Λεύκωμα: Η ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ 1919-1943 Εκδόσεις

«Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 2009

To λεύκωμα αυτό, που εκδόθηκε με την επιμέλεια της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ, έχει σκοπό να αναζωογονήσει το ενδιαφέρον για την ιστορία της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΚΔ), ιδιαίτερα στις νέες γενιές των κομμουνιστριών και κομμουνιστών, να δώσει πληροφορίες, αρχειακά και φωτογραφικά ντοκουμέντα χρήσιμα στην απόκτηση ιστορικής γνώσης και στην ανάπτυξη της επαναστατικής εργατικής, κομμουνιστικής συνείδησης. Τα υλικά που δημοσιεύονται στο λεύκωμα είναι σχεδόν άγνωστα (μη δημοσιευμένα) στην Ελλάδα.

Το Μάρτη του 2009 συμπληρώθηκαν 90 χρόνια από την ίδρυση της ΚΔ (1919), ενώ έχουν περάσει 66 χρόνια από την απόφαση για την αυτοδιάλυσή της (Μάης 1943). Σήμερα, σε συνθήκες απρόβλεπτης -ιστορικά προσωρινής- ήττας του κομμουνιστικού κινήματος, η ιστορία της ΚΔ και ο προλεταριακός διεθνισμός που αποτελεί θεμελιώδη κομμουνιστική αρχή, δέχονται πολύμορφη και πολύπλευρη επίθεση παραποίησης και διαστρέβλωσης. Τόσο η άμεση αστική όσο και η οπορτουνιστική επίθεση έχουν ως στόχο τους να παρεμποδίσουν τη διεθνή ενότητα του εργατικού κινήματος ενάντια στο διεθνή ταξικό αντίπαλο, ενάντια στο κεφάλαιο, ανεξάρτητα από την «πατρίδα» προέλευσής του.

Ο οπορτουνισμός προσφέρει ιδιαίτερες υπηρεσίες στην ιδεολογική - πολιτική επίθεση του κεφαλαίου, προβάλλοντας αδυναμίες και προβλήματα της δράσης της ΚΔ, όχι από τη σκοπιά των κοινών στρατηγικών συμφερόντων των διαφόρων εθνικών τμημάτων της εργατικής τάξης, αλλά από τη σκοπιά του συμβιβασμού του εργατικού κινήματος διεθνώς προς όφελος της διάσωσης του καπιταλιστικού συστήματος.

Η μελέτη της πορείας της ΚΔ και της εξέλιξης της στρατηγικής στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα είναι από τα νέα καθήκοντα που έθεσε το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Δηλαδή πολλά από τα βασικά ζητήματα που αφορούν την ΚΔ βρίσκονται στη διαδικασία της κομματικής ιστορικής έρευνας.

Σήμερα το κομμουνιστικό κίνημα, βρισκόμενο σε περίοδο ανασύνταξης, είναι σε θέση να διαμορφώσει προϋποθέσεις μιας μελλοντικής έρευνας και μελέτης της ιστορίας της ΚΔ, τα συμπεράσματα της οποίας θα ενισχύσουν την επαναστατική ιδεολογική και στρατηγική του ενότητα.

Το ΚΚΕ φιλοδοξεί να συμβάλει σε αυτό το καθήκον από κοινού με άλλα κομμουνιστικά κόμματα και ομάδες κομμουνιστών επιστημόνων, ώστε να ωριμάσουν νέες μορφές έκφρασης της ιδεολογικής και στρατηγικής ενότητας του κομμουνιστικού κινήματος στον 21ο αιώνα.

Σε κάθε κεφάλαιο της έκδοσης προηγείται ένα κείμενο-οδηγός για τη χρονική περίοδο ή το θέμα που αφορούν οι εικόνες και ορισμένα ντοκουμέντα της περιόδου. Τα γεγονότα δίνονται κατά χρονολογική σειρά, ενώ σε ξεχωριστά υποκεφάλαια παρουσιάζονται μια σειρά οργανώσεις ή δραστηριότητες που συνδέονται με την ΚΔ. Οι ενότητες του λευκώματος είναι οι παρακάτω:

Η 1η Ενότητα έχει τίτλο: «Προλεταριακός Διεθνισμός, αρχή συγκρότησης του κομμουνιστικού κινήματος». Στην ενότητα αυτή δίνεται η προϊστορία της Κομμουνιστικής Διεθνούς δηλαδή η περίοδος της Α΄ Διεθνούς, η πορεία της Β΄ Διεθνούς από την ίδρυση έως το εκφυλισμό της με την προδοσία της εργατικής τάξης από τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, η πορεία ρήξης με τον οπορτουνισμό και τον αναθεωρητισμό που οδήγησε στη συγκρότηση της Γ΄ Διεθνούς.

Η 2η Ενότητα έχει τίτλο: «Η διεθνής επίδραση της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης στη Ρωσία το 1917».

Η 3η Ενότητα, που καταλαμβάνει και τον κύριο όγκο του Λευκώματος, έχει τίτλο: «Τα συνέδρια της ΚΔ. Αλλοι σημαντικοί σταθμοί του επαναστατικού κινήματος ανάμεσα στα συνέδρια». Παρουσιάζει την πορεία της ΚΔ από την ίδρυσή της το 1919 ως την αυτοδιάλυσή της το 1943. Ολοκληρώνεται με σύντομη αναφορά στα προβλήματα στρατηγικής ενότητας που εμφανίστηκαν με νέα ένταση μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στις πιο χαλαρές μορφές σύνδεσης των ΚΚ (Κομινφόρμ και Διασκέψεις ΚΚ στη συνέχεια). Η παρουσίαση της πορείας της ΚΔ γίνεται κατά χρονολογική σειρά, ενώ ως σημεία-σταθμοί λαμβάνονται τα συνέδριά της. Ανάμεσα στα συνέδρια παρουσιάζονται σημαντικά γεγονότα του διεθνούς επαναστατικού κινήματος στις καπιταλιστικές χώρες και στη Σοβιετική Ρωσία, ΕΣΣΔ στη συνέχεια. Ενδεικτικά αναφέρουμε: την επέμβαση καπιταλιστικών κρατών ενάντια στη Σοβιετική Ρωσία, τις επαναστάσεις και εξεγέρσεις σε χώρες της καπιταλιστικής Δύσης (1918-19 στη Γερμανία, 1919 στην Ουγγαρία, 1923 στη Γερμανία, 1926 τη μεγάλη πολιτική απεργία στην Αγγλία), το κίνημα για την κολεκτιβοποίηση στην ΕΣΣΔ, την καπιταλιστική οικονομική κρίση 1929-1933, τις κυβερνήσεις των Λαϊκών Μετώπων σε Γαλλία και Ισπανία, τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο και τις Διεθνείς Ταξιαρχίες, την άνοδο του φασισμού, το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κ.ά.

Στα γεγονότα ανάμεσα στα συνέδρια ο αναγνώστης θα συναντήσει και ένα σύντομο «βιογραφικό» οργανώσεων ή δραστηριοτήτων που συνδέονταν με τη δράση της ΚΔ, συνδυασμένο με ντοκουμέντα από τη δράση τους, όπως: για τη Κομμουνιστική Διεθνή Νέων, τη Γραμματεία Γυναικών της ΚΔ, την Κόκκινη Διεθνή των Εργατικών Συνδικάτων, την Κόκκινη Αθλητική Διεθνή, τη Διεθνή Εργατική Βοήθεια και τη Διεθνή Οργάνωση «Βοήθεια Αγωνιστών της Επανάστασης», την εκδοτική δραστηριότητα της ΚΔ και την οργάνωση σχολών κατάρτισης στελεχών με την επαναστατική θεωρία του μαρξισμού-λενινισμού.

Η 4η Ενότητα έχει τίτλο: «Ανάγκη σύγχρονης έκφρασης ιδεολογικής και στρατηγικής ενότητας του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, για τη διαμόρφωση κομμουνιστικού πόλου». Σε αυτήν παρουσιάζονται η προσπάθεια για συντονισμό και κοινή δράση των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων και οι βασικές επεξεργασίες για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα που έκαναν το 17ο και το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ.

Στις σελίδες του λευκώματος ο αναγνώστης θα συναντήσει ντοκουμέντα, όπως τους 21 όρους για την εισδοχή των ΚΚ στην ΚΔ, το πρώτο καταστατικό της όπως ψηφίστηκε από το 2ο Συνέδριο κ.ά. Από την ανάγνωση των κειμένων του λευκώματος και την περιήγηση στις εικόνες του γίνεται ορατό, ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες των αναγνωστών, πως ο αγώνας των κομμουνιστών για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού έχει βαθιές ρίζες στον αγώνα της εργατικής τάξης όλων των χωρών του κόσμου. Η αντεπαναστατική νίκη και η καπιταλιστική παλινόρθωση, η βαθιά οπορτουνιστική διάβρωση και κρίση του κομμουνιστικού κινήματος δεν εξαλείφουν από την Ιστορία τις κατακτήσεις της επαναστατικής πάλης, πολύτιμη κληρονομιά για μια δυναμική ανασύνταξη και αντεπίθεση. Είναι ιστορική νομοτέλεια η νίκη της εργατικής τάξης, παίρνοντας στην ιδιοκτησία της τα μέσα παραγωγής, τον πλούτο που η ίδια παράγει, καταργώντας την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, οικοδομώντας τη σοσιαλιστική - κομμουνιστική κοινωνία.