Για το ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος στη σοσιαλιστική οικοδόμηση*


της Αλέκας Παπαρήγα

Το Κομμουνιστικό Κόμμα στις συνθήκες του καπιταλισμού, ως οργανωμένη συνειδητή πρωτοπορία της εργατικής τάξης, συμβάλλει αποφασιστικά στην οργάνωση των αγώνων της, γενικότερα του εργαζόμενου λαού, εξοπλίζοντάς τους με αντικαπιταλιστικό, αντιμονοπωλιακό πολιτικό περιεχόμενο. Με το παράδειγμα των μελών του καλλιεργεί τη μαχητική αγωνιστικότητα, την αντοχή του λαού, να αποσπά κάποιες κατακτήσεις, να πετυχαίνει την καθυστέρηση νέου κύματος αντιλαϊκών μέτρων, να κερδίζεται έτσι χρόνος για αντεπίθεση, να επιφέρονται πλήγματα στην αστική πολιτική εξουσία. Και οπωσδήποτε να αναπτύσσει τη διεθνιστική ταξική εργατική-λαϊκή αλληλεγγύη κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, κατά του διεθνούς καπιταλισμού, των διακρατικών διεθνών και περιφερειακών ενώσεών του.

Είναι το μοναδικό κόμμα που αναγνωρίζει και πιστεύει στην ικανότητα και τη δυνατότητα η εργατική τάξη να πάρει στα χέρια της την εξουσία από την αστική τάξη, να οικοδομήσει τη σοσιαλιστική κομμουνιστική κοινωνία.

Το ΚΚΕ στην πορεία της ταξικής πάλης, με την ενίσχυση του ρόλου και της επιρροής του, ανάλογα με την έκταση και το βάθος της διάδοσης της ιδεολογίας και του Προγράμματός του, συμβάλλει και στη συγκέντρωση, πολιτικοποίηση και μαχητική διαπαιδαγώγηση μαζικών εργατικών-λαϊκών δυνάμεων που σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης θα πρωτοστατήσουν στην ανατροπή της αστικής πολιτικής εξουσίας, στην καταστροφή, στο τσάκισμα του αστικού κράτους, υπέρ της εξουσίας της εργατικής τάξης.

Στις συνθήκες του καπιταλισμού, όσο και αν βελτιώνονται στον έναν ή στον άλλο βαθμό οι συσχετισμοί δυνάμεων, όσο και αν δυναμώνει ο ρόλος και η απήχηση του Προγράμματος και βασικών ιδεολογικών θέσεων του Κόμματος, είναι αδύνατη η κατάργηση των αντικειμενικών νόμων της καπιταλιστικής οικονομίας, η θετική αλλαγή του χαρακτήρα του αστικού κράτους. Δηλαδή δεν καταργείται η στρατηγική του κεφαλαίου όσο η αστική τάξη έχει την ιδιοκτησία και εξουσία στα χέρια της. Ο καπιταλισμός δε μετασχηματίζεται, δεν καταρρέει από μόνος του, ανατρέπεται επαναστατικά και μόνο.

Με τη νίκη της εργατικής εξουσίας τα πράγματα αλλάζουν εκ βάθρων όσον αφορά το ρόλο του Κόμματος. Το Κομμουνιστικό Κόμμα, τότε, για πρώτη φορά, έχει τη δυνατότητα να ασκεί ολοκληρωμένο οικονομικό, πολιτικό, ιδεολογικό, πολιτιστικό, διαπαιδαγωγητικό ρόλο, μετέχοντας με τα μέλη του σε όλα τα όργανα και τις δομές της εργατικής εξουσίας. Κινητοποιεί την εργατική τάξη στην οργάνωση, διεύθυνση της παραγωγής και στον έλεγχο της εξουσίας από τα κάτω προς τα πάνω. Εφοδιάζει την εργατική εξουσία με τη στρατηγική κατεύθυνση που παίρνει υπόψη και τα συμφέροντα των αυτοαπασχολούμενων λαϊκών στρωμάτων. Ασχολείται με όλα τα κρίσιμα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά ζητήματα που αφορούν την άσκηση της εξουσίας.

 

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ KK;

Να έχει σαφή αντίληψη των απαιτήσεων της κάθε φάσης της οικοδόμησης, με βάση τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής κοινωνίας, το νόμο της αντιστοίχισης των σχέσεων παραγωγής με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, ώστε να προωθείται η πλήρης μετατροπή των όποιων ανώριμων οικονομικών σχέσεων εμφανίζονται στην αρχική πορεία οικοδόμησης σε καθολικά κοινωνικοποιημένες, κομμουνιστικές. Αναφερόμαστε σε μορφές που κληροδοτεί ο καπιταλισμός, π.χ., τους αγροτικούς συνεταιρισμούς και τους ατομικούς εργαζόμενους παραγωγούς και παροχής υπηρεσιών. Η σχετική ανωριμότητα οφείλεται στο γεγονός ότι ο σοσιαλισμός δεν είναι ένα αυτόνομο κοινωνικοοικονομικό σύστημα, αλλά η κατώτερη και κατά συνέπεια ατελής βαθμίδα της κομμουνιστικής κοινωνίας, άρα από την πρώτη στιγμή τίθεται το θέμα να ξεπεραστούν (οι ανώριμες μορφές) σχεδιασμένα και όχι βουλησιαρχικά, τυπικά, κάτω από την επίδραση λειψής γνώσης και υποκειμενισμού. Η ιστορική πείρα δείχνει ότι οι ανώριμες σχέσεις που δεν καταργήθηκαν στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ ήταν ο νόμος της αξίας και οι συνακόλουθες εμπορευματοχρηματικές σχέσεις. Όταν είχαν πια ξεπεραστεί, ιδιαίτερα την περίοδο της ανοικοδόμησης, μετά το Β΄ Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο, όχι μόνο δεν καταργήθηκαν, αλλά αναγορεύτηκαν ως νόμοι του σοσιαλισμού, παραμένοντας σε ισχύ οι μορφές της ατομικής και ομαδικής ιδιοκτησίας, ενώ ήταν απολύτως εφικτό να ενταχθούν στις κοινωνικοποιημένες σχέσεις παραγωγής. Ο νόμος της αξίας είναι ασυμβίβαστος με τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Ενώ εμφανίστηκαν προβλήματα οργάνωσης και διεύθυνσης της παραγωγής, αυτά, με κάθε ευκολία, αποδόθηκαν στον κεντρικό σχεδιασμό ως κοινωνική σχέση, με αποτέλεσμα την αλλοίωσή του, την υποκατάστασή του με το «σοσιαλισμό της αγοράς», την «ιδιοσυντήρηση» κλπ. Οι συνέπειες ήταν διαδοχικές, επιταχυντικές· οι αρχικά λαθεμένες αντιλήψεις εξελίχθηκαν σε καταστροφικές παρεκκλίσεις που επηρέασαν βαθύτερα και την εξωτερική πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις των κομμάτων εξουσίας, επίσης στο ΔΚΚ, όσον αφορά την αντιπαράθεσή τους με τον καπιταλισμό. Ενδεικτικά αναφέρουμε την υποκατάσταση της εργατικής εξουσίας με την υιοθέτηση του «παλλαϊκού κράτους» και την κατάργηση της δικτατορίας του προλεταριάτου, με την υιοθέτηση της «ειρηνικής συνύπαρξης» του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού, του ειρηνικού κοινοβουλευτικού περάσματος, οπότε ξεκίνησε δυναμικά πια η πορεία της αντεπανάστασης που κορυφώθηκε το ’89-’91.

 

ΠΩΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΚΟΜΜΑ, ΣΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΝΑ ΑΣΚΗΣΕΙ ΤΟΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΟ ΤΟΥ ΡΟΛΟ ΣΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ;

– Παλεύοντας στο έδαφος του καπιταλισμού πρέπει να προπορεύεται στην επεξεργασία θεωρητικών προβλημάτων, τάσεων, της καθημερινότητας, της τρέχουσας φάσης, να αποκτά ικανότητα πρόβλεψης, πρόγνωσης, ενός γενικού και όχι βέβαια αναλυτικού, επί χάρτου, σχεδίου κατεύθυνσης. Το ΚΚΕ έχει σήμερα και τις προϋποθέσεις και τη δυνατότητα στον καίριο αυτόν τομέα με τη νέα πείρα που απέκτησε στη διάρκεια αποκατάστασης του επαναστατικού του χαρακτήρα μετά το 1991, πείρα που συνεχώς εμπλουτίζεται μέχρι σήμερα. Αναφερόμαστε στην κριτική μελέτη της ιστορικής πορείας του Κόμματος (1918-1974), στην κριτική εξέταση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ, ενώ συνεχίζουμε τη μελέτη πλευρών της οικοδόμησης σε άλλα σοσιαλιστικά κράτη, στην εξωτερική πολιτική, και μάλιστα στο ίδιο το εποικοδόμημα. Μελετητική δουλειά με συλλογικό χαρακτήρα, που δημοσιεύεται, εκδίδεται, άρα είναι δημόσια και προσιτή σε όλους και όλες.

Το ΚΚΕ διαθέτει επεξεργασμένη επαναστατική στρατηγική, επαναστατικό Πρόγραμμα, που σημαίνει ότι έχει βαθιά συνειδητοποιηθεί ότι ο χαρακτήρας της επικείμενης επανάστασης θα είναι σοσιαλιστικός, ότι δεν υπάρχει ενδιάμεσο στάδιο, φάση ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό, ότι πρέπει να διατηρεί την πλήρη αυτοτέλειά του από κάθε μορφής ανοχή, στήριξη ή συμμετοχή σε κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλισμού.

– Φροντίζοντας σταθερά την ανάπτυξη όσο γίνεται στενών αγωνιστικών αλλά και ιδεολογικών δεσμών με την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα. Φροντίζοντας σταθερά και απαρέγκλιτα, στην κυριολεξία καθημερινά, στις συνθήκες του καπιταλισμού για τη συνεχή ως και επιταχυνόμενη –στην πορεία– ανάπτυξη του θεωρητικού, ιδεολογικού, πολιτικού υπόβαθρου όλου του Κόμματος, της κεντρικής καθοδήγησης, των καθοδηγητικών οργάνων, των ΚΟΒ, της ΚΝΕ, ώστε να πατάει σε γερά θεμέλια η δράση του, χωρίς κινδύνους –όσο γίνεται– παρεκκλίσεων, παλινδρομήσεων, αιφνιδιασμού, πίεσης του συσχετισμού δυνάμεων.

Με την επίγνωση ότι η πορεία του αγώνα κατά του καπιταλισμού και υπέρ του σοσιαλισμού δεν είναι ευθύγραμμη, περνάει από διαδοχικές φάσεις ανόδου, στασιμότητας, προσωρινής υποχώρησης. Η γενική μας πολιτική γραμμή είναι ευθεία, το έδαφος είναι ανώμαλο. Έχοντας, το Κόμμα, σταθερό προσανατολισμό, να ελέγχει συλλογικά, με πνεύμα δημιουργικής εκτίμησης και κριτικής εξέτασης, πώς προωθεί τη στρατηγική στην Ελλάδα, το ρόλο του στο ΔΚΚ, ώστε η επικαιρότητα και οι τρέχουσες εξελίξεις να αξιοποιούνται και να εντάσσονται στην πάλη για την πολιτική ωρίμανση της εργατικής τάξης στο δρόμο για την ανατροπή της αστικής πολιτικής εξουσίας. Επαγρυπνώντας και φροντίζοντας να μη χλομιάζει το καθήκον της στρατηγικής κάτω από τις τρέχουσες, υπαρκτές, μεγάλες απαιτήσεις και δυσκολίες.

– Έχοντας επίγνωση ότι στις συνθήκες περάσματος στο σοσιαλισμό εμπεριέχεται ο κίνδυνος οπισθοδρόμησης, όπως και συνέβη. Βεβαίως είναι διαφορετικό ζήτημα σε μια χώρα να ανακοπεί η σοσιαλιστική οικοδόμηση σε συνθήκες ασφυκτικής από τα έξω ιμπεριαλιστικής στρατιωτικής επέμβασης ή ανάλογης μορφής, και άλλο πράγμα η υπόκλιση σε παρεκκλίσεις που διαβρώνουν τον επαναστατικό χαρακτήρα του Κόμματος και της εργατικής εξουσίας ως επακόλουθο. Έχοντας επίγνωση ότι και μετά τη νίκη της εργατικής εξουσίας παραμένουν ορισμένα προβλήματα ωρίμανσης της πολιτικής συνείδησης σε ένα έδαφος κοινωνικών ανισοτήτων που κληροδοτούνται από τον καπιταλισμό, άρα θα ασκούν επίδραση για ένα διάστημα. Προβλήματα που κληροδοτούνται από τη 
μακροχρόνια συμμετοχή της Ελλάδας στην ΕΕ, το ΝΑΤΟ, με τη στρατηγική συμμαχία με τις ΗΠΑ κλπ., που οι επιδράσεις τους θα παραμένουν και μετά από τη συνολική επαναστατική ρήξη μαζί τους και αποδέσμευση.

– Έχει ιδιαίτερη πρακτική, ιδεολογική και πολιτική σημασία η επίγνωση και αντιμετώπιση της επίδρασης που ασκεί και στις γραμμές του Κόμματος ο συστηματικός διαχωρισμός που καλλιεργεί και χρησιμοποιεί ο καπιταλισμός ανάμεσα στην εκτελεστική και στην επιτελική δουλειά, στη θέση της παλαιότερης αντίθεσης ανάμεσα στην πνευματική και τη χειρωνακτική, που και αυτή διατηρεί αρκετές ακόμα «ουρές», αν και έχει επέλθει σημαντικός τεχνολογικός εκσυγχρονισμός. Το Κόμμα, και για τις σημερινές του ανάγκες, αλλά και με την προοπτική των αναγκών της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, είναι υποχρεωμένο να ακολουθεί πολιτική ανάδειξης και ανάπτυξης στελεχών που συνδυάζουν στον καταμερισμό τους την επιτελική και πρακτική δουλειά. Προπαντός χρειάζεται κομμουνιστές επιστήμονες από την εργατική τάξη ώστε να μη χρειαστεί, όπως έγινε σε τέτοια έκταση στη Ρωσία του 1917, να χρησιμοποιηθούν στελέχη της αστικής επιστήμης στην οργάνωση των κοινωνικοποιημένων επιχειρήσεων. Τότε υπήρξε εύλογος λόγος, λόγω της τότε έκτασης του αναλφαβητισμού και του πολύ χαμηλού μορφωτικού επίπεδου των εργατών, των αγωνιστών από τα λαϊκά στρώματα. Εννοείται ότι δε σταματά ούτε σήμερα, ούτε στο σοσιαλισμό η αξιοποίηση όλων εκείνων των επιστημόνων, ερευνητών, μελετητών, ανθρώπων με υψηλό επίπεδο γνώσεων και πείρας που επιθυμούν να συμβάλουν στην οικοδόμηση.

– Με τη συστηματική δουλειά για τη διάδοση της ιδεολογίας και του Προγράμματός του, την εκλαΐκευση βασικών ντοκουμέντων, μελετών και ερευνών σε οικονομικοπολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, που αφορούν τις σύγχρονες εξελισσόμενες συνεχώς ανθρώπινες ανάγκες, τις διεθνείς εξελίξεις κλπ. Πλατιά εκλαΐκευση, που έχει προϋπόθεση να συζητιούνται αυτά μέσα στο Κόμμα, στις συνεδριάσεις των οργάνων και των ΚΟΒ, σε συγκεντρώσεις διαλόγου, επιστημονικές ημερίδες και άλλες μορφές δράσης με τη συμμετοχή επίσης φίλων, οπαδών, συνεργαζόμενων στο κίνημα αγωνιστών. Με την αξιοποίηση όλων όσοι μπορούν να προσφέρουν παραπέρα, συνεργαζόμενων και άλλων που κατανοούν την ανάγκη να στηρίξουν το Κόμμα.

– Με την επίσης συστηματική δουλειά καταγραφής και σταθερής μελέτης της πορείας της καπιταλιστικής οικονομίας στην Ελλάδα, γενικότερα στην ΕΕ, στην περιοχή, των εξελίξεων στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία. Εκτός από την προσφορά στην καθημερινή δράση του Κόμματος, προσφέρει στη διαμόρφωση αντικειμενικής εικόνας για την παραπέρα εξέλιξη των ήδη ώριμων υλικών προϋποθέσεων για το σοσιαλισμό στην Ελλάδα. Την εξέλιξη των αμοιβαίων σχέσεων ανάμεσα σε τάξεις και κοινωνικά στρώματα, που αφορά την πολιτική συμμαχιών τόσο της αστικής, όσο και της εργατικής τάξης. Την πορεία της συγκεντροποίησης και της σύνθεσης της μισθωτής εργασίας. Την πορεία συγκεντροποίησης και του κεφαλαίου σε κλάδους της μεταποίησης και γενικότερα στη βιομηχανία, ειδικότερα μάλιστα στις κατασκευές, στις τηλεπικοινωνίες, στην ενέργεια, τις μεταφορές, επίσης στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, στον τουρισμό με βάση τις εξελίξεις στον τομέα της ψηφιοποίησης και της αποκαλούμενης «πράσινης» ανάπτυξης, το γεωστρατηγικό ρόλο της Ελλάδας στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τη διαπάλη για τους δρόμους της ενέργειας, των μεταφορών κλπ. Αυτή η συνεχής δουλειά, σε επιστημονική βάση δομημένη, από τη μια μεριά συμβάλλει στον όλο και πιο εύστοχο καθοδηγητικό προσανατολισμό της μαζικής του δράσης, από την άλλη όμως ωριμάζει και ο προσανατολισμός για τη διαμόρφωση, π.χ., του κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση.

– Με την προώθηση της οικοδόμησης και σταθερής ύπαρξης γερών κομματικών και ΚΝίτικων οργανώσεων στα μεγάλα εργοστάσια, επιχειρήσεις, σε τομείς και κλάδους στρατηγικής σημασίας, οργανώσεων με υψηλό όσο γίνεται ιδεολογικό επίπεδο και πολιτική ωρίμανση. Αποτελεί προϋπόθεση όχι μόνο για την ενίσχυση του αντικαπιταλιστικού - αντιμονοπωλιακού αγώνα, αλλά και για τη διαμόρφωση προπλασμάτων του ίδιου του επαναστατικού εργατικού-λαϊκού μετώπου στις επαναστατικές συνθήκες που θα λειτουργήσει ως κέντρο εξουσίας από τα πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα. Δεν είναι δυνατόν από σήμερα να προβλεφθούν αυτά τα όργανα με λεπτομέρεια. Η πείρα που έχουμε αφορά τα Σοβιέτ που ξεκίνησαν ακόμα την περίοδο της αστικής επανάστασης του 1905 και στη συνέχεια εξελίχθηκαν πότε αρνητικά, πότε θετικά, ως τη θετική αποκρυστάλλωσή τους μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση το 1917. Γνωρίσαμε και άλλες μορφές σε επαναστατικές συνθήκες που ηττήθηκε η επανάσταση, όπως εργατικά συμβούλια, εργατικές επιτροπές.

– Με το σταθερό προσανατολισμό, πρωτοβουλίες και σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση των σοβαρών ιδεολογικοπολιτικών προβλημάτων που αφορούν το ΔΚΚ που βρίσκεται σε βαθιά κρίση ιδιαίτερα μετά τη νίκη της αντεπανάστασης, για τη συσπείρωση και κοινή δράση κομμουνιστικών κομμάτων που έχουν ή προσπαθούν να αναπτύξουν τον επαναστατικό τους χαρακτήρα, να υλοποιούν τις αρχές του προλεταριακού διεθνισμού. Με τις συνεχείς πρωτοβουλίες και ενέργειες του Κόμματος και του ταξικού εργατικού κινήματος, του νεολαιίστικου, του ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος για συνεργασία, αλληλεγγύη, συντονισμό των αντίστοιχων κινημάτων σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο. Ιδιαίτερη σημασία αποκτά η προσπάθεια που πρέπει να συνεχιστεί, όσο εξαρτάται από εμάς, και με τους γειτονικούς λαούς και κινήματα.

 

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ

Όπως ήδη υπογραμμίσαμε στην αρχή, ο ρόλος του Κόμματος είναι επαναστατικός καθοδηγητικός-επιτελικός, οικονομικός, κοινωνικός, πολιτιστικός, ως συνειδητής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης που είναι στην εξουσία. Η εξουσία στο σοσιαλισμό ανήκει αποκλειστικά σ’ αυτήν, δεν την μοιράζεται με άλλη τάξη ή κοινωνικό στρώμα, δεν είναι εξουσία του ΚΚ.

Η διαφορά από τον καθοδηγητικό του ρόλο στις συνθήκες του καπιταλισμού είναι ότι με την πολιτική του και τις επιλογές του δρα ως ο υποκειμενικός παράγοντας που συνειδητά αξιοποιεί και ωθεί σε κίνηση τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής κομμουνιστικής οικοδόμησης, κινητοποιώντας όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος της εργατικής τάξης, άλλων εργαζόμενων. Κρίνεται κατά πόσο εξασφαλίζει, συμβάλλει και στηρίζει την πολιτική ωρίμανση όσο γίνεται ευρύτερου μέρους της εργατικής τάξης, των άλλων εργαζόμενων, ώστε να μετέχουν ενεργητικά στα όργανα εξουσίας με βάση το κοινωνικό συμφέρον, ως δική τους εξουσία και ευθύνη. Είναι ρόλος προωθητικός, δημιουργικός, χωρίς πνεύμα και διάθεση υποκατάστασης της εργατικής τάξης.

Χρειάζεται χρόνος, δε γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη, αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να οδηγεί σε πνεύμα αναβλητικότητας, εφησυχασμού, στη λογική του σιγά-σιγά θα λυθούν τα όποια ζητήματα.

Ο καθοδηγητικός ρόλος του Κόμματος ασκείται μέσα από την αυτοτελή του οργάνωση και μέσα από τη συμμετοχή μελών και στελεχών του σε όλα τα όργανα εξουσίας, στα επιτελεία και στους θεσμούς της εργατικής εξουσίας, στα οποία συμμετέχουν και εξωκομματικοί εργάτες και άλλοι εκπρόσωποι από λαϊκά στρώματα, παραμένοντας η πλειοψηφία στην εργατική τάξη. Καταξιώνεται στην πράξη, δε λύνεται με την αναγόρευση στα χαρτιά.

Τα μέλη του Κόμματος συμμετέχουν σε όλες τις μορφές κοινωνικής οργάνωσης και περιφρούρησης της επανάστασης. Το ίδιο ισχύει και για τα μέλη της ΚΝΕ που πέραν των παραπάνω μετέχουν και σε χώρους της σπουδάζουσας νεολαίας, στην εκπαίδευση γενικά, στον εργατικό στρατό, στις ομάδες περιφρούρησης της επανάστασης.

Η νέα εξουσία εκφράζεται μέσα από όργανα όπως το εργατικό συμβούλιο, το περιφερειακό και το Ανώτατο όργανο της Εργατικής Εξουσίας, με πλήρεις εξουσίες, νομοθετικές, εκτελεστικές, δικαστικές, τις οποίες οργανώνει με επιτελικές δομές. Κρατικό όργανο είναι η Ανώτατη Διεύθυνση του Κεντρικού Σχεδιασμού. Όλα τα όργανα διέπονται από την αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, ώστε να διασφαλίζεται ο ενιαίος χαρακτήρας, ενώ στα όργανα της εργατικής εξουσίας ανήκει και η περιφρούρηση της επανάστασης, η λαϊκή Δικαιοσύνη, ο ελεγκτικός μηχανισμός. Στα παραπάνω όργανα συμμετέχουν και οι αντιπρόσωποι που εκλέγονται από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς και τα όργανα των ατομικών παραγωγών, τις εκπαιδευτικές, κοινωνικές, διοικητικές μονάδες.

Το ΚΚ στις συνθήκες του σοσιαλισμού πρέπει να διασφαλίζει την υπεροχή της εργατικής κοινωνικής σύνθεσης στα όργανα και στις γραμμές του Κόμματος, την πλούσια εσωτερική ζωή, τη συνεχή ανάπτυξη του θεωρητικού, ιδεολογικού, πολιτικού του επιπέδου, της μελετητικής ερευνητικής ικανότητάς του σε όλες τις επιστήμες. Η θεωρητική επιστημονική του επάρκεια που συνεχώς πρέπει να εξελίσσεται αποτελεί βασική καθοδηγητική του ευθύνη, ανεξαρτήτως της ύπαρξης πανεπιστημιακών, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ειδικών ακαδημιών, ινστιτούτων και του καταμερισμού που αυτά υφίστανται.

Η εξέταση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης του 20ού αιώνα έδειξε ότι η οπισθοδρόμηση γεννήθηκε και δυστυχώς εδραιώθηκε ιδιαίτερα μετά το Β΄ Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο λόγω λαθών και παρεκκλίσεων από την πλευρά του Κόμματος στο πεδίο της οικονομίας, που επιδρά στη συνέχεια και στο εποικοδόμημα, αλλά και την εξωτερική πολιτική, όπως άλλωστε συνέβη. Είναι άλλο πράγμα αν ανακόπτεται η σοσιαλιστική οικοδόμηση εξαιτίας εξωτερικής στρατιωτικής ιμπεριαλιστικής επέμβασης και συσχετισμού και άλλο λόγω παρεκκλίσεων.

 

Ο 21ος ΑΙΩΝΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΙΔΙΟΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ΤΟΥ 20ού, ΟΤΑΝ ΝΙΚΗΣΕ Η ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, ΟΥΤΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΟ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ, ΟΠΟΤΕ ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΗΚΕ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

– Έχουν υπερωριμάσει οι αντικειμενικές υλικές προϋποθέσεις για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και η αναντιστοιχία της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων σε σχέση με τις υφιστάμενες στον καπιταλισμό παραγωγικές σχέσεις. Έχει γίνει πιο βαθιά η αλληλεξάρτηση ανάμεσα στο σύνολο των καπιταλιστικών κρατών σε σύγκριση με την περίοδο που ο Λένιν έγραψε τον Ιμπεριαλισμό, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, που ακόμα και τότε υπογράμμιζε ότι όλα τα κράτη, ανεξάρτητα από το βαθμό ανάπτυξης και της διεθνούς τους θέσης, ήταν τμήματα του παγκόσμιου καπιταλισμού. Η οικονομική καπιταλιστική κρίση εμφανίζεται σε σχέση με το παρελθόν πιο συγχρονισμένη διεθνώς. Η πιο βαθιά αλληλεξάρτηση έχει οξύνει ακόμα περισσότερο τις ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις, παλιές εστίες ιμπεριαλιστικών πολέμων αναζωπυρώνονται, νέες ανάβουν. Διαμορφώνεται το έδαφος για κυοφορία και ανάπτυξη επαναστατικής κατάστασης σε μία ή άλλη χώρα, ομάδα χωρών, με δυνατότητα επέκτασης και επίδρασης σε περισσότερες.

– Έχει ανέβει σημαντικά το μορφωτικό επίπεδο της εργατικής τάξης, των επιστημόνων που προέρχονται από τα συμμαχικά κοινωνικά στρώματα, με πιο διευρυμένους ορίζοντες· από καλύτερες θέσεις θα κατανοείται ότι η κάθε παραγωγική και κοινωνική, εκπαιδευτική, διοικητική μονάδα ανήκει στο γενικό κοινωνικό προγραμματισμό του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού, στον κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό. Τα επιτεύγματα της επιστήμης, η σύγχρονη τεχνολογία ως την Τεχνητή Νοημοσύνη θα αποτελούν λαϊκή ιδιοκτησία, θα είναι παραγωγικά μέσα και εργαλεία απαλλαγμένα από τον έλεγχο του κεφαλαίου για τους δικούς του σκοπούς, άρα στα χέρια της εργατικής τάξης, του εργαζόμενου λαού, θα είναι προσιτά αξιοποιήσιμα και για τις ανάγκες και προς όφελος της ζωής των ίδιων.

Οι νέες τεχνολογίες και η ίδια η Τεχνητή Νοημοσύνη θα διευκολύνουν τον καθοδηγητικό ρόλο του Κόμματος στην εκπόνηση του κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού και θα απλουστεύσουν χρονοβόρες προσπάθειες για τη συγκέντρωση στοιχείων από τα κάτω προς τα πάνω, που διευκολύνουν να λύνεται έγκαιρα σε εθνικό επίπεδο και ταυτόχρονα κατά κλάδο, περιφέρεια και κατηγορία ο καταμερισμός εργασίας και η κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού. Θα αποφεύγονται οι κίνδυνοι τυποποίησης, συγκεντρωτισμού, αποσπασματικότητας, τοπικότητας, κλαδικισμού, κατακερματισμού.

 

Ο ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΚ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΡΟΥΡΗΣΗ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Από την πρώτη στιγμή της νίκης της εργατικής εξουσίας το Κόμμα θα βρεθεί μπροστά στην επιτέλεση ενός κολοσσιαίου έργου διπλού χαρακτήρα, δημιουργικού και αμυντικού - υπερασπιστικού, καθώς θα έχει να αντιμετωπίσει την αντίσταση που θα προβάλει η αστική τάξη, και μάλιστα με τη μορφή ένοπλης πάλης, για να μην προλάβει να εδραιωθεί η νέα εξουσία. Ταυτόχρονα θα υπονομεύει και θα σαμποτάρει τις αποφάσεις της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Θα επιδιώξει να προσελκύσει μεσαία στρώματα, ταλαντευόμενες κοινωνικές δυνάμεις στο πλευρό της και εννοείται ότι ενεργητικά θα προσφεύγουν σε συμπαράσταση και οι συμμαχικές της ξένες δυνάμεις.

Ενώ στο ζήτημα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης μπορεί να διαγραφούν σε γενικές γραμμές από τώρα οι θεμελιακοί προσανατολισμοί, τα διαδοχικά βήματά της, δεν είναι δυνατό να υπάρξει ένα επεξεργασμένο σχέδιο κατάπνιξης της αντίστασης των εκμεταλλευτών, βλέποντας τα πράγματα στατικά και ακίνητα, με βάση το σήμερα. Δεν μπορεί κανείς να προβλέψει με ακρίβεια, αλλά και δεν μπορεί να αποκλείσει προκαταβολικά ότι μπορεί ο αδύνατος κρίκος να εκδηλωθεί σε μία χώρα ή και σε έναν κύκλο χωρών, το ξέσπασμα σε μία χώρα της επαναστατικής διαδικασίας να δώσει ώθηση σε μια πρωτοφανέρωτη άνοδο της ταξικής πάλης σε γειτονικές ή άλλες χώρες της περιοχής, επομένως δε θα υπάρχει μόνο η συμμαχική καπιταλιστική αντεπανάσταση, αλλά και η δυνατότητα παρέμβασης και αλληλεγγύης των λαών.

Από την περίοδο της επαναστατικής κατάστασης θα έχει ήδη ατσαλωθεί και αποκτήσει πείρα και δυνατότητες το επαναστατικό εργατικό-λαϊκό μέτωπο ως κέντρο εξουσίας, που σημαίνει ότι θα έχει υπολογίσιμη δύναμη και ισχύ σε βασικές περιοχές, όπως είναι τα βιομηχανικά κέντρα, εμπορικά και συγκοινωνιακά, κέντρα επικοινωνιών και ενέργειας. Θα έχει ήδη αδρανοποιηθεί ο κρατικός μηχανισμός, άλλωστε χωρίς τις παραπάνω προϋποθέσεις δε θα μπορούσε να ανατραπεί η αστική πολιτική εξουσία και το αστικό κράτος. Θα έχουν ήδη διαμορφωθεί όργανα υπεράσπισης των χώρων παραγωγής και υπηρεσιών, ώστε να εξασφαλίζεται η σίτιση του λαού για την αντιμετώπιση όλων των μορφών της αντίδρασης, ενώ στη στήριξη του λαού σε επαναστατικές συνθήκες συσπειρώνονται ευρύτερες δυνάμεις που αποσπώνται από το στρατό και άλλα σώματα καταστολής. Και από τις πρώτες ενέργειες της νέας εξουσίας θα είναι η συγκρότηση του εργατικού στρατού.

 

ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Όπως έχουμε υπογραμμίσει στο Πρόγραμμά μας, ο μισθός του εργαζόμενου καθορίζεται με βάση την εργασία του, ενώ στον κομμουνισμό με βάση τις ανάγκες του. Καθορίζεται από την ατομική προσφορά εργασίας του καθενός στη συνολική κοινωνική εργασία χωρίς το διαχωρισμό που ισχύει στον καπιταλισμό ανάμεσα σε σύνθετη ή απλή, χειρωνακτική ή όχι. Μέτρο είναι ο χρόνος εργασίας με βάση τις συνολικές ανάγκες της κοινωνικής παραγωγής και τους υλικούς όρους της παραγωγικής διαδικασίας. Συνυπολογίζονται και οι κοινωνικές ανάγκες, όπως η μητρότητα, οι ειδικές ανάγκες ατόμων με ειδικές ανάγκες, ιδιαίτερα ζητήματα μεταναστών και προσφύγων κλπ. Βασικές κοινωνικές ανάγκες, όπως είναι η παιδεία, η υγεία-πρόνοια, καλύπτονται καθολικά δωρεάν, ένα άλλο τμήμα τους, όπως η στέγη, η ενέργεια, η ύδρευση, η θέρμανση, η μετακίνηση, η διατροφή, καλύπτονται από μικρό μέρος του εργασιακού χρηματικού εισοδήματος, με τάση στην πορεία το μηδενισμό.

Στις συνθήκες της καπιταλιστικής κοινωνίας αυτό που εμείς προσδιορίζουμε ως ζήτημα ικανοποίησης των σύγχρονων ανθρώπινων αναγκών έχει ταξικό χαρακτήρα και ιδιότητες. Ναι μεν αφορά ζητήματα κοινής λογικής, όπως βιοτικού επιπέδου, ποιότητας της διατροφής, σύγχρονης στέγης, σταθερής, μόνιμης δουλειάς με ανθρώπινα ωράρια και μισθούς, με βάση το πτυχίο, την ειδικότητα, διευρυμένο ελεύθερο χρόνο, ζητήματα προστασίας της οικογένειας και του παιδιού, ψυχαγωγίας, αναψυχής, παιδείας, υγείας, πολιτισμού, αισθητικής κλπ.

Όλα αυτά και όλα όσα για λόγους χώρου έχουν παραλειφθεί χαρακτηρίζονται από διαφορετικό περιεχόμενο και διαφορετική ιεράρχηση σε σχέση με αυτήν που προβάλλει ο κυρίαρχος τρόπος ζωής, ο καπιταλισμός με τις δικές του ταξικές, ξεπερασμένες αρχές, αξίες, ιδανικά του υποκειμενικού και του αντικειμενικού ιδεαλισμού. Προσθέτουμε επίσης τις διάφορες μορφές ρατσισμού, τις επιπτώσεις στην κοινωνική συνείδηση του μεταμοντερνισμού, του ανορθολογισμού, του ατομικιστικού εγωισμού, του ατομικού ανταγωνισμού, της εκθείασης του ιμπεριαλιστικού πολέμου ως δικαίου «αυτοάμυνας» ή τάχα για την «υπεράσπιση της δημοκρατίας». Εννοείται συμπεριλαμβάνουμε και τις επιπτώσεις του ωμού ή συγκαλυμμένου αντικομμουνισμού, της κρατικής, πια ιδεολογίας, εξίσωσης του φασισμού με τον κομμουνισμό κλπ.

Εκτός των παραπάνω, είναι ζήτημα προβληματισμού το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι έχουν επηρεαστεί βαθιά από τη συστηματική καλλιέργεια στρεβλών καταναλωτικών αντιλήψεων και κριτηρίων, σε συνδυασμό με το ότι στην Ελλάδα, όπως και στον καπιταλισμό παντού, δεν αξιοποιούνται όλες οι αναπτυξιακές της δυνατότητες. Ένα μεγάλο μέρος καταναλωτικών προϊόντων είναι εισαγόμενα, διεξάγεται ένας μεγάλος πόλεμος ανάμεσα στα μονοπώλια του ίδιου κλάδου που παράγουν αυτά τα προϊόντα, που κατά κανόνα η μόνη διαφορά τους καθορίζεται από το διαφημιστικό περιτύλιγμα. Δημιουργούνται απατηλές εντυπώσεις ότι στον καπιταλισμό υπάρχει σωρεία πολλών προϊόντων ίδιας χρήσης, άρα υπάρχει ελευθερία γούστου και αισθητικής στην προμήθεια και κατανάλωσή τους.

Ενώ λοιπόν έχουν υπερωριμάσει οι υλικές προϋποθέσεις για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, θα είναι πιο σύνθετα τα ζητήματα που αφορούν το επίπεδο της κοινωνικής και πολιτικής συνείδησης ακόμα και τμημάτων ριζοσπαστικοποιημένων ανθρώπων, λόγω της πολύπλευρης επίδρασης της αστικής ιδεολογίας και των παρακλαδιών της.

Είναι ζητήματα, πάντως, που αποτελούν πεδίο ιδεολογικής διαπάλης έγκαιρα, στις συνθήκες του ίδιου του καπιταλισμού, για τη σημασία της αξίας χρήσης των προϊόντων, για μια σειρά ζητήματα της ψυχοσωματικής ανάπτυξης του ανθρώπου, του επιπέδου πολιτιστικής ανάπτυξης και αισθητικής. Σήμερα υπάρχει δυνατότητα καλύτερης κατανόησης, εξαρτάται σημαντικά και από εμάς πόσο αναλύουμε και εκλαϊκεύουμε ποιες είναι οι σύγχρονες επιτακτικές και συνεχώς εξελισσόμενες ανάγκες για τη ζωή του λαού.

 

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ

Είναι γνωστό βέβαια ότι στον κεντρικό σχεδιασμό που οργανώνεται μέσω ενιαίου κρατικού φορέα, κατά κλάδο, περιφέρεια και κατά κατηγορία, υπάγονται τα κοινωνικοποιημένα μέσα παραγωγής στη βιομηχανία, στην ενέργεια, την ύδρευση, στις τηλεπικοινωνίες, τις κατασκευές, επισκευές, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, εισαγωγικό και εξαγωγικό, στις συγκεντρωμένες τουριστικές και επισιτιστικές υποδομές, επίσης η γη, οι καπιταλιστικές αγροτικές εκμεταλλεύσεις, οι τομείς της παιδείας, υγείας, πρόνοιας, αθλητισμού, πολιτισμού, μέσων μαζικής ενημέρωσης.

Από τον καπιταλισμό κληρονομούνται ένας ικανός αριθμός αυτοαπασχολούμενων χωρίς ξένη εργατική δύναμη ή με προσωπικό οικογενειακό ή μικρή περιστασιακή εργατική δύναμη. Επίσης αγρότες μικρομεσαίοι ιδιοκτήτες γης, με βάση το βαθμό συγκέντρωσης στην αγροτική παραγωγή.

Ο καπιταλισμός κληροδοτεί ακόμη διαμορφωμένες ανισότητες ανάμεσα σε κεντρικές και απομακρυσμένες περιφέρειες, επίσης ανάμεσα στην πόλη και την ύπαιθρο, τις ορεινές και πεδινές, παραλιακές πόλεις και νησιωτικές ζώνες.

Στην καθοδηγητική ευθύνη του Κόμματος είναι να κερδηθεί η εμπιστοσύνη των αυτοαπασχολουμενων της πόλης και της υπαίθρου προς την εργατική τάξη και τα όργανα της εξουσίας της, ώστε δίπλα στην κοινωνικοποιημένη οικονομία να διαμορφωθεί εθελοντικά ο αγροτικός συνεταιρισμός που αποτελεί μη κοινωνικοποιημένη, αλλά ομαδική ιδιοκτησία, με κατεύθυνση όχι τη διαιώνισή του, αλλά προοπτικά με την ένταξή του στην κοινωνική ιδιοκτησία και στον κεντρικό σχεδιασμό. Αναπόσπαστο στοιχείο της ευθύνης του Κόμματος, στο πλαίσιο του κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού, είναι η εκπόνηση πολιτικής παραγωγής των μηχανοποιημένων μέσων για την αγροτική παραγωγή και όλων των υποδομών, ώστε να καταργηθεί η ομαδική ιδιοκτησία, άρα και οι εμπορευματοχρηματικές σχέσεις σ’ αυτήν. Αυτή είναι η αναγκαία και φυσιολογική κίνηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας προς την κομμουνιστική.

Στον κεντρικό σχεδιασμό εντάσσεται η ατομική εργασία ως κοινωνική εργασία, δηλαδή καταργείται η εκμετάλλευση ανθρώπου από ανθρώπου παντού και εκεί που μεμονωμένα άτομα κατείχαν μέσα παραγωγής.

Κατά συνέπεια, ισχύει η προτεραιότητα στην παραγωγή μέσων παραγωγής, ώστε με τη σειρά της να διασφαλίζεται η παραγωγή μέσων κατανάλωσης και οπωσδήποτε η σοσιαλιστική συσσώρευση για τη διευρυνόμενη σοσιαλιστική αναπαραγωγή.

 

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Η νίκη της εργατικής εξουσίας δε σημαίνει ότι αυτόματα, από τη μια μέρα στην άλλη, σε μικρό χρονικό διάστημα, η εργατική τάξη θα έχει αποκτήσει στο μεγαλύτερο μέρος της ενιαία συνείδηση για την οργάνωση, διοίκηση της οικονομίας, τη λειτουργία του κράτους με την ενιαία δομή του, των θεσμών και τομέων που ανήκουν στο κράτος, με κριτήριο το συνολικό κοινωνικό συμφέρον. Να έχει πλούσια πείρα και κυρίως την αυτοπεποίθηση ότι μπορεί να κυβερνήσει. Θα βαραίνει για ένα διάστημα, μικρότερο ή μεγαλύτερο, η μονόπλευρη εμπειρία του καπιταλισμού, όταν δηλαδή δεν είχε κανέναν λόγο για την οργάνωση της παραγωγής ή των υπηρεσιών, ενώ το μόνο που επιτρεπόταν στις καλύτερες συνθήκες της αστικής δημοκρατίας ήταν να διαπραγματεύεται τους όρους πώλησης της εργατικής του δύναμης.

Το ΚΚ έχει υποχρέωση να μην επαναπαύεται, πολύ περισσότερο να μην αυτοϊκανοποιείται, γιατί στο ξεκίνημα και στα πρώτα χρόνια της οικοδόμησης είναι φυσικό να ψηφίζονται ως αντιπρόσωποι της επιχειρησιακής μονάδας ως τα κεντρικά όργανα κυρίως οι πρωτοπόροι έμπειροι κομμουνιστές, καταξιωμένοι στη συνείδηση των συναδέλφων τους.

Ειδικότερα το Κόμμα οφείλει να έχει στραμμένη την προσοχή του και στην αρνητική πιθανότητα ή στον κίνδυνο εργαζόμενοι που έχουν επιλεγεί να ασκούν ρόλο επικεφαλής με τη λογική της μονοπρόσωπης διοίκησης, ιδιαίτερα εκείνοι που έχουν υψηλού επιπέδου επιστημονική γνώση και ειδίκευση, να δυσκολεύονται να κρατάνε σταθερή κομμουνιστική στάση, να βλέπουν κάποιοι από αυτούς το πρόσωπό τους πάνω από το κοινωνικό συμφέρον. Πρέπει το Κόμμα να επαγρυπνά, γιατί μπορεί ακόμα και μέλη του να αποκτούν ανάλογα λαθεμένη λογική ως προϊστάμενοι επικεφαλής.

Ο ρόλος του Κόμματος, της αντίστοιχης οργάνωσης, είναι να ανεβάζουν το ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο συνολικά της εργατικής τάξης, όσο γίνεται οι καλύτεροι σε εμπειρία και δυνατότητες εξωκομματικοί να εκλέγονται στα όργανα της εργατικής εξουσίας από τα κάτω προς τα πάνω. Το Κόμμα έχει την ευθύνη να διαμορφώσει προϋποθέσεις και όρους για να κατακτά συνεχώς η εργατική τάξη τη συνείδηση του ρόλου της ως τάξης εξουσίας, στηριγμένη στη γνώση και την πείρα της πρακτικής δουλειάς, να αποκτήσει και πνεύμα πρωτοβουλίας για την υλοποίηση του κοινού σκοπού, στην οργάνωση, στον εργατικό έλεγχο και στο επίσης πολύ σοβαρό ζήτημα, στην άσκηση της υποχρέωσης της ανάκλησης των εκλεγμένων με άμεση ή έμμεση δημοκρατία όταν δεν ανταποκρίνονται στο ρόλο τους, στα καθήκοντά τους.

Άλλο πρόβλημα είναι ο κληροδοτημένος διαχωρισμός ανάμεσα στην επιτελική και εκτελεστική δουλειά ή σε ό,τι έχει επίσης απομείνει από το διαχωρισμό της σωματικής και πνευματικής εργασίας, διαφορές στο επίπεδο ειδίκευσης, φαινόμενα αναχρονιστικών ειδικοτήτων ή, το αντίθετο, πολλαπλών, ληξιπρόθεσμων που κυριαρχούν στις συνθήκες του καπιταλισμού. Απαιτείται χρόνος προκειμένου να αποκτηθεί ευρύτατη γενικότερη γνώση των διαφορετικών τμημάτων και τομέων ευθύνης στους εξωκομματικούς εργαζόμενους σε συνθήκες τόσο διαφορετικές από τον καπιταλισμό, με βάση το συλλογικό κοινωνικό συμφέρον έναντι του ομαδικού και ατομικού.

Υπάρχουν και οι συνέπειες από τη δομή του συνδικαλιστικού κινήματος που διαμορφώνεται στις συνθήκες του καπιταλισμού, όπου σε έναν επιχειρησιακό χώρο, σε έναν κλάδο συνυπάρχουν πολλαπλά σωματεία. Έτσι ευνοούνται οι αποσπασματικές, κατακερματισμένες, συντεχνιακές αντιλήψεις. Σωματεία, ιδιαίτερα σε χώρους δουλειάς εξαρτημένα σε μεγάλο βαθμό από την εργοδοσία ως και στημένα από την ίδια, καλλιεργούν αντίστοιχες προβληματικές συνειδήσεις που απαιτούν χρόνο και απόκτηση πείρας για το ποια είναι η θεμελιακή διάφορα ανάμεσα στο συνδικάτο και στο όργανο της εργατικής εξουσίας κατά επιχείρηση, κλάδο-περιοχή, πανελλαδικά, ως αναπόσπαστο μέρος του κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού, της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Είναι πριν απ’ όλα στην ευθύνη του Κόμματος, που σημειωτέον έχει κατακτήσει βαθιές ιστορικές ρίζες στην προσέλκυση, κινητοποίηση των μαζών, να εξασφαλίζει με τις θέσεις του και τη δράση του και το παράδειγμα των στελεχών και μελών του ότι θα αναπτύσσονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη συνειδητή στάση της εργατικής τάξης, του κάθε εργαζόμενου απέναντι στην άμεση κοινωνική εργασία, στην υπόθεση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Η έννοια συνειδητός - συνειδητή καλλιεργείται έμπρακτα με βάση τη σημασία που έχει η ενότητα και η αλληλεπίδραση της επαναστατικής θεωρίας με την επαναστατική πράξη, οπότε η πράξη γίνεται συλλογική και ατομική συνείδηση, καλλιεργεί αναπτυσσόμενες ατομικές ικανότητες και δεξιότητες, πνεύμα πρωτοβουλίας για την επιτέλεση του κοινού συλλογικού έργου, του κοινωνικού.

Στις συνθήκες του καπιταλισμού, η αστική προπαγάνδα προβάλλει ως πανάκεια την αξιοποίηση και χρήση της τεχνολογίας ως παράγοντα για την οικονομική (δηλαδή καπιταλιστική) ανάπτυξη και ως δήθεν προϋπόθεση για τη βελτίωση της ζωής των εργαζόμενων. Ο καπιταλισμός προσφέρει σοβαρές αποδείξεις για το ρόλο των νέων τεχνολογιών, της Τεχνητής Νοημοσύνης. Η προβαλλόμενη σε όλο τον 20ό αιώνα «τεχνολογική επανάσταση» και αντίστοιχα στον 21ο απέδειξε ένα πράγμα, ότι όχι μόνο δε μειώθηκε η αδικία, η καταπίεση, αλλά μεγάλωσε το χάσμα ανάμεσα στις σύγχρονες εργατικές-λαϊκές ανάγκες και στην πραγματική ζωή της κάθε γενιάς που καταδικάζεται να ζει χειρότερα από την προηγούμενη.

Η πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης του 20ού αιώνα από την πρώτη στιγμή και στην πορεία απέδειξε τη δυναμική που προσφέρει σε ικανότητα και πρωτοβουλία το κατοχυρωμένο δικαίωμα του εργάτη να μετέχει ενεργά στην εργατική παραγωγική και κοινωνική, εκπαιδευτική μονάδα με το εκλογικό δικαίωμα της εκλογής με άμεση και έμμεση δημοκρατία, από τα κάτω ως τα πάνω, ως ιδιοκτήτης όλων των μέσων παραγωγής, των πιο σύγχρονων τεχνολογιών ως και της Τεχνητής Νοημοσύνης, που βεβαίως η τελευταία, όσο πλατιά και να γίνει η χρήση της, δε θα αντικαταστήσει τον ανθρώπινο παράγοντα, το ζήτημα είναι να μπει στην υπηρεσία των αναγκών του.

 


ΣημειώσειςΣημειώσεις

* Ομιλία της Αλέκας Παπαρήγα, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ, στην ημερίδα με τίτλο: «Σοσιαλισμός, η Ιστορία που διδάσκει, η Ιστορία που μένει να γραφτεί», που διοργάνωσε η ΚΕ του ΚΚΕ στη Θεσσαλονίκη, στις 8 Νοέμβρη 2024.