Η ΚΟΜΕΠ φιλοξενεί στις επόμενες σελίδες εκτενές απόσπασμα από το σημαντικό έργο του Λένιν «Η χρεοκοπία της Δεύτερης Διεθνούς», που γράφτηκε και δημοσιεύτηκε το 1915 μέσα στη φωτιά του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Ο αναγνώστης διαβάζοντας ολόκληρο το συγκεκριμένο έργο του Λένιν, που κυκλοφορεί σε ξεχωριστή έκδοση από τη Σύγχρονη Εποχή, θα διαπιστώσει τον επίκαιρο χαρακτήρα των συμπερασμάτων του στις σημερινές συνθήκες όξυνσης του ανταγωνισμού ανάμεσα σε ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και το υπό διαμόρφωση ευρασιατικό στρατόπεδο και κλιμάκωσης του ιμπεριαλιστικού πολέμου.
Πρόκειται για ένα κείμενο ιδιαίτερης σημασίας που συμπυκνώνει την αντιπαράθεση με το οπορτουνιστικό ρεύμα της περιόδου εκείνης, στα ζητήματα για το χαρακτήρα του πολέμου, τη σχέση του με την επαναστατική κατάσταση και τα καθήκοντα του επαναστατικού κινήματος.
Ο Λένιν σε αυτό του το έργο αναδεικνύει ότι η χρεοκοπία της Β΄ Διεθνούς δεν έγκειται απλά στη διακοπή της διεθνούς διασύνδεσης των κομμάτων, αλλά στο συμβιβασμό τους με τις αστικές τάξεις κάθε χώρας και την πλήρη στήριξη των επιδιώξεων του κεφαλαίου πριν και κατά την εξέλιξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Σε αυτό το έδαφος διεξάγει διαπάλη με το οπορτουνιστικό ρεύμα του σοσιαλσοβινισμού που είχε κυριαρχήσει στα κόμματα της Β΄ Διεθνούς και παρουσίαζε ως δίκαια τα συμφέροντα της αστικής τάξης της χώρας κάθε οπορτουνιστικού κόμματος. Ο Λένιν επαναφέρει ξανά, όπως και σε πολλά κείμενα εκείνης της περιόδου, τη μαρξιστική θέση για τον πόλεμο ως συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα, σε αντιπαράθεση με την οπορτουνιστική θέση ότι κριτήριο για τους «δίκαιους ή άδικους» πολέμους είναι ποιο κράτος έκανε πρώτο επίθεση και έτσι υποστήριζαν ότι ο πόλεμος που διεξάγει μια αστική τάξη είναι δίκαιος εφόσον είναι αμυντικός.
Παράλληλα ο Λένιν ανοίγει ιδεολογικό-πολιτικό μέτωπο με το οπορτουνιστικό ρεύμα του κεντρισμού που εκπροσωπούσε ο Κάουτσκι, που επικαλούνταν ψευδεπίγραφα το μαρξισμό για να συγκαλύψει την οπορτουνιστική διολίσθηση των κομμάτων της Β΄ Διεθνούς. Βασικές πλευρές της διαπάλης του Λένιν με τον Κάουτσκι αφορούσαν το χαρακτήρα της εποχής του ιμπεριαλισμού, τη συμφιλιωτική πολιτική του Κάουτσκι με το σοσιαλσοβινισμό, την «ηθικίστικη» - ιδεαλιστική αντιμετώπιση του ιμπεριαλιστικού πολέμου.
Τέλος, δείχνει τη σύμπτωση των δυο αυτών ρευμάτων του οπορτουνισμού, σοσιαλσοβινισμού και κεντρισμού, στην αναίρεση της επαναστατικής γραμμής μέσα στο διεθνές κίνημα, όπως είχε αποτυπωθεί σε αποφάσεις διεθνών συνεδρίων πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς και στην καθήλωση των επαναστατικών δυνάμεων για τη μη λήψη άμεσης επαναστατικής δράσης ενάντια στον πόλεμο και για την προετοιμασία της εργατικής τάξης για την επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού.
Στο απόσπασμα που ακολουθεί ο Λένιν επικεντρώνει στους παράγοντες γέννησης και ανάπτυξης του οπορτουνισμού στις γραμμές της Β΄ Διεθνούς, αποκαλύπτοντας ότι είναι προϊόν μιας ολόκληρης εποχής, του ιμπεριαλισμού. Επαναφέρει τα βασικά σημεία της διαπάλης και ολοκληρώνει με τα άμεσα καθήκοντα του επαναστατικού κινήματος ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο.