριο του κόμματος όσο και για να δίδονται κάθε φορά τα κατάλληλα συνθήματα, πρέπει να συστήσετε σε κάθε σύντροφο και συμπαθούντα που έχει συγκεντρώσει πληροφορίες από τη ζωή και την κατάσταση των προσφύγων, ή που μπορεί να συλλέξει, να συνδεθεί μαζί μας και να μας στείλει την εργασία του σύντομα. Επίσης αν στην πόλη σας ή στην περιφέρειά σας βγαίνει καμμιά προσφυγική εφημερίδα, θα προσπαθήσετε να μας στέλνετε μια σειρά της εφημερίδος αυτής (επί πληρωμή). Η κεντρική προσφυγική επιτροπή θα σας δίνει πάντα δια του Ριζοσπάστη τα συνθήματα για τον αγώνα στους πρόσφυγες.

Επί τη ευκαιρία αυτή η κεντρική προσφυγική επιτροπή εργάζεται για μια γενική κινητοποίηση των προσφυγικών μαζών πάνω στο ζήτημα των ενοικίων που υποχρεώνονται να πληρώνουν οι πρόσφυγες στους συνοικισμούς και αλλού, εν συνδυασμώ με τις άλλες απαιτήσεις των προσφύγων. Θα ζητήσουμε όχι μόνον να μην πληρώνουν οι πρόσφυγες ενοίκιο, αλλά και να δοθούν συνοικισμοί ως ιδιοκτησία των προσφύγων.

Με την πεποίθηση, σύντροφοι, ότι θα εκτιμήσετε όπως πρέπει της σημασία της εργασίας αυτής, και ότι θα καταβάλλετε κάθε προσπάθεια για να επιτύχει, σας στέλνουμε τους συντροφικούς μας χαιρετισμούς.

Για την ΕΕ

Ο Γραμματεύς του Κόμματος


ΣημειώσειςΣημειώσεις

Κείμενο από το Αρχείο του ΚΚΕ, 17.12.1924.