8 Μάρτη - Αρχειακό υλικό: «ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΩΘΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΚ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ»*


Αρχείο

aD/5/XI

Τα άμεσα αιτήματα, που προωθήθηκαν το έτος 1929, από τα ΚΚ των Βαλκανικών χωρών είναι τα ακόλουθα:

Ι. ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

1. Ειδική νομοθετική ρύθμιση για την προστασία της γυναικείας και της παιδικής εργασίας.

2. Απαγόρευση της βραδινής εργασίας για τις γυναίκες,

3. Ιση αμοιβή για ίση δουλειά.

4. Ολοκληρωμένη εφαρμογή 6ωρης και 8ωρης εργάσιμης μέρας και πάλη για την καθιέρωση και την εισαγωγή 7ωροης ημερήσιας εργασίας.

5. Εξι εβδομάδες άδεια πριν και μετά τη γέννα.

6. Μαιευτήρια, παιδικοί κήποι, παιδικοί σταθμοί κτλ.

7. Κρατική στήριξη των ανέργων και των οικογενειών τους.

8. Πλήρη πολιτικά δικαιώματα για τις εργαζόμενες γυναίκες άνω των 18 ετών.

9. Πλήρη και χωρίς όρους αμνηστία στα θύματα της λευκής τρομοκρατίας, κατάργηση του νόμου για την υπεράσπιση του κράτους και κρατική στήριξη στα θύματα της αντίδρασης της 9ης Ιούνη.

10. Διάλυση όλων των φασιστικών οργανώσεων.

Ετσι διαμορφώνονται αυτά τα αιτήματα στην «Ραμπότσαγια Ντέλα» από 08/03/1929. Στο «Νόβινι»1928 το σημείο 8 ήταν διαμορφωμένο ως εξής: «Πλήρη πολιτικά δικαιώματα για τις γυναίκες», ενώ το σημείο 9 ως εξής: «Πλήρη και χωρίς όρους αμνηστία, κατάργηση ΒΖΝΤ και κρατική δαπάνη για όλους όσους έπεσαν θύματα της λευκής τρομοκρατίας και των ιμπεριαλιστικών πολέμων, γυναικών και ορφανών».

Χαρακτηριστικό είναι ότι η συνέλευση των γυναικών στη Φιλιππούπολη στις 08/03/1929, στο ψήφισμά της διαμόρφωσε με τον ακόλουθο τρόπο μερικά από αυτά τα αιτήματα:

1. Διεύρυνση των εργασιακών νομοθετικών ρυθμίσεων και ιδίως για την προστασία της γυναικείας και της παιδικής εργασίας.

4. 6ωρη και εφτάωρη εργάσιμη μέρα για τις εργαζόμενες γυναίκες και παιδιά.

5. Αδεια μετ’ αποδοχών 2 μήνες πριν και 2 μήνες μετά τη γέννα.

6. Οργάνωση από το κράτος και το ταμείο «Κοινωνικής Ασφάλισης» δωρεάν μαιευτηρίων και παιδικών σταθμών.

Πέραν αυτού, στο συγκεκριμένο ψήφισμα προωθούνται αιτήματα:

1. Δωρεάν φύλαξη των παιδιών των εργαζόμενων στα σχολεία.

2. Απαγόρευση της παιδικής εργασίας, ιδίως στα επικίνδυνα για την υγεία εργοστάσια.

Στη συνδικαλιστική εφημερίδα «Γιεντίνστβα» προβάλλεται η άδεια 4 εβδομάδων, πριν και μετά τη γέννα.

ΙΙ. ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ

Στις 8.3.1929 το ΚΚ της Γιουγκοσλαβίας προώθησε τα εξής άμεσα αιτήματα για τις γυναίκες.

1. Πλήρη προστασία των εργαζόμενων γυναικών, της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας.

2. 7ωρη και 6ωρη εργάσιμη μέρα στους κλάδους της βιομηχανίας που είναι επικίνδυνοι για την υγεία.

3. Απαγόρευση της νυχτερινής εργασίας για τα παιδιά, τους νέους και τις γυναίκες.

4. 4 μήνες άδεια την περίοδο της γέννας, με διατήρηση του μισθού.

5. Δημιουργία παιδικών σταθμών, παιδικών κήπων και εστιών.

6. Ισος μισθός για ίδιους όρους εργατικής δύναμης.

7. Πλήρη και ίση κρατική στήριξη για τις άνεργες.

8. Φθηνά και υγιή διαμερίσματα.

ΙΙΙ. ΡΟΥΜΑΝΙΑ

Για τα άμεσα αιτήματα για τις γυναίκες που προωθούνται στη Ρουμανία έχουμε μαρτυρία από τη μπροσούρα της Κόρμους Εβα: «Η θέση και η αποστολή της προλετάριας γυναίκας», - έκδοση πρωτοβάθμιων σωματείων το 1928. Σε αυτή είναι διαμορφωμένα τα εξής αιτήματα:

1. Μυστική ψηφοφορία για κάθε 18χρονο κάτοικο της Ρουμανίας, χωρίς διαχωρισμό φύλου, εθνικότητας ή επαγγέλματος.

2. Ενάντια στη νυχτερινή εργασία των γυναικών.

3. Ενάντια στην παιδική εργασία.

4. 8 εβδομάδες άδεια μετ’ αποδοχών πριν και μετά τη γέννα και επιπρόσθετη βοήθεια την περίοδο του θηλασμού.

5. Ολοήμεροι παιδικοί σταθμοί σε κάθε συνοικία των πόλεων και σε κάθε χωριό.

6. Δημιουργία βρεφονηπιακών σταθμών στα εργοστάσια που δουλεύουν γυναίκες.

7. Κρατική βοήθεια για τα τροφεία, τα βιβλία, το φαΐ και την ένδυση στα παιδιά των προλετάριων που πηγαίνουν σχολείο.

8. Υγιεινές εργατικές κατοικίες φτιαγμένες από το κράτος και τους δήμους.

9. Αυτονομία στα νοσοκομειακά ταμεία.

10. Βοήθεια στις άνεργες και στις ηλικιωμένες.

11. Κλείσιμο των οίκων ανοχής.

12. Ανέγερση από το κράτος φτηνότερων σπιτιών για τις εργαζόμενες ανύπαντρες.

13. Νόμιμη έκτρωση για τις αδύναμες και τις εργαζόμενες που είναι σε ανάγκη, που θα γίνονται στις κλινικές με έξοδα του κράτους.

14. 8ωρη εργάσιμη ημέρα και για τις εργαζόμενες στα σπίτια και για τις βοηθούς στα νοσοκομεία.

15. Ιση αμοιβή για ίση δουλειά.

Το 1929 στα εργατικά έντυπα στις 8 Μάρτη προωθούνται τα ακόλουθα αιτήματα:

1. Ενάντια στην πολιτική και οικονομική καταπίεση των γυναικών.

2. Ενάντια στην επίθεση του κεφαλαίου.

3.Πολιτικά και ατομικά δικαιώματα για τις γυναίκες.

4. 8ωρη εργάσιμη ημέρα και 6ωρη για όσες είναι μικρότερες των 16 ετών.

5. Απαγόρευση της νυχτερινής και της εργασίας με σύμβαση (σ.μ. συμβασιούχοι).

6. Υγιεινές εργατικές κατοικίες.

7.Αδεια μετ’ αποδοχών πριν και μετά τη γέννα.

8. Δικαίωμα ψήφου.

Σε άλλη εφημερίδα - «…», προωθούνται τα συνθήματα:

Ενάντια στην καπιταλιστική ορθολογιστική οργάνωση της εργασίας.

7ωρη εργάσιμη ημέρα και ίση αμοιβή για ίση εργασία

Πληρωμή της ώρας για το θηλασμό κατά τη διάρκεια της δουλειάς.

Στη συνέλευση των εργαζόμενων γυναικών στις 8 Μάρτη στην Αράντα προωθήθηκαν τα αιτήματα:

8ωρη εργάσιμη μέρα.

8 εβδομάδες άδεια πριν και μετά τη γέννα

Κοινά εκλογικά δικαιώματα για όλους τους εργαζόμενους που είναι άνω των 18 ετών.

12.3.1929

Από τα παραπάνω υλικά φαίνεται ότι δεν υπάρχει ενιαία διαμόρφωση στα προωθούμενα συνθήματα ούτε καν στην κάθε χώρα ξεχωριστά. Για παράδειγμα, στη Βουλγαρία, το σύνθημα για τη διάρκεια της άδειας πριν και μετά τη γέννα διαφέρει 8, 6, και 4 εβδομάδες. Πέραν αυτού τα προωθούμενα αιτήματα για παιδικούς κήπους, παιδικούς σταθμούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς δε διευκρινίζεται με ποια χρηματοδότηση. Χαρακτηριστικό είναι ότι αυτό το σύνθημα σωστά τονίζεται στις συνελεύσεις των εργαζόμενων γυναικών.

Στη Γιουγκοσλαβία το αίτημα για ίση αμοιβή για ίση εργασία δεν διαμορφώνεται σωστά:

«Ιση αμοιβή για ίδιους όρους εργασίας».

Σε όλα τα βαλκανικά ΚΚ λείπουν αιτήματα, που θα κινητοποιούν τις εργαζόμενες γύρω από τα ταμεία νοσοκομειακής ασφάλισης και για τις εκλογές των εργατικών εκπροσώπων. Απουσιάζουν πλήρως αιτήματα για τις αγρότισσες.

Με βάση αυτή την κατάσταση είναι απαραίτητο στη δημιουργία αυτών των υλικών και με βάση τη συγκεκριμένη κατάσταση κάθε χώρας να καθοριστούν τα πιο σημαντικά ιδιαίτερα αιτήματα για τις γυναίκες - τις εργαζόμενες και τις αγρότισσες - και να δοθεί ακριβής διατύπωση.

Το Τμήμα Γυναικών της ΕΕ της ΚΔ προτείνει το ακόλουθο πρόγραμμα ιδιαίτερων αιτημάτων για τις βαλκανικές χώρες:

1. Υλοποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας για την προστασία της γυναικείας εργασίας.

2. Διεύρυνση της υπάρχουσας νομοθεσίας για την προστασία της γυναικείας εργασίας.

3. Μέτρα υγιεινής στις επιχειρήσεις: επαρκείς ποσότητες βρυσών, νιπτήρων, υγιεινές τουαλέτες, τραπεζαρίες, αποδυτήρια, εξαεριστήρες, ασφάλειες.

4. Απαγόρευση της νυχτερινής εργασίας - αλλαγή της με ημερήσια.

5. Εξαφάνιση του συστήματος εργασίας με σύμβαση (σ.μ. εννοεί τους συμβασιούχους).

6. Ιση αμοιβή για ίση δουλειά. Εγκαιρη πληρωμή των μισθών.

7. Κατάργηση των προστίμων και του (σ.μ. σωματικού) ελέγχου των γυναικών εργαζόμενων.

8. Απαγόρευση των χυδαιοτήτων και των ξυλοδαρμών στις επιχειρήσεις.

9. Τιμωρία των μαστόρων για χλευαστική συμπεριφορά κατά των γυναικών εργαζόμενων.

10. Ολοκληρωμένη εφαρμογή 8ωρης εργάσιμης μέρας για όλα τα είδη μισθωτής εργασίας και πάλη για την νομιμοποίηση και την εισαγωγή της 7ωρης εργάσιμης ημέρας. (είναι γραμμένο χειρόγραφα: 6ωρη εργάσιμη μέρα για τα ανθυγιεινά επαγγέλματα).

11. Μετ’ αποδοχών άδεια 8 εβδομάδων πριν και μετά τη γέννα με τη διαφύλαξη της θέσης στην επιχείρηση.

12. Διάλειμμα μετ’ αποδοχών κατά τη διάρκεια της δουλειάς για το θηλασμό.

13. Δημιουργία με χρήματα του κράτους δωρεάν μαιευτηρίων.

14. Δημιουργία με χρήματα του κράτους και των επιχειρήσεων βρεφονηπιακών σταθμών και παιδικών σταθμών κοντά στις φάμπρικες με γυναίκες εργαζόμενες.

15. Δημιουργία με χρήματα του κράτους και των δήμων ολοήμερων παιδικών σταθμών σε κάθε συνοικία των πόλεων και σε κάθε χωριό.

16. Νόμιμη έκτρωση για τις εργαζόμενες, που θα γίνονται στις κλινικές με χρήματα από το κράτος.

17. Απαγόρευση της ατομικής διαπραγμάτευσης της γυναικείας εργατικής δύναμης.

18. Ενάντια στη χριστιανική νηστεία (στο χριστιανικό διαιτολόγιο) στα εργατικά μαγειρεία. Για την ελευθερία της εργατικής συμβίωσης.

19. Υγιεινές εργατικές κατοικίες, φτιαγμένες από το κράτος και τους δήμους.

20. Δημιουργία από το κράτος φτηνότερων κατοικιών για τις ανύπαντρες γυναίκες.

21. Ολοκληρωμένη και ίση κρατική στήριξη των άνεργων και των οικογενειών τους.

22. Αυτονομία των νοσοκομειακών ταμείων, εκλογιμότητα των διοικήσεών τους με την εκπροσώπηση των γυναικών εργαζόμενων σε αυτά.

23. Δικαίωμα εκλογής αντιπροσώπων από τις εργαζόμενες στις επιχειρήσεις.

24. Απαγόρευση της παιδικής εργασίας για παιδιά κάτω των 14 ετών.

25. Ειδική προστασία της εργασίας των μαθητευομένων στις φάμπρικες. Δημιουργία ενιαίου εργοστασιακού σχολείου με χρήματα των επιχειρήσεων για τους νέους άνω των 14 ετών.

26. Δικαίωμα των αγροτισσών σε γη εξ ίσου με τους άντρες.

27. Απαγόρευση της πώλησης του σπιτικού, των σκευών και της περιουσίας για απλήρωτη επινοικίαση, φόρους ή χρέη.

28. Ολοκληρωμένη συντήρηση από το κράτος των παιδιών των εργαζόμενων στα σχολεία[1].

29. Πλήρη πολιτικά και ατομικά δικαιώματα στις εργαζόμενες γυναίκες άνω των 19 ετών.

30. Πλήρη και άνευ όρων αμνηστία στα θύματα της λευκής τρομοκρατίας, κρατική στήριξη των οικογενειών των θυμάτων της λευκής τρομοκρατίας και κατάργηση των έκτακτων νόμων για την ασφάλεια του κράτους.

31. Κλείσιμο των οίκων ανοχής - Αυτό το αίτημα είναι ιδιαίτερα επίκαιρο για τη Ρουμανία.

Αρση των εισιτηρίων[2].

32. Δικαίωμα για τη δημιουργία μαζικής γυναικείας οργάνωσης[3].


ΣημειώσειςΣημειώσεις

* Αρχείο ΚΚΕ, τμήμα «Αρχείο ΚΔ»: Εκθεση της Βαλκανικής Γραμματείας της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς, χωρίς καταγεγραμμένη ημερομηνία. Στο κείμενο είναι σημειωμένες με μολύβι οι λέξεις: «Σχέδιο» και «Δεν έχει επικυρωθεί».

[1] Σ.μ. Εχει ένα βελάκι χειρόγραφο που δείχνει ότι το αίτημα αυτό πρέπει να είναι στη θέση μετά το 25 και πριν το 26.

[2] Σ.μ. Αυτό το αίτημα είναι χειρόγραφο χωρίς αρίθμηση.

[3] Σ.μ. Εχει ένα βελάκι χειρόγραφο που δείχνει ότι το αίτημα αυτό πρέπει να είναι στη θέση μετά το 30 και πριν το 31.