Η διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα θα επιφέρει επιπτώσεις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές.

Αρκετές αναφορές γίνονται για τη συμβολή των αγώνων στην ανάπτυξη της οικονομίας. Κυβέρνηση και οργανωτική επιτροπή υποστηρίζουν ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 είναι ένα μεγάλο αναπτυξιακό σχέδιο μετά την υλοποίηση του οποίου όλα θα είναι διαφορετικά. Θα μπορούσε κανείς να συμφωνήσει με την εκτίμηση του μεγέθους. Οντως οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι ένα μεγάλο, πολύ μεγάλο «μεγάλο έργο» (3 τρισ. δραχμές περίπου ο προϋπολογισμός με τάση ανοδική) με την ιδιομορφία ότι είναι πολύπλοκο. Πέραν τούτου όμως τίποτε άλλο. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες και η άρτια διοργάνωσή τους δεν μπορούν να απαλλάξουν την καπιταλιστική οικονομία από τις αντιθέσεις της, αντίθετα μάλιστα τις ενισχύουν ακόμα περισσότερο.

Στα πλαίσια των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, της πολιτικής της ΟΝΕ, μετά το 2004 η κατάσταση για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα θα παραμένει ασφυκτική. Ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι για το διαμελισμό και το ξαναμοίρασμα των αγορών, φτώχεια, ακρίβεια, ανεργία, κατεδάφιση της κοινωνικής ασφάλισης, διάλυση της δημόσιας δωρεάν παιδείας, ιδιωτικοποίηση της υγείας. Η βιτρίνα της πόλης που θα υποστεί αλλαγές από τα έργα ανάπλασης της ολυμπιάδας δεν είναι σε θέση να αλλάξει την κοινωνική κατάσταση της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων της πόλης. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 δεν είναι σε θέση να εξανθρωπίσουν τον καπιταλισμό να αλλάξουν το χαρακτήρα της φιλομονοπωλιακής πολιτικής. Αντίθετα μάλιστα εξυπηρετούν αυτή την πολιτική, στα πλαίσια της οποίας λειτουργούν ως καταλύτης επιταχύνοντας διαρθρωτικές αλλαγές στην καπιταλιστική οικονομία ιδιαίτερα στο επίπεδο της γεωγραφικής περιφέρειας της Αττικής.

Μια σειρά από κρατικομονοπωλιακές ρυθμίσεις που αφορούν στην αναπαραγωγή του κεφαλαίου και οι οποίες θα παίρνονταν με δεδομένη την ένταξη της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς επισπεύδονται εξαιτίας των αγώνων περιβεβλημένες την αίγλη της εθνικής υπόθεσης. Αυτή είναι και μια πάρα πολύ σοβαρή επίδραση της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Συνιστούν ένα έξοχο πολιτικό όπλο για τη λήψη μέτρων που συμφέρουν το κεφάλαιο ενώ στρέφονται εναντίον ή περιορίζουν λαϊκές και κοινωνικές κατακτήσεις και δικαιώματα.

Πιο χαρακτηριστική -και περισσότερο γνωστή- είναι η περίπτωση των ελεύθερων χώρων οι οποίοι με πρόσχημα τους Ολυμπιακούς Αγώνες παραδίνονται στο κεφάλαιο προς τσιμεντοποίηση και εκμετάλλευση.

Υπάρχουν όμως και άλλες περιπτώσεις, ίσως, λιγότερο γνωστές.

Είναι η «εργασιακή ειρήνη» στα εργοτάξια των ολυμπιακών έργων αλλά και στους τομείς εκείνους της παραγωγής και της οικονομίας οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη διεξαγωγή των αγώνων. Ειρήνη στην οποία πρόθυμα οι συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΣΥΝ στη ΓΣΕΕ και στην ΑΔΕΔΥ συναίνεσαν και η οποία αποσκοπεί στην ιδεολογική και πολιτική χειραγώγηση των εργαζομένων, στο χτύπημα εργασιακών κατακτήσεων, στην εμπέδωση των νέων ευέλικτων σχέσεων εργασίας.

Είναι η εγκατάσταση ενός, τελευταίας τεχνολογίας, ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης σε δημόσιους χώρους και στις ολυμπιακές εγκαταστάσεις το οποίο θα παραμείνει και μετά τους αγώνες σε επίκαιρα και στρατηγικά σημεία της πόλης για να πληροφορεί τις κρατικές υπηρεσίες παρακολούθησης για τη δράση του κινήματος.

Είναι η κατασκευή ενός υπέροχου άλλοθι για τον περιορισμό των λαϊκών εκδηλώσεων μέσω της προβολής μηνυμάτων και πραγματοποίησης συγκεντρώσεων σε μια ευρύτερη περιοχή διεξαγωγής των ολυμπιακών αγώνων, η συγκρότηση μηχανισμού καταδοτών, πληροφοριοδοτών για κάθε ύποπτη κίνηση. Εχει ψηφιστεί νόμος που απαγορεύει κάθε είδους προβολή μηνυμάτων εμπορικών ή πολιτικών στις περιοχές των Ολυμπιακών Αγώνων εκτός των μηνυμάτων που διαφημίζουν προϊόντα που χορηγούν.

Τα παραπάνω είναι ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τη θέση ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες αξιοποιούνται ως πολιτικό όπλο από την κυβέρνηση.

Το κράτος παραχωρεί στο κεφάλαιο δημόσιες εκτάσεις. Συρρικνώνεται έως καταργείται η νομοθεσία που προστάτευε μέχρι τώρα περιοχές ιδιαίτερης οικολογικής και περιβαλλοντικής σημασίας.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 θα μείνουν στην ιστορία για τις αντιδράσεις που προκάλεσαν και προκαλούν εξαιτίας των επιπτώσεών τους στους ελεύθερους χώρους της Αττικής και ιδιαίτερα του λεκανοπέδιου της Αθήνας.

Οι αντιδράσεις αυτές δε μειώνονται με το πέρασμα του χρόνου και την πρόοδο της ολυμπιακής προετοιμασίας αντίθετα διευρύνονται. Σοβαρές υπηρεσίες στην κυβέρνηση, μέσω του αποπροσανατολισμού και του εφησυχασμού της κοινής γνώμης, προσφέρουν οι Δήμοι οι οποίοι στο σύνολό τους -με ελάχιστες εξαιρέσεις-ελέγχονται από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ με συνεπίκουρο σε ορισμένες περιοχές και το ΣΥΝ.

Περισσότερα από 12.000 στρέμματα στην Αττική καταλαμβάνουν οι χωροθετημένες με το νόμο για τα ολυμπιακά έργα «περιοχές υποδοχής ολυμπιακών εγκαταστάσεων». Πρόκειται για το Μαρκόπουλο (ολυμπιακός ιππόδρομος και ιππικό κέντρο, κέντρο σκοποβολής), για το Μενίδι (ολυμπιακό χωριό), για το Μαραθώνα (ολυμπιακό κωπηλατοδρόμιο), για το πρώην αεροδρόμιο και την παραλία Ελληνικού, για την περιοχή του Γουδιού, για την περιοχή του Μαρουσιού γύρω από το ΟΑΚΑ (διεθνή κέντρα αναμεταδόσεων και τύπου, IBC και MPC), για την περιοχή του Ν. Φαλήρου περί το ΣΕΦ και το στάδιο Καραϊσκάκη, για την περιοχή Βεΐκου στο Γαλάτσι, για την έκταση του ιπποδρόμου στην Καλλιθέα, για την παραλία του Π. Φαλήρου, για την περιοχή της Νίκαιας (παλάτι της άρσης βαρών) και την περιοχή των Ανω Λιοσίων (γήπεδο πάλης).

Στα παραπάνω προστέθηκαν εκ των υστέρων τα 4 χωριά Τύπου στο Μαρούσι, στην Παλλήνη, στην Αμυγδαλέζα και στον Αγιο Ανδρέα.

Παράπλευρα με τα παραπάνω, μετά από εισήγηση του υπουργού Ανάπτυξης το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε πρόγραμμα με τίτλο «Ολυμπιακός Τουρισμός». Πρόκειται για ένα πακέτο μέτρων για τη διευκόλυνση μεγάλων τουριστικών επενδύσεων στην Αττική εν όψει του 2004. Στο πακέτο περιλαμβάνονται μέτρα όπως ο αποχαρακτηρισμός της Αττικής ως τουριστικά κορεσμένης περιοχής και η αδειοδότηση της κατασκευής νέων ξενοδοχειακών μονάδων ή της επέκτασης ήδη υφισταμένων, η παροχή οικονομικών κινήτρων στις επιχειρήσεις για την πραγματοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων συνολικού ύψους 68,8 δισ. από κρατικούς πόρους, με παροχή κρατικών εγγυήσεων για λήψη δανείων, η τροποποίηση των όρων δόμησης σε περιοχές που επιλέγουν μεγάλες τουριστικές επιχειρήσεις να κάνουν επενδύσεις, η ιδιωτικοποίηση όλων των περιουσιακών στοιχείων του ΕΟΤ (πλαζ, μαρίνες), η κατασκευή νέων μαρινών. Εχουν υποβληθεί προς έγκριση 15.000 νέες κλίνες στην Αττική από τις οποίες έχουν ήδη εγκριθεί οι μισές.

Ομως και τα περιαστικά δάση της Αττικής δε φαίνεται να τη γλυτώνουν από την κερδοσκοπική εκμετάλλευση εν όψει του 2004. Στον τομέα αυτό συντονίζονται δύο υπουργεία (Υπουργείο Γεωργίας στην ευθύνη του οποίου ανήκαν οι δασικές εκτάσεις στην Αττική έως ότου άρχισε η αποκέντρωση της αρμοδιότητας μέσω της υπογραφής προγραμματικών συμβάσεων με τους αντίστοιχους ΟΤΑ, και το Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (ΥΠΕΣΔΔΑ) το οποίο ως γνωστό είναι ο «πολιτικός προϊστάμενος» των ΟΤΑ). Το νέο στη συγκεκριμένη περίπτωση πέρα από το μόνιμο ενδιαφέρον γνωστού μεγιστάνα για τη διαχείριση-εκμετάλλευση των ορεινών όγκων της Αττικής είναι ότι στο Επιχειρησιακό Σχέδιο που υπέγραψε το ΥΠΕΣΔΔΑ με το «Αθήνα 2004 ΑΕ» τα περιαστικά δάση της Αττικής -όσα τουλάχιστον έχουν απομείνει από τις πυρκαγιές- χαρακτηρίζονται ως κύριοι χώροι ψυχαγωγίας των επισκεπτών του 2004.

Το παραμύθι των καθαρών αγώνων το έχει ανάγκη το διεθνές λόμπι της ΔΟΕ και οι πολυεθνικές επιχειρήσεις/χορηγοί που συνδέονται με ισχυρότατα συμβόλαια και συμφέροντα με τους αγώνες.

Τα τελευταία χρόνια το κύρος των ολυμπιακών αγώνων έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα. Από τη μια οι ντοπαρισμένοι αθλητές και από την άλλη τα σκάνδαλα για «αθανάτους» που ευχαρίστως δέχονται «δώρα», τσαλακώνουν την εικόνα του «Ολυμπιακού Κινήματος» και των εκπροσώπων του.

Η εικόνα αυτή δεν αλλάζει, δε φτιασιδώνεται, η σήψη είναι πολύ βαθιά και ο πυρήνας της είναι η εκμετάλλευση του αθλητισμού και των αθλητών ως εμπορεύματος από τις εταιρείες. Κυβερνήσεις και ΔΟΕ το μόνο που προσπαθούν να κάνουν και το ξέρουν καλά είναι να κρατήσουν τα προσχήματα.

Οι αγώνες της Αθήνας δε θα είναι διαφορετικοί από τους προηγούμενους όσο και αν κυβέρνηση και οργανωτική επιτροπή διατείνονται περί του αντιθέτου. Η δημιουργία του μεγαλύτερου στα Βαλκάνια Κέντρου Αντι-Ντόπινγκ Κοντρόλ για τις ανάγκες των αγώνων δεν είναι σε θέση να ανιχνεύσει τις πιο πρωτοπόρες ουσίες και μεθόδους ντοπαρίσματος, αυτές που οι φαρμακευτικές εταιρείες που δουλεύουν για λογαριασμό των χορηγών κρατούν για το τέλος κρυφές για να μη βρεθεί η μέθοδος ανίχνευσής τους.

Το «μυστικό» είναι κοινά γνωστό. Αυτό που απλώς επιχειρείται να μην διασαλευτεί είναι η εικόνα, η κρούστα της δήθεν νομιμότητας και υποταγής στο «ευ αγωνίζεσθαι». Η κατάσταση στον αθλητισμό ελάχιστα θα μεταβληθεί εν όψει του 2004. Θα μπορούσε κανείς να προβλέψει ότι αυτό που μπορεί να μεταβληθεί είναι τα αρνητικά στοιχεία ακριβώς εξ αιτίας του ιδιαίτερου ανταγωνισμού λόγω της διεξαγωγής των αγώνων στην έδρα μας.

Σε ό,τι αφορά το μαζικό αθλητισμό έξω από επαγγελματικές επιδόσεις και στοχεύσεις η κατάσταση θα παραμείνει αμετάβλητη.

Τα αθλητικά έργα κατά κύριο λόγο καλούνται να εξυπηρετήσουν και αφορούν τον επαγγελματικό αθλητισμό υψηλών επιδόσεων και αποδόσεων. Θα παραμείνουν και στο μέλλον απροσπέλαστα για τα πλατειά λαϊκά στρώματα όχι μόνο εξαιτίας των περιορισμών στη χρήση τους, αλλά, κυρίως, λόγω του γεγονότος ότι η φυσική αγωγή απουσιάζει από τη ζωή της πλειοψηφίας των εργαζομένων. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι οι αθλητικές εγκαταστάσεις που θα κατασκευαστούν για τις ανάγκες του 2004, μετά τους αγώνες στην πλειοψηφία τους θα αλλάξουν χρήσεις και θα μετατραπούν σε εμπορικά, συνεδριακά κέντρα και λοιπές εμπορικές δραστηριότητες.

Η φυσική αγωγή στην εκπαίδευση περιορίζεται στο μάθημα της γυμναστικής που γίνεται χωρίς τις κατάλληλες υποδομές. Η πολυδιαφημιζόμενη «Ολυμπιακή Παιδεία» έχει χαρακτήρα ιδεολογικής παρέμβασης προκειμένου να διαμορφώσει ρεύμα εθελοντικής προσφοράς από τη νεολαία.

Συμπυκνωμένα η πολιτική μας στάση απέναντι στους αγώνες εκφράστηκε με την ανοικτή αμφισβήτησή τους ως εθνικής υπόθεσης. Ολα τα υπόλοιπα κόμματα θεωρούν τους αγώνες ως εθνικό στόχο και επικεντρώνουν την κριτική τους στο πώς αυτός μπορεί να υπηρετηθεί καλύτερα. Ακόμα και ο ΣΥΝ, ο οποίος αρχικά είχε εκφραστεί εναντίον της ανάληψης των ολυμπιακών αγώνων, μετά την ανάληψη έχει τη θέση ότι οι ολυμπιακοί αγώνες είναι εθνική υπόθεση και η κυβέρνηση δεν τους αντιμετωπίζει με τη δέουσα προσοχή.

Το κόμμα μας δε συμμετέχει στην Εθνική Επιτροπή για να μη δώσει το άλλοθι της πολιτικής συναίνεσης την οποία επιζητεί η κυβέρνηση. Με τις δυνάμεις που διαθέτει στις δημοτικές κινήσεις στις οποίες συμμετέχει, συμβάλλει στην ανάπτυξη κινήματος αντίστασης στην καταστροφή, τσιμεντοποίηση και εμπορευματοποίηση των ελεύθερων χώρων, με συνεπή και όχι συντεχνιακά χαρακτηριστικά, ικανού να αμφισβητεί την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και της παραχώρησης στο κεφάλαιο γης και ύδατος. Προσπαθεί, όλες οι πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται, να συντονίζονται και να χτυπάνε στην εφαρμογή της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων μέσω και των ολυμπιακών αγώνων.

Αποκαλύπτει ότι πίσω από τα «εθνικά προσκλητήρια» για εθελοντές κρύβεται η συνειδητή και μεθοδευμένη προσπάθεια της κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος να διαμορφώσει κλίμα κοινωνικής και ταξικής συναίνεσης στην εφαρμοζόμενη πολιτική. Κρύβεται η προσπάθεια πνευματικής και πολιτικής κηδεμονίας και χειραγώγησης της νεολαίας, της εργατικής τάξης και των καταπιεσμένων λαϊκών στρωμάτων με μέσο τις ιδεολογικές καρικατούρες των ολυμπιακών ιδανικών. Αποκαλύπτει την υποκρισία όλων όσοι καλούν τη νεολαία και το λαό να σηκώσουν οικειοθελώς και ευχαριστημένοι στις πλάτες τους τα κέρδη των πολυεθνικών επιχειρήσεων από τους ολυμπιακούς αγώνες του 2004.

Ας μη μας διαφεύγει το γεγονός ότι μέσω των ολυμπιακών αγώνων του 2004 υπεύθυνοι και συνυπεύθυνοι για τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους στα Βαλκάνια, θα προσπαθήσουν να παίξουν το έργο... «ο λύκος που έγινε αρνάκι» και όσους περισσότερους εθελοντές κομπάρσους θα έχουν τόσο πιο πειστικός θα είναι ο ρόλος τους.

Το κόμμα μας εντείνει την ιδεολογική παρέμβασή του στη νεολαία, στην οποία κυρίως είναι προσανατολισμένοι οι κυβερνητικοί μηχανισμοί προπαγάνδας και της δείχνει το δρόμο των ταξικών αγώνων όχι μόνο σαν μέσου για τη βελτίωση της ζωής της, αλλά και σαν μέσου που κάνει τη ζωή να αποκτάει νόημα και να γεμίζει αληθινά ιδανικά.

Συμβάλλει, μέσα από τα ταξικά συνδικάτα και το ΠΑΜΕ, στην πάλη ενάντια στην προσπάθεια αξιοποίησης των αγώνων για την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων σε κλάδους της παραγωγής και ιδιαίτερα στον κατασκευαστικό τομέα, αλλά και τους τομείς παροχής υπηρεσιών.

Το λιγότερο μέχρι το 2004, η πρακτική, πολιτική και ιδεολογική δράση των οργανώσεων θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη στο σχεδιασμό της και την αντιμετώπιση των καταστάσεων όπως διαμορφώνονται από τη διοργάνωση των αγώνων του 2004.

Οφείλουμε να παρακολουθούμε, να αναλύουμε και να παρεμβαίνουμε στα ιδεολογικά και πολιτικά μέτωπα που ανοίγονται εξαιτίας των αγώνων. «Οσο περνάει ο καιρός» να ξέρουμε ότι οι μηχανισμοί επίδρασης και προσεταιρισμού θα στήνονται σε πολύ κοντινό επίπεδο με το λαό και τη νεολαία με προεξάρχουσα την Τοπική Αυτοδιοίκηση.