Σήμερα είναι πιο αναγκαίο από ποτέ να αναπτυχθεί η πάλη των φοιτητών και των σπουδαστών, η διαπάλη για την οργάνωση και τον προσανατολισμό του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος. Η ανάγκη αυτή είναι επιτακτική γιατί βρίσκεται σε εξέλιξη μια μεγάλη επίθεση στη δυνατότητα των νέων να σπουδάσουν και στο μέλλον τους, στη δυνατότητα της λαϊκής οικογένειας να μπορέσει να ζήσει αξιοπρεπώς και να στηρίξει τις σπουδές των παιδιών της. Είναι όμως επιτακτική και ως απάντηση στα κρισιακά φαινόμενα του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος.

Το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα βρίσκεται σε πολύχρονη παρατεταμένη κρίση. Μπορεί να υπήρξαν τα τελευταία χρόνια κάποια αγωνιστικά ξεσπάσματα ενάντια σε αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (π.χ., νόμος πλαίσιο, σχέδιο «Αθηνά»), μπορεί να υπάρχουν τα μέλη της ΚΝΕ και ένα τμήμα φοιτητών και σπουδαστών που συσπειρώνεται στο Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών (ΜΑΣ) που μπαίνει μπροστά και έχει σταθερό προσανατολισμό στην ανάπτυξη αντιστάσεων και αγώνων, μπορεί να υπάρχει ένα τμήμα νέων αγωνιστών που συμμετέχει στις διαδικασίες των συλλόγων και αγωνιά, όμως η κρίση παραμένει.

Η ανασύνταξη του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος είναι σήμερα επιτακτική ανάγκη και θα κριθεί κυρίως από την παραπέρα αλλαγή του συσχετισμού, από την πορεία ισχυροποίησης της ΚΝΕ και του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών.

Η ανασύνταξη δεν είναι αναγκαία μόνο για τις ανάγκες των νέων όσο είναι φοιτητές και σπουδαστές. Αυτό είναι ένα το κρατούμενο. Είναι επίσης ανάγκη για να παίρνουν οι νέοι και οι νέες που σπουδάζουν μαθήματα αγωνιστικής δράσης και να αποκτούν αγωνιστικές εμπειρίες, να έρχονται σε επαφή με τις αξίες και τα ιδανικά του συλλογικού οργανωμένου αγώνα, να παίρνουν το «βάπτισμα του πυρός» πλάι και μαζί με το λαϊκό κίνημα, στο οποίο θα πρέπει αύριο να παίξουν ενεργητικό ρόλο ως εργατικό ή επιστημονικό δυναμικό, για να αναπτυχθεί ένα δυναμικό και μαζικό αντιμονοπωλιακό, αντικαπιταλιστικό κίνημα.

Γι’ αυτόν το λόγο, το πρόβλημα του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος δεν είναι αποκλειστικά ο εκφυλισμός των σημερινών δομών του, αλλά και η κατεύθυνση της ανασύνταξής του.

Διαλυτικά φαινόμενα υπάρχουν και στο εργατικό κίνημα ως αποτέλεσμα ενός μακρόχρονου αρνητικού συσχετισμού, υπό την κυριαρχία του κυβερνητικού - εργοδοτικού συνδικαλισμού. Όμως στο κίνημα των φοιτητών και των σπουδαστών έχουμε μια πιο ειδική κατάσταση, που είναι και η απουσία λειτουργίας οργάνων και δομής του κινήματος.

Πανελλαδικά όργανα στο φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα δεν υπάρχουν από το 1995 που έγιναν για τελευταία φορά τα πανσπουδαστικά συνέδρια της ΕΦΕΕ (Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδας) και της ΕΣΕΕ (Εθνική Σπουδαστική Ένωση Ελλάδας), δηλαδή όταν οι σημερινοί πρωτοετείς ήταν ακόμα αγέννητοι! Οι εκλεγμένοι με το ψηφοδέλτιο της Πανσπουδαστικής ΚΣ –το ψηφοδέλτιο που στηρίζει η ΚΝΕ μαζί με χιλιάδες άλλους φοιτητές και σπουδαστές– κάθε χρόνο έκαναν προσπάθεια για τη διεξαγωγή των πανσπουδαστικών συνεδρίων. Στην τελευταία μάλιστα προσπάθεια που έγινε το 2009 στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Πειραιά, προσήλθαν μόνο οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι της ΠΚΣ, ενώ όλοι οι υπόλοιποι αντιπρόσωποι από τη ΔΑΠ (παράταξη της ΝΔ), την ΠΑΣΠ (παράταξη του ΠΑΣΟΚ) και το ΔΑΡΑΣ (η μετέπειτα ΑΡΕΝ, παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ) δεν εμφανίστηκαν.

Από τους περίπου 260 φοιτητικούς και σπουδαστικούς συλλόγους που υπάρχουν πανελλαδικά σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, είναι αρκετοί αυτοί που δε λειτουργούν ουσιαστικά, δηλαδή έχουν χρόνια να βγάλουν έστω κάποια απόφαση, κάνουν το πολύ μια γενική συνέλευση το χρόνο (αν την κάνουν κι αυτή), δεν οργανώνουν την παραμικρή δραστηριότητα, κάνουν μόνο μια φορά το χρόνο εκλογές για Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο δεν παίζει κανένα ρόλο στην οργάνωση της ζωής και της καθημερινότητας του συλλόγου.

Όσοι σύλλογοι έχουν λειτουργία, αυτή εξαντλείται σχεδόν στο να οργανώνουν πιο συχνά γενικές συνελεύσεις και συνεδριάσεις του ΔΣ, του οποίου η θεματολογία και οι αποφάσεις σπάνια παίζουν ρόλο, στο να οργανώνουν κάποιες κινητοποιήσεις μπροστά σε σημαντικές εξελίξεις. Ελάχιστοι είναι ακόμη οι σύλλογοι που κάνουν εκλογοαπολογιστική γενική συνέλευση.

Σε πολύ λίγους συλλόγους ξέρουν οι φοιτητές και οι σπουδαστές ποιοί αποτελούν το Διοικητικό Συμβούλιο που οι ίδιοι εξέλεξαν. Πολλά ΔΣ δεν είναι πλήρη, έχουν λιγότερα μέλη απ’ όσα πρέπει, γιατί η παράταξη των ΕΑΑΚ (ΑΝΤΑΡΣΥΑ) και σε αρκετές περιπτώσεις και οι ΔΑΠ, ΠΑΣΠ, ΑΡΕΝ δεν ορίζουν τους εκπροσώπους τους. Δεν υπάρχουν, εκτός εξαιρέσεων, επιτροπές ετών και εξαμήνων που προβλέπονται από τα καταστατικά των συλλόγων, αφού στην εκλογή τους βάζουν εμπόδια όλες οι άλλες δυνάμεις.

Η κατάσταση των συλλόγων οφείλεται και στις κρατικές παρεμβάσεις των τελευταίων χρόνων στο φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα με στόχο την ανεμπόδιστη «προέλαση» των επιχειρηματικών συμφερόντων στις σχολές. Με νομοθετική παρέμβαση (με διάταξη στον τελευταίο νόμο πλαίσιο που αναφέρει ότι η εκλογή εκπροσώπων των φοιτητών στα όργανα διοίκησης των ιδρυμάτων δε θα είναι ευθύνη των συλλόγων) επιχειρείται να διαλυθούν επί της ουσίας οι φοιτητικοί και σπουδαστικοί σύλλογοι και να μετατραπούν σε «αδελφότητες» όπως στις ΗΠΑ και στην ΕΕ. Θέλουν εκπροσώπους που δε θα ελέγχονται από κανένα σύλλογο, για να παίζουν το ρόλο του μεσάζοντα ανάμεσα στις σχολές και τις επιχειρήσεις.

Αυτή είναι και μια από τις αιτίες για τη γιγάντωση του επιχειρήματος «έξω τα κόμματα από τις σχολές» που προπαγανδίζουν στοχευμένα τα τελευταία χρόνια υπουργείο Παιδείας, πρυτάνεις, πρόεδροι, καθηγητές προσηλωμένοι στα επιχειρηματικά συμφέροντα, επιχειρηματίες (όπως ο Αλαφούζος μέσω του ΣΚΑΪ που έδωσε «τα ρέστα του» στην υποστήριξη του δήθεν «ανεξάρτητου κινήματος ανοιχτών σχολών»1 το 2011), αστικά ΜΜΕ όπως η «Καθημερινή», οι ίδιες οι παρατάξεις της συγκυβέρνησης ΔΑΠ2 και ΠΑΣΠ και όχι μια «αγνή» πρόθεση για να χτυπηθεί η διαφθορά και παραταξιοποίηση, όπως λένε, τις οποίες είναι οι ίδιες δυνάμεις που δημιούργησαν και στήριξαν.

Το επιχείρημα αυτό δεν είναι ένα ρεύμα που πέρασε, ούτε αφορά μόνο τους χώρους των ΑΕΙ και ΤΕΙ. Είναι ένα συνολικά αντιδραστικό επιχείρημα που στοχεύει στη συνείδηση των νέων και στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης.

ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΤΑ ΕΚΦΥΛΙΣΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΥΠΗΡΞΑΝ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΔΥΝΑΜΩΣΟΥΝ

Τουλάχιστον τα τελευταία 20 χρόνια, οι δυνάμεις της ΚΝΕ μαζί με χιλιάδες άλλους αγωνιστές φοιτητές και σπουδαστές έκαναν σταθερή προσπάθεια για να αναδεικνύεται ο αντιδραστικός και φιλομονοπωλιακός χαρακτήρας των αλλαγών στην Ανώτατη Εκπαίδευση και στο μέλλον των νέων, να οργανώνονται αντιστάσεις, να αναδεικνύονται και να διεκδικούνται οι σύγχρονες ανάγκες της σπουδάζουσας νεολαίας. Αναδείκνυαν τα άσχημα φαινόμενα του φοιτητικού κινήματος, έκαναν προσπάθεια να ξεπερνιούνται, να ζωντανεύει η λειτουργία των συλλόγων και των οργάνων του κινήματος (ΔΣ, γενικές συνελεύσεις). Οι δυνάμεις της ΚΝΕ ήταν προσανατολισμένες σε προσπάθειες προώθησης της οργάνωσης των φοιτητών και σπουδαστών στο επίπεδο του έτους, του εξαμήνου, να οργανώνονται συνελεύσεις έτους, να εκλέγονται επιτροπές. Προσανατόλισαν στην ανάγκη συμπόρευσης του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος με το ταξικά προσανατολισμένο εργατικό κίνημα. Έκαναν σταθερή προσπάθεια να συντονίζεται η δράση των συλλόγων σε κατεύθυνση ρήξης με την πολιτική όλων των κυβερνήσεων και της ΕΕ προς όφελος του κεφαλαίου, να διαμορφώνονται αγωνιστικοί πόλοι συσπείρωσης συλλόγων. Ξεπεράσαμε και προσπαθούμε να ξεπερνάμε και δικές μας αδυναμίες.

Σήμερα, υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις ώστε η παρέμβασή μας στο φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα να πάει ένα βήμα μπρος. Είναι οι χιλιάδες φοιτητές και σπουδαστές που δρουν από κοινού με την ΚΝΕ, αυτοί που εκτιμούν τη δράση της, είναι η ύπαρξη του ΜΑΣ, οι 38 σύλλογοι στους οποίους το ψηφοδέλτιο της ΠΚΣ αναδείχτηκε σε πρώτη δύναμη, αρκετοί από τους οποίους το προηγούμενο διάστημα έκαναν βήματα στη λειτουργία και τη δράση τους στην παραπάνω κατεύθυνση.

Στις πρόσφατες φοιτητικές και σπουδαστικές εκλογές τα αποτελέσματα ήταν τα εξής:

Δεν είναι ευκαταφρόνητο το ότι η Πανσπουδαστική ΚΣ αναδείχτηκε σε 2η δύναμη πανελλαδικά με 19% στα ΑΕΙ και 22% στα ΤΕΙ, με σημαντική άνοδο σε ψήφους και ποσοστά σε σχέση με πέρσι. Αποδεικνύεται ότι υπάρχει ένα σημαντικό μέρος που είτε συμφωνεί με τις θέσεις και τη δράση της ΚΝΕ είτε τις βλέπει θετικά. Ακόμα και στο κομμάτι της αποχής υπάρχουν θετικά στοιχεία που μπορεί να καταγράψει κανείς. Υπάρχει ένα υγιές κομμάτι φοιτητών που δε συμμετέχει όχι γιατί δε θέλει, αλλά γιατί αποθαρρύνεται από τα εκφυλιστικά φαινόμενα και βλέπει με θετικό τρόπο τις προσπάθειες που κάνουν οι δυνάμεις της ΚΝΕ και του ΜΑΣ για ν’ αλλάξει η κατάσταση στο φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα.

Παρόλ’ αυτά, εύκολα μπορεί να βγει το συμπέρασμα ότι ο συσχετισμός είναι αρνητικός για τις ριζοσπαστικές δυνάμεις, τις δυνάμεις γύρω από την ΚΝΕ και το ΜΑΣ. Οι παρατάξεις της συγκυβέρνησης παίρνουν στα ΑΕΙ 52,12% και στα ΤΕΙ 66,5%, οι δυνάμεις του καιροσκοπισμού και του συμβιβασμού ΕΑΑΚ και ΑΡΕΝ που με τη δράση και τις θέσεις τους γίνονται εμπόδιο για την αλλαγή των συσχετισμών αθροιστικά συγκεντρώνουν στα ΑΕΙ 19,32%. Η αποχή είναι μεγάλη (ξεπερνά το 60%) και στο κομμάτι αυτό των φοιτητών και σπουδαστών υπάρχει σημαντική ανοχή και αποδοχή της όλης κατάστασης.

Όταν μιλάμε για πραγματικό συσχετισμό δυνάμεων στο φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα, δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για τα ποσοστά των παρατάξεων στις φοιτητικές και σπουδαστικές εκλογές. Μιλάμε για το τι πραγματικά επικρατεί στη συνείδηση των νέων που σπουδάζουν, γεγονός που καθορίζει τη στάση τους και στις εκλογές (είτε πρόκειται για εκλογές των συλλόγων είτε για πολιτικές εκλογές), αλλά και απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις σπουδές και τη ζωή τους.

Στην πλειοψηφία των φοιτητών και των σπουδαστών επικρατούν από τη μία οι μειωμένες απαιτήσεις στη μόρφωση, τη δουλειά, τη ζωή. Από την άλλη κυριαρχούν αντιδραστικές αντιλήψεις για το ρόλο της επιστήμης και της έρευνας, υπάρχει αποδοχή του στόχου της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στον οποίο όλα πρέπει να υποτάσσονται, αποδοχή της επιχειρηματικότητας ως μέγιστης αρετής. Η συμμετοχή της Ελλάδας στις λυκοσυμμαχίες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ θεωρείται για την πλειοψηφία αδιαπραγμάτευτη, εκφράζεται αδιαφορία για τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και τη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτούς. Υπάρχει ανοχή στον αντικομμουνισμό των ακαδημαϊκών συγγραμμάτων, των καθηγητών, των ΜΜΕ. Ένα τμήμα των φοιτητών και των σπουδαστών ανέχεται ή και υιοθετεί εθνικιστικές και ρατσιστικές αντιλήψεις.

Όλα αυτά που επικρατούν στη συνείδηση μεγάλων τμημάτων των νέων που σπουδάζουν επηρεάζουν και τη στάση τους σήμερα ως φοιτητών και σπουδαστών και αύριο ως επιστημόνων αυτοαπασχολούμενων, αλλά κυρίως ως μισθωτών. Σε μεγάλο βαθμό υπάρχει παθητική στάση απέναντι στα προβλήματα και ανάθεση της λύσης τους σε άλλους δήθεν «σωτήρες» (που είναι από παρατάξεις μέχρι κυβερνήσεις), μέχρι και αρνητική στάση απέναντι στη συλλογική διεκδίκηση και την πολιτική γενικά, τον οργανωμένο ταξικό πολιτικό αγώνα.

Βεβαίως αυτά δεν είναι τυχαία. Είναι αποτέλεσμα:

• Καταρχάς του ίδιου του ρόλου του αστικού πανεπιστημίου που αποτελεί μέρος του αστικού κρατικού μηχανισμού με ιδιαίτερο καταμερισμό την παραγωγή και αναπαραγωγή της αστικής ιδεολογίας. Το αστικό πανεπιστήμιο προσπαθεί να στηρίξει και να εδραιώσει την κυρίαρχη άποψη: Ότι ο καπιταλισμός ως σύστημα είναι ό,τι καλύτερο έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος, ότι το πολύ-πολύ γίνονται κάποιες αδικίες οι οποίες μπορούν να ξεπερνιούνται και υπάρχουν κάποιες αντιθέσεις οι οποίες μπορούν να αμβλύνονται. Οι φοιτητές και οι σπουδαστές διδάσκονται ότι η οικονομία της αγοράς είναι το «τέλειο οικονομικό μοντέλο», ότι η ΕΕ είναι «μονόδρομος» και «προστατεύει» τη χώρα και το λαό, ότι για τα προβλήματα της ΕΕ που πια δεν κρύβονται φταίει το ότι «απομακρύνθηκε από τις ιδρυτικές αρχές της». Ότι το επιχειρηματικό κέρδος είναι ο κινητήριος μοχλός της ανάπτυξης, αλλιώς δεν υπάρχει κίνητρο στην παραγωγή, ότι επενδύσεις πρέπει να γίνονται εκεί που είναι εξασφαλισμένο το κέρδος, ότι το βασικό που πρέπει να εξασφαλίζουν οι επιχειρήσεις είναι η ανταγωνιστικότητά τους, πράγμα που επιβάλλει την προσαρμογή μισθών και ωραρίων γιατί τελικά από τη δυνατότητα λειτουργίας των επιχειρήσεων κρίνεται και η δυνατότητα εργασίας. Βεβαίως όλα αυτά μεταφράζονται και αλλιώς, ότι δήθεν ο καπιταλισμός με μεταρρυθμίσεις μπορεί να μετατραπεί σε ένα πιο δίκαιο σύστημα, ότι εξαρτάται από την κυβέρνηση, αν παίζει το ρόλο της στο συγκερασμό ακόμα και διαφορετικών συμφερόντων όπως «τα κέρδη να μην είναι πάνω από τον άνθρωπο», αλλά «ο άνθρωπος πάνω από τα κέρδη». Έτσι εξηγείται και γιατί στα πανεπιστήμια βρίσκει ευνοϊκό έδαφος για ανάπτυξη η οπορτουνιστική πολιτική κατεύθυνση.

Από αυτόν το ρόλο που έχει το αστικό πανεπιστήμιο προκύπτουν και μια σειρά πλευρές που μπαίνουν στις διαλέξεις των καθηγητών και στα πανεπιστημιακά συγγράμματα. Από τη στιγμή που ο άναρχος, καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής που ευθύνεται για την ανεργία θεωρείται δεδομένος, είναι λογικό να διδάσκεται ότι «...για να μετριαστούν οι επιπτώσεις στην ανεργία των νέων, μερικοί οικονομολόγοι και πολιτικοί έχουν προτείνει να μην ισχύουν για τους νέους εργαζόμενους τα κατώτατα ημερομίσθια και μισθοί. Αυτό θα επέτρεπε να δίνονται χαμηλότεροι μισθοί στους νέους […] και να τους δοθεί η δυνατότητα να εκπαιδευτούν...»3.

Ταυτόχρονα γίνεται συκοφάντηση του σοσιαλισμού και διδάσκονται πράγματα όπως ότι «…ο υπαρκτός σοσιαλισμός υπήρξε θύμα της ταξικής εκδικητικότητας που ψυχολογικώς τον εξέθρεψε και που παραπέμπει στη συλλογικότητα των όμοιων, στην υπερτροφική κρατική εξουσία εις βάρος των ελεύθερων και διαφορετικών πολιτών […] Το κράτος της ομάδας και εκεί δεν ανέχτηκε τη διαφορά, απέκλεισε από τη ζωή την ποιότητα…»4, για να τεκμηριώνεται η δήθεν ανωτερότητα του καπιταλισμού, για να κλείνει κάθε χαραμάδα από την οποία μπορούν να δουν οι νέοι και οι νέες ότι υπάρχει και άλλος τρόπος οργάνωσης της κοινωνίας.

• Της άμεσης πλέον παρέμβασης των επιχειρήσεων στη διαμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών, στην έρευνα, τη διοργάνωση σεμιναρίων, τη διδασκαλία που περνά και την αντίληψη στους φοιτητές και σπουδαστές ότι «οι επιχειρήσεις μπορούν να λύνουν τα προβλήματα που έχουμε». Αυτό ήδη γίνεται. Μια σειρά επιχειρήσεις «υιοθετούν» εργαστήρια, μεταπτυχιακά, ερευνητικά προγράμματα διοργανώνουν σεμινάρια από κοινού με πανεπιστήμια κλπ. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι στο νέο Οργανισμό του ΕΚΠΑ, που ενσωματώνει όλες τις διατάξεις που υπάρχουν στον τελευταίο νόμο πλαίσιο, περιλαμβάνονται τα εξής: «Ίδρυση επώνυμων εδρών», δηλαδή θα αναλάβουν διδακτικές έδρες οι ίδιες οι επιχειρήσεις (συμβαίνει ήδη με τη ΔΕΗ στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας), «κριτήριο αξιολόγησης των προγραμμάτων σπουδών είναι […] η ζήτηση στην αγορά εργασίας», «ίδρυση ξεχωριστών μεταπτυχιακών σχολών», που θα αυτονομήσει σχετικά τη λειτουργία των μεταπτυχιακών προγραμμάτων από το πλαίσιο των πανεπιστημίων, γενικεύοντας το ξεπούλημα της έρευνας στα μονοπώλια, «με απόφαση της Συγκλήτου […] καθορίζονται οι προϋποθέσεις παροχής υπηρεσιών από τα πανεπιστημιακά εργαστήριά του σε ιδιώτες και κάθε νομικής μορφής οργανισμούς».

• Της μεγαλύτερης και ταχύτερης εφαρμογής των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων στην Ανώτατη Εκπαίδευση, αλλά και γενικότερα, των αλλαγών στα προγράμματα σπουδών, της έντασης των πολλών και «αμφιβόλου ποιότητας μεταπτυχιακών», της αξιολόγησης - ιδιωτικοποίησης, της υποβάθμισης των προπτυχιακών σπουδών που έχει οδηγήσει σε ένα ατέρμονο ατομικό κυνήγι δεξιοτήτων, του φόβου της ανεργίας. Ο καθένας κυνηγά μόρια, φτιάχνει τον ατομικό του φάκελο, μαζεύει πιστωτικές μονάδες, γίνεται «συλλέκτης» πιστοποιητικών επιμόρφωσης. Αν προσθέσουμε σε αυτό τις αυταπάτες που μοιράζουν δεξιά κι αριστερά οι καθηγητές - στελέχη επιχειρήσεων, οι ίδιες οι επιχειρήσεις αλλά και οι πολιτικές νεολαίες των αστικών κομμάτων, καταλαβαίνουμε πως υπάρχει ένα αντικειμενικό έδαφος που ενισχύει τις αυταπάτες για τη δυνατότητα ατομικής λύσης, της «καριέρας», η απαξίωση της συλλογικής δράσης και σκέψης. Η λογική ότι είναι προσωπική υπόθεση του καθενός το να ξεφύγει από την κοινωνική ένταξη των γονιών του και να ζήσει καλά ακόμα και πατώντας επί πτωμάτων, είναι ο νόμος της επίσημης πανεπιστημιακής διδασκαλίας.

• Της δράσης των παρατάξεων της συγκυβέρνησης και του οπορτουνισμού, των διάφορων «αναρχοαυτόνομων» ομάδων και «στεκιών».

Οι μεν ΔΑΠ και ΠΑΣΠ θέλουν το κίνημα όχι απλά να ανέχεται τις αντιδραστικές αλλαγές στις σπουδές και το μέλλον των νέων, αλλά να γίνεται ενεργός υποστηρικτής τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην περσινή της καμπάνια με τίτλο «Βγες μπροστά» η ΔΑΠ ζητούσε ακόμα πιο αποφασιστικά να προχωρήσουν οι αντιδραστικές αλλαγές στην Ανώτατη Εκπαίδευση αναφέροντας: «Σε μια εποχή που όλοι ζητούν αλλαγές και μεταρρυθμίσεις στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, ήρθε η στιγμή για τη νέα γενιά να βγει μπροστά και να πραγματοποιήσει τις ανατροπές που θέλει να δει στην πράξη. Να συμμετάσχει ενεργά στη διαδικασία μετεξέλιξης των πανεπιστημίων, από χώρους διαμαρτυρίας και αδράνειας σε σύγχρονα και ανταγωνιστικά εκπαιδευτικά ιδρύματα». Και με τον όρο «ανατροπές», εννοούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, την ενδυνάμωση της χρηματοδότησης των ιδρυμάτων από ιδιώτες, την ένταση της επιχειρηματικής τους λειτουργίας, τη μεγαλύτερη σύνδεση των προγραμμάτων σπουδών και έρευνας με τις επιχειρήσεις, την ανταποδοτικότητα στη φοιτητική μέριμνα, την πανεπιστημιακή αστυνομία, τον έλεγχο του κράτους στο φοιτητικό κίνημα και πολλά άλλα. Με τη στάση και τις θέσεις τους «μολύνουν» τους νέους ακόμη περισσότερο με τον ατομισμό, τη μοιρολατρία, τη λογική «να πατήσω επί πτωμάτων», το πρότυπο του γιάπη, τις σάπιες αξίες του καπιταλιστικού συστήματος.

Οι δε ΑΡΕΝ και ΕΑΑΚ, με τις θέσεις και την τακτική τους, επιδιώκουν να εγκλωβίσουν το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα στις αυταπάτες, στην κυβερνητική εναλλαγή πάντα στο πλαίσιο του συστήματος, στο να αναδειχτεί ο ΣΥΡΙΖΑ –ο νέος σοσιαλδημοκρατικός πόλος του αστικού πολιτικού συστήματος– στην κυβέρνηση. Η τακτική αυτών των ομάδων δεν είναι καινούργια. Το 2006-2007, στις κινητοποιήσεις ενάντια στο νόμο-πλαίσιο που προωθούσε η τότε κυβέρνηση της ΝΔ, συμπορεύτηκαν με την ΠΑΣΠ (την παράταξη του ΠΑΣΟΚ) και επιδόθηκαν στην προσφιλή τους μέθοδο της φθοράς υπουργών και προσώπων, μέθοδος η οποία στηρίχτηκε και «αγκαλιάστηκε» από την τότε σοσιαλδημοκρατία (ΠΑΣΟΚ), για να κρύψει την πολιτική της ταύτιση με τα μέτρα και να κάνει τα αντιπολιτευτικά της παιχνίδια στη ΝΔ. Το 2008, στις κινητοποιήσεις με αφορμή τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου, κατασυκοφάντησαν την έννοια του αγώνα, την ταύτιζαν με τους βανδαλισμούς και την προβοκατόρικη δράση διάφορων μηχανισμών, έκαναν «σύμβολο» τη σπασμένη βιτρίνα, τον καμένο κάδο και την κουκούλα, δραστηριότητα που είχε πολύπλευρη στήριξη από τμήματα του αστικού Τύπου, όπως η «Ελευθεροτυπία». Αυτά συνδυάστηκαν με επίθεση στη γραμμή του ΚΚΕ, στην ανάγκη να δυναμώσει η οργάνωση της πάλης ενάντια στην ΕΕ και τα συμφέροντα των μονοπωλίων.

Ανάλογη τακτική ακολούθησαν και φέτος στην απεργία των διοικητικών υπαλλήλων όπου επιδόθηκαν σε προσπάθεια φθοράς της κυβέρνησης με βάση το θέμα των απολύσεων χωρίς να αναδεικνύουν τη συνολική στρατηγική της ΕΕ στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Έστελναν τους φοιτητές στα σπίτια τους βοηθώντας το ΣΥΡΙΖΑ στα αντιπολιτευτικά του παιχνίδια, στο να αποκρύβεται η συμφωνία του με τη στρατηγική της ΕΕ.

Ο χώρος των αναρχοαυτόνομων, ειδικά σε ορισμένες σχολές (ΟΠΑ, Νομική), με την προβοκατόρικη δράση του (τραμπουκισμοί και επιθέσεις σε φοιτητές μέσα σε γενικές συνελεύσεις ή σε εκλογές όπως πρόσφατα στο ΟΠΑ, σπασίματα και καψίματα σε διαδηλώσεις, καταλήψεις αιθουσών διδασκαλίας για δημιουργία «στεκιών», καταλήψεις σχολών χωρίς αποφάσεις συλλόγων κλπ.), παίζει σοβαρό ρόλο στο χτύπημα του κινήματος. Καλλιεργεί το έδαφος για εκφυλιστικές καταστάσεις που γίνονται το άλλοθι για να σπρώχνονται φοιτητές και σπουδαστές σε συντηρητικές απόψεις, να υιοθετούν τα αντιδραστικά επιχειρήματα των κυβερνήσεων ότι «χρειάζεται ένταση της παρουσίας της αστυνομίας και ομάδων security στις σχολές και γενικά», να συκοφαντείται ακόμα περισσότερο το φοιτητικό-σπουδαστικό κίνημα και οι διαδικασίες του, να δικαιολογούν οι φοιτητές τα κατασταλτικά μέτρα. Σε πολλές περιπτώσεις, η δράση αυτών των ομάδων έχει την πλήρη κάλυψη των δυνάμεων του οπορτουνισμού.

• Της παρέμβασης πρυτάνεων, προέδρων, συμβουλίων ιδρυμάτων, της πλειοψηφίας των καθηγητών που δεν αμφισβητούν την ουσία των αντιδραστικών αλλαγών στην Ανώτατη Εκπαίδευση και παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αποδοχή τους από τους φοιτητές και τους σπουδαστές και «με το καρότο», προβάλλοντας κάποιες φορές την εναντίωσή τους σε πλευρές των αναδιαρθρώσεων που έχουν να κάνουν με τη νομή της πίτας στη διοίκηση των ιδρυμάτων και όχι με την ουσία και «με το μαστίγιο» της τρομοκρατίας και της καταστολής.

Η προσπάθεια για την ανασυγκρότηση του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος δεν αφορά μόνο ή κατά κύριο λόγο τη δομή του. Η ανυπαρξία στην ουσία οργανωμένου συνδικαλιστικού κινήματος στους φοιτητές και σπουδαστές είναι αποτέλεσμα όλων των παραπάνω παραγόντων και των ιδιαίτερων επιδιώξεων της αστικής τάξης να τους αξιοποιήσει ως στήριγμα του συστήματος σήμερα και προοπτικά για το χτύπημα του εργατικού-λαϊκού κινήματος. Η αστική τάξη υπολογίζει σε ένα επιστημονικό δυναμικό με την ένταξή του στην παραγωγή, θα υπερασπίζεται το καπιταλιστικό σύστημα, θα νιώθει ότι το χωρίζει τάχα άβυσσος από την εργατική τάξη.

Θέλουν τους φοιτητές και τους σπουδαστές ενεργούς υποστηρικτές της βάρβαρης αντιλαϊκής πολιτικής ή τουλάχιστον παθητικούς και αμέτοχους. Ρόλο σε αυτήν την κατεύθυνση παίζουν «νέα κινήματα» που εμφανίζονται κατά καιρούς (όπως το «κίνημα ανοιχτών σχολών» που προαναφέραμε) και «νέες» μορφές οργάνωσης, όπως η διεξαγωγή συνελεύσεων (σε τμήματα, έτη) μέσα από κάλεσμα στο Facebook, προκειμένου να παρεμποδίσουν κινητοποιήσεις και να στηρίξουν αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις.

Γι’ αυτό, παρά το ξεχωριστό σημαντικό πρόβλημα της ανυπαρξίας οργανωμένης δομής στο φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα, το κύριο πρόβλημα είναι η γραμμή που επικρατεί, γραμμή συμβιβασμού και συναίνεσης με την κυρίαρχη πολιτική. Ανασύνταξη του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος σημαίνει κύρια να κερδίσει έδαφος η γραμμή πάλης ενάντια στη στρατηγική της ΕΕ και του κεφαλαίου στην Ανώτατη Εκπαίδευση και γενικότερα στο μέλλον της νεολαίας, να διαμορφώνονται εστίες δράσης για τη διεκδίκηση των σύγχρονων αναγκών της. Για επαρκή χρηματοδότηση των ιδρυμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Για να σπουδάζουν όλοι οι φοιτητές δωρεάν και να μην είναι οι ίδιοι και οι οικογένειές τους πελάτες. Για επιστημονική μόρφωση και ειδίκευση υψηλού επιπέδου ενάντια στην υποβάθμιση, για ν’ αποτελεί το πτυχίο τη μοναδική προϋπόθεση για δουλειά χωρίς να χρειάζονται τα πανάκριβα μεταπτυχιακά και πιστοποιητικά. Για σταθερή δουλειά για όλους με αξιοπρεπή μισθό κι εξασφαλισμένα εργασιακά δικαιώματα πάνω στο επιστημονικό αντικείμενο. Για έρευνα στην υπηρεσία των κοινωνικών και λαϊκών αναγκών και όχι των μονοπωλίων.

Μαζί με τη σταθερή προσπάθεια για ανάπτυξη αγώνων απαιτείται και σταθερή προσπάθεια για να κατανοείται η ανάγκη για συλλογικότητα, για συμμετοχή, αφού σήμερα έχει χτυπηθεί η ίδια η έννοια της συλλογικής δράσης. Για παράδειγμα, στις γενικές συνελεύσεις της πλειοψηφίας των συλλόγων η συμμετοχή των φοιτητών και σπουδαστών είναι μικρή, αυξάνεται συγκυριακά, π.χ., όταν μπαίνει το θέμα αν θα γίνει κατάληψη ή όχι. Βεβαίως αυτό είναι αποτέλεσμα και του τρόπου που διεξάγονται οι γενικές συνελεύσεις.

ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ ΑΓΩΝΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ

Για χρόνια απασχολούσε την ΚΝΕ κι ένα πρωτοπόρο τμήμα φοιτητών και σπουδαστών που συσπειρωνόταν στην Πανσπουδαστική ΚΣ η ανάγκη συγκρότησης ενός αντιμονοπωλιακού πόλου στο φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα. Η δημιουργία του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών το 2009 έκανε πράξη αυτήν την ανάγκη. Το ΜΑΣ δημιουργήθηκε ως πόλος συσπείρωσης φοιτητικών και σπουδαστικών συλλόγων, επιτροπών ετών και εξαμήνων, επιτροπών αγώνα, για να παλέψει μαζί με το λαό ενάντια στην πολιτική της ΕΕ που υλοποιείται από τις κυβερνήσεις, για τις σύγχρονες ανάγκες της σπουδάζουσας νεολαίας στη μόρφωση, τη δουλειά, τη ζωή, για επιστήμη στην υπηρεσία των λαϊκών και κοινωνικών αναγκών και όχι των κερδών και των συμφερόντων των μονοπωλίων.

Στα πέντε χρόνια από την ίδρυσή του, έχει συμβάλει στην αποκάλυψη του αντιλαϊκού και φιλομονοπωλιακού χαρακτήρα των αλλαγών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην σταθερή οργάνωση αγώνων και αντιστάσεων στην αντιλαϊκή πολιτική. Έχει συμβάλει στην αποκάλυψη και αντιπαράθεση με τον εκφυλισμό και τη διάλυση, στα όποια βήματα οργάνωσης των φοιτητών έχουν γίνει, στο να δυναμώνει η συμπόρευση του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος με το εργατικό-λαϊκό, στο να διαμορφώνεται ένα πρωτοπόρο τμήμα στο σπουδαστικό κίνημα που δε συμβιβάζεται και δεν πέφτει στην παγίδα των αυταπατών.

Κάθε χρόνο πραγματοποιεί την πανελλαδική του συνάντηση που εκλέγει Εκτελεστική και Πανελλαδική Γραμματεία. Στην τελευταία πανελλαδική συνάντηση συμμετείχαν 500 εκλεγμένοι αντιπρόσωποι από 230 επιτροπές αγώνα, από 28 φοιτητικούς-σπουδαστικούς συλλόγους και συλλόγους οικότροφων εστιών, από επιτροπές ετών και τμημάτων που έχουν φτιαχτεί πανελλαδικά.

Η κατάσταση του φοιτητικού-σπουδαστικού κινήματος και η έλλειψη λειτουργίας των οργάνων του, η πολιτική και συνδικαλιστική απειρία στο πώς λειτουργεί το κίνημα μαζί με έναν κακό τρόπο δουλειάς, οδηγούν στο να φεύγει από το επίκεντρο της λειτουργίας και δράσης του ΜΑΣ ο σύλλογος, το έτος, το εξάμηνο. Να λειτουργεί πολλές φορές ως παράταξη. Το ΜΑΣ δεν είναι μια σφραγίδα ή ένα λογότυπο που μπαίνει παντού. Είναι οι σύλλογοι και οι επιτροπές που συσπειρώνει, οι οποίες πρέπει να έχουν λειτουργία και δράση σε γραμμή αντιπαράθεσης με την αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων και τη στρατηγική της ΕΕ.

Η παραπέρα ισχυροποίηση του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών, η συσπείρωση περισσότερων συλλόγων, επιτροπών ετών και εξαμήνων, νέων μορφών συσπείρωσης, η λειτουργία της επιτροπής αγώνα όχι ως παράταξης αλλά ως του συλλόγου που θα έπρεπε να υπάρχει σε κάθε τμήμα, περνά μέσα από τα εξής:

• Από το να αποτελέσουν οι σύλλογοι στους οποίους το ψηφοδέλτιο της ΠΚΣ αναδείχτηκε σε 1η δύναμη στις πρόσφατες φοιτητικές και σπουδαστικές εκλογές παράδειγμα δράσης και λειτουργίας για τους υπόλοιπους συλλόγους.

• Από την απόκτηση μεγαλύτερης ικανότητας να δουλεύουμε και με κόσμο που έρχεται για πρώτη φορά σε μια κινητοποίηση, που μπαίνει για πρώτη φορά στον αγώνα χωρίς πείρα από συλλογικές διαδικασίες, από αντιπαράθεση, από τη διαδικασία διαμόρφωσης αιτημάτων, από τρόπους διεκδίκησης. Να είναι καθαρό ότι η πλειοψηφία των φοιτητών και σπουδαστών, ακόμα και των συλλόγων ή των επιτροπών που συσπειρώνονται στο ΜΑΣ, δεν υιοθετούν αυτόματα την αντιμονοπωλιακή γραμμή πάλης που έχει. Να αποκτήσουμε μεγαλύτερη ικανότητα στη χρέωση ευθυνών και δουλειάς στο πλαίσιο των συλλόγων, των επιτροπών ετών, των επιτροπών αγώνα σε πολλούς φοιτητές και σπουδαστές.

• Από το να γίνουν τα έτη, τα εξάμηνα και οι συνελεύσεις τους οι πυρήνες για την προσπάθεια ανασύνταξης και οργάνωσης του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος. Υπάρχει πείρα –ειδικότερα στα ΤΕΙ– από προσπάθειες οργάνωσης συνελεύσεων στο επίπεδο του έτους και του τμήματος, από εκλογή επιτροπών έτους που βοήθησαν στην άνοδο του ενδιαφέροντος και της συμμετοχής των σπουδαστών σε κινητοποιήσεις, στην άνοδο της οργάνωσης μέχρι και στη δημιουργία νέου συλλόγου στη Νοσηλευτική του ΤΕΙ Αθήνας.

• Από την ενίσχυση της αλληλεπίδρασης του φοιτητικού, σπουδαστικού κινήματος με το εργατικό-λαϊκό, από τον καλύτερο συντονισμό του με το ΠΑΜΕ και στη γραμμή, στα αιτήματα, αλλά και στις πρωτοβουλίες. Να πυκνώσουν δηλαδή οι περιοδείες και οι εκδηλώσεις σωματείων στις σχολές, οι κοινές πρωτοβουλίες όπως συσκέψεις και καμπάνιες, αλλά και το αντίστροφο. Να πάει δηλαδή και το ΜΑΣ και οι σύλλογοι που συσπειρώνονται σ’ αυτό σε χώρους δουλειάς, σε νοσοκομεία, ν’ αποκαλύπτει στους γονείς τι διδάσκεται στα παιδιά τους, τους αυριανούς επιστήμονες. Οι κλαδικές συναντήσεις του ΜΑΣ που είχαν γίνει πριν μερικά χρόνια είχαν βοηθήσει σε αυτήν την κατεύθυνση. Μπορεί να είναι μια μορφή που θα εμπλουτίζεται με συνδικάτα σε κύριους κλάδους όπως η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, οι κατασκευές, η υγεία, η εκπαίδευση, η χημική βιομηχανία.

Α. Χρειάζεται να δυναμώσει η διαπάλη με απόψεις που αναπαράγονται και εμποδίζουν ή δυσκολεύουν την ενεργή συμμετοχή και την οργάνωση του κινήματος.

• Με τη λογική «δε βγαίνει τίποτα, τίποτα δεν αλλάζει» που αναπαράγεται από φοιτητές που έχουν από μικρή έως καθόλου αγωνιστική πείρα. Χρειάζεται να κατανοηθεί ότι οι αγώνες δεν είχαν πάντα άμεσα αποτελέσματα, πόσο μάλλον σήμερα που ο «κορσές» του καπιταλισμού έχει σφίξει, που τα αντιλαϊκά μέτρα που παίρνονται είναι στρατηγικής και ζωτικής σημασίας γι’ αυτόν και γι’ αυτό οι κυβερνήσεις «δεν κάνουν εύκολα πίσω», που εκτός από τη διάλυση του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος έχουμε συνολική υποχώρηση του λαϊκού κινήματος. Αυτό που απαιτείται σήμερα είναι πιο ανεβασμένοι αγώνες σε περιεχόμενο και μορφές που θα έχουν διάρκεια, οργάνωση, κοινή δράση με το εργατικό-λαϊκό κίνημα. Κριτήριο σήμερα για την αποτελεσματικότητα των αγώνων δεν είναι μόνο αν αποσπούν κατακτήσεις ή αν καθυστερούν μέτρα. Είναι και αν αυτοί βοηθούν στην πρόοδο της πολιτικής συνείδησης, αν συμβάλλουν στην αλλαγή των συσχετισμών και την αγωνιστική ανασυγκρότηση του κινήματος, στην άνοδο της συμμετοχής των φοιτητών και σπουδαστών στις διαδικασίες των συλλόγων, αν προωθούν την οργάνωση και αφήνουν υποδομή για τη συνέχεια, αν συμβάλλουν στην ενίσχυση της Λαϊκής Συμμαχίας.

• Με την αντίληψη ότι «ο αγώνας έχει αποτέλεσμα, αρκεί να είναι με μορφές διαρκείας», ανεξαρτήτως σκοπού, περιεχομένου, οργάνωσης. Να γίνεται καθαρό ότι η πρόοδος του κινήματος δεν έρχεται με τακτικισμούς, με άγχος για εκρηκτικά στιγμιότυπα, με τυχοδιωκτικές κινήσεις. Αν οι ανεβασμένες μορφές πάλης δεν αντιστοιχούν σε ανάλογη πολιτικοποίηση των στόχων πάλης σε αντικαπιταλιστική-αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση, στο τέλος καταλήγουν στην ενίσχυση της μοιρολατρίας και της απογοήτευσης. Υπάρχει πλούσια πλέον πείρα και στο φοιτητικό-σπουδαστικό, αλλά και ευρύτερα στο λαϊκό κίνημα, από αγώνες με τις λεγόμενες «οξυμένες» μορφές πάλης, αλλά αβαθείς σε πολιτικό περιεχόμενο, που τελικά ρυμούλκησαν νεανικές συνειδήσεις στους στόχους για σταθεροποίηση του συστήματος.

• Με την άποψη ότι «για ν’ αναπτυχθεί ο αγώνας πρέπει να πάμε όλοι μαζί χωρίς κόμματα». Στο κίνημα βεβαίως και συμμετέχουν όλοι. Διαπάλη θα υπάρχει για τον προσανατολισμό του κινήματος, την κατεύθυνση του αγώνα. Αυτό είναι αντικειμενικό για το κίνημα. Μέσα στο κίνημα, με όξυνση της ιδεολογικής και πολιτικής διαπάλης αλλάζουν οι συσχετισμοί. Το σύνθημα «έξω τα κόμματα» είναι υποκριτικό. Σίγουρα πρέπει να καταδικάζονται οι πολιτικές δυνάμεις που παίζουν ρόλο στον εκφυλισμό και στηρίζουν την αντιλαϊκή πολιτική. Με τέτοια όμως συνθήματα τσουβαλιάζονται όλοι, κρύβονται οι υποστηρικτές της. Επί της ουσίας επιδιώκεται οι αγώνες να μην αναδεικνύουν τις πολιτικές αιτίες και τους υπεύθυνους των προβλημάτων. Να μην αποκτούν γραμμή ρήξης και ανατροπής, να «ευνουχίζεται» ο ριζοσπαστισμός. Για παράδειγμα, το «κίνημα των αγανακτισμένων χωρίς κόμματα και συνδικάτα» το μόνο που τελικά πρόσφερε ήταν αλλαγή της σκυτάλης από τη μια αντιλαϊκή κυβέρνηση (ΠΑΣΟΚ) στην άλλη (ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΛΑ.Ο.Σ. με πρωθυπουργό τον Λ. Παπαδήμο).

• Με την άποψη ότι «για ν’ αναπτυχθεί ο αγώνας πρέπει να πάνε όλες οι αριστερές δυνάμεις μαζί». Ο αγώνας δε δυναμώνει αν κάτσουν οι επικεφαλής κάποιων αριστερών παρατάξεων και κάνουν «κόψε-ράψε» στα πλαίσιά τους σε μια γωνιά, στο περιθώριο μια γενικής συνέλευσης μακριά από τους φοιτητές, για να κατεβάσουν μια κοινή πρόταση. Ο αγώνας δυναμώνει όταν ενώνονται οι φοιτητές και σπουδαστές που πλήττονται από την αντιλαϊκή πολιτική στην πάλη ενάντια τις κατευθύνσεις της ΕΕ, τις απαιτήσεις των μονοπωλίων που είναι οι πραγματικοί υπεύθυνοι για την κατάσταση των σπουδών και της ζωής τους. Δυναμώνει όταν οι φοιτητές και σπουδαστές παλεύουν από κοινού για τις σύγχρονες ανάγκες τους. Το επιχείρημα αυτό στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ πλασάρεται έντονα και από τις δυνάμεις των ΕΑΑΚ, που συμβάλλουν έτσι στην καλλιέργεια αυταπατών ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί ν’ αποτελεί φιλολαϊκή επιλογή.

Β. Να διαμορφώνονται όροι για την άνοδο της συλλογικότητας και της συμμετοχής των φοιτητών και σπουδαστών με την αξιοποίηση και άλλων δρόμων και μορφών συλλογικής δράσης, δημιουργίας στη βάση των κοινών ενδιαφερόντων, αγωνιών.

• Το βάρος πρέπει να πέσει στη λειτουργία και τη δράση των φοιτητικών και σπουδαστικών συλλόγων. Στη μαζικοποίηση των συλλογικών διαδικασιών και τη ζωντάνια της συζήτησης εκεί. Με τη γνώμη και την πρόταση των φοιτητών και σπουδαστών για τα αιτήματα, τις μορφές πάλης. Στην ανάληψη από πολλούς φοιτητές ευθυνών στο κίνημα, όπως η συμμετοχή σε επιτροπές ετών. Στην οργάνωση του αγώνα για κάθε πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι νέοι που σπουδάζουν και οι οικογένειές τους, για τη διεκδίκηση των σύγχρονων αναγκών τους. Στη λειτουργία των οργάνων των συλλόγων που πρέπει να συνεδριάζουν σταθερά με θεματολογία, να ενημερώνουν για τις αποφάσεις τους, να κάνουν απολογισμό στους φοιτητές που τα εξέλεξαν, να οργανώνουν συνολικά τη ζωή και την καθημερινότητα του συλλόγου. Με σταθερή επαφή με το ταξικά προσανατολισμένο εργατικό κίνημα, που διοργανώνουν εκδηλώσεις, συζητήσεις, πλούσια δραστηριότητα. Στη συμπόρευση με τα ταξικά σωματεία του εργατικού κινήματος. Το επόμενο διάστημα πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για σύλλογο ανά τμήμα, δευτεροβάθμιο όργανο ανά ίδρυμα και πανελλαδικό όργανο.

• Το ενδιαφέρον των νέων για το αντικείμενο σπουδών, για το επάγγελμα αύριο, για τις συνθήκες εργασίας μπορεί ν’ αποτελέσει σημαντική βάση για ν’ αναπτύσσεται η κοινή δράση και πρωτοβουλία φοιτητικών και σπουδαστικών συλλόγων με ταξικά σωματεία μέσα από κοινά διεκδικητικά πλαίσια, εκδηλώσεις, συζητήσεις, κοινές περιοδείες, καμπάνιες ενημέρωσης. Αυτή είναι μια σοβαρή βάση για να αναπτύσσεται η συμμαχία φοιτητικού - ταξικού εργατικού κινήματος, η συμπόρευση των φοιτητών με τους εργάτες, χωρίς την οποία δεν μπορούμε να μιλάμε για πραγματική αναζωογόνηση του φοιτητικού κινήματος.

• Είναι επιτακτική ανάγκη ν’ αναπτυχθεί αποφασιστικά η πολιτιστική δραστηριότητα μέσα στις σχολές και τους φοιτητικούς συλλόγους. Η ανάδειξη και στήριξη θεατρικών ομάδων, κινηματογραφικών ομάδων και λεσχών, μουσικών ομάδων και σχημάτων, της ερασιτεχνικής δημιουργίας σε όλες τις τέχνες. Η δημιουργία και νέων τέτοιων ομάδων και δομών από τους ίδιους τους συλλόγους, η δημιουργία πολιτιστικών στεκιών, η διοργάνωση φεστιβάλ κ.ά. Ν’ αναπτυχθεί η διεκδίκηση των συλλόγων για χρηματοδότηση αυτών των ομάδων, για χώρους ώστε να δίνεται η δυνατότητα για πραγματική ενασχόληση. Να παίρνονται πρωτοβουλίες όπως εκδρομές, βιβλιοπαρουσιάσεις κλπ. για την επαφή των νέων με την ιστορία του εργατικού-λαϊκού κινήματος, με μεγάλους καλλιτέχνες που πρόσφεραν με το έργο τους στο λαό και τη νεολαία.

• Ν’ αναπτυχθεί η αθλητική δραστηριότητα με στήριξη των αθλητικών ομάδων όπου υπάρχουν, με τη διοργάνωση τουρνουά, με διεκδίκηση χώρων άθλησης. Για παράδειγμα, την περασμένη χρονιά, ο σύλλογος σπουδαστών στη ΣΤΕΦ του ΤΕΙ Πάτρας έφτιαξε αθλητική επιτροπή και οργάνωσε τουρνουά ποδοσφαίρου στο οποίο συμμετείχαν 400 σπουδαστές.

• Ν’ αναπτύσσονται μορφές αλληλεγγύης ανάμεσα στους φοιτητές και σπουδαστές, όπως μάζεμα τροφίμων και χρημάτων, συναυλίες αλληλεγγύης για οικογένειες φοιτητών και σπουδαστών που τα έχουν ανάγκη, όπως έγινε για σπουδαστές από την Κεφαλονιά την περίοδο του πρόσφατου σεισμού, διοργάνωση φροντιστηριακών μαθημάτων μπροστά στην εξεταστική για φοιτητές που έχουν μείνει πίσω στα μαθήματα με τη συμμετοχή και καθηγητών που θα ήθελαν να βοηθήσουν σε κάτι τέτοιο. Ανάπτυξη αλληλεγγύης στους μαθητές των λαϊκών οικογενειών που δεν μπορούν να πάνε φροντιστήριο με τη συμμετοχή φοιτητών στα λαϊκά φροντιστήρια που οργανώνουν οι Λαϊκές Επιτροπές στις γειτονιές. Έκφραση αλληλεγγύης σε τμήματα εργαζομένων που βρίσκονται σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις, όπως έγινε στο μεγαλειώδη αγώνα των χαλυβουργών όπου δεκάδες φοιτητικοί και σπουδαστικοί σύλλογοι απ’ όλη την Ελλάδα, με πρόταση του ΜΑΣ, μάζευαν χρήματα για τις οικογένειες των απεργών, δίνοντάς τους θάρρος για να συνεχίζουν. Άλλο παράδειγμα, λιγότερο γνωστό όμως πολύ ενδιαφέρον, είναι η στάση του συλλόγου οικότροφων εστίας Πανεπιστημίου Πατρών μπροστά στην απεργία των διοικητικών στην αρχή της φετινής χρονιάς, που, για να μη στραφούν οι φοιτητές ενάντια στους εργαζόμενους, παρείχε καθημερινά ένα δωρεάν γεύμα σε κάθε εστιακό (αφού το εστιατόριο ήταν κλειστό, λόγω των απολύσεων).

Γ. Να δυναμώσει η αυτοτελής παρέμβαση της ΚΝΕ με βάση τον κλάδο και τις προοπτικές του. Αυτή είναι μια πλευρά που αφορά την οικοδόμηση της Λαϊκής Συμμαχίας και σε κλαδικό επίπεδο, όταν οι φοιτητές και σπουδαστές ως απόφοιτοι θα περάσουν στην παραγωγή. Διευκολύνει τη δράση, βάζει μπροστά το δρόμο διεξόδου.

Στα Πολυτεχνεία, στις σχολές υγείας, σε σχολές όπως η Φαρμακευτική, και το Γεωλογικό, στη Γεωπονική, στη συντριπτική πλειοψηφία των σχολών ΤΕΙ, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προβάλλονται με κάθε τρόπο οι προοπτικές ανάπτυξης των κλάδων προς όφελος του λαού με καθεστώς κοινωνικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και κεντρικά σχεδιασμένης λαϊκής οικονομίας, ανάπτυξης που ταυτόχρονα θα εξασφαλίζει δουλειά και ευκαιρίες ανάδειξης της δημιουργικότητας των αποφοίτων αυτών των σχολών.

Για παράδειγμα, το γεγονός ότι ο απόφοιτος Πολιτικός Μηχανικός, Δομικός, Τοπογράφος, Μηχανικός Έργων Υποδομής, Ηλεκτρολόγος κλπ. συναντά έντονα την ανεργία, τη μετανάστευση και, αν βρει δουλειά, είναι με «μπλοκάκι», πληρώνει την ασφάλισή του και παίρνει πολύ χαμηλούς μισθούς, δεν είναι τυχαίο. Έχει να κάνει με τον καπιταλιστικό τρόπο ανάπτυξης του κλάδου των κατασκευών, με το γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν αναπτύσσεται η αντισεισμική, αντιπλημμυρική θωράκιση, το σύστημα λαϊκής κατοικίας φτηνής έως και δωρεάν για τη βασική κατοικία. Είναι αντίφαση του καπιταλιστικού τρόπου ανάπτυξης το γεγονός ότι σήμερα είναι απούλητα 200.000 διαμερίσματα, ενώ οι άστεγοι αυξάνονται, ότι, όταν φτιάχνονται αυτοκινητόδρομοι, αυτό γίνεται μόνο ύστερα από απαίτηση των καπιταλιστών για να μεταφέρονται τα εμπορεύματά τους και αφενός ο λαός μέχρι να φτιαχτούν σκοτώνεται στους παλιόδρομους και αφετέρου όταν φτιαχτούν πληρώνει δεκάδες ευρώ σε διόδια. Οι λαϊκές ανάγκες είναι εκτός του προσανατολισμού των κατασκευαστικών μονοπωλίων.

Στο δρόμο ανάπτυξης όμως της λαϊκής οικονομίας, ο λαός έχει την πραγματική εξουσία στα χέρια του, έχει τα κλειδιά της οικονομίας (τους πόρους, τις επιχειρήσεις, τις υποδομές κλπ.) και μπορεί απαλλαγμένος από τους καπιταλιστές και το κυνήγι του κέρδους, απαλλαγμένος από τις ιμπεριαλιστικές δεσμεύσεις της ΕΕ, του ΝΑΤΟ κλπ., να σχεδιάσει την παραγωγή προς όφελός του. Μπορεί μέσω κεντρικού σχεδιασμού να αναπτύξει αλλιώς τον κατασκευαστικό κλάδο, ώστε να στοχεύει στην ανάπτυξη των κατασκευών για την κάλυψη των αναγκών στέγασης και δημόσιων έργων υποδομής, στη στήριξη της αγροτικής παραγωγής, της βιομηχανίας, των κοινωνικών υπηρεσιών. Να στοχεύει στη διασφάλιση λαϊκής στέγης σύγχρονων προδιαγραφών σε συνδυασμό με την αναμόρφωση των πόλεων, υποδομών στήριξης γρήγορης και ασφαλούς μεταφοράς, την προστασία από σεισμούς, πλημμύρες κλπ. Σε αυτήν την οικονομία, με αυτόν τον τρόπο ανάπτυξης του κατασκευαστικού κλάδου μπορούν οι απόφοιτοι να έχουν εξασφαλισμένη δουλειά και ν’ αναπτύσσουν τη δημιουργικότητα και την καινοτόμο σκέψη τους.

Δ. Όσο περνά από το χέρι μας, χρειάζεται να δυναμώνει η αντιπαράθεση, η διαπάλη με τους παράγοντες που παίζουν ρόλο στην υιοθέτηση μιας στάσης ζωής από τους φοιτητές και τους σπουδαστές που τους εμποδίζει να μπουν στον αγώνα.

Η μάχη μέσα στα αμφιθέατρα με όσα διδάσκονται από τους καθηγητές και όσα γράφονται στα πανεπιστημιακά συγγράμματα, η παρέμβαση με βάση το περιεχόμενο σπουδών πρέπει να πάρει χαρακτήρα μορφωτικής - ιδεολογικής - πολιτιστικής αντεπίθεσης. Αυτή θα διαμορφώνει κλίμα αντίστασης και ανάτασης, θα καλλιεργεί αγωνιστικές αξίες και ιδανικά, θα βοηθάει να σπάνε προκαταλήψεις, θα διαμορφώνει αντιστάσεις στην προσπάθεια του αντιπάλου να πείσει για την αιωνιότητα του καπιταλιστικού συστήματος και να επιβάλει τα σάπια πρότυπά του και τις αξίες του.

Μερικά παραδείγματα:

Στις παιδαγωγικές και καθηγητικές σχολές (κυρίως σε δασκάλους, νηπιαγωγούς, φιλολόγους) πρέπει να γίνεται αντιπαράθεση με το ρόλο που αναθέτει η κυρίαρχη τάξη στους εκπαιδευτικούς, να συμβάλλουν δηλαδή στην αναπαραγωγή της αστικής ιδεολογίας μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Χρειάζεται επίσης να παίρνονται πρωτοβουλίες μορφωτικού, πολιτιστικού, ιστορικού περιεχομένου, ώστε να διαπαιδαγωγούνται οι αυριανοί διαπαιδαγωγητές της νεολαίας με την αγάπη για τη μόρφωση, το λαϊκό πολιτισμό, τις αγωνιστικές παραδόσεις του λαού που αύριο θα τις μεταδώσουν στα παιδιά. Είναι «στοίχημα» για τις Οργανώσεις της ΚΝΕ σε αυτές τις σχολές ν’ αξιοποιήσουν την πρόσφατη προσπάθεια του Κόμματος γύρω από σημαντικούς κομμουνιστές ποιητές (Ρίτσο, Βάρναλη, Μπρεχτ).

Στις σχολές πολιτικών και κοινωνικών επιστημών είναι αναγκαία η αντιπαράθεση και συζήτηση γύρω από ζητήματα όπως ο ρόλος του κράτους, το αστικό πολιτικό σύστημα, η δικτατορία του προλεταριάτου, τι είναι τα κόμματα και η σχέση τους με τις τάξεις, ο χαρακτήρας της ΕΕ και το αν αυτή μπορεί ν’ αλλάξει προς όφελος των λαών, οι έννοιες της δημοκρατίας και της ελευθερίας κ.ά.

Το αν θα προχωρήσουν όλα τα παραπάνω, συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την πολιτική και οργανωτική ισχυροποίηση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, με την ικανότητα παρέμβασής των δυνάμεων αυτών στο φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα, με την ικανότητά τους να συσπειρώνουν ευρύτερα κομμάτια φοιτητών και σπουδαστών.

Η ΚΝΕ, βαδίζοντας προς το 11ο Συνέδριό της, μπορεί με τη δράση της να συμβάλει αποφασιστικά στην ανασύνταξη του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος σε αντιμονοπωλιακή αντικαπιταλιστική κατεύθυνση.