Κύριο χαρακτηριστικό των αγροτικών κινητοποιήσεων της περιόδου Δεκέμβρη 2023 - Φλεβάρη 2024 ήταν η μαζικότητα και η διάρκεια σε συνθήκες κυβέρνησης ΝΔ (στις αντίστοιχες του 2016, κυβέρνηση ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ, την οποία αντιπολιτευόταν η ΝΔ). Οι κινητοποιήσεις, και με την ανεβασμένη μορφή των μπλόκων από τρακτέρ κι αγροτικά μηχανήματα, ήταν αποτέλεσμα της δουλειάς του οργανωμένου κινήματος, στο οποίο δρουν τα μέλη και τα στελέχη του Κόμματος. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των κινητοποιήσεων στη χώρα μας δε βγήκε «αυθόρμητα», ήταν αποτέλεσμα ενός πολύμηνου σχεδιασμού του οργανωμένου αγροτικού κινήματος που συσπειρώνεται στην Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων (ΠΕΜ). Τα μέλη και τα στελέχη του ΚΚΕ που συμμετέχουν στους αγροτικούς συλλόγους και τις Ομοσπονδίες μαζί με άλλους αγρότες συνδικαλιστές πάλεψαν επίπονα, με μαζικές διαδικασίες για την επεξεργασία των αιτημάτων, για διεργασίες από τα κάτω με συντονισμό φορέων που δεν ήταν μόνο αγροτικοί, όπως, για παράδειγμα, στη Θεσσαλία και αλλού για τις πλημμύρες και τις μεγάλες καταστροφές. Απέσπασαν την εργατική-λαϊκή στήριξη, αγκαλιάζοντας το σύνθημα «οι αγρότες στενάζουν στο χωράφι, ο λαός στο ράφι» και συμμετέχοντας στο πιο μαζικό αγροτικό συλλαλητήριο στην Αθήνα με συμμετοχή τρακτέρ.

Οι κομμουνιστές αγροτοσυνδικαλιστές είχαν συμβάλει έγκαιρα, από τον Οκτώβρη του 2023, στην αντικειμενική εκτίμηση του Κόμματος ότι βασικό καθήκον και κριτήριο για τη δουλειά μας ως το τέλος του χρόνου ήταν να αξιοποιηθεί το θετικό κλίμα που υπήρχε και εκφράστηκε σε μερίδα των αγροτών στις εκλογικές διαδικασίες, αλλά και το κλίμα δυσφορίας και αγωνιστικών διεργασιών κυρίως στη Θεσσαλία, ως αποτέλεσμα της μεγάλης καταστροφής αλλά και της συνειδητοποίησης από τους πληγέντες αγροτοπαραγωγούς ότι δε θα αποζημιώνονταν 100%, καθώς, με βάση τις κυβερνητικές εξαγγελίες, οι αποζημιώσεις θα δίνονταν μέσω κανονισμού ΕΛΓΑ. Επίσης ότι χρειαζόταν με σχέδιο και ένταξη στη δράση όλων των αγροτικών δυνάμεων του Κόμματος, καθώς και των συνεργαζόμενων να παρέμβουμε στις διεργασίες και τη συνείδηση αυτών των αγροτών, προβάλλοντας το διεκδικητικό πλαίσιο των αιτημάτων της ΠΕΜ.

Στο έδαφος αυτών των εκτιμήσεων, μέλη, στελέχη, φίλοι του ΚΚΕ προσανατολίστηκαν στην προοπτική να αναπτυχθούν μαζικές κινητοποιήσεις και με τη μορφή μπλόκων, για να αναδειχτούν τα οξυμένα προβλήματα στη Θεσσαλία και πανελλαδικά. Αποτέλεσμα ήταν οι πρώτες κινητοποιήσεις που έγιναν στη Θεσσαλία και το μπλόκο που στήθηκε στη Λάρισα κυρίως από τα παρακάρλια χωριά στις 13 Δεκέμβρη.

Η διάθεση για μαζικές κινητοποιήσεις με τη μορφή των μπλόκων και πανελλαδικό συντονισμό εκφράστηκε στην Πανελλαδική Σύσκεψη στις 10 Δεκέμβρη στη Νίκαια. Στη μαζική Πανθεσσαλική Σύσκεψη της ΠΕΜ που έγινε στον Παλαμά στις 18 Γενάρη αποφασίστηκε η έξοδος με τρακτέρ στις εθνικές οδούς την Τετάρτη 24 Γενάρη.

Στην πορεία βεβαίως εκδηλώθηκε και ενισχύθηκε η συμμετοχή και αγροτών που δε συμμετείχαν στους φορείς της Σύσκεψης, ενώ πάρθηκαν πρωτοβουλίες κι από αγρότες που ήταν οργανωμένοι στο κυβερνητικό κόμμα της ΝΔ ή στο ΠΑΣΟΚ. Το ότι μπήκαν οι συγκεκριμένες δυνάμεις, ότι ορισμένες από αυτές συνδέθηκαν με την Πανελλαδική Επιτροπή των μπλόκων, ότι δεν πέρασαν απόπειρες υπονόμευσης και διάσπασης της κινητοποίησης που επιχειρήθηκε από ένα μέρος αγροτικών δυνάμεων, ήταν αποτέλεσμα του γενικά σωστού προσανατολισμού, αλλά και της αντίστοιχης καλής προσπάθειας που έγινε από τους συνδικαλιστές του οργανωμένου αγροτικού κινήματος.

Το γενικότερο αγωνιστικό κλίμα διαμορφώθηκε:

1. Από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγροτοκτηνοτρόφοι με το τεράστιο και συνεχώς αυξανόμενο κόστος παραγωγής και τις χαμηλές γενικά τιμές πώλησης των προϊόντων, σε πολλές περιπτώσεις κάτω από το κόστος.
2. Από την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ που είναι πολύ χειρότερη από την προηγούμενη και αυτό φάνηκε αμέσως με τη μεγάλη μείωση του «τσεκ» (βασική ενίσχυση). Για πρώτη φορά μπήκε τόσο έντονα σε κινητοποιήσεις το θέμα της μη εφαρμογής και επαναδιαπραγμάτευσης της ΚΑΠ, δίνοντας τη δυνατότητα ν’ ανοίξει η διαπάλη για το χαρακτήρα της ΚΑΠ, διαπάλη που γενικά είχε θετικό αντίκτυπο στους αγρότες.
3. Από τις πλημμύρες στη Θεσσαλία και τις μεγάλες καταστροφές, την απουσία σχεδίου ανασυγκρότησης, χρονοδιαγράμματος και ανυπαρξία έργων. Στη διαπάλη αναδείχθηκε συστηματικά και εύστοχα το ζήτημα ότι οι αποζημιώσεις που θα δίνονταν με βάση τον ΕΛΓΑ ήταν κάτω από το κόστος παραγωγής. Όλα αυτά δημιούργησαν αγωνιστικές διαθέσεις σε ένα μεγάλο τμήμα αγροτών που συνήθως δε βγαίνει στα μπλόκα, αλλά αναγκάστηκε να το κάνει υπό το βάρος των ζημιών και του φόβου για την εργασιακή και εισοδηματική κατάστασή του στο μέλλον.
4. Από τις κινητοποιήσεις που αναπτύχθηκαν σε κράτη-μέλη της ΕΕ βάζοντας στο στόχαστρο την ΚΑΠ.

1. Η ανασταλτική πολιτική παρέμβαση της ΝΔ που αξιοποιεί τους κυβερνητικούς μηχανισμούς και μια πιο διαχρονική πολιτική επιρροή της σε αγρότες. Ως κυβέρνηση έριξε το βάρος της στις βασικές αγροτοπαραγωγικές περιοχές, την Κεντρική Μακεδονία και τη Θεσσαλία –ειδικότερα στη δεύτερη– αξιολογώντας ότι αυτή η περιοχή μπορούσε να πυροδοτήσει κινητοποιήσεις σε όλη τη χώρα. Τα κυβερνητικά κλιμάκια και ιδιαίτερα οι υπουργοί Αυγενάκης και Τριαντόπουλος έκαναν απανωτές συσκέψεις με αγροτικούς φορείς και δήμους για να καθησυχάσουν, να δώσουν υποσχέσεις, να σταματήσουν αγωνιστικές διεργασίες, κυριολεκτικά ως την παραμονή που θα έβγαιναν τα μπλόκα. Μέχρι την παραμονή της κινητοποίησης αποκαλούσαν υποκινούμενους τους αγρότες και επιχειρούσαν να ταυτίσουν τα όργανα του κινήματος με το ΚΚΕ, αναφερόμενοι σε κομμουνιστές αγροτοσυνδικαλιστές. Όμως το μειωμένο «τσεκ» και μια σειρά υποσχέσεων, που δεν τηρήθηκαν τελικά, πυροδότησαν αγωνιστικές διαθέσεις. Μετά τη διαμόρφωση των μπλόκων και τις κινητοποιήσεις στην Ευρώπη, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να κάνει στροφή 180 μοιρών και ο ίδιος ο πρωθυπουργός να παραδεχτεί ότι οι αγρότες έχουν δίκιο, αλλά δεν μπορούσε να τους ικανοποιήσει αφού δεν υπήρχαν «ευρώδενδρα» και δεν μπορούσε να διακινδυνεύσει την ανάπτυξη της χώρας.

Παρ’ όλ’ αυτά, η κυβέρνηση χρησιμοποίησε καταστολή την πρώτη μέρα, αν και αναδιπλώθηκε κάτω από το κύμα λαϊκής κατακραυγής. Επίσης, στην πορεία η στάση της επηρεάστηκε από το γενικό κλίμα στις χώρες της ΕΕ, όπου οι αγροτικές κινητοποιήσεις με προωθημένες μορφές γίνονταν χωρίς τέτοια καταστολή.

Φυσικά επιδίωξε να καλλιεργήσει τον κοινωνικό αυτοματισμό, προβάλλοντας ότι «κι άλλες ομάδες έχουν προβλήματα και δε θα υποχωρούσε στους αγρότες επειδή έχουν τρακτέρ και τη δυνατότητα να κλείνουν δρόμους, όταν οι άλλες ομάδες δεν μπορούν να πιέσουν με τέτοια μέσα, αλλά δικαιούνται και αυτές τη μέριμνα της κυβέρνησης».

Σε σχέση με την ΚΑΠ, η κυβέρνηση δήλωνε ότι έβαζε θέμα στην ΕΕ και ότι ευθύνες για τις περικοπές είχαν οι ομάδες των σοσιαλιστών και των πράσινων που προωθούσαν την «πράσινη μετάβαση». Ο Αυγενάκης ζήτησε από φορείς και κόμματα «προτάσεις για βελτιώσεις στην ΚΑΠ». Ο Μητσοτάκης κινήθηκε στη λογική του διαλόγου, με σκοπό να παρασύρει δυνάμεις του κινήματος στη λογική της διαβούλευσης «για να βρεθούν λύσεις ρεαλιστικές από κοινού με την κυβέρνηση».

2. Η παρέμβαση των άλλων κομμάτων του ευρωμονόδρομου, ενώ έχουν ψηφίσει την ΚΑΠ και όταν κυβερνούσαν ακολουθούσαν την ίδια αντιλαϊκή πολιτική έναντι των αγροτών, όμως ως αντιπολίτευση τους χτυπάνε φιλικά την πλάτη και μιλάνε για την ανάγκη στήριξης του πρωτογενούς τομέα.

Όλα τα κόμματα με τον έναν ή άλλον τρόπο επισκέφτηκαν μπλόκα, συναντήθηκαν με αγρότες, χρησιμοποίησαν λαϊκίστικες μεθόδους όπως ο Κασσελάκης που ανεβοκατέβαινε στα τρακτέρ, κατέθεσαν ερωτήσεις στην Βουλή. Έδωσαν στη δημοσιότητα προγραμματικές θέσεις, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, μοιράζοντας απατηλές υποσχέσεις. Δε στήριξαν όμως επί της ουσίας τα αιτήματα, αλλά ούτε και τις μορφές πάλης των αγροτών.

Το μέτωπο απέναντί τους μπορούσε να γίνει πιο αποκαλυπτικό για την ψήφιση της ΚΑΠ, για τη στάση τους διαχρονικά προς τους αγρότες. Πιο έγκαιρη και πειστική μπορούσε να ήταν η αποκάλυψη της δημαγωγίας του Βελόπουλου, που από τη μία ψήφισε την ΚΑΠ και από την άλλη ισχυριζόταν «πρώτα η ελληνική παραγωγή», καταγγέλλοντας τις εισαγωγές και τις συμφωνίες της ΕΕ με τρίτες χώρες. Και η παρέμβαση της Κωνσταντοπούλου ήταν αποπροσανατολιστική, ρίχνοντάς τα όλα στην κυβέρνηση και βγάζοντας λάδι την ΚΑΠ.

Να μη διαφεύγει την προσοχή μας ότι η ΠΕΜ και το οργανωμένο κίνημα είναι σταθερά στο στόχαστρο όλων των άλλων δυνάμεων, είτε το ομολογούν φανερά είτε συγκαλυμμένα. Επιδίωκαν και επιδιώκουν να στηρίξουν οργανώσεις, π.χ. αγροτικούς συνεταιρισμούς που θα λειτουργούν ως συνομιλητές και «σύμβουλοι» της εκάστοτε κυβέρνησης. Υπονομεύουν τη μορφή των μπλόκων, αφού ξέρουν πως η ευρωενωσιακή πολιτική τους, η πολιτική στήριξης των βιομηχάνων και μεγαλεμπόρων θα εξακολουθήσει να πλήττει τους αγροτοπαραγωγούς και κτηνοτρόφους, να τους ξεσηκώνει.

Γι’ αυτό πολεμούν το πραγματικό, το οργανωμένο κίνημα. Προβληματίζονται πώς θα αποτρέψουν αγρότες, πώς θα τους εγκλωβίσουν σε δήθεν «νέα» σχήματα, σε ανώδυνα αιτήματα και μορφές δράσης. Θέλουν ν’ αναβιώσουν έναν τεχνοκρατικό μηχανισμό που θα κάνει προτάσεις προς την κυβέρνηση μέσα στα όρια της ΚΑΠ και του συστήματος και όχι όπως σήμερα, να διεκδικεί και να παλεύει ν’ αποσπάσει κάποιες κατακτήσεις.

3. Παρά τη βελτίωση και τα θετικά βήματα που έγιναν για την προετοιμασία των κινητοποιήσεων, δυσκόλευε ο ακόμα χαμηλός βαθμός οργάνωσης και συσπείρωσης στους Αγροτικούς Συλλόγους και τις Ομοσπονδίες, κατά συνέπεια και στην ΠΕΜ, η λειτουργική αδυναμία των πιο πολλών συλλόγων. Όλ’ αυτά έχουν ως συνέπεια να μη γίνεται έγκαιρα αντικειμενική εκτίμηση των διαθέσεων, να υπάρχει εκτίμηση προηγούμενης κατάστασης στις διαθέσεις και επομένως ορισμένες δυνάμεις να έχουν μεγάλο δισταγμό στην αρχή για κινητοποιήσεις. Αυτό αξίζει την προσοχή μας, γιατί μπορεί ν’ αφήσει περιθώριο στην παρέμβαση αντιδραστικών και τυχοδιωκτικών δυνάμεων, όχι μόνο από τον εθνικιστικό (π.χ. Βελόπουλο) ή και ανοιχτά φασιστικό χώρο, αλλά και από άλλες δυνάμεις που χρησιμοποιούν με αποπροσανατολιστικό τρόπο συνθήματα για υπεράσπιση της εγχώριας αγροτικής παραγωγής (π.χ. Πλεύση Ελευθερίας).

Την Τετάρτη 24 Γενάρη βγήκαν τα μπλόκα στη Θεσσαλία και κάποια στην υπόλοιπη χώρα, σύμφωνα με το σχεδιασμό της ΠΕΜ. Ως το τέλος των κινητοποιήσεων σταδιακά δημιουργήθηκαν μπλόκα στις περισσότερες περιοχές της χώρας.

Στη Θεσσαλία, με το ειδικό βάρος που έχει, δεν έγινε εφικτό –κυρίως υπό το βάρος των αντικειμενικών δυσκολιών– να δημιουργηθεί ενιαίο πανθεσσαλικό μπλόκο στη Νίκαια, όπως αρχικά υπήρχε στον προσανατολισμό της ΠΕΜ.

Κυρίως επέδρασε η αντικειμενική δυσκολία για μετακίνηση των χωριών της Καρδίτσας, λόγω των εξόδων που απαιτούνταν για τη Νίκαια, ενώ ένα μπλόκο στον Ε65 θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη συμμετοχή.

Αλλά και από τους άλλους νομούς της Θεσσαλίας συγκροτούνταν μπλόκα επιτόπου, όπως στο Ζάρκο του νομού Τρικάλων, στη Μαγνησία το μπλόκο στον Αλμυρό από φορέα που δεν είναι στην Ομοσπονδία της Μαγνησίας, τα παρακάρλια χωριά στον Πλατύκαμπο.

Στη Λάρισα στις 19/1 το μπλόκο των παρακάρλιων χωριών με τα 65 εναπομείναντα τρακτέρ πήραν απόφαση να το διαλύσουν, με την πρόφαση να συγκεντρώσουν νέες δυνάμεις και να επανέλθουν. Η απόφαση εντασσόταν στην προσπάθεια ορισμένων δυνάμεων να μη γίνει πανθεσσαλικό μπλόκο στη Νίκαια και να αδυνατίσει συνολικά όλη η κινητοποίηση, καθώς έφυγαν 5 μέρες πριν βγουν τα υπόλοιπα μπλόκα. Έγινε όμως κατανοητή και υλοποιήθηκε η ανάγκη να εξασφαλιστεί ο συντονισμός μεταξύ όλων των μπλόκων της Θεσσαλίας, με πανελλαδικές πρωτοβουλίες και σημεία αναφοράς τα μπλόκα Ε65 και Πλατύκαμπου.

Η πραγματοποίηση στις 30 Γενάρη της πανθεσσαλικής σύσκεψης των μπλόκων, με πρωτοβουλία του μπλόκου στον Ε65 και τη συμμετοχή όλων των μπλόκων που ήταν διαμορφωμένα ως τότε στη Θεσσαλία, ενιαιοποίησε ως ένα βαθμό το συντονισμό, τα αιτήματα και τις αγωνιστικές δράσεις στην περιοχή.

Ήταν απαιτητική δουλειά ο συντονισμός των πάνω από 10 μπλόκων στη Θεσσαλία, με δεδομένη την ποικιλομορφία των δυνάμεων σε πολλά από αυτά, από την άποψη της σταθερής συνδικαλιστικής εμπειρίας, πολιτικής επιρροής κλπ.

Η καλή οργάνωση και μαζικότητα του μπλόκου στην Ε65 από την Καρδίτσα, στο οποίο κατευθύνθηκαν και συμμετείχαν τα Φάρσαλα, είχε ως αποτέλεσμα να εξελιχτεί σε μπλόκο αναφοράς στη Θεσσαλία. Η σύγκρουση την πρώτη ημέρα με τα ΜΑΤ δημιούργησε συσπείρωση, ήρθαν κι άλλα τρακτέρ τις επόμενες μέρες, φτάνοντας περίπου τα 800.

Στον Πλατύκαμπο το μπλόκο είχε αρχικά 180 τρακτέρ την πρώτη μέρα, ενώ στις 29 Γενάρη επανήλθαν κάποια τρακτέρ από τα παρακάρλια και από αγρότες που είχαν μπει στην πόλη της Λάρισας και γενικά δε συμπορεύονται με την Ομοσπονδία. Τελικά το μπλόκο έφτασε τα 400 τρακτέρ.

Στην πορεία, στο νομό Λάρισας δημιουργήθηκαν μπλόκα σε άλλα 4 σημεία, 2 στον Τύρναβο, 1 τις τελευταίες μέρες στην Ελασσόνα, και 1 τις πρώτες μέρες στο Δέλτα Πηνειού με συνολικά άλλα 220 τρακτέρ, ενώ πραγματοποιήθηκε ένα μεγάλο συλλαλητήριο στην Αγιά, πριν την κάθοδο στο Σύνταγμα με 110 τρακτέρ και 90 αγροτικά.

Στην πορεία δημιουργήθηκαν κι άλλα 2 μπλόκα στο νομό Τρικάλων, ένα στην Καλαμπάκα και ένα στο Μεγαλοχώρι με συνολικά 210 τρακτέρ, καθώς και στο Στεφανοβίκειο της Μαγνησίας με 120 τρακτέρ.

Συνολικά τα τρακτέρ που βγήκαν στη Θεσσαλία ήταν πάνω από 2.000. Γίνονταν διάφορες δράσεις, στα κέντρα των πόλεων και σε αποκλεισμούς της εθνικής ή και επαρχιακών οδών.

Στην Κεντρική Μακεδονία στήθηκαν μπλόκα: Στο Γυψοχώρι στη Νάουσα από τους ΑΣ «Μαρίνος Αντύπας» και Ροδοχωρίου, στα Μάλγαρα, προς το τέλος στη Βέροια (Παλατίτσια - ΑΣ Πιερίων), στα Βασιλικά (ΑΣ Αν. Θεσσαλονίκης) και με μικρότερη παρέμβαση στην Κουλούρα (ΑΣ Γεωργών Βέροιας).

Στο Βόρειο Έβρο στήθηκε μπλόκο αργότερα, το Σάββατο 17 Φλεβάρη, με μεγάλη συμμετοχή.

Στη Δυτική Μακεδονία υπήρξε στα Γρεβενά (το μπλόκο στήθηκε αρχικά στην αντιπεριφέρεια και στη συνέχεια στον κόμβο Μυρσίνας) και στον Φιλώτα Φλώρινας, όπου στήθηκαν μπλόκα από τους ΑΣ με διαπάλη για την εξέλιξη της κινητοποίησης, αλλά και με πολύμορφη δράση. Στους άλλους νομούς της Δυτικής Μακεδονίας στήθηκε το μπλόκο Καστοριάς, το οποίο από την πόλη μεταφέρθηκε στο Τελωνείο. Επίσης στην Κοζάνη, τη Φλώρινα και τη Νεάπολη.

Στη Στερεά: Στη Φθιώτιδα στήθηκαν μπλόκα στην Ανθήλη στην Αταλάντη από τον ΑΣ, που «πάτησε» στην Εθνική σε σύγκρουση με την αστυνομία την πρώτη μέρα στην Αμφίκλεια-Ελάτεια, και τη Β. Φθιώτιδα (Ν. Μοναστήρι - Δομοκός) με μικρότερη συμμετοχή. Για το στήσιμο του μπλόκου στην Ανθήλη βοήθησε το συλλαλητήριο με τρακτέρ που προηγήθηκε στην πόλη της Λαμίας.

Επίσης μπλόκα βγήκαν στο Μαντούδι από τον ΑΣ και στο Κάστρο Βοιωτίας.

Στην Ήπειρο: Στήθηκαν μπλόκα σε Άρτα, Πρέβεζα. Έγινε πανηπειρωτική σύσκεψη στην Άρτα, που βοήθησε.

Στη Δυτική Ελλάδα: Σε Βόνιτσα, Χαλίκι, Αίγιο, Ερύμανθο που ήταν συντονισμένος με τα αιτήματα της ΠΕΜ και στον Πύργο. Γενικά στην περιοχή αυτήν υπήρξαν μεγάλες και πολύμορφες κινητοποιήσεις (π.χ., σε Πάτρα με 150 τρακτέρ, Μεσολόγγι με 180 τρακτέρ και 1.000 άτομα, Αγρίνιο κλπ.) με μαζικές συσκέψεις, συνελεύσεις και τη συμμετοχή πολλών χωριών.

Στην Πελοπόννησο: Σε Μεσσηνία (Μεσσήνη και αργότερα Χανδρινού), Λακωνία, Αρκαδία στο Άστρος όπου στήθηκε μπλόκο με επίκεντρο τα κάστανα, το οποίο συντονιζόταν με την Ομοσπονδία. Συλλαλητήριο έγινε στο Άργος.

Στην Κρήτη: Στα Χανιά στα Μεγάλα Χωράφια και στο Ηράκλειο στη διασταύρωση Πεζών.

Στη Ρόδο στήθηκε μπλόκο. Σε Λέσβο και Σάμο έγιναν αγροτικά συλλαλητήρια.

Μπλόκο έγινε από τον Πανσερραϊκό Σύλλογο στο Στρυμονικό. Με αυτό συντάχθηκαν τα μπλόκα από το Νότιο Έβρο, το Δερβένι στη Θεσσαλονίκη, των Γιαννιτσών και τα μπλόκα Χαλκηδόνας - Κουφαλίων, Κιλκίς που μετέπειτα μεταφέρθηκε στο τελωνείο Ευζώνων, του Νησελίου από Αλεξάνδρεια και Αιγίνιο.

Με βασικό αίτημα την ακαρπία στην ελιά, βγήκε μαζικό μπλόκο στη Χαλκιδική.

Προς το τέλος βγήκε μπλόκο στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας· καλέστηκαν και ανταποκρίθηκαν με συμμετοχή στη δεύτερη πανελλαδική σύσκεψη στη Νίκαια, πήραν μέρος στο συλλαλητήριο της Αθήνας κατεβαίνοντας οργανωμένα με λεωφορείο.

Μπλόκο στήθηκε και στη Θήβα. Επίσης τις τελευταίες μέρες βγήκαν μπλόκα και σε Λεχαινά - Γαστούνη Ηλείας.

Γενικά οι κινητοποιήσεις με πολλές μορφές, όπως η είσοδος των τρακτέρ στο κέντρο μιας σειράς πόλεων, βοήθησαν πολύ στη συσπείρωση, στην ανάδειξη των διαθέσεων, στην άσκηση πίεσης σε δυνάμεις που ήθελαν να «ρίξουν τους τόνους» με την κυβέρνηση και τελικά συνέβαλαν στην ενίσχυση των μπλόκων.

Έχει πλέον αποκρυσταλλωθεί η εμπειρία σε ό,τι αφορά τις μορφές πάλης και το πώς αυτές μπορεί να αλλάζουν, να παίρνουν και νέες μορφές, να κλιμακώνονται, αλλά και να αποκλιμακώνονται. Βέβαια αυτή η πείρα δεν είναι ενιαία κατακτημένη, πρέπει να μεταδοθεί, να γίνει αντιληπτή στο σύνολο των κινητοποιούμενων αγροτικών δυνάμεων και πρώτ’ απ’ όλα των συνδικαλιστών.

Αναδείχτηκε και σε αυτόν τον κύκλο αγροτικών κινητοποιήσεων η μεγάλη συμβολή στον αγώνα του οργανωμένου μπλόκου με στοιχεία τον όγκο των τρακτέρ, την οργάνωση, τις σκηνές ανά χωριό και αγροτικό σύλλογο, τις συζητήσεις, την περιφρούρηση, τη ζωντάνια κλπ., με πιο χαρακτηριστική περίπτωση αυτή της Καρδίτσας.

Επίσης αναδείχτηκε ότι η παρουσία νέων σε ηλικία δυνάμεων όχι μόνο έχει αυξηθεί και είναι ένα μόνιμο χαρακτηριστικό των αγροτικών κινητοποιήσεων, αλλά αυτήν τη φορά η ένταση και ο παλμός που έδωσαν ήταν μεγαλύτεροι από άλλες κινητοποιήσεις στο παρελθόν. Στη μάχη μπήκαν περισσότεροι κτηνοτρόφοι από κάθε άλλη φορά. Σε πολλές περιπτώσεις και μελισσοκόμοι, παρά την προσπάθεια που έκανε η Διοίκηση της Ομοσπονδίας τους (ΟΜΣΕ) να μην υπάρξει συντονισμός με τους αγρότες.

Σημαντικό για άλλη μια φορά ήταν το στοιχείο της αλληλεγγύης που εκφράστηκε με διάφορες μορφές, από επισκέψεις φορέων στα μπλόκα, υποδοχή των τρακτέρ όταν έμπαιναν στις πόλεις, κορναρίσματα στην Εθνική, χειροκροτήματα κλπ.

ΤΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΣΤΗΝ AGROTICA

Στις 3/2 πραγματοποιήθηκε το μεγαλύτερο συλλαλητήριο που έχει κάνει ποτέ η ΠΕΜ στην έκθεση AGROTIKA στη Θεσσαλονίκη. Συμμετείχαν οργανωμένα περίπου 2.500 αγρότες (συμμετοχή από μπλόκα κυρίως της Θεσσαλίας και Μακεδονίας). Επίσης υπήρξε συμμετοχή αλληλεγγύης από συλλόγους φοιτητών, σωματεία εργαζόμενων, αυτοαπασχολούμενων, συλλόγων γυναικών της Θεσσαλονίκης.

Μετά τη μεγάλη συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε εντός του χώρου της έκθεσης, η πορεία των αγροτών κατευθύνθηκε στην πλατεία της ΧΑΝΘ όπου υπήρχαν περίπου 200 τρακτέρ από δυνάμεις κυρίως του Πανσερραϊκού Συλλόγου, ο οποίος είχε ήδη ζητήσει συνάντηση με τον Μητσοτάκη ως Κεντρική Μακεδονία, χωρίς να έχει στήσει μπλόκο.

Η παρουσία των δυνάμεων της ΠΕΜ είχε θετική επίδραση και σε μέρος αυτών των αγροτών, που τελικά βγήκαν σε μπλόκα στις Σέρρες και δεν αποσύρθηκαν στα σπίτια τους αναμένοντας το κάλεσμα του Μητσοτάκη.

Η ΣΥΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΝΙΚΑΙΑ ΣΤΙΣ 6 ΦΛΕΒΑΡΗ

Μετά την AGROTIKA και το κλίμα ενθουσιασμού και μαχητικότητας που δημιούργησε, η ΠΕΜ κάλεσε σε πανελλαδική σύσκεψη στη Νίκαια στις 6/2.

Συμμετείχαν πάνω από 50 μπλόκα και ήταν η πιο μαζική σύσκεψη που έχει γίνει ποτέ στη Νίκαια, πιο μαζική ακόμη και από εκείνη του 2016.

Ήταν γενικά περισσότερες από ποτέ οι δυνάμεις που έδειξαν μεγαλύτερη διάθεση συνεργασίας, αλλά και αυτές που τελικά συμπορεύτηκαν.

Συνολικά στην εξέλιξη του αγώνα είχε σοβαρή επίδραση το ενοποιητικό πλαίσιο της ΠΕΜ. Στη διαπάλη τέθηκαν κι αντιμετωπίστηκαν σε ένα βαθμό ζητήματα που εμποδίζουν την ενότητα του αγροτικού κινήματος, αντιπαραθέτοντας τις ανάγκες της μιας περιοχής έναντι της άλλης, όπως «οι Θεσσαλοί θα τα πάρουν όλα» ή μιας καλλιέργειας έναντι άλλης ή ακόμα της γεωργικής παραγωγής έναντι της κτηνοτροφικής.

Η σύσκεψη υιοθέτησε την κλιμάκωση του αγώνα με συλλαλητήριο, διεκδίκηση συνάντησης με την κυβέρνηση στην Αθήνα, προβάλλοντας 7 βασικά αιτήματα, στα οποία περιλαμβάνονταν το κόστος, η ΚΑΠ, οι κατώτερες εγγυημένες τιμές, παρά τις αντιρρήσεις κυρίως από τον Πανσερραϊκό Σύλλογο.

Κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων, η κυβέρνηση έδειξε πιεσμένη και «πέταξε κάποια ψίχουλα», όπως τα 82 εκ. ευρώ επιστροφή στο ΕΦΚ, που βέβαια απ’ όλα τα μπλόκα χαρακτηρίστηκαν ως ψίχουλα.

Η κυβέρνηση πολύ γρήγορα αποδέχθηκε την πρόταση να υπάρχει συνάντηση του Μητσοτάκη με αντιπροσωπίες από τα μπλόκα. Σε περίοδο κι άλλων μαζικών κινητοποιήσεων, όπως οι φοιτητικές - μαθητικές ενάντια στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, ήθελε να κλείσει το αγροτικό μέτωπο και υπολόγιζε με βάση και το συσχετισμό στα μπλόκα ότι η συνάντηση θα έφερνε την απόσυρση των μπλόκων.

Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΠΑΛΗ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις 13 Φλεβάρη με 15μελή επιτροπή αγροτών. Επιδίωξη της ΠΕΜ ήταν να διατηρηθούν η κινητοποίηση, τα μπλόκα και η αισιοδοξία, η αγωνιστικότητα που έφερε ο συντονισμός των μπλόκων στη σύσκεψη της Νίκαιας και η οποία πίεζε τις δυνάμεις που ήθελαν άμεσα να «μαζέψουν» τα μπλόκα.

Η κυβέρνηση δεν εξήγγειλε κάποιο ουσιαστικό μέτρο στήριξης, με την πάγια δικαιολογία περί σφιχτών δημοσιονομικών συνθηκών και ότι δήθεν έκανε την καλύτερη προσπάθεια με βάση τα δεδομένα να ικανοποιήσει αιτήματα με «ξύσιμο του βαρελιού».

Υπήρξε μια δέσμευση για το αγροτικό ρεύμα που διαχώριζε τους αγρότες σε συνεταιρισμένους και μη, που, όπως υποστήριξε ο Μητσοτάκης, με αυτόν τον τρόπο έδινε κίνητρα για να μαζικοποιηθούν οι συνεταιρισμοί, οι ομάδες παραγωγών και να αυξηθούν οι αγρότες με συμβολαιακή γεωργία. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μέτρα που ενισχύουν τον έλεγχο της παραγωγής από βιομήχανους και τράπεζες. Η δέσμευση αυτή έχει ήδη ξεπεραστεί, καθώς τότε έπεφτε η γενική τιμή του ρεύματος.

Αναπτύχθηκε διαπάλη μέσα στη 15μελή επιτροπή, γι’ αυτό και δεν κατέληξε σε συμφωνία για ανακοίνωση.

Οι εκπρόσωποι του Πανσερραϊκού Συλλόγου θεωρούσαν ότι υπήρχαν θετικές δεσμεύσεις από την κυβέρνηση και προσανατολίζονταν να λήξουν την κινητοποίηση. Διαφάνηκε στη συζήτηση ότι κυρίως τους ενδιέφερε να γίνουν προνομιακοί συνομιλητές της κυβέρνησης, με την αυταπάτη ότι θα «συναποφασίζουν» για θέματα που αφορούν την αγροτική παραγωγή και να κάνουν δημόσιες σχέσεις, έχοντας στο μυαλό τους ένα «κίνημα» διαλόγου και συναίνεσης κόντρα στη διεκδικητική στάση της ΠΕΜ, του οργανωμένου κινήματος. Αυτό διαφάνηκε και στις δηλώσεις μετά τη συνάντηση προς τα ΜΜΕ.

Η κυβέρνηση, έχοντας σκοπό να σπείρει την απογοήτευση και την ηττοπάθεια, τόνιζε πως «ό,τι δόθηκε, δόθηκε και δεν υπήρχαν περιθώρια για άλλες παραχωρήσεις».

Μετά τη συνάντηση, το μπλόκο στο Στρυμονικό στις Σέρρες ήταν έτοιμο να αναστείλει την κινητοποίηση, αλλά αναδιπλώθηκε κάτω από την αγροτική κατακραυγή.

Έχει σημασία να εκτιμηθεί, ότι γενικά κινήθηκαν μάζες σε κάθε περιοχή στις οποίες αντικειμενικά επιδρούσαν με τη στάση τους οι δυνάμεις της ΠΕΜ, πετυχαίνοντας συχνά να χαλάσουν τους διασπαστικούς σχεδιασμούς.

Η κυβέρνηση επιχείρησε τότε να διαλύσει το μπλόκο Πλατυκάμπου με όλη τη σημειολογική σημασία που είχε και που θα οδηγούσε σε ξήλωμα και άλλων μπλόκων. Στον Πλατύκαμπο ο συσχετισμός την ευνοούσε καθώς υπήρχε καθημερινά έντονη αντιπαράθεση με τα παρακάρλια χωριά για το θέμα της Κάρλας, που ήθελαν να είναι το κύριο θέμα διεκδίκησης σε όλη την Ελλάδα και παράλληλα από την αρχή το χρησιμοποιούσαν για διάσπαση της ενότητας και του συντονισμού σε πανθεσσαλικό επίπεδο. Την επόμενη μέρα της συνάντησης αποχώρησαν από το μπλόκο καταγγέλλοντας τη συντονιστική επιτροπή και το βράδυ πήραν απόφαση αποχώρησης και όσοι είχαν έρθει μαζί τους από την πλατεία της Λάρισας, κάποια χωριά που ήταν απόλυτα συντεταγμένα μαζί τους στο μπλόκο. Δεν κατάφεραν όμως να διαλύσουν το μπλόκο, το οποίο κρατήθηκε, παρά τις απώλειες, με αγωνιστικό κλείσιμο της Εθνικής την ίδια μέρα, κόντρα στις προβοκατόρικες ανακοινώσεις από κεντρικά ΜΜΕ για αποχώρηση του μπλοκ.

Η ΝΕΑ ΣΥΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΝΙΚΑΙΑ ΣΤΙΣ 15 ΦΛΕΒΑΡΗ

Η ΠΕΜ πήρε την πρωτοβουλία να καλέσει σε νέα σύσκεψη των μπλόκων στη Νίκαια, απευθυνόμενη και σε μπλόκα που καλλιεργούσαν τη διάσπαση των αγροτών, το συμβιβασμό, κυρίως στις Σέρρες, αλλά και γενικότερα στην Κεντρική Μακεδονία, υπό την επιρροή του Πανσερραϊκού Συλλόγου.

Συμμετείχαν όλα τα μπλόκα, αλλά έγινε πιο έντονη διαπάλη με τον Πανσερραϊκό Σύλλογο. Φάνηκε ότι η συντριπτική πλειοψηφία ήθελε να συνεχίσει την κινητοποίηση, δε συμφωνούσε στην άμεση διάλυση των μπλόκων και τελικά αποφασίστηκε σχεδόν ομόφωνα να πραγματοποιηθεί το αγροτικό συλλαλητήριο στην Αθήνα με μετακίνηση τρακτέρ και αγροτών, αξιοποιώντας και το κλίμα λαϊκής αλληλεγγύης και συμπαράστασης στα αιτήματα, αλλά και στις μορφές πάλης των αγροτών.

Ο Πανσερραϊκός Σύλλογος επιχείρησε μαζί με κάποια μπλόκα της Κεντρικής Μακεδονίας να παρομοιάσουν το συλλαλητήριο με βόλτα, σα φιέστα και ως προσπάθεια καπελώματος από το ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ, ως «βήμα ομιλίας στον Κουτσούμπα», όπως έλεγαν.

Η συντριπτική πλειοψηφία των μπλόκων απέρριψε αυτήν την προπαγάνδα και ανάγκασε την παραπάνω ηγετική ομάδα για δεύτερη φορά σε αναδίπλωση. Τελικά όλα τα μπλόκα με τη μια ή άλλη μορφή συμμετείχαν στο συλλαλητήριο στην Αθήνα, ακόμη και αυτοί που αρχικά το είχαν χαρακτηρίσει ως φιέστα και καπέλωμα από το ΚΚΕ.

Υπό τη γενική πίεση, την αποφασιστική στάση της ΠΕΜ, αναγκάστηκε και το υπουργείο να μην κοντράρει την είσοδο τρακτέρ στην Αθήνα. Τα συνδικαλιστικά στελέχη της ΠΕΜ αμέσως απάντησαν αποφασιστικά και στον υπουργό, αλλά και με τις πρώτες δηλώσεις στα ΜΜΕ, δηλώνοντας ότι θα υλοποιούσαν την απόφαση της πανελλαδικής σύσκεψης για κάθοδο με τρακτέρ, λεωφορεία, αυτοκίνητα στην Αθήνα, δράσεις ανάλογες με εκείνες που γίνονταν σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, στηριγμένες από τη συμπαράσταση του λαού.

Η κυβέρνηση μέτρησε το κόστος μιας απόφασης απαγόρευσης του συλλαλητηρίου με μέτρα καταστολής κι έτσι υποχώρησε. Επιδίωξε να πιέσει στην κατεύθυνση συμβολικής παρουσίας τρακτέρ, πράγμα που ερχόταν σε ρήξη με τις διαθέσεις των αγροτών. Η κάθοδος τρακτέρ και αγροτών με λεωφορεία στην Αθήνα στηρίχτηκε από φορείς, συνεταιρισμούς και αιρετούς για να καλυφθούν τα έξοδα της μετακίνησης, στηρίχτηκε μαζικά.

Το σύνθημα «οι αγρότες στενάζουν στο χωράφι, ο λαός στο ράφι» αγκαλιάστηκε από τον κόσμο, βοήθησε στο ν’ αναγνωριστεί το δίκαιο των αιτημάτων των αγροτών και να εκδηλωθεί η λαϊκή αλληλεγγύη.

Ακόμη και τα ΜΜΕ για πρώτη φορά με τέτοια ένταση και για τόσες πολλές μέρες κάλυψαν τις δραστηριότητες των μπλόκων και πολλές φορές τις έπαιζαν ως πρώτη ή δεύτερη είδηση στα δελτία τους και σε ενημερωτικές εκπομπές.

Το γενικό θετικό κλίμα υποχρέωσε την κυβέρνηση να μη χρησιμοποιήσει απαγόρευση και καταστολή.

ΤΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΣΤΙΣ 20 ΦΛΕΒΑΡΗ

Στο Σύνταγμα έφτασαν 161 τρακτέρ και 6.000 αγρότες, τους οποίους υποδέχτηκαν εργατικά σωματεία, φορείς αυτοαπασχολούμενων, γυναικείοι σύλλογοι της ΟΓΕ, φοιτητικοί φορείς. Ένα σημαντικό τμήμα του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος πρακτικά βοήθησε στην οργάνωση του συλλαλητηρίου.

Η έμπρακτη πρωτοπόρα δράση των κομμουνιστών μέσα από τις μαζικές οργανώσεις επιχειρήθηκε να συκοφαντηθεί από την αντικομμουνιστική υστερία και τους τραμπουκισμούς κάποιων δυνάμεων από τον Αλμυρό, που από πριν έκαναν διαβρωτική και υπονομευτική δουλειά στα μπλόκα Ανθήλης και Κάστρου, ώστε να δημιουργηθεί μέτωπο απέναντι στην ΠΕΜ και το οργανωμένο αγροτικό κίνημα.

Αναπτύχθηκε διαπάλη στη σύσκεψη που έγινε στο Κάστρο το βράδυ της Δευτέρας, όσο και το πρωί της Τρίτης που αναχώρησαν τα τρακτέρ για την Αθήνα.

Με την υπεύθυνη στάση των συνδικαλιστών της ΠΕΜ, έγινε δυνατό να εμποδιστεί η υπονόμευση του συλλαλητηρίου, να περιφρουρηθεί το συλλαλητήριο, να χαιρετίσουν στην εκδήλωση όλα τα μπλόκα, ακόμα και των Σερραίων που το είχαν χαρακτηρίσει πανηγύρι και καπέλωμα από το ΚΚΕ.

Τελικά, η κάθοδος στην Αθήνα και η συγκέντρωση στο Σύνταγμα πραγματοποιήθηκε κατά τους σχεδιασμούς της ΠΕΜ ως προς τα συνθήματα, την κεντρική ομιλία, τη συμμετοχή των αγροτών που κατέβηκαν συντεταγμένα με υποδοχή στο ΟΑΚΑ και από εκεί Ομόνοια και Σύνταγμα μαζί με εργατικούς κι άλλους μαζικούς φορείς.

Μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι η συγκέντρωση στο Σύνταγμα ήταν η μεγαλύτερη συγκέντρωση του αγροτικού κινήματος. Οργανωμένα, με λεωφορεία και ΙΧ μετακινήθηκαν περίπου 6.000 αγρότες και κτηνοτρόφοι από κάθε περιοχή της ηπειρωτικής χώρας και την Κρήτη. Άλλοι τόσοι περίπου ήταν οι εργαζόμενοι, φοιτητές, συνταξιούχοι της Αθήνας που συμμετείχαν στη συγκέντρωση. Μια πολύ μεγάλη συγκέντρωση με παλμό και πάθος, περιφρουρημένη, με ωριμότητα και υπευθυνότητα που άφησε πολύ καλές εντυπώσεις σε όσους συμμετείχαν, δημιούργησε ενθουσιασμό, συγκίνηση και αγωνιστική διάθεση.

Αυτή η συγκέντρωση, η δυνατή εικόνα των τρακτέρ να κατακλύζουν την πλατεία Συντάγματος, άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις και, παρότι δεν έφερε κάποιες νέες κατακτήσεις και ικανοποίηση των αιτημάτων, είναι ο βασικότερος λόγος που μετά την αποχώρηση από τα μπλόκα υπήρχε μια θετική και αγωνιστική διάθεση που στη συνέχεια εκφράστηκε με νέες κινητοποιήσεις, όπως στην Καρδίτσα, στην Αγιά κ.α.

Η συμβολή των εργατικών σωματείων στην οργάνωση, περιφρούρηση, στη συγκινητική υποδοχή από το λαό της Αθήνας ήταν ποιοτικά στοιχεία που τα εκτίμησαν οι αγρότες που συμμετείχαν και άφησαν άριστες εντυπώσεις.

Αυτό το μεγαλειώδες συλλαλητήριο έδωσε μεγαλύτερη ώθηση στην προσπάθεια να αναδείχνεται καλύτερα και στο αγροτικό κίνημα η κοινωνική συμμαχία, η ανάγκη αλληλεγγύης, τα κοινά προβλήματα και οι κοινοί αντίπαλοι, κάτι που εκφράστηκε μία βδομάδα αργότερα στις απεργιακές συγκεντρώσεις.

Η ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΗ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΚΑΙ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΗΣ 28ΗΣ ΦΛΕΒΑΡΗ

Τα περισσότερα μπλόκα αποχώρησαν συντεταγμένα την Τρίτη 27 Φλεβάρη, κατόπιν συλλογικών αποφάσεων κι αφού είχε προηγηθεί την προηγούμενη μέρα κινητοποίηση με ευκαιρία τη σύνοδο των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ.

Την Τετάρτη 28 Φλεβάρη σε πολλές απεργιακές συγκεντρώσεις σε νομούς συμμετείχαν πολλοί αγρότες με τρακτέρ και αγροτικά. Ήταν η 24ωρη απεργία που κήρυξαν εργατικά κέντρα και Ομοσπονδίες στον ένα χρόνο από το έγκλημα στα Τέμπη. Η συμμετοχή των αγροτών αποτελούσε μια συνέχεια των μπλόκων και έδειξε τη διάθεση για νέους αγώνες με διαφορετική μορφή.

Την Κυριακή 10 Μάρτη στο Κιλελέρ πραγματοποιήθηκε συλλαλητήριο με αρκετά τρακτέρ και αγρότες κυρίως από τη Θεσσαλία.

Τη Δευτέρα 11/3 πραγματοποιήθηκε η συνάντηση των Θεσσαλών αγροτών με τον Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου για τα ιδιαίτερα προβλήματα από τις πλημμύρες. Ο Μητσοτάκης δεν έδωσε συγκεκριμένη απάντηση στα αιτήματα, παρέπεμψε τις λύσεις στο σχέδιο των Ολλανδών και προβοκατόρικα χαρακτήρισε το κίνημα ως «κόσμιο».

Την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε μαζικό συλλαλητήριο με τρακτέρ στην Αγιά.

Την Κυριακή 31 Μάρτη, μέρα του «επίσημου γιορτασμού» του Κιλελέρ από την Περιφέρεια και το δήμο, μια κυβερνητική φιέστα όπως την προγραμμάτιζαν, ακυρώθηκε κάτω από την πίεση και την αποφασιστική στάση των δυνάμεων κυρίως της Λάρισας από το Μπλόκο Πλατυκάμπου, οι οποίες περικύκλωσαν με τρακτέρ το χώρο του μνημείου του Κιλελέρ από το προηγούμενο βράδυ και απέτρεψαν την πραγματοποίηση της φιέστας, χαιρετισμών κλπ.

Τα καθοδηγητικά όργανα του Κόμματος σε όλη την κλίμακα, το Τμήμα της ΚΕ, αλλά και οι ΚΟΒ υπαίθρου, έγκαιρα συζήτησαν και προετοιμάστηκαν για τη συμμετοχή των κομμουνιστών στους αγροτικούς αγώνες, καθώς οξύνονταν τα προβλήματα, και προσπάθησαν ώστε πιο οργανωμένα να μπουν δυνάμεις στη μάχη και να γίνει καλύτερη παρέμβαση με πιο μόνιμα χαρακτηριστικά στα μπλόκα. Ως αποτέλεσμα της δράσης, ανέβηκε η εκτίμηση στο Κόμμα, ακόμα και από αγρότες με προκατάληψη απέναντί του, βλέποντας στην πράξη τη στήριξη των αγώνων τους.

Οι επισκέψεις του συντρόφου ΓΓ στα μπλόκα της Στερεάς και Θεσσαλίας συνάντησαν καλή υποδοχή και αποδοχή, με πλατιά συμμετοχή αγροτών και όχι μόνο, και με διάθεση συζήτησης.

Επισκέφτηκαν τα μπλόκα ευρωβουλευτές, βουλευτές και κλιμάκια ΕΠ και ΤΕ, που συζήτησαν σε κλίμα ενδιαφέροντος.

Άνοιξαν οι δυνατότητες να πραγματοποιήσουμε στη συνέχεια δεκάδες συσκέψεις για τις ευρωεκλογές, αλλά και συναντήσεις με αγρότες που έπαιξαν βασικό ρόλο σε μπλόκα, μας προσέγγισαν, μπορούμε να δράσουμε σε καλύτερη βάση από κοινού.

Στις ευρωεκλογές ενισχύθηκε η συζήτηση για το χαρακτήρα της ΚΑΠ, το ρόλο και τον προσανατολισμό που έχει, κουβέντα που έχει ανοίξει σε όλη την Ευρώπη. Ο προβληματισμός των αγροτών έχει μεγαλώσει για το ρόλο της ΚΑΠ, ότι πράγματι είναι εργαλείο συγκέντρωσης γης και παραγωγής σε λιγότερα χέρια και υπάρχει έντονη αμφισβήτηση ή και αποδοχή ότι η ΕΕ στέκεται εχθρικά απέναντι στους αγρότες. Επιμείναμε στην καλύτερη κατανόηση της συνέχειας που εκφράζει η νέα αντιδραστική αναθεώρηση της ΚΑΠ, οι νέες συμφωνίες με τις λεγόμενες «τρίτες» χώρες, ο συσχετισμός του αναπροσανατολισμού σε καλλιέργειες με αντίστοιχα παλιότερα προγράμματα που πριμοδοτούσαν «θαφτικά», την αποσύνδεση της επιδότησης από την παραγωγή κλπ.

Τα όργανα έκαναν αποτίμηση όλης της πλούσιας δράσης και παρέμβασης που αναδείχτηκε στο δίμηνο των αγώνων, των πολλών νέων δυνάμεων που συσπειρώθηκαν στο Κόμμα ή στο κίνημα, για τις δυνατότητες συμπόρευσης με την πολιτική μας. Σε αρκετές περιπτώσεις, με διαβαθμίσεις, η συζήτηση-εκτίμηση έφτασε ως τις ΚΟΒ, συνδέθηκε με ειδικό σχέδιο για την παρέμβαση για τις Ευρωεκλογές και στοχευμένη δράση σε χωριά που συμμετείχαν μαζικά στις κινητοποιήσεις.

Καθήκον των κομμουνιστών είναι να συνδυάζουν εύστοχα τη δράση στο αγροτικό κίνημα με την ενίσχυση του ιδεολογικού-πολιτικού αγώνα απέναντι στις άλλες πολιτικές δυνάμεις και στην κυβέρνηση. Να φωτίσουν τις απατηλές υποσχέσεις για εκσυγχρονισμό, για αναδιαρθρώσεις και για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας προς όφελος των αγροτών, για ποιον γίνεται και ποιων ανάγκες εξυπηρετούν. Να ανοίξουμε πιο ουσιαστικά τη συζήτηση για το μέλλον του αγροτοπαραγωγού, σε ποια οικονομία - ποια εξουσία.

Στο συνδυασμό των μαζικών και των ιδεολογικών-πολιτικών καθηκόντων θα πρέπει να εκπαιδευτούν καλύτερα οι κομματικές δυνάμεις.

Στοχευμένα και αποφασιστικά, κάνοντας υπόθεση και των ΚΟΒ, να δημιουργήσουμε νέους αγροτικούς συλλόγους, να αναδειχτούν νέα στελέχη, να γίνουν στρατολογίες μέσα από την παρέμβασή μας στο κίνημα.

Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε και να ενισχύσουμε είναι το εργαλείο του αγώνα, δηλαδή η μορφή των Αγροτικών Συλλόγων και Ομοσπονδιών που συντονίζονται. Η ΠΕΜ ως άτυπο όργανο είναι αναμενόμενο να είναι πιο επιρρεπής σε μια όξυνση της διαπάλης, με συνέπεια να προκύπτουν και ζητήματα ανάγκης ανασύνθεσής της.

Από τις δυνάμεις στην ΠΕΜ, αυτές που ξεχωρίζουν είναι όσες δραστηριοποιούνται μέσω των ΑΣ και των Ομοσπονδιών.

Αυτό που πρέπει να μας απασχολήσει είναι η λειτουργία των Αγροτικών Συλλόγων, καθώς είναι διαπιστωμένο ότι σε αρκετές περιοχές δεν είναι ικανοποιητική, με αρνητικές συνέπειες και στη λειτουργία ομοσπονδιών.

Η ΠΕΜ έχει κατοχυρωθεί στην συνείδηση των πιο πολλών αγροτών που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις ως η μοναδική αγροτική συσπείρωση που έχει τη δυνατότητα να παρεμβαίνει και να δρα σε όλη τη χώρα. Ως η αγωνιστική έκφραση που έχει προσανατολισμό σύγκρουσης και διεκδίκησης και παλεύει για τη συγκρότηση τέτοιου αγροτικού κινήματος, σε αντιδιαστολή με άλλες ομάδες ή παράγοντες ή αυτοαποκαλούμενους αγροτοσυνδικαλιστές που σπάνια παρεμβαίνουν και κυρίως όταν θίγονται τα ατομικά συμφέροντά τους ή βρίσκονται σε διατεταγμένη υπηρεσία για τη διάσπαση και τον αποπροσανατολισμό του κινήματος.

Είναι παράγοντες που παρεμβαίνουν σε μπλόκα κυρίως της Βόρειας Ελλάδας και ο στόχος τους δεν είναι η οργάνωση του αγροτικού κινήματος σε κατεύθυνση διεκδίκησης, αλλά να συγκροτήσουν μια μορφή οργάνωσης ή συσπείρωσης που να λειτουργεί σε αντιδιαστολή και εχθρικά προς την ΠΕΜ και ταυτόχρονα να προωθούνται ως «θεσμικοί και προνομιακοί συνομιλητές» της κυβέρνησης και να δίνουν άλλοθι στις κυβερνητικές αποφάσεις.

Η ΠΕΜ σε Πανελλαδική Σύσκεψη 29 Απρίλη συζήτησε τα βασικά συμπεράσματα από τις κινητοποιήσεις και ένα σχετικά μακροπρόθεσμο σχεδιασμό δράσης και πρωτοβουλιών.

Στη Θεσσαλία αβεβαιότητα προκαλεί και το γεγονός ότι η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως όλα θα λυθούν με την προώθηση της έκθεσης των Ολλανδών για την «ανασυγκρότησή» της, χωρίς ν’ αντιμετωπίζει τι θα γίνει φέτος με τις καλλιέργειες (κυρίως βαμβάκι - καλαμπόκι), την κτηνοτροφική παραγωγή και τα χιλιάδες στρέμματα που έμειναν ακαλλιέργητα λόγω των φερτών υλικών και της διάβρωσης του εδάφους, για τα οποία δεν υπάρχει κανένα σχέδιο αποκατάστασης ως τώρα. Η έκθεση των Ολλανδών κινείται στη λογική του «κόστους - οφέλους», της «πράσινης μετάβασης», η εφαρμογή της φέρνει αναδιαρθρώσεις στις καλλιέργειες (π.χ. προτείνεται η αντικατάσταση της καλλιέργειας βαμβακιού - καλαμποκιού από αβοκάντο, σουσάμι, ντομάτα, λαχανικά και θερμοκηπιακές καλλιέργειες που απαιτούν λιγότερες εκτάσεις, ώστε η γη που θα περισσέψει να αλλάξει χρήση, π.χ., για ΑΠΕ), εγκατάλειψη καλλιεργειών, συγκέντρωση της παραγωγής και παραπέρα εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση του νερού.

Την Τρίτη πριν τις ευρωεκλογές δόθηκαν χρήματα για τα επόμενα δυο χρόνια στις παρακάρλιες περιοχές, που είχαν τα χωράφια τους κάτω από το νερό. Αυτό έγινε κατορθωτό κάτω από το βάρος των κινητοποιήσεων του χειμώνα και της στήριξης των παρακάρλιων χωριών απ’ όλα τα μπλόκα, όμως θεωρήθηκε στα παρακάρλια ως παραχώρηση της κυβέρνησης και αυτό εκφράστηκε και στα εκλογικά αποτελέσματα, καθώς στα μόνα χωριά στη Θεσσαλία που η ΝΔ κατέγραψε τις μικρότερες απώλειες ήταν τα παρακάρλια.

Το αγροτικό κίνημα να είναι έτοιμο για δράση, να αναλάβει πρωτοβουλίες και να οργανώσει την πάλη με διάφορες μορφές κινητοποίησης σε διάφορες περιοχές, με βάση τα γενικότερα, αλλά και τοπικά προβλήματα. Θα υπάρξει καθυστέρηση στις πληρωμές συνδεδεμένων ενισχύσεων, αλλά και αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ για προϊόντα και ζημιές που έγιναν ένα χρόνο πριν.

Το διάστημα Δεκέμβρης 2023 - Φλεβάρης 2024, εξελίχθηκε ένας ιδιαίτερα μαζικός και δυναμικός κύκλος αγροτικών κινητοποιήσεων, από τον οποίο προκύπτουν σημαντική πείρα και συμπεράσματα, παρά το γεγονός ότι υπήρχε σημαντική ανομοιομορφία από περιοχή σε περιοχή, ακόμα και μέσα στην ίδια περιοχή.

Το ίδιο χρονικό διάστημα εκδηλώθηκαν αγροτικές κινητοποιήσεις σε μια σειρά χωρών-μελών της ΕΕ, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί ένα γενικά θετικό κλίμα αλληλεγγύης.

Τα βασικά χαρακτηριστικά των κινητοποιήσεων μπορούν να κωδικοποιηθούν ως εξής:

1. Διάρκεια και μαχητικότητα: Κινήθηκαν δυνάμεις πέρα από την ΠΕΜ σε μαχητικές πολύμορφες κινηματικές διαδικασίες, νέοι αγρότες.
2. Σωστά οι συνειδητοποιημένες συνδικαλιστικές αγροτικές δυνάμεις μέσω της ΠΕΜ δεν περιμέναμε να εκφραστούν οι αγωνιστικές διαθέσεις «αυθόρμητα», ουσιαστικά κατευθυνόμενες από δυνάμεις ψευτο-αντιπολιτευτικές στη ΝΔ. Οι κομμουνιστές αφουγκραστήκαμε τις διεργασίες λόγω των προβλημάτων, παρεμβήκαμε σε αυτές τις διεργασίες με αγωνιστικό διεκδικητικό πλαίσιο και ενέργειες από τις μορφές συνδικαλιστικής οργάνωσης στις οποίες δρούμε, την ΠΕΜ, τις ΟΑΣ, τους ΑΣ, έγκαιρα στη Θεσσαλία και αλλού, αλλά όχι παντού.
3. Η κυβέρνηση της ΝΔ, με διαχρονική επιρροή στους αγρότες, δεν μπόρεσε να εμποδίσει τα μπλόκα και να αναστείλει τη συμμετοχή ακόμα και στελεχών της που έσπρωχναν σε αγώνες.
4. Πέρα από τα μπλόκα συνέβαλαν κι άλλες μορφές, υπήρξε ετοιμότητα και ευελιξία στην εναλλαγή μορφών, δεν πέρασε η διάσπαση και υπονόμευση «μπλόκα - όχι μπλόκα» που σκόπιμα προωθούνταν για να καθυστερήσουν τη διαμόρφωση μπλόκων.
5. Το επεξεργασμένο πλαίσιο της ΠΕΜ βοήθησε να ενιαιοποιηθεί η πάλη, δεν πέρασε το «άλλο η Θεσσαλία, άλλα προβλήματα έχουμε εμείς». Υπήρξε σχετικά μαζική συμμετοχή κτηνοτρόφων και μελισσοκόμων.
6. Προβλήθηκε καλύτερα το αίτημα για «τιμές κλπ. στον παραγωγό, τρόφιμα φθηνά στο λαό», ανέβηκε η αλληλεγγύη, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να πει ότι οι αγρότες έχουν δίκιο. Αποκαλύφθηκε ότι δεν τα ικανοποιεί γιατί ικανοποιεί το δίκιο της αγοράς, του κέρδους των βιομηχάνων - 
μεγαλεμπόρων, της ΚΑΠ, του καπιταλισμού.
7. Άνοιξε συζήτηση και διεκδίκηση για την ΚΑΠ ευρύτερα: Γιατί μειώθηκε το τσεκ, υπήρξαν διαδηλώσεις στην Ευρώπη, μπήκε στη διαπάλη η «διαχείριση μιας άλλης ΚΑΠ», στην ουσία η συζήτηση - ο προβληματισμός για καλύτερο καπιταλισμό ή σύγκρουση με το χαρακτήρα της ΚΑΠ, την ΕΕ, με τον καπιταλισμό για τον άλλο δρόμο, το σοσιαλισμό. Βέβαια, μέσα στο κίνημα δε θα μπορούσε ν’ αναπτυχθεί ολοκληρωμένα η συζήτηση-διαπάλη για ποια οικονομία - ποια εξουσία, ωστόσο τα σχετικά αιτήματα για προστασία της αγροτικής παραγωγής και του παραγωγού προς όφελος των λαϊκών αναγκών και όχι των καπιταλιστικών κερδών βοηθούσαν να ανοίξει ως αίτημα περισσότερο και πιο ουσιαστικά στο κίνημα.
8. Με το μαζικότερο οργανωμένο συλλαλητήριο στην Αθήνα ανέβηκαν οι διαθέσεις για κοινή δράση, για το δίκιο του αγώνα απέναντι στους κοινούς αντιπάλους.
9. Χωρίς να αφήσει κάτι «χειροπιαστό», αυτός ο κύκλος αγώνων στρίμωξε την κυβέρνηση, που συνεχίζει να είναι στριμωγμένη, όπως και όλες οι αστικές πολιτικές δυνάμεις που έχουν την ίδια στρατηγική υπηρετώντας το κεφάλαιο και τις συμμαχίες του διεθνώς, την ΚΑΠ της ΕΕ. Αποκαλύφθηκε ότι δε θέλουν αγώνες, θέλουν φορείς διαβούλευσης με την κυβέρνηση, όπως η ΓΣΕΕ.
10. Η περίοδος δεν προσφέρεται για πανελλαδική κινηματική συνέχεια, όμως θέλει ετοιμότητα σε περιοχές που οξύνεται κάποιο πρόβλημα. Παρεμβαίνουμε και κινηματικά, π.χ. στη Θεσσαλία που παραμένουν οξυμένα όλα τα προβλήματα, για το νερό στο Αγρίνιο, στην Κωπαΐδα, στην Αργολίδα, την ευλογιά στη Φθιώτιδα, για τα αγροτοδικεία, τις νέες πυρκαγιές.

Παλεύουμε για ευρύτερη συσπείρωση αγροτών, αναπτύσσοντας διαπάλη μεταξύ δυνάμεων που ήδη συσπειρώνονται στην ΠΕΜ και άλλων δυνάμεων. Ο συσχετισμός δεν είναι αναλλοίωτος.

Αυτό θα εμφανίζεται όταν βγαίνουν οργανωμένα κινηματικά άλλες δυνάμεις, μη φιλικές, ως εχθρικές, προς την ΠΕΜ, τις ΟΑΣ, τους ΑΣ, υποκινούμενες από κυβέρνηση, από φασιστικές ή σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις και άλλους μηχανισμούς.

Η πείρα και από αυτές τις κινητοποιήσεις δείχνει ότι έχουμε αποτελέσματα θετικά όταν έχουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων μέσα από καταξιωμένες δομές της ΠΕΜ, όταν πάμε ενωτικά και με μέτωπο χωρίς να χάνουμε το κύριο, το πλαίσιο πάλης, το στόχο απέναντι την κυβέρνηση και το κράτος. Αυτή είναι η ασπίδα απέναντι είτε στην απομόνωση είτε σε γραμμή ουράς σε ξένα συμφέροντα. Προετοιμαζόμαστε για αρχαιρεσίες ΑΣ, Ομοσπονδιών ικανών για δράση, γιατί μπροστά μας είναι νέα όξυνση των προβλημάτων των αγροτών.