Η δημοσίευση του κειμένου που ακολουθεί έχει διπλό στόχο. Αφενός το κείμενο εντάσσεται στην προσπάθεια γνωριμίας με την εξέλιξη της σοβιετικής μαρξιστικής φιλοσοφικής σκέψης μέσα από κείμενα κορυφαίων εκπροσώπων της (Ρόζενταλ, Ιλιένκοφ, Βαζιούλιν κ.ά.). Αφετέρου συμβάλλει στην προσπάθεια εισαγωγής του αναγνώστη στη θεωρητική συζήτηση για τη σχέση ιστορικού και λογικού, για τη σχέση της αναπτυξιακής διαδικασίας ενός αντικειμένου προς τη λογική αντανάκλασή του, με θεωρητική αφετηρία τη σχέση ανάμεσα στη λογική και ιστορική ανάπτυξη Στο Κεφάλαιο του Μαρξ. Για τον ίδιο λόγο δημοσιεύσαμε στο τεύχος 6/2018 της ΚΟΜΕΠ την ομιλία του Holger Wendt.
Ο Σοβιετικός φιλόσοφος Βίκτορ Αλεξέγιεβιτς Βαζιούλιν (30.8.1932-8.1.2012) θεωρείται διεθνώς σημαντικός μαρξιστής στοχαστής. Γιος του επαναστάτη Αλεξέι Βαζιούλιν, επαγγελματικού στελέχους του Κόμματος των Μπολσεβίκων, γαλουχήθηκε στο ηρωικό πνεύμα της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, της αφοσίωσης στον κομμουνισμό, της ανιδιοτελούς προσφοράς στο σοσιαλιστικό επαναστατικό μετασχηματισμό. Μέσα από τη θεωρητική διερεύνηση των διαδικασιών ανάπτυξης της σοβιετικής κοινωνίας και της ανθρωπότητας, παράλληλα με τη συστηματική διερεύνηση της Ιστορίας είχε σημαντική πρωτότυπη συνεισφορά στην κοινωνική θεωρία, τη διαλεκτική λογική και τη μεθοδολογία της επιστήμης.
Ο Β. Α. Βαζιούλιν ασχολήθηκε με φιλόδοξους ερευνητικούς στόχους, όπως η ανάδειξη της λογικής του θεωρητικού μέρους Του Κεφαλαίου του Καρλ Μαρξ, σε συγκριτική αντιπαραβολή με την Επιστήμη της Λογικής του Χέγκελ, σύμφωνα με την ερευνητική κατεύθυνση που έθεσε ο Β. Ι. Λένιν στα Φιλοσοφικά Τετράδια.
Για τον Βαζιούλιν, με το έργο του Μαρξ δρομολογείται ένας νέος τύπος επιστήμης: Η διαλεκτική συνθετική επιστήμη του μέλλοντος. Επιπλέον, αποδεικνύει ότι το έργο του μεγαλοφυούς επαναστάτη προσφέρεται για τη διερεύνηση της επιστημονικής νόησης ως φυσικοϊστορικής νομοτελούς διαδικασίας.
Στηριγμένος στην εργασία του σχετικά με τη μέθοδο της επιστημονικής έρευνας του Κ. Μαρξ, κατάφερε να επικεντρώσει την έρευνά του στην εσωτερική συστηματική αλληλοσύνδεση των νόμων και των κατηγοριών της κοινωνικής θεωρίας και να συμβάλει στη θεωρητική περιοδολόγηση της ιστορίας της ανθρωπότητας, στις ιστορικές νομοτέλειες της αρχής, της πρωταρχικής εμφάνισης, της διαμόρφωσης και της ωριμότητάς της.
Στα επόμενα τεύχη θα επανέλθουμε πιο αναλυτικά στο έργο του Βαζιούλιν, μέρος του οποίου έχει μεταφραστεί στα ελληνικά. Η μετάφραση του κειμένου που δημοσιεύουμε έγινε απ’ τον Τριαντάφυλλο Μεϊμάρη, με επιμέλεια του καθηγητή Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Πολυτεχνείου Κρήτης Δημήτρη Πατέλη. Και οι δύο ανήκουν στα ιδρυτικά μέλη του συλλόγου «Εμείς που σπουδάσαμε στο σοσιαλισμό».
Το ερευνητικό και παιδαγωγικό έργο του Β. Α. Βαζιούλιν είναι εσωτερικά συνυφασμένο με την κομμουνιστική στάση ζωής του. Αγωνίστηκε δημόσια με όλες του τις δυνάμεις κατά της «περεστρόικα» και συνολικά κατά της αστικής αντεπανάστασης και της κεφαλαιοκρατικής παλινόρθωσης. Στα χρόνια εκείνα αρθρογραφεί άοκνα και στρέφεται, με πολεμικά κείμενα, ομιλίες στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα και αλλού, με συνεντεύξεις κοκ., κατά της αντεπαναστατικής ιδεολογίας και πολιτικής, υπερασπιζόμενος το μαρξισμό-λενινισμό από αναθεωρητικές στρεβλώσεις και αντιδραστικές επιθέσεις. Με παρρησία παρουσιάζεται στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρωσικής Ομοσπονδίας ως μάρτυρας και ως επιστημονικός σύμβουλος για την εκπόνηση υπερασπιστικής τακτικής στη δίκη που διεξήχθη, βάσει της προσφυγής εναντίον του προεδρικού διατάγματος του Μπ. Γιέλτσιν περί απαγόρευσης της δραστηριότητας του ΚΚΣΕ και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Ενός διατάγματος που στο όνομα της «θεωρίας των δύο άκρων» και των περί «ολοκληρωτισμού» ιδεολογημάτων επιχειρούσε την ταύτιση της ταξικής προσέγγισης και του κομμουνισμού με την τρομοκρατία, την ποινικοποίηση του μαρξισμού με την αναγόρευση της σχέσης με αυτόν σε ιδιώνυμο αδίκημα.