Η οργανωμένη κοινωνική προσφορά και δράση που δεν επιβάλλεται με θεσμικό τρόπο έχει ως βασικό χαρακτηριστικό της την εθελοντική στράτευση. Οργανώσεις της εργατικής τάξης και άλλες μαζικές λαϊκές οργανώσεις, κινήσεις, ομάδες πρωτοβουλιών κλπ. -θεσμικά ή όχι αναγνωρισμένες- είναι εθελοντικού χαρακτήρα.

Η συμμετοχή εθελοντικού χαρακτήρα εκφράζει και υπηρετεί με άμεσο ή έμμεσο τρόπο κοινωνικές σχέσεις και ταξικά συμφέροντα, άσχετα σε ποιο βαθμό αυτά κατανοούνται υποκειμενικά. Στα υποκειμενικά κίνητρα συμπεριλαμβάνονται στον ένα ή τον άλλο βαθμό αξίες όπως η ανιδιοτέλεια, η συλλογικότητα, η κοινωνική αλληλεγγύη. Στα πλαίσια της ταξικής καπιταλιστικής κοινωνίας η διάθεση για κοινωνική προσφορά μπορεί να χειραγωγηθεί από την κυριαρχία της άρχουσας τάξης και να μπει στην υπηρεσία των στενών ταξικών συμφερόντων της.

Ετσι παρ’ ότι οι συλλογικές μορφές κοινωνικής δράσης και προσφοράς δεν είναι καθόλου καινούργιες, η προβαλλόμενη έννοια «εθελοντισμός» εμφανίζεται τις τελευταίες δεκαετίες σε σύνδεση με την έννοια Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ). Προβάλλονται ως ο «τρίτος τομέας της οικονομίας» δηλαδή ως δράση των εθελοντών και άλλων μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) με το ιδιωτικό κεφάλαιο σε τομείς κοινωνικής πολιτικής, περιβάλλοντος, πολιτισμού, αθλητισμού.

Σύμφωνα με την ΕΕ οι ΜΚΟ είναι σωματεία και ιδρύματα με ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, τα οποία εκπληρώνουν στους διάφορους τομείς ποικίλες και σημαντικές λειτουργίες από την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών έως την κοινωνική αλληλεγγύη, τη δημόσια υγεία, την προώθηση της ενεργούς συμμετοχής του πολίτη και την έκφραση της βούλησης ορισμένων κοινωνικών στρωμάτων ή ομάδων συμφερόντων, αποτελώντας συχνά αποτελεσματική και ελαστική απάντηση στις νέες και αυξανόμενες ανάγκες των πολιτών που η δημόσια αρχή δεν κατορθώνει πλέον να ικανοποιήσει πλήρως.

Η συγκρότηση και αξιοποίηση των ΜΚΟ εκφράζει την προσπάθεια για μεγάλου βάθους παρέμβαση των κρατικών και διακρατικών μηχανισμών, όπως η ΕΕ, να ελέγξουν και κατευθύνουν τη διάθεση για κοινωνική προσφορά και δράση με μορφές που εξυπηρετούν τα ταξικά συμφέροντα του κεφαλαίου.

Εδώ εμφανίζεται μια αντίφαση του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος, που από τη μια καλλιεργεί τον ατομικισμό και από την άλλη καλεί σε κοινωνική προσφορά μέσω του «εθελοντισμού» για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου.

Το ΚΚΕ είναι υπέρ της εθελοντικής δράσης και προσφοράς που υπηρετεί τα συμφέροντα των λαϊκών δυνάμεων. Είναι αντίθετο όμως με το περιεχόμενο που δίνει στον εθελοντισμό, κάθε φορά, η αστική τάξη, που αξιοποιεί την διάθεση για κοινωνική προσφορά και την χρησιμοποιεί τελικά εις βάρος της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Η κυβέρνηση στις σημερινές συνθήκες, εντάσσει τον εθελοντισμό στην πολιτική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων που ασκεί με σκοπό το κέρδος. Ακριβώς σε αυτή τη μορφή άσκησης του εθελοντισμού είμαστε αντίθετοι, που στο όνομα της κοινωνικής προσφοράς την υπονομεύει και την εκφυλίζει. Με την πολιτική της αυτή η κυβέρνηση, εκτός των άλλων, προσπαθεί να διαμορφώσει αντιλήψεις για το πως πρέπει να είναι η μορφή κοινωνικής συμμετοχής και δράσης. Γενικότερα η αστική προπαγάνδα επιδιώκει να του δώσει χαρακτηριστικά μιας μορφής πολιτικής και κοινωνικής συμμετοχής, χτυπώντας με όλους τους τρόπους (ιδεολογικά - πολιτικά - προπαγανδιστικά - οργανωτικά - οικονομικά) τις κλασικές μορφές λαϊκής οργάνωσης και συμμετοχής. Ταυτόχρονα, όμως, εκεί που υπάρχουν φιλοκυβερνητικές, ελεγχόμενες, συμβιβασμένες ηγεσίες συνδικάτων, άλλων φορέων, η κυβέρνηση διαθέτει χρήματα και μέσα ώστε να οργανώσουν αυτοί οι φορείς τον εθελοντισμό. Με ανάλογο τρόπο χρησιμοποιεί και τοπικές αρχές. Με τον τρόπο αυτό αποπροσανατολίζει το κίνημα, το χειραγωγεί με στόχο την ενσωμάτωσή του στην πολιτική διαχείρισης του συστήματος.

Το ΚΚΕ στηρίζει κάθε ηθική και υλική σε κρίσιμες συνθήκες εθελοντική προσφορά. Είναι υπέρ της συμπαράστασης, της αλληλεγγύης της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων προς τους δεινοπαθούντες συναδέλφους τους και τις οικογένειές τους, χωρίς καμιά προσδοκία ατομικής ωφέλειας ή ανταπόδοσης της βοήθειας, παρά με μοναδικό γνώμονα το ταξικό συμφέρον και την ταξική αλληλεγγύη.

Αυτή η θέση του ΚΚΕ έρχεται σε αντίθεση με την υποκριτική «προσφορά» των μεγαλοαστών «φιλάνθρωπων», επίσης, με τον «επαγγελματικό» εθελοντισμό δηλαδή με τη μαύρη, απλήρωτη εργασία που αναγκάζει τους εργαζόμενους-ανέργους να «προσφέρουν», κυρίως τους νέους και τις γυναίκες και για να αντικαταστήσουν την κρατική κοινωνική πολιτική.

Ο εθελοντισμός ως κίνημα με λαϊκές μορφές οργάνωσης, με αρχές και με ιδέες αναπτύχθηκε στις σοσιαλιστικές χώρες. Είναι μια δοκιμασμένη στην πράξη μορφή συλλογικής δράσης, αλληλεγγύης και ανθρωπιάς. Η ιδέα της εθελοντικής προσφοράς και δράσης, της στράτευσης με υψηλά ιδανικά και σκοπούς διαπερνά την κομμουνιστική ιδεολογία και οι κομμουνιστές με τη στάση και τη δράση τους σε όλες τις χρονικές περιόδους την κάνουν πράξη. Συμμετοχή κομμουνιστών: στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο το 1936, στον εθνικοαπελευθερωτικό και αργότερα στον αντιιμπεριαλιστικό αγώνα 1940-1949, στη δημιουργία της Εθνικής Αλληλεγγύης με τη συμμετοχή της πλειοψηφίας του λαού, σε μπριγάδες στην Κούβα, Νικαράγουα κλπ.

Εξάλλου οι κομμουνιστές είναι εθελοντικά στρατευμένοι και παλεύουν μέσα από το κόμμα τους για τη κοινωνική απελευθέρωση της εργατικής τάξης, με την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος και την εγκαθίδρυση της σοσιαλιστικής εξουσίας. Στην πάλη αυτή αναδείχθηκαν αγωνιστές και αγωνίστριες που για να γίνουν πράξη οι ιδέες, οι αξίες, τα ιδανικά του σοσιαλισμού, εθελοντικά πρόσφεραν, θυσίασαν και την ίδια τους τη ζωή.

Εκτός από τους κομμουνιστές, εθελοντές επίσης είναι και οι συνδικαλιστές του ταξικού ρεύματος στο συνδικαλιστικό κίνημα, όπως και άλλοι αγωνιστές των μαζικών κοινωνικών κινημάτων, της ειρήνης και του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος που με αυταπάρνηση και αυτοθυσία συμβάλλουν στον αγώνα ενάντια στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών, ατομικών και συλλογικών από αυτούς που ιδιοποιούνται τον πλούτο που παράγουν οι εργαζόμενοι και καταδυναστεύουν τους λαούς.

Η προσπάθεια αλλοίωσης του ταξικού νοήματος της εθελοντικής προσφοράς, από την άρχουσα τάξη και η αντικατάσταση με την ουσία και το περιεχόμενο που η ίδια θέλει να δώσει, δεν είναι καινούργια. Στη χώρα μας οι «δωρεές» «εθνικών ευεργετών», αλλά και πολλών επιχειρηματιών σε διάφορους τομείς της κοινωνικής πολιτικής και ιδιαίτερα της πρόνοιας, είχαν και έχουν φορολογικές εκπτώσεις και άλλες κρατικές διευκολύνσεις, ώστε να ξεπλένουν τον εαυτό τους και τα πλούτη τους μέσα από τη φιλανθρωπία.

Η «φιλανθρωπία» των «μεγάλων» κυριών -βλέπε Φρειδερίκη, στο παρελθόν, Βαρδινογιάννη, Λάτση, Λαιμού κλπ.- σε «εθελοντική» βάση λειτουργούσε και λειτουργεί με εξάρσεις και υφέσεις ανάλογα με το σε ποια φάση βρίσκεται η καπιταλιστική οικονομία.

Στις σημερινές συνθήκες ο εθελοντισμός λειτουργεί πέρα από τις παλαιές εμπειρίες των φιλανθρωπικών οργανώσεων. Επίσης με αυτή τη λογική λειτουργεί η εκκλησία με τα φιλόπτωχα ταμεία, τα «φιλανθρωπικά» ιδρύματα κλπ.

Η άρχουσα τάξη μέσα από τις διάφορες θεωρίες και ιδεολογήματα, (περί εθελοντισμού, κοινωνία αλληλεγγύης, κοινωνία συνοχής, περί ευθύνης πολιτών), θέλει πρώτα απ’ όλα να συγκαλύψει τον ταξικό χαρακτήρα του συστήματος και τις δικές της ευθύνες για τα τεράστια κοινωνικά προβλήματα που βιώνουν η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, και ιδιαίτερα ορισμένες κοινωνικές ομάδες, όπως ηλικιωμένοι, ανάπηροι, χρόνια πάσχοντες, άνεργοι κλπ. Μέσω του εθελοντισμού η άρχουσα τάξη προσπαθεί να δημιουργήσει συνενόχους για τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που βιώνουν οι εργαζόμενοι, να αμβλύνει συνειδήσεις, να δημιουργήσει υποταγμένους και συμβιβασμένους ανθρώπους, ενσωματωμένους στο σύστημα. Πάνω απ΄ όλα θέλει να πάρει όλα τα αναγκαία μέτρα για να προλάβει την όξυνση των ταξικών αντιθέσεων, που αντικειμενικά γεννά η φιλομονοπωλιακή πολιτική των αναδιαρθρώσεων και θα μεγαλώνουν όσο προχωρά στη ζωή αυτή η πολιτική, μαζί με τη δυσαρέσκεια των λαϊκών μαζών. Ενα από αυτά τα μέτρα είναι και η προώθηση του εθελοντισμού ως υποκατάστατο της συρρίκνωσης έως κατάργησης της κρατικής πολιτικής κοινωνικών παροχών, ακόμη και αυτών των πενιχρών που υπήρχαν έως τώρα.

Το κεφάλαιο ενδιαφέρεται να επενδύσει στους τομείς παιδείας, υγείας, πρόνοιας και ασφάλισης, όπου παλιότερα δεν μπορούσε να εξασφαλίσει υψηλό ποσοστό κέρδους, γιατί ήταν κατά βάση κρατικοί τομείς. Με την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων αλλά και την ανάπτυξη της δράσης εθελοντικών και ΜΚΟ διευκολύνεται η κερδοφορία του κεφαλαίου.

Υπάρχουν πολλές μορφές «εθελοντισμού» και η κάθε μία εμφανίζεται με τη δική της έκφραση και τρόπο δράσης.

1. Είναι ο λεγόμενος κοινωνικός εθελοντισμός, που ως ομάδες αναφοράς του έχει τμήματα του πληθυσμού, όπως άτομα τρίτης ηλικίας, ΑΜΕΑ, άνεργους (κυρίως μακροχρόνιους), μονογονεϊκές οικογένειες, τοξικο-εξαρτημένα άτομα, φυλακισμένους ή αποφυλακισμένους, οροθετικούς και ασθενείς του AIDS, μετανάστες, τσιγγάνους κλπ.

Οι μορφές δράσης του είναι: συνοδεία, βοήθεια στο σπίτι, εμψύχωση, πρόληψη, δωρεά αίματος, μεταφορά ασθενών, επανένταξη, τηλεφωνική ακρόαση-στήριξη, υγειονομικές φροντίδες, ψυχαγωγία, νομική βοήθεια κλπ.

2. Υπάρχει ο «διεθνής εθελοντισμός» ως προσφορά αλληλεγγύης και γνώσης, όπως διακηρύττει, στις χώρες του λεγόμενου Τρίτου κόσμου ή ανθρωπιστικών υπηρεσιών στις ζώνες πολεμικών συγκρούσεων.

Οι μορφές που χρησιμοποιεί είναι η ανθρωπιστική βοήθεια σε τρόφιμα, ρούχα, φάρμακα κλπ.

3. Σε ανάπτυξη βρίσκεται επίσης «ο περιβαλλοντικός εθελοντισμός» μέσω της ανάπτυξης πρωτοβουλιών για την καθαριότητα των δασών και των παραθαλάσσιων περιοχών, της οργάνωσης προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των παιδιών και των νέων, η προστασία και φροντίδα ζώων και πτηνών κλπ.

4. Επίσης αναπτύσσεται «ο εθελοντισμός πολιτικής άμυνας», κυρίως με τη μορφή της φύλαξης των δασών και των πρώτων ενεργειών για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, σεισμών, πλημμύρων και άλλων φυσικών καταστροφών.

5. Υπάρχει και «ο πολιτιστικός εθελοντισμός», που είναι λιγότερο διαδεδομένος στην Ελλάδα. Στη δράση του εντάσσεται η διοργάνωση από νεανικές κυρίως εθελοντικές οργανώσεις, πολιτιστικών, θεατρικών, μουσικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων.

Μέσα στα πλαίσια της πολιτικής των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων η κυβέρνηση παίρνει μέτρα προώθησης του εθελοντισμού στη χώρα μας. Στο νόμο 2646/98 που ψήφισε και με τις πλάτες της συμβιβασμένης πλειοψηφίας του συνδικαλιστικού κινήματος, πέρασε άρθρο που με τίτλο «Ανάπτυξη Εθελοντισμού», θεσμοθετεί τον εθελοντισμό. Δημιουργεί στο Υπουργείο Υγείας- Πρόνοιας Διεύθυνση Κοινωνικής Αντίληψης και Αλληλεγγύης και σε αυτή λειτουργεί Τμήμα Εθελοντισμού και πιστοποίησης φορέων. Μάλιστα, καθορίσθηκε ως επίσημη μέρα εορτασμού η 5η του Δεκέμβρη.

Δεν είναι τυχαίο ότι για τη θεσμοθέτηση του εθελοντισμού επιλέχτηκε ο συγκεκριμένος νόμος, που αφορά τον τομέα της πρόνοιας, γιατί ο τομέας αυτός ευαισθητοποιεί πιο πολύ, αγκαλιάζοντας ένα ευρύ φάσμα δράσεων που σχετίζονται με το παιδί, την οικογένεια, την τρίτη ηλικία, τους ανέργους, τα ΑμΕΑ, τους παλιννοστούντες, τους πρόσφυγες, τους φυλακισμένους, τους εξαρτημένους από ουσίες, τις μειονότητες, τις μονογονεϊκές και πολύτεκνες οικογένειες.

Στην ουσία του, ο νόμος αυτός διευκολύνει το πέρασμα της πρόνοιας στην ιδιωτική πρωτοβουλία - «υπηρεσίες μπορούν να παρέχουν και ιδιωτικοί φορείς κερδοσκοπικού χαρακτήρα» (άρθρο 1, παρ.4).

Επίσης, «ιδιωτικοί φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα» καλούνται να παίξουν και αυτοί καθοριστικό ρόλο. Σε αυτούς τους φορείς περιλαμβάνονται και οι «οργανώσεις εθελοντικού χαρακτήρα» (άρθρο 2, παρ.1).

Σε έγγραφο του Υπουργείου Υγείας - Πρόνοιας με τίτλο «Γενικές Αρχές για την ανάπτυξη, οργάνωση και λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας», στη σελίδα 11 αναφέρει: «Η ανάπτυξη και δικτύωση εθελοντικού κινήματος σε όλη τη χώρα για τη στήριξη προνοιακών προγραμμάτων... αποτελεί βασικό πυλώνα για ολοκληρωμένο, αποτελεσματικό και συμμετοχικό σύστημα κοινωνικής φροντίδας. Η συμμετοχή σε εθελοντικές ή μη κυβερνητικές οργανώσεις ενθαρρύνεται με κίνητρα κοινωνικής αναγνώρισης... και άλλες διευκολύνσεις». Και παρακάτω: «Τα φιλανθρωπικά σωματεία μετονομάζονται σε σωματεία κοινωνικής αλληλεγγύης». Επίσης, σε άλλο έγγραφο του ίδιου υπουργείου αναφέρει: «...στα δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια επίπεδα φροντίδας, ενθαρρύνεται και προωθείται η εθελοντική συμμετοχή και συμβολή, αφού παραπάνω έχει ξεκαθαρίσει ότι η πρωτοβάθμια «κοινωνική φροντίδα» -έτσι ονόμασαν την πρόνοια- θα γίνεται με τη «...δημιουργική αξιοποίηση... των ίδιων και του κοινωνικού τους περίγυρου».

Για να λειτουργεί καλύτερα ο «εθελοντισμός» τους, η κυβέρνηση πήρε μέτρα για την οργάνωση και τη δημιουργία μητρώου των εθελοντικών και μη κυβερνητικών οργανώσεων και για τη χρηματοδότησή τους από το Υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας. (Υπουργική Απόφαση ΦΕΚ 248/28.2.2002).

Με βάση την υπουργική απόφαση, η κωδικοποίηση που γίνεται για την εμβέλεια δράσης των φορέων είναι: τοπική, νομαρχιακή, περιφερειακή, εθνική και διεθνής.

Η κωδικοποίηση που γίνεται για το επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών των φορέων είναι:

Πρωτοβάθμιο:

-‡ ανοικτή φροντίδα

‡- πρόληψη και εντοπισμός προβλημάτων κοινωνικού αποκλεισμού.

Δευτεροβάθμιο: η παροχή υπηρεσιών φιλοξενίας ή κλειστής φροντίδας με σκοπό:

-‡ θεραπεία και αποκατάσταση σωματικής και ψυχικής νόσου,

‡- αποκατάσταση συνεπειών κοινωνικοοικονομικού αποκλεισμού.

Τριτοβάθμιο:

-‡ ανοικτή ή κλειστή φροντίδα με υψηλή εξειδίκευση ή τεχνολογία.

Η κωδικοποίηση που γίνεται για το είδος του φορέα, είναι η εξής:

1. Οργανώσεις που προβάλλονται ως παρέχουσες υπηρεσίες σε τρίτους

-‡ Αιμοδότες-Δωρητές σώματος

-‡ Παρανοσοκομειακές οργανώσεις

-‡ Ομάδες διάσωσης

-‡ Ομάδες εργαζομένων

-‡ Εθελοντικές ομάδες επαγγελματιών

-‡ Λέσχες φιλίας

-‡ Θρησκευτικές οργανώσεις

-‡ Διεθνείς οργανώσεις

-‡ Οργανώσεις με ένα ή περισσότερα πεδία δράσης που δεν εντάσσονται σε άλλη κατηγορία

2. Οργανώσεις που κατατάσσονται στην Αυτοβοήθεια

-‡ Αμεσα πάσχοντες

-‡ Εμμεσα πάσχοντες

-‡ Αιμοδοσία ομάδων εργαζομένων

-‡ Σύλλογοι οικογενειών

-‡ Απόδημος Ελληνισμός

-‡ Παλιννοστούντες - Πρόσφυγες - Οικονομικοί μετανάστες

-‡ Τοπικοί Σύλλογοι-Διεθνείς Οργανώσεις

-‡ Ταμεία Αρωγής και Αλληλοβοήθειας

-‡ Ομάδες εργαζομένων

‡- Πληθυσμοί με γλωσσικές, πολιτισμικές και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες

-‡ Οργανώσεις με ένα ή περισσότερα πεδία δράσης που δεν εντάσσονται σε άλλη κατηγορία.

3. Οργανώσεις με πρόσθετες δράσεις στον τομέα παροχής υπηρεσιών

-‡ Πολιτιστικοί σύλλογοι

-‡ Πολιτιστικοί φιλανθρωπικοί σύλλογοι γυναικών

-‡ Διεθνείς οργανώσεις

-‡ Φεμινιστικές οργανώσεις

-‡ Ομάδες πίεσης

-‡ Ιδιώτες - Χορηγοί

-‡ Αθλητικά σωματεία

- ΜΜΕ

‡- Οργανώσεις με ένα ή περισσότερα πεδία δράσης, που δεν εντάσσονται σε άλλη κατηγορία

4. Σύλλογοι και πρωτοβουλίες δίπλα στο Κράτος και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

5. Εκτακτες δράσεις, για έκτακτες ανάγκες.

6. Μη κερδοσκοπικά Ιδρύματα.

Οι πληθυσμιακές ομάδες που καλύπτει ο φορέας είναι:

1. Πληθυσμοί που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και ένδειας.

2. Πληθυσμοί που χρήζουν έκτακτης βοήθειας.

3. Ατομα με αναπηρίες.

4. Ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες και πρόσφυγες.

5. Γενικούς πληθυσμούς για συγκέντρωση αίματος - ιστών.

6. Πληθυσμοί που πάσχουν από ασθένειες.

7. Προάσπιση δικαιωμάτων.

8. Πρόληψη - ενημέρωση - εκπαίδευση στον γενικό πληθυσμό.

Από την προαναφερόμενη κωδικοποίηση που κάνει το Υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας για να συντάξει το μητρώο των εθελοντικών μη κυβερνητικών Οργανώσεων και των φορέων Κοινωνικής Φροντίδας Ιδιωτικού τομέα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, γίνεται φανερό ότι σε όλους τους τομείς που αφορούν την υγεία και την πρόνοια και σε όλα τα επίπεδα γεωγραφικά και επιστημονικά εμπλέκονται και δραστηριοποιούνται οι εθελοντικές οργανώσεις και ο ιδιωτικός «μη κερδοσκοπικός» τομέας.

Από δω απορρέει η εκτίμηση ότι η κρατική κοινωνική πρόνοια (υπηρεσίες και ιδρύματα) που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, συρρικνώνεται, υποβαθμίζεται και αντικαθίσταται με τη δράση των εθελοντών και του ιδιωτικού κεφαλαίου. Με τον τρόπο αυτό περνάει η ιδιωτικοποίηση, η εμπορευματοποίηση και η υποβάθμιση των παρεχόμενων προνοιακών παροχών για τους εργαζόμενους.

Διασπάται το ενιαίο της διαδικασίας και του χαρακτήρα της προνοιακής πολιτικής που καθορίζονταν μέχρι τώρα από το Υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας και σε αντικατάστασή της εφαρμόζονται διάφορες δραστηριότητες από εθελοντές μέσω συγκεκριμένων προγραμμάτων με καθορισμένους στόχους και ημερομηνία λήξης που απευθύνονται σε ορισμένες, κάθε φορά, ομάδες του πληθυσμού.

Τα προγράμματα αυτά εκπονούνται από τους φορείς, κατατίθενται στο Υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας και αν πληρούν τα καθοριζόμενα κριτήρια, εγκρίνονται και χρηματοδοτούνται από αυτό.

Ενώ με τη διαδικασία αυτή φαίνεται ότι χρηματοδότης των προγραμμάτων είναι το κράτος, στην πραγματικότητα δεν είναι έτσι και αυτό αποδεικνύεται από τον καθορισμό των κριτηρίων επιλεξιμότητας των προγραμμάτων.

Για παράδειγμα στο άρθρο 5 της Υπουργικής Απόφασης, σχετικά με τη χρηματοδότηση των φορέων, αναφέρονται ορισμένα κριτήρια, όπως:

«β) Δημιουργούν συνεργίες με άλλες εθελοντικές οργανώσεις και ευνοούν την ίδρυση δικτύων συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ των υποκειμένων του εθελοντικού τομέα.

γ) Προωθούν τη συνεργασία με τα Περιφερειακά συστήματα υγείας (ΠΕΣΥ), άλλους δημόσιους οργανισμούς, τους ΟΤΑ, επιχειρήσεις, ή άλλες ΜΚΟ.

στ) Χρηματοδοτούνται εν μέρει από τις ίδιες τις εθελοντικές οργανώσεις ή και από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς, ελληνικούς ή αλλοδαπούς φορείς, διεθνείς οργανισμούς ή την Ευρωπαϊκή Ενωση.

ζ) Κινητοποιούν σημαντικό αριθμό εθελοντών».

Εξάλλου στην αρχή της ίδιας απόφασης αναφέρεται ότι από τις διατάξεις της δεν επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός για το τρέχον και τα επόμενα οικονομικά έτη.

Ολα αυτά δεν είναι μόνο επιλογές της κυβέρνησης, αλλά και της ΕΕ. Η κοινή θέση του Συμβουλίου της ΕΕ για την «Ευρωπαϊκή εθελοντική υπηρεσία των νέων» [96/0318 (COM)], στη σελ. 4 αναφέρει: «η συμμετοχή των νέων σε δραστηριότητες εθελοντικής υπηρεσίας συνιστά μορφή άτυπης εκπαίδευσης ... συντελεί στο μελλοντικό τους προσανατολισμό, στη διεύρυνση των οριζόντων τους, ευνοεί την ανάπτυξη των κοινωνικών τους δεξιοτήτων, της ενεργοποίησης του πολίτη και της ισόρροπης ένταξης στην κοινωνία από οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική άποψη και προάγει τη διαμόρφωση συνείδησης του πραγματικού Ευρωπαίου Πολίτη».

Η ΕΕ μέσα από τα κείμενά της προπαγανδίζει ότι με τα προγράμματα και με άλλα μέτρα που προτείνει για την απασχόληση θα μειωθεί η ανεργία, θα αυξηθεί η απασχόληση και θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Ομως όλα τα μέτρα που έχουν παρθεί όχι μόνο δε μείωσαν την ανεργία, αλλά και τη διόγκωσαν, όπως ήταν αναμενόμενο. Γι’ αυτό ρίχνουν τώρα στο «παιχνίδι» το όπλο του «εθελοντισμού» .

Μέσω αυτού θέλουν: 1) Να εμφανίσουν μειωμένους τους δείκτες ανεργίας, κυρίως των κοινωνικών κατηγοριών που είναι ιδιαίτερα υψηλοί, όπως στους νέους και στις γυναίκες. Γι’ αυτό χρησιμοποιούν το ιδεολόγημα του «ενεργού πολίτη» και της «άτυπης εκπαίδευσης». Οπου «ο ενεργός πολίτης ο ατύπως εκπαιδευόμενος» θα είναι ο νέος εθελοντής ή εθελόντρια που θα προσφέρει τις υπηρεσίες του μ’ ένα μικρό χαρτζιλίκι. 2) Αυτές οι κοινωνικές κατηγορίες να μπορούν να απασχοληθούν σε κάποιο τομέα (και αυτός της Πρόνοιας ενδείκνυται και προσιδιάζει με τα χαρακτηριστικά των νέων και των γυναικών), ούτως ώστε να αμβλύνεται η ταξική συνειδητοποίησή τους και η ανάπτυξη της ταξικής πάλης.

Οι «εθελοντές», επειδή θα ασκούν δήθεν κοινωνικό έργο θα «αμείβονται» υποτυπωδώς, χωρίς εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα , αλλά θα έχουν ηθικές αμοιβές (επαίνους, βεβαιώσεις παρακολούθησης, ενισχύσεις για ανάληψη παρόμοιων δραστηριοτήτων κλπ).

Στο παράρτημα της κοινής θέσης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την «εθελοντική υπηρεσία νέων», αναφέρεται : «...ο νεαρός εθελοντής, η εθελόντρια συμμετέχει ... σε μη κερδοσκοπική και μη αμειβόμενη δραστηριότητα, του συλλογικού ενδιαφέροντος, για περιορισμένο χρονικό διάστημα (12 μηνών το πολύ). Εξασφαλίζεται η παροχή στέγης και τροφής και η πλαισίωση από επίτροπο (δάσκαλο εθελοντών). Το σχέδιο εθελοντικής υπηρεσίας βεβαιώνει ότι ο εν λόγω νεαρός εθελοντής ή εθελόντρια έχει ασφαλιστική κάλυψη ασθενείας, καθώς και άλλες ανάλογες ασφαλιστικές καλύψεις. Ο νεαρός εθελοντής ή εθελόντρια λαμβάνει αποζημίωση/ένα ποσό για μικροέξοδα».

«Θα είναι δυνατό να χορηγούνται ενισχύσεις σε πρωτοβουλίες των νέων μετά τη λήξη της Ευρωπαϊκής εθελοντικής τους υπηρεσίας για να τους βοηθήσουν να ξεκινήσουν και να προωθήσουν δραστηριότητες κοινωνικού, πολιτιστικού, κοινωνικοπολιτιστικού και οικονομικού χαρακτήρα και ή να συμμετάσχουν σε συμπληρωματικές μορφωτικές δραστηριότητες».

Η πολιτική κυβέρνησης και ΕΕ, ντυμένη με το μανδύα του «εθελοντισμού» έχει πολλαπλά αποτελέσματα και πολλούς αποδέκτες.

Πρώτα απ’ όλα αφαιρεί από το κράτος την υποχρέωση να παρέχει κοινωνικές υπηρεσίες, μειώνοντας τις κρατικές δαπάνες, που τις φορτώνονται τα λαϊκά στρώματα. Υποβαθμίζεται η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών στα πλαίσια της ελεημοσύνης, μόνο για τους εξαθλιωμένους. Εξασφαλίζεται απλήρωτη εργασία, δωρεάν εργατικά χέρια για άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Δηλαδή ο εθελοντισμός χρησιμοποιείται σαν όχημα για το χτύπημα των εργασιακών σχέσεων, των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, τη συγκάλυψη της ανεργίας, την αποσύνδεση των πτυχίων από το επάγγελμα κλπ. Η κυβέρνηση με το να αναδεικνύει σε «βασικούς πυλώνες άσκησης κοινωνικής φροντίδας», τις «Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις» (ΜΚΟ), «νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα είτε σωματεία ή συλλόγους» (Ν. 2646, άρθρο 12, παρ. 2).

Ο εθελοντισμός επιδρά και ως ιδεολογία και ως πράξη στη διαμόρφωση συμβιβασμένων συνειδήσεων και τελικά στην υποταγή των μαζών.

Καλύπτει τελικά ανάγκες ο εθελοντισμός;

Κάποιες ανάγκες μπορεί να καλύπτονται, όπως το διάβασμα, η βόλτα ή η περιποίηση κάποιων ΑΜΕΑ ή ηλικιωμένων κλπ. Ο εθελοντισμός όμως, σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες που υπάρχουν στον κοινωνικό τομέα.

Επίσης σε πολλές περιπτώσεις, όπως δείχνει η εμπειρία, παρέχει αμφισβητούμενης ποιότητας υπηρεσίες και συνδέεται και με προσβολή της αξιοπρέπειας των αποδεκτών των υπηρεσιών από τον εθελοντή. Χρειάζεται να σημειώσουμε ότι μέσα στους μηχανισμούς προώθησης των προγραμμάτων του εθελοντισμού, εμπλέκονται και συνδικαλιστικά και κομματικά στελέχη (κραυγαλέα παραδείγματα έχουμε στο αναπηρικό κίνημα), με στόχο τον πλουτισμό, τη ρουσφετολογική πελατεία και τη δημιουργία κοινωνικού προφίλ. Ακόμα και οι σύλλογοι αιμοδοτών χρησιμοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση.

Βεβαίως, μέσα στους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στα διάφορα προγράμματα, υπάρχουν πολλοί, ιδιαίτερα νέοι άνθρωποι, που με ανιδιοτέλεια και με ευθύνη προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες σε ευαίσθητους τομείς. Το ζήτημα είναι να τους βοηθήσουμε να κατανοήσουν ότι αν ήταν άλλη η ασκούμενη πολιτική, δε θα υπήρχαν αυτά τα μεγάλα προβλήματα που με την ανιδιοτελή τους δράση προσπαθούν να αμβλύνουν και οι ίδιοι θα δούλευαν ως εργαζόμενοι και όχι με μαύρη εργασία. Αρα το πρόβλημα είναι η συγκεκριμένη πολιτική και όχι ο εθελοντισμός. Γι’ αυτό καλούμε αυτούς τους ανθρώπους να συνδυάσουν τη δράση τους και την όποια προσφορά τους, με τον αγώνα για την ανατροπή αυτής της πολιτικής, για τη δημιουργία του λαϊκού μετώπου πάλης, για τη λαϊκή εξουσία.

Η αντιμετώπιση των λαϊκών προβλημάτων θέλει κεντρικό σχεδιασμό από άλλη πολιτική εξουσία, τη λαϊκή, που θα ασκεί πολιτική με κέντρο τον εργαζόμενο άνθρωπο και τις ανάγκες του.

Γι’ αυτό το ΚΚΕ έχει την εξής θέση :

Οι υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας ενταγμένες μέσα στο Ενιαίο, Καθολικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, πρέπει να είναι στην ευθύνη του κράτους και να παρέχονται δωρεάν σε όλο τον πληθυσμό, χωρίς διακρίσεις και επιπλέον να υπάρχει ιδιαίτερη φροντίδα για ομάδες που αντιμετωπίζουν ειδικά ή και αυξημένα προβλήματα.

Ο εθελοντισμός, σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να καλύψει ή να υποκαταστήσει, έστω και επιμέρους, αυτή την απαιτούμενη κρατική μέριμνα, ακόμη κι αυτός ο «επαγγελματικός εθελοντισμός», που προωθείται σήμερα.

Γιατί, π.χ. δεν αρκεί η συντροφιά ή η περιποίηση σε 10 ή και 100 ηλικιωμένους. Ολοι οι ηλικιωμένοι έχουν δικαίωμα και το κράτος έχει την υποχρέωση να καλύπτει οργανωμένα όλες τους τις ανάγκες.

Γιατί, για παράδειγμα, δεν αρκεί να βοηθάς στη μελέτη τους 10 τυφλούς μαθητές ή φοιτητές, για να ανταποκρίνονται όπως-όπως στις υποχρεώσεις του Λυκείου ή του Πανεπιστημίου. Αλλά δικαιούνται όλοι οι τυφλοί μαθητές και φοιτητές να έχουν τα κατάλληλα μέσα (σχολεία, ειδικά γυμνάσια-λύκεια, ειδικά βιβλία, γραφομηχανές κλπ.) για τις σπουδές τους.

Γιατί, δε δεχόμαστε να είναι κάποιος άνεργος, να υπάρχουν τόσες ελλείψεις σε προσωπικό στον κοινωνικό τομέα, να μη γίνονται προσλήψεις στ΄ όνομα της μείωσης των κοινωνικών δαπανών, των ιδιωτικοποιήσεων και γενικά των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και να στέλνεται ο άνεργος ως εθελοντής χωρίς εργασιακά δικαιώματα, όμηρος στα χέρια κυβέρνησης και επιτήδειων για να τον εκμεταλλεύονται πολλαπλά.

Αυτός ο «εθελοντισμός» με τους κρατικοδίαιτους εθελοντές θα είναι ο πολιορκητικός κριός για την παραπέρα αφαίρεση κατακτήσεων και δικαιωμάτων των εργαζομένων (Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, επαγγελματικά, ασφαλιστικά δικαιώματα κλπ.), δηλαδή για την παραπέρα ένταση της εκμετάλλευσης και ταυτόχρονα για αύξηση των κερδών των μονοπωλίων, που έχουν αναπτύξει τη δράση τους στις κοινωνικές λειτουργίες του κράτους (υγεία, παιδεία, πρόνοια κλπ).

Οι κομμουνιστές, το οργανωμένο ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα μαζί με το νεολαιίστικο και γενικότερα το λαϊκό μαζικό κίνημα, γνωρίζουν πολύ καλά το τι σημαίνει εθελοντής. Το τι σημαίνει να δίνεις ακόμα και τη ζωή σου για τον άνθρωπο. Γνωρίζουν ότι την τελική απάντηση τη δίνει η ταξική πάλη, ένας παράγοντας που δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν από τους «πληρωμένους εθελοντές». Αποδεικνύει καθημερινά το τι είναι προσφορά. Χρειάζεται λοιπόν να δίνουμε συνεχώς τη δική μας απάντηση σε όλες αυτές τις μεθοδεύσεις.

Να συστηματοποιηθούν οι πρωτοβουλίες μας για αλληλεγγύη σε οικονομικούς μετανάστες, πολιτικούς πρόσφυγες, άνεργους, διωκόμενους αγωνιστές, σε λαούς που παλεύουν ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις κλπ., ώστε να κατανοείται και η μεγάλη σημασία της ταξικής και διεθνιστικής αλληλεγγύης.

Συστατικό στοιχείο της δράσης των συνδικάτων και των μαζικών φορέων που συμμετέχουν και οι δικές μας δυνάμεις, πρέπει να είναι επίσης τα ζητήματα της ταξικής και διεθνιστικής αλληλεγγύης. Να αναπτυχθεί έντονο ιδεολογικό μέτωπο ενάντια στην κυβερνητική πολιτική της ελεημοσύνης, της ζητιανιάς, του ψευτοεθελοντισμού και της ψευτοφιλανθρωπίας των αστών.

Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ ασχολήθηκε με το θέμα του «εθελοντισμού» εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και με την Απόφασή του αυτή συνοψίζει τις εκτιμήσεις του.

1. Ως κόμμα έχουμε και αναπτύσσουμε την αντίληψη του εθελοντισμού σε όλες, σχεδόν, τις δραστηριότητές μας. Η ίδια η πρωτοπόρα συμμετοχή των μελών του κόμματος στην πάλη, στον αγώνα για την αλλαγή της κοινωνίας, προϋποθέτει εθελοντική συμμετοχή, διάθεση για θυσίες για την επιτυχία των στόχων της εργατικής τάξης και όλων των εργαζομένων. Στις σημερινές συνθήκες, που επιδιώκουν την απαξίωση οραμάτων και αξιών, αλλά και με τη μαζική είσοδο στη χώρα οικονομικών μεταναστών, μεγαλώνει η ανάγκη ανάπτυξης και αναβάθμισης της εθελοντικής προσφοράς, της κοινωνικής και ταξικής αλληλεγγύης. Χρειάζεται να δυναμώσουμε τη δράση μας, ώστε το μαζικό κίνημα να ενισχύει τη συλλογικότητα, την αλληλοβοήθεια, την αλληλεγγύη.

Ωστόσο, ο εθελοντισμός των ολυμπιακών αγώνων και οι συχνές εκκλήσεις των αστών για εθελοντική προσφορά των εργαζομένων, στη λογική της ελεημοσύνης δεν έχει ουδεμία σχέση με τον εθελοντισμό της κοινωνικής και ταξικής αλληλεγγύης που οι κομμουνιστές προωθούν.

Πιο συγκεκριμένα:

Ο εθελοντισμός του 2004, συνιστά ένα από τα βασικά προγράμματα της Ολυμπιάδας. Με την αξιοποίηση χιλιάδων εθελοντών, εκτός των άλλων, μεγαλώνει το περιθώριο του καπιταλιστικού κέρδους από την εκμετάλλευση της διοργάνωσης. Σημαντικότερο όμως είναι το πολιτικό όφελος της άρχουσας τάξης γιατί ο εθελοντισμός αξιοποιείται σαν εργαλείο για την ενσωμάτωση και την ταξική συνεργασία.

2. Πληροφοριακά στοιχεία για τους εθελοντές του 2004.

Κυβέρνηση και Οργανωτική Επιτροπή έχουν ανακοινώσει ότι στοχεύουν να βρουν 45.000-60.000 εθελοντές για το 2004.

Η επίτευξη του παραπάνω στόχου προϋποθέτει μια «δεξαμενή άντλησης εθελοντών» που την υπολογίζουν περίπου σε 150.000-200.000 αιτήσεις.

Κριτήρια για την επιλογή των εθελοντών θα είναι οι γνώσεις τους, αλλά και οι εγγυήσεις ασφαλείας. Θα γίνεται ενδελεχής έλεγχος στα προσωπικά δεδομένα των υποψηφίων εθελοντών.

Από την Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων (ΟΕΟΑ) δίνονται ορισμένα στοιχεία για την προσέλευση υποψηφίων εθελοντών. Οι αριθμοί που ανακοινώνονται αφορούν σε αιτήσεις εθελοντή που έχουν διακινηθεί από την έδρα της ΟΕΟΑ προς φορείς, οργανισμούς, πρόσωπα κλπ. Το τελευταίο νούμερο που ανακοινώθηκε είναι 16.098. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζουν έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τον εθελοντισμό 487 φορείς από όλη τη χώρα και 800 οργανώσεις ομογενών.

3. Οι τομείς στους οποίους θα αξιοποιήσουν εθελοντές το 2004.

Εθελοντές θα χρειαστούν σε όλους τους τομείς της διοργάνωσης.

-ˆ Στη διεξαγωγή των αθλημάτων (στους αγωνιστικούς χώρους).

-ˆ Στην ασφάλεια των εγκαταστάσεων (θα συνδράμουν τους αστυνομικούς και το στρατό).

-ˆ Στις δημόσιες σχέσεις (συνοδοί κλπ).

-ˆ Στη διακίνηση της ολυμπιακής οικογένειας (οδηγοί).

-ˆ Στη διαχείριση της ενέργειας (διπλωματούχοι ηλεκτρολόγοι).

-ˆ Στις διεθνείς σχέσεις.

-ˆ Στη διερμηνεία.

-ˆ Στις διοικητικές υπηρεσίες.

- Στην εξυπηρέτηση των θεατών (ταξιθέτες, πληροφορίες κλπ.).

-ˆ Στην επικοινωνία (κέντρο γραπτού και ηλεκτρονικού τύπου).

-ˆ Στις ιατρικές υπηρεσίες (γιατροί, νοσηλευτές κλπ.).

-ˆ Στο περιβάλλον.

-ˆ Στην πληροφορική.

-ˆ Στις τελετές.

-ˆ Στις τηλεπικοινωνίες.

-ˆ Στον τουρισμό και φιλοξενία (στα ξενοδοχεία, χώρους εστίασης κλπ.).

4. Η Οργανωτική Επιτροπή αναθέτει σε εταιρείες την υλοποίηση διαφόρων προγραμμάτων κατά τη διάρκεια των ολυμπιακών αγώνων του 2004. Για παράδειγμα πρόσφατα προκήρυξε διαγωνισμό με σκοπό να επιλέξει την εταιρεία που θα αναλάβει τη σίτιση στο Ολυμπιακό Χωριό. Με τους ξενοδόχους υπέγραψε συμφωνία για τη δέσμευση συγκεκριμένου αριθμού κλινών έναντι συγκεκριμένου τιμήματος. Αλλά και μέσω των χορηγικών συμφωνιών τομείς της διοργάνωσης ανατίθενται στις εταιρείες χορηγούς.

Ετσι λοιπόν οι εθελοντές των ολυμπιακών αγώνων θα αποτελέσουν το άμισθο προσωπικό των επιχειρήσεων που έναντι κέρδους άμεσου (αμοιβή για την προσφορά υπηρεσιών) ή έμμεσου (φοροαπαλλαγές, δωρεάν διαφήμιση, εμπορικές συμφωνίες με προτεραιότητα κλπ.) θα παρέχουν υπηρεσίες για τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων.

5. Η θέση των άλλων κομμάτων.

Νέα Δημοκρατία: Αναφανδόν υπέρ των Ολυμπιακών Αγώνων συναγωνίζεται την κυβέρνηση στην «υπευθυνότητα» με την οποία αντιμετωπίζει τη διοργάνωση. Οι συνήθεις κόντρες της αφορούν σε σκάνδαλα σχετικά με τα ολυμπιακά έργα, τις προμήθειες και τις συμβάσεις καθώς και σχετικά με τις καθυστερήσεις. Σε επίδειξη «υπεύθυνης εθνικά στάσης» ανακοίνωσε το 2000 την έναρξη εκστρατείας του κόμματος για καταγραφή εθελοντών. Τη λίστα άνοιξε ο αρχηγός της ΝΔ.

Η κομματική λίστα της ΝΔ για εθελοντές του 2004, δεδομένης της πολιτικής ταύτισής της με το ΠΑΣΟΚ στο θέμα των αγώνων, συνιστά μια κίνηση «προστασίας» των ψηφοφόρων της από τη δεδομένη επιχείρηση εξαγοράς που θα κάνει η κυβέρνηση με αφορμή τους ολυμπιακούς αγώνες.

Συνασπισμός: Οι αρχικές-φραστικές αντιρρήσεις του Συνασπισμού για τους ολυμπιακούς αγώνες έχουν πλέον παραμεριστεί. Αποκορύφωμα της αναδίπλωσής του στο θέμα αυτό συνιστούν οι τοποθετήσεις του προέδρου του, στην προ ημερησίας διάταξης συζήτηση στη Βουλή (16.01.02), όπου ανοιχτά έκανε λόγο για εθνική υπόθεση την οποία υποσκάπτουν οι κακοί χειρισμοί της κυβέρνησης, κυρίως στα ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος.

6. Πώς προωθείται ο εθελοντισμός για το 2004.

Στα σχολεία μέσω του προγράμματος «Ολυμπιακή Παιδεία» για το οποίο έχουν προσληφθεί 2.000 γυμναστές (σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα 22.358 αιτήσεις έχουν δοθεί στους συντονιστές του προγράμματος).

Πρόκειται για μονόωρο μάθημα το οποίο διδάσκεται στο Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. Σκοπός του μαθήματος είναι μέσω της προπαγάνδας για τα «ολυμπιακά ιδεώδη» να διαμορφώσει επιδιωκόμενα πρότυπα κοινωνικής συμπεριφοράς. Τέτια πρότυπα που προωθούνται τα τελευταία χρόνια προκειμένου να κατευνάσουν τις επιπτώσεις της πολιτικής του κεφαλαίου στην εργατική τάξη και τα άλλα καταπιεζόμενα στρώματα είναι η εθελοντική προσφορά σε τομείς κυρίως κρατικής πρόνοιας.

Μέσω της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Προωθείται με σειρά εκδηλώσεων των ΟΤΑ οι οποίες αφιερώνονται στους ολυμπιακούς αγώνες και τον εθελοντισμό. Πάνω από 40 δις προβλέπεται να διατεθούν μόνο από την ΟΕΟΑ για τη διοργάνωση εκδηλώσεων, ημερίδων, συνεδρίων των ΟΤΑ και για την κυκλοφορία ειδικών εκδόσεων για το σκοπό αυτό. Για το σκοπό της προώθησης των δράσεων που καθορίζονται από τα μνημόνια και τα επιχειρησιακά σχέδια, οι ΟΤΑ συγκροτούν ειδικά ολυμπιακά γραφεία.

Μέσω καλλιτεχνών και πρωταθλητών. Τεράστια ποσά θα διατεθούν για διαφημίσεις και εκδηλώσεις σαν αυτή που έγινε πρόσφατα στο ΟΑΚΑ.

Μέσω της ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ.

Μέσω ιδιωτικών φορέων και οργανώσεων.

7. Ο εθελοντισμός του 2004 υπηρετεί σχεδιασμούς για τη χειραγώγηση και τον έλεγχο των συνειδήσεων.

Ολες τους οι μελέτες και οι δημοσιεύσεις δείχνουν ότι αντιλαμβάνονται τον εθελοντισμό των ολυμπιακών αγώνων σαν μια μεγάλη ευκαιρία για να πετύχουν επιδιωκόμενες κοινωνικές συμπεριφορές.

Στον αντίποδα του νεολαίου, του εργάτη, της γυναίκας, του αγρότη, του συνταξιούχου, του άνεργου που διεκδικεί τα δικαιώματά του, που παλεύει για να αλλάξει τον κόσμο, οι αστικές δυνάμεις αντιπαραθέτουν το πρότυπο του ανθρώπου που δείχνει «κατανόηση» και ανοχή στα κοινωνικά προβλήματα, που είναι πρόθυμος να υποστηρίξει το κράτος για να λύσει τα προβλήματά του, που πιστεύει ότι «είμαστε όλοι μια μεγάλη οικογένεια». Αυτή είναι η μία πλευρά της επιδίωξής τους.

Στα φτωχότερα λαϊκά στρώματα οι βιοποριστικές ανάγκες έχουν τέτια οξύτητα που εμποδίζουν τη διάδοση του εθελοντισμού. Για το λόγο αυτό είναι υποχρεωμένοι να μεταχειριστούν και άλλα μέσα τα οποία εκτός της προσέλκυσης εθελοντών θα τους δίνουν τη δυνατότητα εξαγοράς συνειδήσεων. Θα χρησιμοποιήσουν την υπόσχεση, το αντάλλαγμα έστω και το προσωρινό κυρίως όμως θα χρησιμοποιήσουν τον εκβιασμό ότι όσοι δείξουν καλή κοινωνική συμπεριφορά θα προηγούνται έναντι των υπολοίπων που είναι στην ίδια μοίρα στην αναζήτηση εργασίας και πόρων ζωής.

Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται από τις προτάσεις της ΓΣΕΕ για τους ολυμπιακούς αγώνες του 2004 οι οποίες παρουσιάστηκαν και σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε για τον σκοπό αυτό.

Υπενθυμίζουμε παλαιότερη μελέτη της ΕΤΕΒΑ για λογαριασμό της ΟΕΟΑ η οποία υποστήριζε τη θέση ότι το σχήμα που θα προκύψει από τους ολυμπιακούς αγώνες του 2004 για τον εθελοντισμό, θα πρέπει να διατηρηθεί και μετά τους αγώνες. Η λογική, δηλαδή, της εθελοντικής προσφοράς θα επιχειρηθεί να αξιοποιηθεί από την κυβέρνηση, το κράτος μακρόχρονα.

8. Με βάση όλα τα παραπάνω θεωρούμε ότι πρέπει, όχι μόνον να μην αποδεχτούμε την υπάρχουσα λογική, αλλά να αποκαλύπτουμε το βαθύτερο χαρακτήρα της. Την προσπάθεια ενσωμάτωσης, ειδικά νέων ανθρώπων στο σύστημα και μέσα από αυτόν το δρόμο. Να αντιπαλεύουμε σταθερά αυτές τις πολιτικές. Γιατί ο «Εθελοντισμός» για την Ολυμπιάδα, που προωθούν έχει πολλές παραμέτρους που μπορεί να οδηγήσουν σε κινδύνους το λαϊκό κίνημα. Η αντιμετώπισή του πρέπει να γίνεται με τρόπους και μορφές πειστικές, που από τη μια δε θα μας αποκόβουν από τους ανθρώπους που θα προσπαθήσουν να «κερδίσουν» κάτι απ’ όλη αυτή τη διαδικασία, στην προοπτική εξεύρεσης εργασίας και από την άλλη θα μπορούμε να αποκαλύπτουμε όλα τα παραπάνω, αλλά και το μέγεθος της προσπάθειας εξαπάτησης, καταναγκασμού και χειραγώγησης ειδικά νέων ανθρώπων, που αναζητώντας μια θέση εργασίας στη σημερινή κατάσταση ανασφάλειας υποτάσσονται στη λογική που προωθούν οι κυρίαρχες δυνάμεις.

Είναι φανερό ότι, οι κομματικές δυνάμεις που δρουν στο συνδικαλιστικό κίνημα, χρειάζεται να προβάλλουν διεκδικήσεις και αντίσταση, στο βαθμό που, συγκεκριμένοι κλάδοι εντάσσονται σε εργασίες που αφορούν την πραγματοποίηση έργων και άλλων δράσεων για την Ολυμπιάδα π.χ. επισιτισμός κλπ. Οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους κλάδους και χώρους πρέπει να διεκδικήσουν τα εργασιακά δικαιώματά τους, που επιχειρείται να περιοριστούν.

Ασφάλεια Ολυμπιακών Αγώνων 2004 και εθελοντές

Μία από τις προϋποθέσεις για να γίνει κανείς εθελοντής στους ολυμπιακούς αγώνες του 2004 είναι να δηλώσει ότι αποδέχεται τον έλεγχο των προσωπικών του δεδομένων.

Δημοσίευμα της εφημερίδας «Το Βήμα» στις 15/07/2001, αναφέρει ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα αναθέσει σε εταιρεία να μηχανοργανώσει το ιστορικό αρχείο του Υπ. Δικαιοσύνης, και τα αρχεία της Εισαγγελικής Αρχής. Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα η ουσιαστική δουλειά για τη δημιουργία της βάσης δεδομένων του Ποινικού Μητρώου θα ξεκινήσει αρχές του 2002 και θα χρειαστεί 20 μήνες για να ολοκληρωθεί. Στη συνέχεια η βάση δεδομένων θα χρησιμοποιηθεί από το Τμήμα Ελέγχου Διαπιστεύσεων το οποίο αρχές του 2003 θα ξεκινήσει σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα να διασταυρώνει και θα ελέγξει τα στοιχεία περισσότερων από 250.000 ατόμων.

Είναι επίσης γνωστό ότι στα πλαίσια του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης συγκροτήθηκε και λειτουργεί Συμβουλευτική Ομάδα για την ασφάλεια των Αγώνων στην οποία έχουν κληθεί από την κυβέρνηση και συμμετέχουν ειδικοί εμπειρογνώμονες σε θέματα ασφαλείας από CIA (ΗΠΑ), MOCAD (Ισραήλ), Μ. Βρετανία, Γαλλία, Ισπανία, Αυστραλία, Γερμανία.

Η Διάρθρωση του προγράμματος Ολυμπιακής Παιδείας κατά βαθμίδα εκπαίδευσης:

ΔΗΜΟΤΙΚΟ

1. Οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες (στόχος: να ενημερωθούν οι μαθητές για τους αρχαίους ΟΑ). (Θέματα: οι διοργανωτές, οι συμμετέχοντες, τα αγωνίσματα, οι αγωνιστικοί χώροι, η εκεχειρία κλπ.).

2. Οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες (στόχος: να αποκτήσουν οι μαθητές θετική στάση απέναντι στους σύγχρονους ΟΑ). (Θέματα: συλλογές, σήματα, ολυμπιακή σημαία, ολυμπιακός ύμνος, σύγχρονα ολυμπιακά αθλήματα).

3. Αξίες των Ολυμπιακών Αγώνων (στόχος: να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές στα ιδεώδη του ολυμπισμού). ( Θέματα: Φιλία, ισότιμη συμμετοχή, ειρήνη-συνύπαρξη λαών, η αξία της συμμετοχής, ο ρόλος της νίκης).

4. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 (στόχος: να αποκτήσουν οι μαθητές θετική στάση). (Θέματα: ΟΑ 2004 και πολιτισμός, ΟΑ 2004 και περιβάλλον, ΟΑ 2004 και εθελοντές, ΟΑ 2004 και σύγχρονη τεχνολογία).

ΓΥΜΝΑΣΙΟ

1. Οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες (στόχος: να ενημερωθούν οι μαθητές για τους αρχαίου ΟΑ). (Θέματα: τα ίδια).

2. Οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες (στόχος: να αποκτήσουν οι μαθητές θετική στάση απέναντι στους σύγχρονους ΟΑ). (Θέματα: Αθήνα 1896. Πρώτες Ολυμπιάδες-επιδόσεις-πρωταγωνιστές, νέα αγωνίσματα - τύπος αθλητών - τεχνικές εκτέλεσης, παραολυμπιακοί αγώνες, πόλεις που διοργάνωσαν αγώνες κλπ.).

3. Η Ολυμπιάδα του 2004 (στόχος: να αποκτήσουν οι μαθητές θετική στάση απέναντί της). (Θέματα: ΟΑ 2004 και εθελοντές - ΟΑ 2004 και τουρισμός - ΟΑ 2004 και περιβάλλον - Παραολυμπιακοί ΟΑ 2004).

4. Η βία και η επιθετικότητα στον αθλητισμό (στόχος: αποτροπή των μαθητών από πιθανές εκδηλώσεις βίαιης και επιθετικής συμπεριφοράς). (Θέματα: δηλώσεις αθλητών, προπονητών, δημοσιογράφων με επικίνδυνες δηλώσεις - περιγραφή του πνεύματος της κερκίδας - κριτική σε εκπομπές που προβάλλουν τη βία).

5. Γνωριμία με μη διαδεδομένα ολυμπιακά αθλήματα.

ΛΥΚΕΙΟ

1. Η Κληρονομιά των Ολυμπιακών Αγώνων (στόχος: να κατανοήσουν οι μαθητές τα ιδεώδη και τη διαχρονική αξία του Ολυμπισμού). (Θέματα: Παν μέτρο άριστο, ευγενής άμιλλα, φιλία των λαών, συμμετοχή-προσπάθεια, βραβεία-αμοιβές).

2. Προβλήματα των Ολυμπιακών Αγώνων (στόχος: ο προβληματισμός στα προβλήματα και οι τρόποι για την επίλυσή τους). (Θέματα: Ντόπινγκ - καθαρός αγώνας, μποϋκοτάζ - Ειρήνη και Φιλία, Γιγαντισμός - Μέτρο, Βία - Αλληλοσεβασμός, Διακρίσεις - ισότιμη Συμμετοχή, Εμπορευματοποίηση - Εθελοντισμός, Οικολογική Καταστροφή - Σεβασμός στο περιβάλλον κλπ.).

3. Κοινωνική διάσταση του Εθελοντισμού (στόχος: η προετοιμασία των νέων για εθελοντική προσφορά και το 2004). (Θέματα: αξιολόγηση αναγκών σχολικής μονάδας και κάλυψή τους από ομάδες εθελοντών π.χ. καθαριότητα, ενισχυτική διδασκαλία σε αδύνατους μαθητές, αξιολόγηση αναγκών τοπικής κοινωνίας π.χ. βοήθεια σε άτομα υπερήλικα ή ΑΜΕΑ, ομάδες καθαρισμού ακτών, φύλαξης δασών, εντοπισμός τομέων του 2004 που χρειάζονται εθελοντική προσφορά)

4. Οφέλη από ανάληψη των ολυμπιακών αγώνων (στόχος: να καλλιεργηθεί στους μαθητές θετική στάση απέναντι στο 2004). (Θέματα: Η πόλη της Βαρκελώνης και του Σίδνεϋ πριν και μετά τους αγώνες. Η Αθήνα πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ως έμπνευση για τις τέχνες. Νέες τεχνολογίες-τεχνογνωσία και ολυμπιακοί αγώνες, Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες τι;).