Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ Γ΄ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ-ΠΡΟΝΟΙΑΣ


του Τμήματος Υγείας - Πρόνοιας της ΚΕ του ΚΚΕ

Το Σχέδιο Ανάπτυξης (Σ.Α.) 2000-2006 δηλαδή το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (Γ΄ ΚΠΣ), έχει τους εξής βασικούς άξονες προτεραιότητας:

- Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού.

- Ενίσχυση βασικών υποδομών.

- Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των παραγωγικών τομέων.

- Βελτίωση ποιότητας ζωής και περιβάλλοντος.

- Ανάπτυξη της Κοινωνίας της πληροφορίας.

- Περιφερειακή Ανάπτυξη.

Στον άξονα «βελτίωση ποιότητας ζωής και περιβάλλοντος», εντάσσονται οι τομείς:

- Υγείας - Πρόνοιας και

- Περιβάλλοντος.

Οι χρηματοδοτήσεις του τομέα Υγείας-Πρόνοιας περιλαμβάνονται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υγεία-Πρόνοια» του αρμόδιου υπουργείου και στα προγράμματα των 13 Περιφερειών. Στο παρόν κείμενο γίνεται κριτική προσέγγιση στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΕΠΥΠ) του υπουργείου.

Το Γ΄ ΚΠΣ είναι το τρίτο προγραμματισμένο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (ΚΠΣ), για τη χρονική περίοδο 1989-2006, μέσω του οποίου μεταβιβάζονται κοινοτικοί πόροι με στόχο τη λεγόμενη σύγκλιση με την οικονομία της ΕΕ.

Οι πόροι του Γ΄ ΚΠΣ αποτελούν, σε κοινοτικό και εθνικό-κρατικό επίπεδο, συγκέντρωση της υπεραξίας των εργαζομένων και μετατροπή της σε κεφάλαιο που χρησιμοποιείται με βάση κεντρικό σχεδιασμό (εθνικό-κρατικό με κοινοτική έγκριση) για τη διευκόλυνση της αναπαραγωγής του κοινωνικού κεφαλαίου, στα πλαίσια όχι μόνο της εθνικής αλλά και της ευρωενωσιακής αγοράς. Ως σχεδιασμός και ως πόροι χρησιμοποιούνται για την προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων.

Γι’ αυτό το σκοπό, ένα μέρος των κοινοτικών κονδυλίων των δύο προηγούμενων προγραμμάτων (Α΄ ΚΠΣ 1989-1994 και Β΄ ΚΠΣ 1994-2000) χρησιμοποιήθηκαν και για την ενεργητική ενσωμάτωση τμημάτων από τα μεσαία στρώματα (αγρότες, επαγγελματοβιοτέχνες) και την εργατική τάξη στις αναπροσαρμογές της ελληνικής οικονομίας εντός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Δηλαδή για τη δημιουργία κλίματος «εθνικής» συναίνεσης στις επιδιώξεις για την εξυπηρέτηση των καπιταλιστικών συμφερόντων.

Στους στόχους και στη στρατηγική του Σχεδίου Ανάπτυξης (ΣΑ) 2000-2006 για τον τομέα Υγείας-Πρόνοιας, αναφέρεται ότι: «1. Η εξέλιξη αυτή θα διαμορφώσει ένα περιβάλλον το οποίο θα χαρακτηρίζεται από τους στόχους δημοσιονομικής πειθαρχίας των Συμφώνων Σταθερότητας και τις παρεμβάσεις αναδιάρθρωσης του Κράτους που αυτά συνεπάγονται (βλέπε ανατροπή εργασιακών σχέσεων, κοινωνικού ασφαλιστικού συστήματος, του συστήματος υγείας, πρόνοιας, παιδείας κλπ.). Ειδικότερα η κοινωνική και δημοσιονομική πολιτική στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας και στη χρηματοδότηση του ελληνικού υγειονομικού συστήματος επιβάλλουν την με ταχείς ρυθμούς αντικατάσταση αναποτελεσματικών παραδοσιακών δομών οργάνωσης και λειτουργίας και προσδιορίζουν το στρατηγικό προσανατολισμό των παρεμβάσεων της νέας προγραμματικής περιόδου προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης ευέλικτων δομών παροχής... υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας... και συγκράτησης του κόστους»[1] (η υπογράμμιση δική τους).

Είναι χαρακτηριστικές οι προθέσεις του Υπουργείου Υγείας, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, για τις κατευθύνσεις της αρμόδιας Επιτροπής για τις αμοιβές στα απογευματινά ιατρεία που θα λειτουργούν εντός των νοσοκομείων. Τα υποτιθέμενα δημόσια νοσοκομεία γίνονται επίσημα φορείς εμπορευματοποίησης της υγείας, επισημοποιώντας το φακελάκι στο γιατρό, δίνοντας ένα μέρος του στο νοσοκομείο.

Δεν είναι ν’ απορούμε, γιατί η χρηματοδότηση μέσω του Γ΄ ΚΠΣ δε θα στηρίξει δομές για την αναβάθμιση της κοινωνικής ασφάλισης και του δημόσιου συστήματος υγείας - πρόνοιας, σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων, αλλά για να γίνουν και να λειτουργήσουν αποδοτικά για το κεφάλαιο οι αναδιαρθρώσεις που η κυβέρνηση ξεκίνησε σε αυτούς τους τομείς.

Το οικονομικό πεδίο της χώρας μας μέσα στο οποίο θα λειτουργήσουν οι χρηματοδοτήσεις του Γ΄ ΚΠΣ, όπως περιγράφεται, είναι το εξής: «η αγορά απελευθερώθηκε, ο ρόλος του κράτους περιορίστηκε τόσο στο κανονιστικό όσο και στο ιδιοκτησιακό επίπεδο και τα κρατικής ακόμα ιδιοκτησίας ιδρύματα συμπεριφέρονται όλο και περισσότερο με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια».

ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Μέσω του Γ΄ ΚΠΣ και ειδικότερα του Επιχειρησιακού Προγράμματος για την Υγεία - Πρόνοια (ΕΠΥΠ), των προγραμμάτων των 13 περιφερειών στον αντίστοιχο τομέα και αυτό για την Κοινωνία της Πληροφορίας, εντείνεται η διαδικασία υλοποίησης των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων στην υγεία και την πρόνοια όπως η κυβέρνηση τις έχει σχεδιάσει.

Μέσω αυτών των κονδυλίων θα προωθηθεί μια ορισμένη ανάπτυξη σε υποδομές, τεχνολογικό και ξενοδοχειακό εξοπλισμό, που θα βοηθά στην επέκταση της δράσης του ιδιωτικού κεφαλαίου σε τομείς που είναι ασύμφορη η επένδυση του κεφαλαίου και που οι ελλείψεις είναι τεράστιες και πιεστικές (π.χ. ΜΕΘ, δημιουργία πολυτελών κλινών, σουίτες, Α΄ και Β΄ θέσεις στα υπάρχοντα δημόσια νοσοκομεία, που θα δοθούν για εκμετάλλευση στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες ή σε ιδιώτες, κλπ.). Επίσης θα στηρίζει τη θεσμική αντιδραστική μεταρρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση στο χώρο της Υγείας και Πρόνοιας υλοποιώντας το στόχο της για μείωση των κρατικών δαπανών για τη λειτουργία του δημόσιου συστήματος και επέκταση της εμπορευματοποίησης-ιδιωτικοποίησης και των ευέλικτων μορφών εργασίας των υγειονομικών.

Πιο συγκεκριμένα στους γενικούς στόχους για τον τομέα της Υγείας, αναφέρεται: «... η δημιουργία αυτοδύναμων υγειονομικά περιφερειών και η ορθολογική χωροταξική ανάπτυξή τους στα μεγάλα αστικά κέντρα». Ηδη έχει υλοποιηθεί αυτός ο στόχος με τον τελευταίο νόμο της κυβέρνησης για την Υγεία που συγκροτήθηκαν τα Περιφερειακά Συστήματα Υγείας (ΠΕΣΥ).

Οι ανατροπές στο Δημόσιο σύστημα Υγείας-Πρόνοιας έχουν ξεκινήσει με την κατάργηση του δημόσιου χαρακτήρα των νοσοκομείων, τη δημιουργία ΑΕ για διάφορες υπηρεσίες και τμήματα των νοσοκομείων, τη λειτουργία ιδιωτικών απογευματινών ιατρείων στα νοσοκομεία. Αναμένεται η δημιουργία του Οργανισμού Διαχείρισης Πόρων Υγείας, και οι ανατροπές στο Πρωτοβάθμιο επίπεδο υγείας που κινούνται στην ίδια αντιλαϊκή κατεύθυνση.

Για να λειτουργήσουν αυτές χρειάζεται και το ανάλογο «ανθρώπινο δυναμικό», το οποίο θα πρέπει «να εκπαιδευτεί» και «να καταρτιστεί» για να γίνει αποδοτικό στις νέες συνθήκες. Γι’ αυτό, μεγάλο μέρος των κονδυλίων πηγαίνει για την υλοποίηση αυτού του σκοπού.

Στο αντίστοιχο κεφάλαιο του Γ΄ ΚΠΣ γίνεται η εξής διαπίστωση:

«Μεγάλο μέρος του αργούντος δυναμικού αποτελείται από νέους που είναι περισσότερο ευπροσάρμοστοι και από αποφοίτους της δευτεροβάθμιας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίοι, αν μη τι άλλο, πρέπει να διαθέτουν συγκριτικά αυξημένη νοημοσύνη και μαθησιακή ικανότητα [...] για την εξεύρεση ανειδίκευτου κυρίως εργατικού δυναμικού που να ανταποκριθεί στις ανάγκες μιας γρήγορης ανόδου, διέξοδος μπορεί να βρεθεί και στις αγορές εργασίας των γειτονικών χωρών».

Οι διαπιστώσεις αυτές φανερώνουν την επιθυμία του κεφαλαίου να αποκτήσει ένα εργατικό δυναμικό, νέο ηλικιακά, για να μπορεί να αφομοιωθεί, να αποδώσει και να ενσωματωθεί καλύτερα και πιο γρήγορα. Να είναι μορφωμένο και χωρίς εργασιακές και κοινωνικές απαιτήσεις λόγω της ηλικίας ή της κοινωνικής και οικονομικής άσχημης κατάστασης που βρίσκεται, όπως είναι οι μετανάστες.

Από τα προαναφερθέντα γίνεται φανερό ότι συνολικά τα κονδύλια του Γ΄ ΚΠΣ (όπως και των προηγούμενων προγραμμάτων) έρχονται να εξυπηρετήσουν μονοπωλιακά συμφέροντα και δεν έχουν καμιά σχέση με την ανάγκη κάλυψης των ώριμων λαϊκών αναγκών.

Γι’ αυτό, στους άξονες δράσης του (όπως αναλυτικά θα δούμε παρακάτω) απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά σε καίρια προβλήματα που υπάρχουν στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας-πρόνοιας του δημόσιου συστήματος.

Ορισμένα παραδείγματα όπου απουσιάζει η πρόβλεψη ή έστω η αναφορά για την ανάπτυξη υποδομών στις υπηρεσίες υγείας:

- Για τη Δημόσια Υγεία και τον έλεγχο των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας γενικά, παρά τα δημαγωγικώς αναφερόμενα σε αυτόν τον τομέα και παρά τις προβλέψεις του σχετικού νόμου (2519/97), αλλά και την ομολογημένη απουσία σε σχετικές υποδομές τόσο σε κεντρικό όσο (και πολύ περισσότερο) σε περιφερειακό επίπεδο.

- Για την προστασία από τις επιπτώσεις της μόλυνσης του περιβάλλοντος.

- Για την ιατρική της εργασίας.

- Για τη διάγνωση και αντιμετώπιση των επαγγελματικών ασθενειών και των εργατικών ατυχημάτων.

- Για τη φυσική-ιατρική αποκατάσταση και ιδιαίτερα για την προσθετική, λόγω και του μεγάλου αριθμού των τροχαίων και εργατικών ατυχημάτων.

Σε αυτόν τον τομέα έχουμε τεράστιες ελλείψεις. Υπολειτουργούν σε όλη την Ελλάδα 200 κρεβάτια στο δημόσιο τομέα, κυρίως ως κέντρα εναπόθεσης και όχι αποκατάστασης ασθενών, ενώ οι ανάγκες είναι για 2.000 κρεβάτια του δημοσίου. Οπως είναι φυσικό τις ελλείψεις αυτές καλύπτει ο ιδιωτικός τομέας με τη δημιουργία πολυτελών, υπερσύγχρονων κέντρων φυσικής και ιατρικής αποκατάστασης.

Ομως εκτός από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα έχει ξεκινήσει και η δράση του λεγόμενου τρίτου τομέα στην Υγεία-Πρόνοια. Είναι ο τομέας που λειτουργεί με εναλλακτικές μορφές παροχής υπηρεσιών υγείας-πρόνοιας π.χ. ξενώνες, κέντρα ημερήσιας απασχόλησης ή ελεύθερης διαβίωσης από «φιλανθρωπικές», «εθελοντικές» και μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ). Προσφέρει υπηρεσίες υγείας-πρόνοιας, όσες είναι οικονομικά ασύμφορες να παρασχεθούν από το δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα π.χ. κλειστή περίθαλψη σε ψυχικά ασθενείς ή με νοητική υστέρηση σε όσους έχουν ανάγκη τέτιων υπηρεσιών και κυρίως στα τμήματα του πληθυσμού που βρίσκονται σε εξαθλίωση.

Στην πραγματικότητα, το κράτος είναι το κανάλι που οδηγεί στις λεγόμενες ΜΚΟ, μέσω των ΟΤΑ και άλλων ΝΠΔΔ. Η χρηματοδότηση αυτού του τομέα στο αρχικό στάδιο προέρχεται από κονδύλια κυρίως των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης (όπως και από το Γ΄ ΚΠΣ) ή άλλων ευρωενωσιακών προγραμμάτων και μετά την ημερομηνία λήξης τους η υποχρέωση αυτή μεταφέρεται στους ασθενείς και στις οικογένειές τους είτε άμεσα είτε έμμεσα με την πληρωμή δυσβάσταχτων δημοτικών ή άλλων φόρων και εισφορών.

Το γενικό συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι μέσω των ΚΠΣ και, στην προκειμένη μέσω του Γ΄ ΚΠΣ, οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να περιμένουν ότι θα υπάρξει ανάπτυξη του δημόσιου συστήματος υγείας-πρόνοιας για να καλυφθούν οι ανάγκες τους. Οι όποιες εκσυγχρονισμένες και ποιοτικά αναβαθμισμένες λειτουργίες θα είναι εμπορεύσιμες, απρόσιτες για χαμηλά εισοδήματα. Ο δημόσιος χαρακτήρας του νοσοκομείου θα αφορά στις πιο υποβαθμισμένες λειτουργίες του, ενώ θα λειτουργεί ως ιδιωτικό για τις πιο αναβαθμισμένες. Γενικότερα, το κατ’ όνομα «δημόσιο» σύστημα Υγείας-Πρόνοιας είναι το προσωπείο που κρύβει τον εμπορευματικό χαρακτήρα των αλλαγών, σε βάρος των λαϊκών δυνάμεων.

Γι’ αυτό απαιτείται η έντονη δράση για αποκάλυψη των αντιλαϊκών σχεδίων, όσων υπηρετούν ή στηρίζουν αυτή την πολιτική και η οργάνωση της πάλης για την αναχαίτισή της, μέχρι την τελική ανατροπή της.

ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ

Στο κεφάλαιο του Απολογισμού Β΄ ΚΠΣ, «Αδυναμίες, ανάγκες, προβλήματα» για τις κοινωνικές υπηρεσίες, διαπιστώνονται τα εξής: «Στον τομέα της υγείας, με την ολοκλήρωση της υποδομής που δημιουργείται με πόρους του Β΄ ΚΠΣ, ιδιαίτερα στις Περιφέρειες τα καθαρά ποσοτικά προβλήματα στην παροχή υπηρεσιών αντιμετωπίζονται σε μεγάλο βαθμό (η υπογράμμιση δική μας). ...η έμφαση μετατοπίζεται... σε θέματα καλύτερης λειτουργίας της υφιστάμενης υποδομής και βελτίωσης της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών..., ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, σε σχέση με τα οποία έγιναν πολύ λίγα στο Β΄ ΚΠΣ». Οι ελλείψεις στο δημόσιο σύστημα υγείας είναι τόσες πολλές και σε υποδομή και σε βιοϊατρική τεχνολογία και σε ξενοδοχειακό εξοπλισμό και σε προσωπικό όλων των ειδικοτήτων και στα αστικά κέντρα αλλά και στην Περιφέρεια, που δεν καλύφτηκαν ούτε με τα κονδύλια του Β΄ ΚΠΣ, πολύ περισσότερο δε θα καλυφθούν με το μονόπλευρο προσανατολισμό για «καλύτερη λειτουργία της υφιστάμενης υποδομής» των κονδυλίων του Γ΄ ΚΠΣ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο τελευταίος νόμος για τα ΠΕΣΥ μιλάει για κατάργηση, συγχώνευση και αναδιοργάνωση των νοσοκομείων ή τμημάτων και κλινικών τους και για αξιοποίηση της υπάρχουσας υποδομής στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), δηλαδή αξιοποίηση των πολυιατρείων των ΙΚΑ και των άλλων ασφαλιστικών ταμείων και των Κέντρων Υγείας (ΚΥ) αγροτικού τύπου.

«Στον τομέα της Πρόνοιας υπάρχουν ακόμη σοβαρά κενά τόσο από την άποψη της υποδομής και της κατανομής της στο χώρο, όσο και από την άποψη της κάλυψης του πληθυσμού και της στάθμης των προσφερόμενων υπηρεσιών. Ετσι η προσπάθεια πρέπει να στραφεί σε μια ρεαλιστική αξιολόγηση των αναγκών (υπογραμμίσεις δικές μας) κατά είδος υπηρεσίας και στο χώρο και σ΄ ένα σχεδιασμό που θα έχει ως αντικείμενο, να καλύψει κατά περίπτωση τα ποσοτικά και ποιοτικά κενά».

Οι ελλείψεις σήμερα στον τομέα της Πρόνοιας είναι τόσες και τέτιες και διαρκώς αυξανόμενες, λόγω της αντιλαϊκής πολιτικής, που δεν μπορούν να καλυφθούν. Η κυβέρνηση αναγκάζεται να τις αναγνωρίσει. Η κατεύθυνση όμως που έχει για την αντιμετώπισή τους, αξιοποιώντας και τα κονδύλια του Γ΄ ΚΠΣ, είναι η παροχή υποβαθμισμένης προνοιακής φροντίδας μόνο σε ορισμένες κατηγορίες, τους τελείως εξαθλιωμένους και όχι η καθολική αναβαθμισμένη αντιμετώπισή τους. Ο τομέας της Πρόνοιας βρίσκεται στη μέγγενη της σφικτής δημοσιονομικής διαχείρισης, στα πλαίσια του Προγράμματος Σταθερότητας εντός ΟΝΕ. Ταυτόχρονα, ανοίγεται νέο πεδίο καπιταλιστικής κερδοφορίας μέσω της εμπορευματοποίησης σε αυτόν τον τομέα. Αυτός είναι ο χαρακτήρας του «κοινωνικού προσώπου» της ΕΕ και της κυβέρνησης. Οι κυβερνητικοί ελιγμοί για πιο ελκυστική «κοινωνική πολιτική», που βρίσκονται στο επίκεντρο των ενδο-ΠΑΣΟΚικών αναζητήσεων, δεν ανατρέπουν τα παραπάνω. Ο τομέας της Υγείας-Πρόνοιας, όπως και της Παιδείας, ενδεχομένως να προσελκύσει μεγαλύτερες αυξήσεις από τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2002, απ’ ό,τι άλλα υπουργεία.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι «έχουν ήδη γίνει πάρα πολλά προς την κατεύθυνση των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών, αλλά η διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί. Πολλά απομένουν ακόμη να γίνουν και η πραγματοποίησή τους θα εξακολουθήσει να δημιουργεί σοβαρό κοινωνικό κόστος, με τη μορφή αυξημένης ανεργίας, οικονομικών ανισοτήτων στο χώρο και μεταξύ κοινωνικών ομάδων και ανατροπών στις συνθήκες δουλειάς και ζωής όλων όσοι θα θιγούν από τις αναγκαίες μεταβολές. Ετσι οι ανάγκες για κοινωνική στήριξη όσων θα επηρεαστούν αρνητικά από τις αλλαγές αυτές είτε γενικότερα είτε σ΄ ένα μεταβατικό στάδιο, θα εξακολουθήσουν για αρκετά χρόνια να είναι μεγάλες». Στην πραγματικότητα οι αναδιαρθρώσεις αυτές θα πλήξουν το σύνολο της εργατικής τάξης και μεγάλο μέρος της αγροτιάς και των επαγγελματοβιοτεχνών με διαφορετική ίσως ένταση για τα διάφορα τμήματα των λαϊκών στρωμάτων. Γι΄ αυτό και επιδιώκεται η καλύτερη διαχείριση των ακραίων καταστάσεων, εκείνων που μπορεί να τροφοδοτήσουν απότομη όξυνση της ταξικής πάλης.

Αποκαλυπτικός συλλογισμός των κυβερνητικών προθέσεων να μην παρακολουθεί η αύξηση των κοινωνικών δαπανών την αύξηση του ΑΕΠ, είναι ο εξής: «...οι κοινωνικές ανάγκες είναι κατά βάση συνάρτηση του πληθυσμού, ο οποίος σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις θα αυξάνει με χαμηλούς ρυθμούς και ο οποίος το 2006 θα είναι κατά λίγες μόνο εκατοστιαίες μονάδες μεγαλύτερος από το σημερινό. Οι ανάγκες όμως σε οικονομική υποδομή είναι περισσότερο συνάρτηση του ΑΕΠ, ο ρυθμός ανόδου του οποίου θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, πολλαπλάσιος του ρυθμού αύξησης του πληθυσμού. Ετσι, π.χ. οι φόρτοι σε ορισμένα αεροδρόμια και οι αντίστοιχες ανάγκες σε υποδομή μπορεί να διπλασιάζονται σε μια δεκαετία, ενώ ο αριθμός των ασθενών σε μια περιοχή να αυξάνει οριακά μόνο».

Επίσης, το λεγόμενο δημογραφικό πρόβλημα χρησιμοποιείται ανάλογα, κάθε φορά, για να χτυπήσει κατακτήσεις των εργαζομένων, π.χ. στην Κοινωνική Ασφάλιση, στην περικοπή δαπανών για υγεία - πρόνοια - παιδεία κλπ.

Ομως και πάλι με επίσημα στοιχεία, δεν προβλέπεται μείωση των ασθενών, το αντίθετο αναμένεται να συμβεί. Στοιχεία που αναφέρονται στο πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Τμήματος της ΠΟΥ για τον 21ο αιώνα, δείχνουν ότι αναμένεται αύξηση της νοσηρότητας, κυρίως σε ασθένειες με υψηλό κόστος αποκατάστασης, όπως καρκίνος, καρδειαγγειακά, μυοσκελετικά και ψυχικά νοσήματα. Ορισμένα παραδείγματα φαίνονται στον πίνακα που ακολουθεί:

% του ολικού φορτίου

1990

2020

Ισχαιμική καρδιακή νόσος

9,9

11,2

Εγκεφαλική αγγειακή νόσος

5,9

6,2

Οστεοαρθρίτης

2,9

3,5

Καρκίνος

2,9

4,5

Ανοια και άλλες εκφυλιστικές διαταραχές του ΚΝΣ

2,4

3,4

Μάλιστα τα καρδιοαγγειακά νοσήματα (παθήσεις καρδιάς και αγγείων του εγκεφάλου) αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις μεγάλες ηλικίες. Σε σημαντικό αριθμό ασθενών αφήνουν μέτρια ή μεγάλα προβλήματα, όπως μειωμένη σωματική ικανότητα, χειρότερη επαγγελματική κατάσταση, ψυχολογικές και συναισθηματικές διαταραχές.

Η βρεφική θνησιμότητα το 1996 ήταν 7,3 ανά 1.000 γεννήσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ και είναι από τις υψηλότερες στην ΕΕ. Επίσης αναφέρεται: «Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών τα υγειονομικά προβλήματα έχουν μεταβληθεί ριζικά εξαιτίας της δημογραφικής γήρανσης και της επικράτησης των χρόνιων και εκφυλιστικών νοσημάτων».

Ολα αυτά αποδεικνύουν την τάση αύξησης των κοινωνικών αναγκών, η οποία αντιμετωπίζεται με τάση συρρίκνωσης του βαθμού ικανοποίησής τους, μέσω του κρατικού τομέα Υγείας-Προνοίας.

ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΠΑΛΗΣ

Η μελέτη και η πιο συγκεκριμένη παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης του Γ΄ ΚΠΣ δίνει τη λεπτομερή εικόνα για τις επιχειρούμενες κυβερνητικές δραστηριότητες, προς ποιους τομείς κατευθύνονται τα κονδύλια, που και πόσα θα διατεθούν και γενικά πως, πότε και με ποιους θα εφαρμόσει η κυβέρνηση τη λεγόμενη μεταρρύθμιση στην Υγεία και στην Πρόνοια. Ετσι, μπορεί να προετοιμαστεί και να οργανωθεί πιο αποτελεσματικά η αντίσταση και αντεπίθεση του εργατικού κινήματος, αλλά και γενικότερα του κινήματος των φτωχών τμημάτων των μεσαίων στρωμάτων της πόλης και της υπαίθρου, και εκείνων των κατηγοριών του πληθυσμού π.χ. γυναίκες, νεολαία, που είναι περισσότερο ευάλωτες.

Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμηθεί το γεγονός ότι, με τόσα δισεκατομμύρια που θα διατεθούν στην Υγεία-Πρόνοια για να πραγματοποιηθούν οι σχεδιαζόμενες ανατροπές, θα υπάρξει κάποιο «νοικοκύρεμα» σε ορισμένες λειτουργίες αυτών των τομέων (ο εκσυγχρονισμός στη λειτουργία των υπηρεσιών βοηθάει στο να περάσει καλύτερα και ταχύτερα η αντιλαϊκή πολιτική της) και θα λειτουργήσει συγκυριακά, ως δόλωμα συναίνεσης, ανακουφίζοντας από υπερβολική σπατάλη χρόνου και ταλαιπωρία. Η κυβέρνηση ποντάρει σε αυτό. Το προβάλλει ως καινοτόμο λύση, ως πανάκεια για την ολοκληρωτική λύση προς όφελος των λαϊκών αναγκών. Κρύβει όμως επιμελώς και θα συνεχίσει να το κάνει, ότι αυτές τις «αλλαγές» ο λαός θα τις χρυσοπληρώνει από ΄δω και πέρα συνέχεια (και όχι μόνο μια φορά), γιατί θα μπει πιο δυναμικά σε όλους τους κερδοφόρους τομείς η ιδιωτική επιχειρηματική δράση.

Ηδη η κυβέρνηση δια στόματος του αρμοδίου Υπουργού λέει: «το 50% των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων από την ΕΕ έργων αποτελούν άυλες μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις... για πρώτη φορά δίνουμε τόσο βάρος στην ποιοτική διάσταση του όλου συστήματος ...το πρόβλημα στην υγεία, την ψυχική υγεία και πρόνοια δεν είναι υπόθεση (μόνο) κτιρίων, υλικών, αλλά (κυρίως) οργάνωσης! Βάζουμε τάξη στο σημερινό αδιοίκητο σύστημα».

Σήμερα δεν προωθούνται από την κυβέρνηση κάποιες μικροαλλαγές που μπορεί -αν επιτρέψουμε να εφαρμοστούν- να τις αντιμετωπίσει εύκολα το κίνημα. Είναι αλλαγές ριζικές, στρατηγικού χαρακτήρα. Επομένως, η αποκάλυψη της ουσίας των αλλαγών, της συμβολής του Γ΄ ΚΠΣ στο συγκεκριμένο τομέα και η οργάνωση της αντίστασης και διεκδίκησης των ώριμων λαϊκών δικαιωμάτων είναι άμεση ανάγκη να αναπτυχθεί και είναι καθήκον των κομμουνιστών και των κομμουνιστριών να πρωτοστατήσουν.

Αυτή η εκτίμηση επιβεβαιώνεται και στο παρακάτω απόσπασμα από την ομιλία του Υπουργού Υγείας στην 1η συνεδρίαση της επιτροπής παρακολούθησης του ΕΠΥΠ στις 29/06/01: «εργαζόμαστε συστηματικά και αθόρυβα γιατί στοχεύουμε σε δομικές, αυτό σημαίνει βαθιές, ριζικές και μη αντιστρέψιμες αλλαγές... Τα αποτελέσματα, για να είναι μόνιμα, οι αλλαγές για να καταστούν μη αναστρέψιμες χρειάζονται δομική στήριξη και βάθος ... Το σύστημα υγείας θα αλλάξει ριζικά...»

Οι κομμουνιστές δεν πρέπει να παραμένουν στην περιγραφή της κακής οργάνωσης και λειτουργίας των υπηρεσιών, αλλά πρέπει να αποκαλύπτουν τις αιτίες δημιουργίας αυτού του φαινομένου. Να αναδεικνύουν το ουσιαστικό σημείο που είναι οι ελλείψεις σε υποδομές, τεχνολογικό εξοπλισμό και υγειονομικό προσωπικό τις οποίες εκμεταλλεύεται και κερδοφορεί ο ιδιωτικός τομέας. Γιατί, την κακή οργάνωση, και έχουν τα μέσα και όταν θέλουν μπορούν να τη βελτιώσουν. Ομως τις δημόσιες επενδύσεις σε βασικούς τομείς που σηματοδοτούν την αναβάθμιση των δημοσίων υπηρεσιών υγείας-πρόνοιας σε όλες τις βαθμίδες δε θέλουν να την κάνουν, και δεν την κάνουν, ούτε μέσα από τα κονδύλια του Γ’ ΚΠΣ.

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΥΓΕΙΑΣ-ΠΡΟΝΟΙΑΣ

Στις 4/4/2001 εγκρίθηκε από την ΕΕ το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΕΠ) «Υγεία-Πρόνοια» που εντάσσεται στον προαναφερόμενο άξονα του Γ΄ ΚΠΣ και αντιπροσωπεύει το 28,3% του άξονα αυτού και το 1% του Γ΄ ΚΠΣ.

Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 174.909 δισ. δρχ. εκ των οποίων τα 131.182 δισ. δραχμές αποτελούν κοινοτική χρηματοδότηση, ενώ τα 43.728 δισ. δραχμές την εθνική -κρατική- χρηματοδότηση.

Η κοινοτική χρηματοδότηση γίνεται μέσω των διαρθρωτικών ταμείων. Συγκεκριμένα, από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) 75 δισ. δρχ., το οποίο «συμβάλλει ενεργά και άμεσα στη δημιουργία προϋποθέσεων ύπαρξης ικανού αριθμού και κατάλληλων δεξιοτήτων ανθρώπινου δυναμικού, προκειμένου να υλοποιηθούν αποτελεσματικά και να λειτουργήσουν αποδοτικά οι υποδομές και οι παραγωγικές επενδύσεις που συγχρηματοδοτούνται από τα υπόλοιπα Διαρθρωτικά Ταμεία». Στον τομέα Υγείας - Πρόνοιας, μεγάλο μέρος στηρίζει το ΕΤΠΑ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) 56 δισ. δραχμές, που στόχο έχει «την συμπλήρωση της υποδομής σε κέντρα παροχής ολοκληρωμένης κοινωνικής προστασίας, ανάπτυξη νέων δράσεων στον τομέα της παιδικής προστασίας, υποστήριξη εθελοντισμού και ανάπτυξη συστημάτων προσφοράς κοινωνικών υπηρεσιών, δράσεις λειτουργικού εκσυγχρονισμού των υπαρχουσών μονάδων υγείας κλπ.». «... Ως προς τη σχετική κατανομή των πόρων μεταξύ Περιφερειακού και Εθνικού Σκέλους, ποσοστό 62,5% περίπου του συνολικού προϋπολογισμού χρηματοδοτεί τις παρεμβάσεις των 13 ΠΕΠ του Περιφερειακού Σκέλους, ενώ ποσοστό 37,5% του συνολικού προϋπολογισμού χρηματοδοτεί τις παρεμβάσεις του ΕΠ <Υγεία-Πρόνοια> του Εθνικού Σκέλους».

ΑΞΟΝΑΣ «ΥΓΕΙΑ»: 42,40%

1.1 Ανάπτυξη υπηρεσιών ΠΦΥ

9,7%

1.2 Λειτουργικός εκσυγχρονισμός νοσοκομειακών μονάδων

28,2%

1.3 Ανάπτυξη και ολοκλήρωση των υπηρεσιών επείγουσας νοσοκομειακής φροντίδας

2,3%

1.4 Ανάπτυξη Δημόσιας Υγείας

2,20%

42,40%

ΑΞΟΝΑΣ «ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ»: 42,60%

2.1 Αποασυλοποίηση και κοινωνικοοικονομική (επαν)ένταξη ψυχικά ασθενών

33,60%

2.2 Ανάπτυξη/συμπλήρωση/επέκταση δομών στην κοινωνία για την ολοκληρωμένη εφαρμογή της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης

2,60%

2.3 Ενέργειες πρόληψης-ενίσχυσης της κοινωνικής αλληλεγγύης και κοινωνικοοικονομικής (επαν)ένταξης

3,5%

2.4 Κατάρτιση προσωπικού για τη στήριξη της αποασυλοποίησης της κοινωνικοοικονομικής (επαν)ένταξης και της συνεχούς υποστήριξης των ψυχικά ασθενών

2,9%

42,60%

ΑΞΟΝΑΣ «ΠΡΟΝΟΙΑ»: 5%

3.1 Ενέργειες υποστήριξης ατόμων που απειλούνται ή πλήττονται με αποκλεισμό από την αγορά εργασίας στο πλαίσιο των δράσεων του δικτύου κοινωνικών υποστηρικτικών υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο

3%

3.2 Σταδιακή επανένταξη των ΑμΕΑ στην κοινωνικοοικονομική ζωή και προώθηση στην αυτόνομη διαβίωση

2%

5%

ΑΞΟΝΑΣ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ»: 8%

4.1 Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού του τομέα υγείας

6,4%

4.2 Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού του τομέα πρόνοιας

1,6%

8%

ΑΞΟΝΑΣ «ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ»: 2%

5.1 Υποστήριξη της εφαρμογής του επιχειρησιακού προγράμματος

2,0%

ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ-ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Η επιτροπή παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Υγεία-Πρόνοια (ΕΠΥΠ) συγκροτήθηκε στις 19/04/01 με κοινή υπουργική απόφαση του Υπουργού Υγείας-Πρόνοιας και του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας. Η σύνθεσή της αποτελείται από 33 μέλη ως εξής: Πρόεδρος, ο γ.γ. Υγείας-Πρόνοιας. Μέλη με δικαίωμα ψήφου είναι 17 στελέχη διαφόρων Υπουργείων και οργανισμών και 10 μέλη-εκπρόσωποι ΟΤΑ (ΕΝΑΕ & ΚΕΔΚΕ), οικονομικών και κοινωνικών εταίρων (ΟΚΕ) και των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ, ΣΕΒ, ΠΟΕΔΗΝ, ΟΕΝΓΕ, ΠΙΣ, ΕΣΑΕΑ και το Ελληνικό Δίκτυο για την καταπολέμηση της φτώχειας). Χωρίς δικαίωμα ψήφου συμμετέχουν εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και άλλοι εκπρόσωποι υπουργείων και οργανισμών. Αποστολή της Επιτροπής είναι η παρακολούθηση της αποτελεσματικής και σωστής εφαρμογής του ΕΠΥΠ.

Από τη σύνθεση και την αποστολή της επιτροπής γίνεται φανερό ότι η εκπροσώπηση κοινωνικών φορέων σε τέτια όργανα χρησιμοποιείται προσχηματικά από τις κυβερνήσεις για το πέρασμα της αντιδραστικής πολιτικής. Σε αυτό συμβάλλει και η ιδεολογικοπολιτική κατεύθυνση της πλειοψηφίας των ηγεσιών αυτών των φορέων, που είναι προς όφελος της κυβέρνησης (περνάει συναινετικά και με κοινωνικό προφίλ την πολιτική της) και ενάντια στα λαϊκά συμφέροντα. Στο μόνο που μπορεί να βοηθήσει μια τέτια εκπροσώπηση είναι η έγκαιρη αποκάλυψη των αντιλαϊκών πολιτικών στους εργαζομένους. Γι’ αυτό η όποια κοινωνική εκπροσώπηση δεν μπορεί να είναι το κύριο. Δεν πρέπει να δημιουργεί αυταπάτες και να αποπροσανατολίζει το λαό από το βασικό, που είναι το ποιος ωφελείται και ποιος χάνει από τις σχεδιαζόμενες ανατροπές.

Η Επιτροπή Παρακολούθησης στην πρώτη της συνεδρίαση ενέκρινε:

- εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας της

- συμπλήρωμα προγραμματισμού ΕΠΥΠ

- διαδικασία ένταξης πράξεων στο πρόγραμμα

- έκθεση υλοποίησης του ΕΠΥΠ

- προγραμματισμό εργασιών της επιτροπής παρακολούθησης για το β’ εξάμηνο του 2001.

Στον εσωτερικό κανονισμό αναφέρεται ότι: «Δεν μπορεί να ληφθεί απόφαση της επιτροπής χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Προέδρου της. Οι αποφάσεις και τα συμπεράσματα υπογράφονται από τον Πρόεδρο με εξουσιοδότηση των παρόντων μελών της».

Ακόμη και αυτοί οι διορισμένοι εκπρόσωποι, υπάλληλοι, με ή χωρίς εισαγωγικά, παίζουν στην επιτροπή διακοσμητικό ρόλο. Και ΟΧΙ να ψηφίσουν, όταν ο Πρόεδρος δε συμφωνεί με το ΟΧΙ, θα βγει ΝΑΙ στο τέλος.

Το συμπλήρωμα του ΕΠΥΠ (το οποίο είναι η εξειδίκευση σε δράσεις και κονδύλια του ΕΠΥΠ) περιλαμβάνει τρεις (3) άξονες στους αντίστοιχους τομείς Υγείας, Ψυχικής Υγείας και Πρόνοιας, ενώ παράλληλα προβλέπει ένα τέταρτο οριζόντιο άξονα για το Ανθρώπινο Δυναμικό των παραπάνω τομέων.

Επίσης εξετάζεται ως προς τη συνάφειά του με το Σχέδιο Ανάπτυξης (ΣΑ) 2000-2006 (δηλαδή το Γ΄ ΚΠΣ ) και αναφέρεται ότι: «οι άξονες προτεραιότητας και τα μέτρα που τους συγκροτούν είναι συνεπείς με τις κατευθύνσεις της ΕΕ, τις Κοινοτικές Πολιτικές και τους γενικούς στόχους του ΣΑ της χώρας».

Από την ειδικότερη συμβολή του, σταχυολογούμε τα εξής:

«Συμβάλλει καθοριστικά:

- στην επίτευξη διαρθρωτικών αλλαγών στους τομείς της υγείας και της κοινωνικής φροντίδας σε εθνικό επίπεδο οι οποίες αποτελούν προϋπόθεση για την ισόρροπη κοινωνική και οικονομική της ανάπτυξη και τη σύγκλιση σε πραγματικούς όρους με τα υπόλοιπα κράτη - μέλη της ΕΕ.

- στην ανάπτυξη ευέλικτων δομών παροχής εξειδικευμένων και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας, υπηρεσιών αυξημένης λειτουργικότητας και αποτελεσματικότητας από άποψη εξυπηρέτησης των πολιτών και συγκράτησης του κόστους».

Τέλος, το ΕΠΥΠ ολοκληρώνεται με τον άξονα 5 «τεχνική βοήθεια ο οποίος στηρίζει οριζόντια τους υπόλοιπους, καλύπτοντας τις ανάγκες υλοποίησης διαχείρισης και δημοσιότητας».

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΑΞΟΝΩΝ

ΑΞΟΝΑΣ 1: «ΥΓΕΙΑ»

ΜΕΤΡΟ 1.1: «Ανάπτυξη υπηρεσιών ΠΦΥ».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν ως ποσοστό το 9,7% του προγράμματος. Περιλαμβάνει την ανάπτυξη νέων δομών Πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) στα μεγάλα αστικά κέντρα με προτεραιότητα στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα προβλέπει την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό υφισταμένων μονάδων στην περιφέρεια (απομακρυσμένες από τα αστικά κέντρα ή παραμεθόριες περιοχές).

α) Για τη νέα κτιριακή υποδομή Κέντρων Υγείας (ΚΥ) και Περιφερειακών Ιατρείων (ΠΙ) προβλέπεται η δημιουργία μέχρι το 2006, 20.000 τ.μ. σε ισοδύναμα (κύκλος εργασιών όσο το κόστος κατασκευής 20.000 τ.μ.).

β) Για τη βελτίωση-αναβάθμιση της υφιστάμενης κτιριακής υποδομής των ΚΥ και των ΠΙ προβλέπεται η δημιουργία μέχρι το 2006, 7.500 ισοδύναμα τ.μ.

Το αποτέλεσμα προγραμματίζεται να είναι 10 Αστικά Κέντρα Υγείας και αυτά να καλύπτουν τις ανάγκες σε ΠΦΥ, 700.000 ατόμων. Σήμερα υπό καθεστώς δημόσιου τομέα λειτουργούν 450 δομές σε Πρωτοβάθμιο επίπεδο. Από αυτές οι 200 περίπου ανήκουν στο ΕΣΥ και οι 250 στο ΙΚΑ. Η ανεπάρκεια αυτών των δομών αναγνωρίζεται και «στην εισαγωγική παρουσίαση της υπάρχουσας κατάστασης» στο συμπλήρωμα του ΕΠΥΠ και περιγράφεται ως εξής: «Το σύστημα συνολικά παραμένει νοσοκομειοκεντρικό, ενώ η ικανοποίηση των χρηστών από τις υπηρεσίες ΠΦΥ στα αστικά κέντρα είναι χαμηλή». Επίσης αναφέρεται ότι η αύξηση των τουριστών, ιδιαίτερα με τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, «θα αυξήσει σημαντικά την ανάγκη παροχής ΠΦΥ στις τουριστικές περιοχές».

Αυτές οι αναγνωρισμένες και από την κυβέρνηση ελλείψεις αλλά και οι αυξημένες ανάγκες δεν μπορούν να καλυφθούν με τα 10 Κέντρα Υγείας (ΚΥ) που προγραμματίζεται να δημιουργηθούν.

Αυτά είναι σταγόνα στον ωκεανό. Είναι φανερή η πολιτική βούληση της κυβέρνησης για τη διατήρηση της άθλιας κατάστασης που επικρατεί στην ΠΦΥ με τις ελλείψεις του δημόσιου τομέα και ενίσχυση της κερδοφορίας του ιδιωτικού που καλύπτει περίπου το 65% των υπηρεσιών στην εξωνοσοκομειακή και οδοντιατρική περίθαλψη. Οπως αναφέρεται σε μελέτη[2]: «Με πολύ αδρούς υπολογισμούς ο ιδιωτικός τομέας εισπράττει σήμερα μόνο από το ΙΚΑ, το Δημόσιο, το ΤΕΒΕ και τις Τράπεζες για υπηρεσίες εξωνοσοκομειακής περίθαλψης που τους παρέχει, περίπου 100 δισεκατομμύρια αποκλειστικά και μόνο μέσα από συμβάσεις με τα ταμεία αυτά». Οι δαπάνες αυτές αναφέρονται με οικονομικά στοιχεία του 1997.

Η πρόβλεψη για την απασχόληση είναι ότι θα δημιουργηθούν ενδιάμεσες θέσεις για επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων (μηχανικοί, μηχανολόγοι, αρχιτέκτονες κλπ.).

- Ενδιάμεσες θέσεις για ειδικούς τεχνίτες διαφόρων ειδικοτήτων και για ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό.

- 800-1.000 μόνιμες (;) θέσεις επιστημονικού ή και ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού.

ΜΕΤΡΟ 1.2: «Λειτουργικός εκσυγχρονισμός νοσοκομειακών μονάδων»

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν ως ποσοστό το 28,20% του προγράμματος.

Προβλέπεται:

- Βελτίωση-επέκταση κτιριακής υποδομής νοσοκομείων και ειδικών μονάδων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη μέχρι το 2006, 35.000 τ.μ. σε ισοδύναμα.

- Ιατρικός εξοπλισμός Υψηλής Βιοϊατρικής Τεχνολογίας μέχρι το 2006, 15 σετ.

- Ανακαίνιση υφιστάμενων εξοπλισμών ειδικών μονάδων (ΜΕΘ, ΜΑΦ, Τεχνικού Νεφρού) μέχρι το 2006, 10 μονάδες.

- Εξοπλισμένες νέες ειδικές μονάδες μέχρι το 2006, 6 μονάδες.

- Εφαρμογή ενιαίου λογιστικού μέχρι το 2006 σε 30 νοσοκομεία.

Το τελικό αποτέλεσμα προβλέπεται να είναι:

- Αναβάθμιση γενικών κλινών μέχρι το 2006, 2.300 κλίνες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

- Αναβάθμιση ειδικών κλινών μέχρι το 2006, 80 κλίνες.

- Δημιουργία νέων ειδικών κλινών μέχρι το 2006, 35 κλίνες.

Δε γίνεται καμιά αύξηση των γενικών κλινών, ενώ είναι απολύτως αναγκαία στις σημερινές συνθήκες. Αντίθετα μάλιστα. Με τον τελευταίο νόμο καταργούνται νοσοκομεία ή μετατρέπονται σε μονάδες ΠΦΥ και με το αιτιολογικό ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη για αύξηση μονάδων εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) κλπ. Ομως το ένα δεν πρέπει να αποκλείει το άλλο, όπως γίνεται μέσω του Γ΄ ΚΠΣ. Χρειάζεται αύξηση και των δύο τομέων. Και αύξηση νοσοκομειακών κλινών, τη στιγμή μάλιστα που υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις στο πρωτοβάθμιο επίπεδο, αλλά και αύξηση κλινών σε μονάδες εντατικής θεραπείας ή φροντίδας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει ο ΟΟΣΑ, η Ελλάδα το 1996 διέθετε μέσο όρο 1 κλίνη/200 κατοίκους και είναι η 5η από το τέλος χώρα της ΕΕ. Μετά από αυτή ακολουθούν το Ηνωμένο Βασίλειο με 1 κλίνη/222 κατοίκους, η Ισπανία με 1 κλίνη/250 κατοίκους και τελευταία η Ιρλανδία με 1 κλίνη/270,2 κατοίκους.

Η πρώτη χώρα της ΕΕ, με λιγότερους κατοίκους ανά κλίνη, είναι η Ολλανδία, όπου αναλογούν 1 κλίνη/89,28 κατοίκους και δεύτερη έρχεται το Λουξεμβούργο με 1 κλίνη/93 κατοίκους.

Τα στοιχεία που δίνει το ΣΑ 2000-2006 (Τομεακό Σκέλος) για την Ελλάδα, μαζί με τις κλίνες των ψυχιατρικών μονάδων της Κέρκυρας και της Λέρου, είναι 292 κάτοικοι/1 κλίνη (10.258.364 κάτοικοι/35.177 κλίνες (Πίνακας 8.5[3]).

Ομως και αυτές οι κλίνες που εμφανίζεται να διαθέτει η Ελλάδα, είναι ανισοκατανεμημένες στις περιφέρειές της.

Ετσι, η περιφερειακή κατανομή κλινών ανά κάτοικο, από τα στοιχεία που δίνονται από το σχέδιο ανάπτυξης 2000-2006 (τομεακό σκέλος) εμφανίζεται ως εξής:

- Ο μεγαλύτερος αριθμός κατοίκων ανά κλίνη εμφανίζεται στη Θεσσαλία (751 κάτοικοι/κλίνη) και στη Στερεά Ελλάδα (693 κάτοικοι/κλίνη).

- Η Αττική που συγκεντρώνει το μισό σχεδόν του πληθυσμού της χώρας (τη μεγαλύτερη διαπεριφερειακή ροή ασθενών προς αυτή και θα φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς, διαθέτει (1 κλίνη για 238 κατοίκους) και η Κεντρική Μακεδονία στην οποία ανήκει και η Θεσσαλονίκη, διαθέτει (1 κλίνη για 258 κατοίκους). Δηλαδή, λίγο πιο κάτω από το μέσο όρο.

- Το μικρότερο αριθμό κατοίκων ανά κλίνη (229 κάτοικοι/1 κλίνη), δηλαδή την καλύτερη αναλογία για τη χώρα μας έχει μόνο η Κρήτη. Δε συμπεριλαμβάνουμε σε αυτήν την κατηγορία την Περιφέρεια του Νότιου Αιγαίου (190 κάτοικοι/1 κλίνη) και των Ιονίων Νήσων (212 κάτοικοι/1 κλίνη), γιατί σε αυτές περιλαμβάνονται και οι ψυχιατρικές μονάδες.

- Οι ακριτικές περιοχές που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για νοσοκομειακές κλίνες λόγω και της γεωγραφικής θέσης τους, παρουσιάζουν την εξής εικόνα:

  • Ανατολική Μακεδονία-Θράκη 379 κάτοικοι/κλίνη.
  • Δυτική Μακεδονία 473 κάτοικοι/κλίνη.
  • Δυτική Ελλάδα 385 κάτοικοι/κλίνη
  • Βόρειο Αιγαίο 387 κάτοικοι/κλίνη.

Η κατάσταση και στις μονάδες εντατικής θεραπείας ή φροντίδας δεν είναι καλύτερη. Τα στοιχεία από το 2000-2006 Τομεακό σκέλος (Πίνακας 8.4[4]), δείχνουν ότι στην Ελλάδα λειτουργούν 352 κλίνες ΜΕΘ. Το Υπουργείο Υγείας-Πρόνοιας σε ανακοίνωσή του την 1/6/2001 έδοσε τον αριθμό 340 κλινών ΜΕΘ, ενώ ο κ. Σημίτης στην, προ ημερήσιας διάταξης, συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών κομμάτων στη Βουλή στις 11/6/2001, έδοσε τον αριθμό 367 κλινών ΜΕΘ και 87 κλινών ΜΑΦ (Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας). Οι κλίνες ΜΕΘ για παιδιά είναι μόνο 28 σε όλη τη χώρα.

Το αρμόδιο Υπουργείο έχει δώσει ως στοιχείο ότι οι κλίνες των ΜΕΘ στη χώρα μας έπρεπε να είναι 530. Ομως οι διεθνείς προδιαγραφές αναφέρουν ότι οι κλίνες των ΜΕΘ και ΜΑΦ πρέπει να αποτελούν το 6-10% των συνολικών νοσοκομειακών κλινών ή να υπάρχει 1 κλίνη ΜΕΘ και ΜΑΦ ανά 3.000 κατοίκους. Ενώ στα παιδιατρικά νοσοκομεία το αντίστοιχο ποσοστό κλινών πρέπει να είναι 1-2%.

Από στοιχεία που δίνονται στο Σχέδιο Ανάπτυξης 2000-2006 (Πίνακας 8.5[5]), το σύνολο των νοσοκομειακών κλινών στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων και των ψυχιατρικών μονάδων είναι 35.177. Με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές (6-10%), οι κλίνες ΜΕΘ και ΜΑΦ θα πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ 2.110 - 3.517.

Εάν υπολογίσουμε με βάση τον πληθυσμό, παίρνοντας το στοιχείο και πάλι από τον Πίνακα 8.5[6] κλίνες ΜΕΘ ή ΜΑΦ θα πρέπει να υπάρχουν 3.342. Δηλαδή, όπως και αν υπολογίσουμε, η χώρα μας φαίνεται ότι υπολείπεται τουλάχιστον σε 3.000 κλίνες ΜΕΘ και ΜΑΦ που δεν προσδοκάται ούτε στο ελάχιστο, ότι μπορεί να καλυφθούν από τα κονδύλια του Γ΄ ΚΠΣ.

Η εικόνα που παρουσιάζεται από την περιφερειακή κατανομή των κλινών (ΜΕΘ) ανά κάτοικο, δείχνει πιο παραστατικά τις τεράστιες ελλείψεις που υπάρχουν και οι οποίες δεν καλύπτονται με τα πενιχρά ποσά όπως προγραμματίζονται να διατεθούν από το Γ΄ ΚΠΣ.

- Τρεις περιοχές δεν έχουν καμιά κλίνη ΜΕΘ. Αυτές οι περιοχές είναι: η Δυτική Μακεδονία, τα Ιόνια νησιά και η Στερεά Ελλάδα. Εδώ φαίνεται και η υποκρισία για το δήθεν κυβερνητικό ενδιαφέρον για τις δύσβατες ορεινές περιοχές, τη νησιωτική χώρα αλλά και τη βιομηχανική ζώνη που έχει η Στερεά με τα πολλά εργατικά ατυχήματα, αλλά και τα τροχαία, μιας και τη διασχίζει ένα μέρος της εθνικής οδού.

- Την πρωτιά στις ελλείψεις μετά τη Στερεά έχει η Θεσσαλία με 61.237 κατοίκους/1 κλίνη ΜΕΘ, αλλά και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη με 57.049 κατοίκους/1 κλίνη ΜΕΘ.

- Κάτω από τον Πανελλαδικό μέσο όρο 29.143 κατοίκους/1 κλίνη ΜΕΘ, δηλαδή σε καλύτερες θέσεις, βρίσκονται η Αττική με 21.098 κατοίκους/1 κλίνη ΜΕΘ και η Κεντρική Μακεδονία (Θεσσαλονίκη) με 24.414 κατοίκους/1 κλίνη ΜΕΘ.

- Την καλύτερη εικόνα παρουσιάζουν:

  • η Ηπειρος με 16.986 κατοίκους/1 κλίνη ΜΕΘ.
  • και η Κρήτη με 18.001 κατοίκους/1 κλίνη ΜΕΘ.

Οι μεγάλες ελλείψεις σε ΜΕΘ και ΜΑΦ δεν μπορεί να καλυφθούν από τα προγραμματισμένα έργα του Γ΄ ΚΠΣ με βάση τα μέχρι στιγμής στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας και είναι τα εξής:

- Εξοπλισμός ΜΕΘ σε 6 νοσοκομεία {(ΠΓΝ Λαϊκό, ΠΓΝ Θ.Α ΣΩΤΗΡΙΑ, ΠΓΝ Ιπποκράτειο, ΠΓΝ Αγία Σοφία, ΝΓΝ Αγιος Παύλος (Θεσσαλονίκη), ΑΧΕΠΑ (Θεσσαλονίκη)}, συνολικού προϋπολογισμού 1,2 δισ. δραχμές.

- Εξοπλισμός μονάδας Τεχνητού Νεφρού (ΜΤΝ) στο ΠΓΝ Ιπποκράτειο (Θεσσαλονίκης) προϋπολογισμού 80 εκατομμυρίων δραχμών.

- Εξοπλισμός Μονάδας Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ) στο ΠΓΝ ΜΕΤΑΞΑ, προϋπολογισμού 200 εκατομμυρίων δραχμών.

- Εξοπλισμός Μονάδας Μεταναισθητικής Φροντίδας και εξοπλισμός ΜΕΘ παίδων και νεογνών στο ΠΓΝ Αγλαΐα Κυριακού, προϋπολογισμού 100 εκατομμυρίων δραχμών.

Το αίτημα έτσι όπως διατυπώνεται από την ΕΙΝΑΠ είναι: «άμεση πρόσληψη 500 νοσηλευτών για να λειτουργήσουν τα περίπου 100 -προ καιρού- έτοιμα κρεβάτια εντατικής θεραπείας, καθώς και η δημιουργία άμεσα άλλων 200 κλινών σε όλη τη χώρα. Ο αριθμός νοσηλευτών ανά κρεβάτι είναι κατά μέσο όρο 2,7 άτομα».

Στο Γ΄ ΚΠΣ αναφέρεται ότι: «Η αξιοποίηση τεχνολογικών μεθόδων και τεχνολογίας (βιοϊατρική τεχνολογία, πληροφοριακά συστήματα και τηλεϊατρική) για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των δομών του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Παρά την επάρκεια σε σύγχρονα συστήματα βιοϊατρικής τεχνολογίας (υπολογίζονται και αυτά που έχει ο ιδιωτικός τομέας), σημαντικές ελλείψεις εντοπίζονται σε νοσοκομεία με ιδιαίτερη λειτουργική σημασία (τριτοβάθμια περίθαλψη) στα μεγάλα αστικά κέντρα και ιδιαίτερα στο νομό Αττικής». (Πρόκειται κυρίως για ολυμπιακά νοσοκομεία).

Τα παραπάνω εντάσσονται στην κυβερνητική προπαγάνδα περί βελτίωσης του ΕΣΥ. Ομως με τα επίσημα στοιχεία αυτή καταρρίπτεται και αποδεικνύεται ότι, όχι μόνο δεν πρόκειται για βελτίωση του ΕΣΥ, αλλά η διατήρηση της φτώχειας του ΕΣΥ σε βιοϊατρικό εξοπλισμό αυξάνει τα κέρδη του ιδιωτικού επιχειρηματικού τομέα, που υπερισχύει στην τεχνολογία αυτή. Αλλωστε επίσημα ομολογείται ότι: «Η ιδιωτική δαπάνη υγείας (δηλαδή τα λεφτά που πληρώνουν οι εργαζόμενοι από την τσέπη τους) αυξάνεται με ταχύτερους ρυθμούς της δημόσιας δαπάνης (ανερχόμενη σε ποσοστό 23,5% της συνολικής δαπάνης υγείας κατά το 1996), χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η μη καταγεγραμμένη ιδιωτική δαπάνη». (Βλέπε «φακελάκι»).

Από το Γ΄ ΚΠΣ, από τα μέχρι στιγμής στοιχεία, προβλέπονται κονδύλια για αγορά αξονικών και μαγνητικών τομογράφων ως εξής:

- 2 μαγνητικοί για νοσοκομεία της Αθήνας (ΠΓΝ Γ. Γεννηματάς και ΠΓΝ Ευαγγελισμός) και,

- 1 αξονικός (ΠΓΝ Γ. Γεννηματάς)

- 2 μαγνητικοί για νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης (ΠΓΝ Ιπποκράτειο και ΠΓΝ Παπανικολάου) και 1 αξονικός (ΠΓΝ Παπανικολάου).

Οταν αναφέρεται στο Σχέδιο Ανάπτυξης 2000-2006, ότι σήμερα:

- Στην Αττική με πληθυσμό 3.523.407 κατοίκων υπάρχουν αξονικοί τομογράφοι σε δημόσιους φορείς 15, έναντι 43 σε ιδιωτικούς φορείς και μαγνητικοί τομογράφοι σε δημόσιους φορείς 2, έναντι 9 σε ιδιωτικούς.

- Στην Κεντρική Μακεδονία με πληθυσμό 1.708.977 κατοίκων υπάρχουν αξονικοί τομογράφοι σε δημόσιους φορείς 9, έναντι 19 σε ιδιωτικούς και μαγνητικοί τομογράφοι σε δημόσιους φορείς 1, έναντι 3 σε ιδιωτικούς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από την περιφερειακή κατανομή εξοπλισμού Βιοϊατρικής Τεχνολογίας φαίνεται η κραταιά επικράτηση «των ιδιωτικών φορέων» που διαθέτουν αυτή την τεχνολογία πλην ορισμένων περιοχών που υπερτερεί ο δημόσιος τομέας, ως εξής:

- Στην Ηπειρο και στη Θεσσαλία όπου ο δημόσιος τομέας έχει από 1 μαγνητικό τομογράφο, ενώ ο ιδιωτικός κανένα.

- Στο Βόρειο Αιγαίο που ο δημόσιος τομέας έχει 3 αξονικούς τομογράφους και κανέναν μαγνητικό, ενώ ο ιδιωτικός δεν έχει ούτε αξονικό, ούτε μαγνητικό τομογράφο.

- Στο Νότιο Αιγαίο υπάρχει από ένας αξονικός τομογράφος στο δημόσιο και στον ιδιωτικό, ενώ δεν υπάρχει κανένας μαγνητικός τομογράφος.

Για την απασχόληση η εκτίμηση που γίνεται στο πρόγραμμα είναι ότι θα δημιουργηθούν θέσεις ως εξής:

- ενδιάμεσες θέσεις για επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων και ειδικών τεχνιτών ή ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού.

- λίγες μόνιμες θέσεις εργασίας, όπου θα υλοποιηθούν έργα δημιουργίας νέων ειδικών μονάδων ή ειδικών τμημάτων στα νοσοκομεία.

Για την εφαρμογή αυτού του μέτρου θα απαιτηθούν εκτός των άλλων και :

- «Η υιοθέτηση τυποποιημένων διαδικασιών υλοποίησης των έργων (ανάθεση μελετών, δημοπράτηση έργων και διαγνωστικών προμηθειών, αναθέσεις κλπ).

- Η ενδεχόμενη πρόσληψη συμβούλου υποστήριξης...».

ΜΕΤΡΟ 1.3: «Ανάπτυξη και ολοκλήρωση των υπηρεσιών επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 2,3% του προγράμματος. «Στις προτεραιότητες του μέτρου περιλαμβάνονται η δημιουργία νέας κτιριακής υποδομής σε επιλεγμένες περιφέρειες που δεν καλύπτονται επαρκώς, η εξασφάλιση του απαραίτητου εξοπλισμού (ξενοδοχειακού, λοιπού εξοπλισμού) και η ενίσχυση της κινητής υποδομής με την προμήθεια κινητών μονάδων Βασικής Υποστήριξης Ζωής και κινητών μονάδων εξειδικευμένης επείγουσας «Προνοσοκομειακής Φροντίδας».

Πιο συγκεκριμένα «προβλέπει την ανάπτυξη των κινητών μονάδων κατά μήκος των εθνικών αρτηριών (μια μονάδα ανά 40 χλμ. περίπου) και τη λειτουργική τους διασύνδεση με τα αντίστοιχα νοσοκομεία ανά περιοχή, καθώς επίσης και την τοποθέτηση μιας μονάδας ανά 500.000 κατοίκους στα αστικά κέντρα (8 στην Αθήνα, 3 στη Θεσσαλονίκη, 1 στην Πάτρα, 1 στο Ηράκλειο και 1 στα Ιωάννινα)».

Από την ποσοστοποίηση των στόχων του μέτρου έχουμε τα εξής στοιχεία:

- Για νέα κτιριακή δομή ΕΚΑΒ, μέχρι το 2006, 3200τ.μ. (ισοδύναμα).

- Αντικατάσταση ή αύξηση έχουμε στις παραπάνω κατηγορίες ως εξής:

  • Μονάδες βασικής υποστήριξης ζωής ΕΚΑΒ μέχρι το 2003, 5 μονάδες και μέχρι το 2006, 10 μονάδες.
  • Κινητές μονάδες εξειδικευμένης επείγουσας Προνοσοκομειακής Ιατρικής Φροντίδας μέχρι το 2006, 20 μονάδες.

Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι η ποσοστιαία αύξηση 30% μέχρι το 2006 των μονάδων βασικής υποστήριξης ζωής ΕΚΑΒ και 27% αύξηση μέχρι το 2006 των εξειδικευμένων κινητών μονάδων επείγουσας Προνοσοκομειακής Ιατρικής Φροντίδας.

Είναι φανερό ότι αυτή η αύξηση είναι μικρή για να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες (που αναγνωρίζουν και επίσημα) ειδικά για τη χώρα μας που έχει ιδιομορφία γεωγραφική (πολλά νησιά και δυσπρόσιτες περιοχές), αλλά και φοβερές ελλείψεις στην ΠΦΥ και σε γενικές νοσοκομειακές και ειδικές κλίνες και με την προοπτική της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Επίσης δε γίνεται καμιά αναφορά στην αγορά πτητικών μέσων (ελικόπτερα, αεροπλάνα κλπ.) γιατί και τα ήδη υπάρχοντα έχουν δοθεί σε Ιταλική εταιρία που τα διαχειρίζεται.

Για την απασχόληση εκτός από τις ενδιάμεσες θέσεις εργασίας για ειδικούς επαγγελματίες και τεχνίτες που προβλέπεται ότι θα προκύψουν, θα δημιουργηθούν και 600 νέες θέσεις απασχόλησης για γιατρούς, νοσηλευτές, πληρώματα ασθενοφόρων, διοικητικό αλλά και λοιπό προσωπικό.

ΜΕΤΡΟ 1.4: «Ανάπτυξη Δημόσιας Υγείας»

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 2,22% του προγράμματος.

Παρόλο που θα περίμενε κανείς τη λήψη στοιχειωδών μέτρων - όπως γίνεται και στους άλλους τομείς- για τον τομέα της Δημόσιας Υγείας που ουσιαστικά οι υπηρεσίες του είναι ανύπαρκτες, τα μέτρα που παίρνονται είναι μόνο η κατάρτιση και η επανεκπαίδευση των εργαζομένων ή των ανέργων στο χώρο της υγείας και της πρόνοιας.

Οπως αναφέρεται είναι δράσεις συνοδευτικές, συμπληρωματικές προς συγκεκριμένες παρεμβάσεις του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Απασχόληση και επαγγελματική κατάρτιση». Στόχος είναι να εκπαιδεύσουν τους εργαζόμενους και τους ανέργους να εφαρμόζουν πιστά τις αντιδραστικές ανατροπές που προωθούνται στο χώρο της Υγείας και της Πρόνοιας και ιδιαίτερα την πολιτική για τα ΑμΕΑ και τα πιο εξαθλιωμένα τμήματα της εργατικής τάξης. Ο στόχος αυτός γίνεται πιο φανερός στη μελέτη του κ. Νεκτάριου, για την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του ΙΚΑ. Σχετικά με τη μετεκπαίδευση του υγειονομικού προσωπικού αναφέρει συγκεκριμένα: «Κρίσιμος παράγοντας αποτελεσματικής υλοποίησης, αποτελεί η αποδοχή του νέου περιβάλλοντος εργασίας από το υγειονομικό προσωπικό... θα διαχειριστεί αποτελεσματικά τους ασθενείς ...ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένα θετικό κλίμα των ασφαλισμένων απέναντι στη διαδικασία των αλλαγών... θα αποτελέσει την κρίσιμη μάζα που θα υποστηρίξει τη διαδικασία των αλλαγών». Κυρίως, το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται στο να «εργαστούν άτομα που βιώνουν συνθήκες αποκλεισμού ή διατρέχουν αυτό τον κίνδυνο». «Αναμένεται να συμβάλλει, κατ’ αρχήν, στη βελτίωση των γνώσεων και των δεξιοτήτων των εργαζομένων σε υπηρεσίες υγείας, πρόνοιας και προώθησης στην απασχόληση μέχρι το 2006, 4.000 άτομα, ιδιαίτερα σε σχέση με ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού στη διεκδίκηση της κοινωνικοοικονομικής τους (επαν)ένταξης μέχρι το 2006, 6.000 άτομα, καθώς και στη βελτίωση των στάσεων και συμπεριφορών στους χώρους εργασίας, όπου τοποθετούνται άνεργοι των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, μέχρι το 2006, 4.000 άτομα...».

Τα προγράμματα αυτά κατάρτισης θα διεξάγονται εκτός από τους δημόσιους εκπαιδευτικούς φορείς και από ιδιωτικούς και άλλους φορείς που ειδικεύονται στην εκπόνηση και εφαρμογή προγραμμάτων προαγωγής υγείας.

Εδώ μπορούμε να πούμε ότι η διαστρέβλωση και η αντιστροφή της πραγματικότητας βρίσκεται στο αποκορύφωμά της. Με τι επιστημονικά κριτήρια οι όροι «Δημόσια Υγεία» και «Προαγωγή Υγείας» δεν περιλαμβάνουν την πρόληψη των ασθενειών, αλλά περιλαμβάνουν την κατάρτιση για ένταξη στην παραγωγή των ΑμΕΑ χωρίς να παίρνονται προηγουμένως μέτρα για τη φυσική και ιατρική τους αποκατάσταση; Αυτό που ενδιαφέρει την κυβέρνηση είναι να μειώσει τις κρατικές δαπάνες για επιδόματα και άλλα αναπηρικά βοηθήματα και να εντάξει τα ΑμΕΑ στο σύστημα εκμετάλλευσης.

ΑΞΟΝΑΣ 2: «ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ»

ΜΕΤΡΟ 2.1: «Αποασυλοποίηση και κοινωνικοοικονομική (επαν)ένταξη ψυχικά ασθενών».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 33,62% του προγράμματος.

Ο Υπουργός ανέφερε σχετικά: «Εδώ δε χτίζουμε νέα ψυχιατρεία -με μια έννοια- τα γκρεμίζουμε! Αποασυλοποιούμε το μέγιστο δυνατό αριθμό ψυχικά ασθενών».

Βασικοί στόχοι είναι «...η εγκατάλειψη του ‘‘προστατευτισμού’’ και της κλειστής περίθαλψης ...η ανάπτυξη ειδικών δράσεων κυρίως στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΨΝΑ) στο Δαφνί, ...η εγκατάσταση των ασθενών σε εξωνοσοκομειακές δομές ...και η επέκταση της λειτουργίας εργαστηρίων επαγγελματικής κατάρτισης...».

Προβλέπεται μέχρι το 2006 να δημιουργηθούν άλλες 160 δομές αποασυλοποίησης, που θα καλύπτουν 2.000 άτομα. Σήμερα λειτουργούν 125 τέτιες δομές και καλύπτουν 1.250 άτομα.

Προβλέπεται να λειτουργούν 35 εργαστήρια μέχρι το 2006. Σήμερα δε λειτουργεί κανένα.

Εκτιμάται ότι η μείωση των ασθενών που διαβιούν σε ψυχιατρικά νοσοκομεία, το 2006 θα είναι 40%.

Το πρόβλημα που δημιουργείται με τα μέτρα αυτά είναι ότι:

- Εχουν σαφή στόχο να συρρικνώσουν στο έπακρο τα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία με αποτέλεσμα οι νέες ή και υποτροπιάζουσες περιπτώσεις των ψυχασθενών να μην μπορούν να καλυφθούν από τις εξωνοσοκομειακές δομές και από τα λιγοστά ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων και να στοιβάζονται στα γκέτο των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών.

- Οι εξωνοσοκομειακές δομές (ξενώνες, οικοτροφεία κλπ.) δεν είναι δημόσιες, είναι ΝΠΙΔ. Λειτουργούν με κονδύλια των προγραμμάτων της «Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» που έχουν σύντομη ημερομηνία λήξης. Μετά τη λήξη της χρηματοδότησής τους, τις δαπάνες λειτουργίας αυτών των δομών τις αναλαμβάνει «η τοπική κοινωνία». Δηλαδή, ο Δήμος που χαρατσώνει τους δημότες ή τους ψυχασθενείς και τους συγγενείς τους ή αφήνονται στην καλή διάθεση «φιλανθρώπων και εθελοντών».

Για την απασχόληση εκτός από τις προβλεπόμενες ενδιάμεσες θέσεις ειδικού επιστημονικού προσωπικού, αλλά και ειδικευμένου ή ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού, αναμένεται η δημιουργία περίπου 3.000 μονίμων (;) θέσεων επιστημονικού και ανειδίκευτου προσωπικού.

Για την εφαρμογή του μέτρου απαιτούνται:

- «Τροποποίηση των οργανισμών των φορέων για την ενσωμάτωση των νέων δομών και των αντίστοιχων θέσεων απασχόλησης.

- Ολοκλήρωση των προσλήψεων επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας.

- Κατάρτιση του προσωπικού που προσλαμβάνεται.

- Ολοκλήρωση της κτιριακής διαμόρφωσης και του εξοπλισμού των δομών αποασυλοποίησης».

ΜΕΤΡΟ 2.2 : «Ανάπτυξη-συμπλήρωση-επέκταση δομών στην κοινωνία για την ολοκληρωμένη εφαρμογή της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 2,6% του προγράμματος.

Η ποσοστοποίηση του μέτρου εκφράζεται ως εξής:

- Δημιουργία νέων κτιριακών εγκαταστάσεων μέχρι το 2006, 6.000 τ.μ.

- Βελτίωση κτιριακής υποδομής και εξοπλισμού μέχρι το 2006, 10.000 τ.μ.

Τα αποτελέσματα αναμένεται να είναι:

- Νέες δομές που θα τεθούν σε λειτουργία μέχρι το 2006, 60 δομές.

- Αύξηση της δυναμικότητας των ψυχιατρικών τμημάτων των Γενικών νοσοκομείων μέχρι το 2006, 200 κλίνες.

- Βελτίωση κλινών σε ψυχιατρικά νοσοκομεία μέχρι το 2006, 2.000 κλίνες.

Σήμερα σε αυτά λειτουργούν 5.200 κλίνες. Από το στοιχείο αυτό φαίνεται η επιδίωξη για μείωση 3.200 κλινών μέχρι το 2006 στα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία.

Για την απασχόληση εκτός από τις ενδιάμεσες θέσεις προβλέπεται και η δημιουργία 1.500 μονίμων (;) θέσεων επιστημονικού ή και ανειδίκευτου προσωπικού.

ΜΕΤΡΟ 2.3: «Ενέργειες πρόληψης-ενίσχυσης της κοινωνικής αλληλεγγύης και κοινωνικοοικονομικής (επαν) ένταξης».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 3,5% του προγράμματος.

Στις δράσεις αυτού του μέτρου περιλαμβάνονται:

- «Λειτουργία δομών και προγραμμάτων πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης, παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, υπηρεσιών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.

- Αποκατάσταση και κοινωνικο-οικονομική (επαν)ένταξη, αφ΄ ενός των χρόνιων ασθενών που ασυλοποιούνται και αφ΄ ετέρου των ψυχικά ασθενών που διαβιούν στην κοινότητα μέσα από επαγγελματική κατάρτιση και τη δημιουργία νέων πηγών απασχόλησης κυρίως... που προσφέρει ο τομέας της κοινωνικής οικονομίας.

- Δημιουργία κοινωνικών επιχειρήσεων και συνεταιρισμών περιορισμένης ευθύνης.

- Στήριξη αυτής της δραστηριότητας... με τη δημιουργία δικτύου προώθησης των παραγόμενων προϊόντων».

Στα πλαίσια αυτά προβλέπεται μέχρι το 2006 να καταρτιστούν 500 ψυχασθενείς σε 500.000 ανθρωπο-ώρες από 3.000 επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Θα λειτουργήσουν 50 δομές στην κοινότητα και 5 κοινωνικοί συνεταιρισμοί περιορισμένης ευθύνης. Συνολικά προβλέπεται ότι θα προωθηθούν 150 ψυχασθενείς «στην αγορά εργασίας».

Από το μέτρο 2.1 προβλέπεται ότι θα αποασυλοποιηθούν και θα διαβιώνουν σε εξωνοσοκομειακές δομές 2.000 άτομα. Επίσης ότι θα καταρτιστούν μόνο 500 άτομα και ότι από αυτά τα καταρτιζόμενα μόνο τα 150 μπορεί να βρουν δουλειά.

Πολύς «ντόρος» για το τίποτα θα λέγαμε. Ομως ακόμη και γι’ αυτά τα 150 άτομα όντως είναι σημαντικό να βρουν δουλειά μέσω «των προστατευομένων εργαστηρίων ή συνεταιρισμών», όπως εμείς λέμε, που την ευθύνη όμως λειτουργίας τους, αλλά και προώθησης των προϊόντων που παράγουν θα την έχει αποκλειστικά το κράτος για να μην γίνονται βορρά στους κερδοσκόπους της αγοράς. Ο δημόσιος τομέας μπορεί να είναι ο κύριος αγοραστής των προϊόντων που μπορούν να παράγουν τα προστατευόμενα εργαστήρια κατόπιν παραγγελιών από αυτόν. Με αυτόν τον τρόπο λειτουργούσαν παρόμοια εργαστήρια στις σοσιαλιστικές χώρες.

Ομως, δεν είναι δυνατόν τέτιου είδους εργαστήρια να μπουν στον ανταγωνισμό της αγοράς. Η εμπειρία των τελευταίων χρόνων, όπου λειτούργησαν παρόμοια εργαστήρια, είναι ότι είτε έκλεισαν μη μπορώντας να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των νόμων της αγοράς είτε λειτουργούν στοιχειωδώς με τους περισσότερους εργαζόμενους σε αυτά (ψυχασθενείς ή ΑμΕΑ) να αναγκάζονται, για να καλύπτουν τις ανάγκες τους, να παρακολουθούν ταυτόχρονα και χρηματοδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης ή να ζητιανεύουν στους δρόμους.

Για την απασχόληση εκτός από τις ενδιάμεσες θέσεις προβλέπεται και η δημιουργία 1.000 μονίμων (;) θέσεων επιστημονικού και ανειδίκευτου προσωπικού.

Στους τελικούς δικαιούχους αυτού του μέτρου αναφέρονται εκτός από δημόσιους φορείς και μια σειρά άλλοι (κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμοί, επαγγελματικές και επιστημονικές οργανώσεις, φορείς με εμπειρία στην ανάπτυξη συστημάτων εγγυοδοσίας και χρηματοδότησης, προώθησης προϊόντων κλπ.). Δηλαδή μια σειρά ειδήμονες στο φαγοπότι των κονδυλίων μέσω προγραμμάτων.

ΜΕΤΡΟ 2.4: «Κατάρτιση του προσωπικού για τη στήριξη της αποασυλοποίησης, της κοινωνικο-οικονομικής επανένταξης και της συνεχούς υποστήριξης των ψυχικά ασθενών».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 2,90% του προγράμματος.

Στις δράσεις αυτού του μέτρου κυρίως περιλαμβάνονται:

- Κατάρτιση εκπαιδευτών, στελεχών και λοιπού προσωπικού του τομέα ψυχικής υγείας με έμφαση στις αρχές της κοινοτικής ψυχικής υγιεινής. Μέχρι το 2006 προβλέπεται η κατάρτιση 3.000 ατόμων.

- Καταρτιζόμενοι εκπαιδευτές με διαμόρφωση εναλλακτικών τρόπων διδασκαλίας και διδακτικού υλικού, εκπαιδευτικές επισκέψεις, διακρατικές συνεργασίες κλπ. μέχρι το 2006, 90 άτομα.

Με το μέτρο αυτό προετοιμάζεται το ανθρώπινο δυναμικό για την υλοποίηση των ανατροπών στον τομέα της ψυχικής υγείας.

ΑΞΟΝΑΣ 3: «ΠΡΟΝΟΙΑ»

ΜΕΤΡΟ 3.1: «Ενέργειες υποστήριξης ατόμων που απειλούνται ή πλήττονται με αποκλεισμό από την αγορά εργασίας στο πλαίσιο των δράσεων του δικτύου κοινωνικών - υποστηρικτικών υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 3% του προγράμματος.

Ενδεικτικές προβλεπόμενες πράξεις αναφέρονται:

- Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών προώθησης στην απασχόληση. Εξυπηρετούμενα άτομα μέχρι το 2006, 55.000 «που βιώνουν συνθήκες αποκλεισμού από την αγορά εργασίας».

- Ενέργειες επιστημονικής και τεχνικής υποστήριξης της εφαρμογής του μέτρου μέχρι το 2006, 650.000 ανθρωπο-ώρες.

Πρόκειται για τα γνωστά κονδύλια των προγραμμάτων που λυμαίνονται οι επιτήδειοι με στόχο τη διάβρωση των συνειδήσεων, την ομηρία και τη δημιουργία αυταπατών στους εργαζομένους των πιο εξαθλιωμένων λαϊκών στρωμάτων. Το προσχηματικό ενδιαφέρον αποδεικνύεται και από το γεγονός της διατήρησης της τραγικής έλλειψης σε δημόσια κέντρα φυσικής - ιατρικής αποκατάστασης. Γιατί αν δεν αποκατασταθεί, όσο αυτό είναι δυνατό με βάση τις εξελίξεις της επιστήμης, η υγεία και η φυσική κατάσταση των ασθενών, τότε η όποια συζήτηση για κατάρτιση, προκειμένου να ενταχθούν οι ανάπηροι, τα άτομα με ειδικές ανάγκες στην παραγωγική διαδικασία είναι εκ του πονηρού. Δεν πρόκειται να φέρει θετικά αποτελέσματα για τα ΑμΕΑ. Για άλλη μια φορά θα αξιοποιηθούν οι ανάγκες των ΑμΕΑ χωρίς να ικανοποιηθούν, για να δημιουργήσει η κυβέρνηση ένα «κοινωνικό πρόσωπο» ότι δήθεν ενδιαφέρεται για τους αναξιοπαθούντες συνανθρώπους μας και για να κερδοσκοπήσουν οι καιροσκόποι «φιλάνθρωποι» και το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Για την απασχόληση αναμένεται η δημιουργία 400 νέων θέσεων απασχόλησης κοινωνικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών.

Για την εφαρμογή του προβλέπεται η λειτουργία υποστηρικτικού μηχανισμού (όχι δημόσιου) που θα συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τις δημοτικές ή διαδημοτικές επιχειρήσεις.

Επισήμανση: Με αυτό το μέτρο, μπροστά στις δημοτικές εκλογές θα έχουμε έξαρση ρουσφετολογικών κινήσεων και υποσχέσεων, εξαγορά συνειδήσεων και ψήφων.

ΜΕΤΡΟ 3.2: «Σταδιακή επανένταξη των ΑμΕΑ στην κοινωνικο-οικονομική ζωή και προώθηση στην αυτόνομη διαβίωση».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 2% του προγράμματος.

Στους στόχους προβλέπονται τρεις κατηγορίες πράξεων:

ÿ Ανάπτυξη μέχρι το 2006, δικτύου 40 ενδιάμεσων δομών και υπηρεσιών που περιλαμβάνουν:

ÿ Ειδικά προγράμματα κοινωνικοποίησης, ανάπτυξης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης στην ημιαυτόνομη διαβίωση για ΑμΕΑ που διαβιούν σε ιδρύματα.

ÿ Κατάρτιση προσωπικού των ιδρυμάτων.

ÿ Ευαισθητοποίηση της κοινότητας και αξιοποίηση του εθελοντισμού.

ÿ Ενοικίαση χώρου.

ÿ Στελέχωση αυτών των δομών μέχρι το 2006, με 450 εξειδικευμένους επαγγελματίες.

ÿ Εργα και υποστηρικτικές ενέργειες για την υλοποίηση παρεμβάσεων αποϊδρυματισμού. Μέχρι το 2006 προβλέπεται να αποϊδρυματοποιηθούν 450 άτομα.

Σήμερα τα άτομα με βαριά και μέτρια νοητική υστέρηση που βρίσκονται σε ιδρύματα κλειστής περίθαλψης είναι 7.500, με το προτεινόμενο μέτρο προβλέπεται να αποϊδρυματιστεί το 6% αυτών των ατόμων.

Με τα μέτρα στοχεύουν στο σταδιακό κλείσιμο ή στη δραστική μείωση ακόμα και αυτών των λιγοστών δημόσιων ιδρυμάτων που λειτουργούν σήμερα, για να πετάξουν στο δρόμο και αυτούς τους ανθρώπους με βαριές αναπηρίες αδιαφορώντας ουσιαστικά για την τύχη τους.

Για την απασχόληση προβλέπεται η δημιουργία 100 τουλάχιστον μόνιμων (;) θέσεων απασχόλησης για επιστημονικό προσωπικό διάφορων ειδικοτήτων.

Για την εφαρμογή του μέτρου απαιτείται:

- Διαμόρφωση χώρων και εξοπλισμός.

- Λειτουργία υποστηρικτικού μηχανισμού.

- Τροποποίηση του οργανισμού λειτουργίας των ιδρυμάτων.

- Ολοκλήρωση των διαδικασιών πρόσληψης προσωπικού.

Στους δικαιούχους των κονδυλίων και πάλι την πρωτοκαθεδρία έχουν οι ιδιωτικοί φορείς.

ΑΞΟΝΑΣ 4: «ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ»

ΜΕΤΡΟ 4.1: «Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού του τομέα της υγείας».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 6,4% του προγράμματος.

Στην αιτιολόγηση αυτού του μέτρου αναφέρεται: «Σήμερα, λόγω της μεταβολής του επιδημιολογικού προτύπου... των αυξημένων απαιτήσεων των χρηστών... της εισαγωγής τεχνολογιών αιχμής, της αλματώδους εξέλιξης της ιατρικής επιστήμης και των διαγνωστικών μεθόδων οι οποίες επιφέρουν ταχεία απαξίωση της υπάρχουσας γνώσης, αλλά και της διεθνούς επικράτησης σύγχρονων προτύπων παροχής υπηρεσιών υγείας, καθίσταται αναγκαία η δια βίου κατάρτιση όλου του προσωπικού».

Ως βασικοί στόχοι του μέτρου αναφέρονται:

- «Η συμβολή του προσωπικού στη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.

- Η αύξηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών υγείας.

Προτεραιότητα δίνεται στην κατάρτιση στελεχών με αυξημένες διοικητικές αρμοδιότητες... διαχείρισης και λειτουργίας των μονάδων υγείας στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του ΕΣΥ».

Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται η εκπαίδευση εργαζομένων και ανέργων όχι για να ασκούν σωστά και με επιστημονικά κριτήρια το έργο τους, αλλά για να χρησιμοποιούνται ως εκτελεστικά όργανα, επιστημονικά καταρτισμένα για να υλοποιούν την αντιλαϊκή πολιτική στο χώρο της υγείας, (βλέπε προηγούμενο απόσπασμα από μελέτη του κ. Νεκτάριου), με ταυτόχρονη ανατροπή των εργασιακών τους σχέσεων. Στη μελέτη του κ. Νεκτάριου για τα κίνητρα που θα δίνονται στους εργαζόμενους, αναφέρεται το εξής: «...οικονομικά με βάση μέτρηση ποιότητας και αποδοτικότητας προσωπικού (αύξηση μισθών, επιδομάτων, κλπ.»). Τα διάφορα ΚΕΚ που θα λειτουργούν αυτά τα προγράμματα κατάρτισης, θα συνεχίσουν να είναι τα εργαλεία, τα μέσα που θα περνάει η ιδεολογικοπολιτική χειραγώγηση των υγιειονομικών. Στην ίδια μελέτη (Νεκτάριου) για την ενσωμάτωση των εργαζομένων στο σύστημα αναφέρεται: «...η ταύτιση των αξιών του υγειονομικού προσωπικού και της Κεντρικής Διοίκησης».

Προβλέπεται μέχρι το 2006 να καταρτιστούν 24.000 εργαζόμενοι και 2.000 άνεργοι υγειονομικοί, δηλαδή ποσοστό 24% των εργαζομένων στην υγεία.

Για την εφαρμογή του μέτρου απαιτούνται:

- Πιστοποίηση των δομών των ΚΕΚ στο πλαίσιο του ΕΣΥ.

- Τροποποίηση-επικαιροποίηση του συστήματος διαχείρισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης ενεργειών συνεχιζόμενης κατάρτισης.

Οι ιδιωτικοί φορείς και εδώ είναι παρόντες για την ανάληψη δράσης στο συγκεκριμένο μέτρο.

ΜΕΤΡΟ 4.2: «Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού στον τομέα της πρόνοιας».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 1,6% του προγράμματος.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και αυτό το μέτρο. Εδώ βέβαια έχουμε και την «κατάρτιση στελεχών για την προώθηση του εθελοντισμού». Προβλέπεται μέχρι το 2006 να καταρτιστούν 3.000 εργαζόμενοι και 500 άνεργοι, ήτοι ποσοστό 18% των εργαζομένων στην πρόνοια.

Τελικοί δικαιούχοι αυτών των κονδυλίων, εκτός από την αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου, είναι τα πιστοποιημένα ΚΕΚ των προνοιακών φορέων που βρίσκονται στα χέρια των ιδιωτών ή των φιλανθρωπικών και εθελοντικών οργανώσεων.

ΑΞΟΝΑΣ 5: «ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ»

ΜΕΤΡΟ 5.1: «Υποστήριξη της εφαρμογής του επιχειρησιακού προγράμματος».

Τα κονδύλια που προβλέπονται αποτελούν το 2% του προγράμματος.

Το μέτρο αυτό «αποτελεί εργαλείο οριζόντιας υποστήριξης της εφαρμογής του επιχειρησιακού προγράμματος και αφορά σε όλες τις φάσεις και τα επίπεδα υλοποίησης... στην προετοιμασία, την επιλογή, την παρακολούθηση, τη διαχείριση και αξιολόγηση των πράξεων, αλλά και στην ανάπτυξη της σχετικής πληροφόρησης και την εξασφάλιση της δημοσιότητας όχι μόνο σε επίπεδο έργων και ενεργειών, αλλά και σε επίπεδο επιχειρησιακού προγράμματος συνολικά».

Στην ποσοστοποίηση των στόχων αναφέρονται οι εξής ενέργειες μέχρι το 2006.

- 10 μελέτες και εμπειρογνωμοσύνες.

- 2.000 προτάσεις για αξιολόγηση.

- Υπογραφή από μία σύμβαση με ιδιώτες για σύμβουλο αξιολόγησης, για σύμβουλο δημοσιότητας και για σύμβουλο μηχανογράφησης. Επίσης προβλέπονται και 10 συνεδριάσεις της Επιτροπής Παρακολούθησης.

Μέσα από αυτόν τον άξονα περνάνε σχεδόν όλα τα κονδύλια στα χέρια των ιδιωτών είτε για τις μελέτες είτε για την απαραίτητη προπαγάνδα προς τους εργαζόμενους με στόχο τον αποπροσανατολισμό τους από την κύρια επιδίωξη και τους στόχους του Γ΄ ΚΠΣ.

ΣΥΝΟΨΙΣΗ

Από την αναλυτική παρουσίαση των μέτρων, που προγραμματίζει η κυβέρνηση να πάρει στους 5 άξονες που περιλαμβάνει το ΕΠΥΠ, αλλά και από την ποσοστιαία κατανομή των κονδυλίων κατά άξονα και μέτρο, προκύπτει το γενικό συμπέρασμα ότι, οι όποιες εθνικές προτεραιότητες επικεντρώνονται στους τομείς που ενδιαφέρεται το κεφάλαιο να αυξήσει την κερδοφορία του και δεν έχουν ως κριτήριο την κάλυψη των αυξημένων λαϊκών αναγκών. Τα κονδύλια του Γ΄ ΚΠΣ για την Υγεία και την Πρόνοια θα διατεθούν για να συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο ο ήδη πενιχρός δημόσιος τομέας Υγείας-Πρόνοιας και να αφεθούν τμήματά του, τα πιο κερδοφόρα για ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα. Για παράδειγμα, τμήματα της Πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας (για ΠΦΥ διατίθεται 9,7% των κονδυλίων), για την ανάπτυξη πληθώρας ιδιωτικών Ιατρικών Διαγνωστικών Κέντρων και Κέντρων φυσικής-ιατρικής αποκατάστασης. Η έλλειψη γενικών και ειδικών κλινών θα καλυφθεί από την ανάπτυξη ιδιωτικών μαιευτηρίων ή γενικών νοσοκομείων.

Τέτια τμήματα που είναι ασύμφορα να αναπτύξει το ιδιωτικό κεφάλαιο, όπως εξειδικευμένες ή μονάδες εντατικής θεραπείας ή αυξημένης φροντίδας, θα λειτουργούν σε δημόσιες νοσοκομειακές μονάδες, γι’ αυτό από το πρόγραμμα το αντίστοιχο κονδύλι φθάνει στο ποσοστό 28,2%.

Για την αποασυλοποίηση των ψυχικά ασθενών δηλαδή για «το γκρέμισμα» ουσιαστικά των δημόσιων δομών ψυχικής υγείας διατίθεται το μεγαλύτερο κονδύλι του προγράμματος που φθάνει σε ποσοστό 33,60%.

Για την αναβάθμιση των δημόσιων δομών της Πρόνοιας, που είναι λιγοστές και λειτουργούν με πολλές ελλείψεις που θυμίζουν άσυλα, αποθήκες ανθρωπίνων σωμάτων, δε διατίθενται πόροι. Τα λιγοστά κονδύλια που διατίθενται σε ποσοστό 5% προορίζονται για την ενσωμάτωση ΑμΕΑ και εργαζομένων στα Προνοιακά Ιδρύματα στην Ευρωενωσιακή, φιλομονοπωλιακή πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση.

Για την επιτυχία του ίδιου στόχου, της ενσωμάτωσης και της ιδεολογικοπολιτικής χειραγώγησης των υγειονομικών, διατίθεται κονδύλι 8% από τον άξονα ανθρώπινοι πόροι.

Για τη γενική προπαγάνδιση του «ευρωπαϊκού ιδεώδους» και του «κοινωνικού προσώπου» Ευρωπαϊκής Ενωσης και κυβέρνησης με στόχο τον αποπροσανατολισμό του λαού, μόνο από τον άξονα της Τεχνικής Βοήθειας του ΕΠΥΠ διατίθεται το 2%.

Απ’ όλα αυτά αποδεικνύεται ότι η «βελτίωση» και ο υποσχόμενος «εκσυγχρονισμός» των υπηρεσιών υγείας δεν έχουν καμία σχέση με τη λαϊκή ανάγκη αλλά και δικαίωμα της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων για:

- υπηρεσίες υγιεινής και ασφάλειας στους τόπους δουλειάς.

- προστασία και προφύλαξη από τις επαγγελματικές ασθένειες και την ασφάλεια για τον επαγγελματικό κίνδυνο.

- ανάπτυξη της σχολικής υγιεινής, της πρόληψης ασθενειών και της προαγωγής της υγείας.

- κρατικές υπηρεσίες υγείας, ποιοτικά και ποσοτικά αναβαθμισμένες σε πρωτοβάθμιο-δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο, που θα παρέχονται δωρεάν και ισότιμα σε όλους τους κατοίκους της χώρας, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, ηλικία, κοινωνική και οικονομική κατάσταση.


ΣημειώσειςΣημειώσεις

[1] Βλέπε άρθρο: «Αντιδραστικές αλλαγές στο σύστημα Υγείας», ΚΟΜΕΠ, τ. 5/2000.

[2] Μάμας Θεοδώρου: «Δίκτυα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Λύση ή υπεκφυγή;». Εκδόσεις «Θεμέλιο», 2000.

[3] Σχέδιο Ανάπτυξης 2000-2006, Τομεακό Σκέλος, σελ. 278.

[4] Σχέδιο Ανάπτυξης 2000-2006, Τομεακό Σκέλος, σελ. 277.

[5] Στο ίδιο: σελ. 278.

[6] Στο ίδιο: σελ. 278.