Σε όλες τις κρίσιμες στιγμές των τελευταίων χρόνων το ΚΚΕ στάθηκε στο πλευρό των εργατικών-λαϊκών συμφερόντων και με τη δύναμη της μαζικής λαϊκής πάλης αποκάλυψε τη συναίνεση των αστικών κομμάτων, ανέδειξε τις ταξικές πολιτικές τους επιλογές που αποτέλεσαν τη βάση της στήριξής τους στην κυβέρνηση και της υπερψήφισης της μεγάλης πλειοψηφίας των αντεργατικών νόμων της.
Χιλιάδες εργαζόμενοι και βιοπαλαιστές έβγαλαν αυτό το συμπέρασμα μέσα από την ίδια τους την πείρα από τη συμμετοχή –μικρή ή μεγάλη– στην ταξική πάλη. Έγιναν οι ίδιοι διαφωτιστές και προπαγανδιστές αυτών των διδαγμάτων. Και είναι καθήκον δικό μας αυτή η αγωνιστική στάση τους να παραμείνει, να διευρυνθεί με περισσότερους και με την πολιτική-ιδεολογική παρέμβασή μας να γίνει πολιτική συνείδηση.
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ
Η περίοδος της πανδημίας αποτελεί μια τέτοια κρίσιμη στιγμή, από πολλές απόψεις μοναδική.
Η επαναφορά διδαγμάτων, όσον αφορά την πολιτική των κυβερνήσεων των καπιταλιστικών κρατών εκείνης της περιόδου, της ΕΕ, αλλά ξεχωριστά της στάσης, της τοποθέτησης και της δράσης του ΚΚΕ απέναντι στην αστική πολιτική, είναι αναγκαία.
Είναι περίοδος που στις συνειδήσεις των ανθρώπων τραντάχτηκαν, έστω προσωρινά, παγιωμένες αντιλήψεις που έχουν επικαθήσει από την κυρίαρχη ιδεολογία, όπως για το ποιος είναι χρήσιμος και αναγκαίος σε μια κοινωνία, ποιος κινεί τις κοινωνίες και δίνει ζωή στις πόλεις. Οι λαοί βρέθηκαν αποκλεισμένοι στα σπίτια τους, σε συνθήκες καθημερινής τρομοκράτησης για τη ζωή τους, να χειροκροτούν από τα μπαλκόνια τους «ήρωες» εργαζόμενους στα νοσοκομεία, στα σούπερ μάρκετ, τους διανομείς κλπ. Μια κουρτίνα τραβήχτηκε κι έδειξε τη συνολική εικόνα, τον παρασιτικό χαρακτήρα των επιχειρηματικών ομίλων, των καπιταλιστών, τις τεράστιες κοινωνικές αντιθέσεις. Έδειξε τι σημαίνει να γίνεται εμπόρευμα το δικαίωμα στην υγεία, το νερό, η ενέργεια, η στέγη, οι τηλεπικοινωνίες. Τα συνθήματα «ο αόρατος εχθρός δεν είναι ο ιός, ο ορατός εχθρός είναι ο καπιταλισμός» και «τα κέρδη τους, οι νεκροί μας» αγκαλιάστηκαν και αναπαράχθηκαν γιατί πατούσαν πάνω στις εμπειρίες των εργαζόμενων.
Η δράση του ΚΚΕ σε όλα τα επίπεδα έσπασε το κλίμα τρομοκρατίας και μοιρολατρίας. Πλέον, είναι μέρος της σύγχρονης ιστορίας του εργατικού κινήματος της χώρας μας οι κινητοποιήσεις στα νοσοκομεία για να σωθούν άνθρωποι, να επιταχτούν οι ιδιωτικές κλινικές, να έχουν εισόδημα οι εργαζόμενοι, να μην περισταλούν δικαιώματα, η συγκλονιστική Πρωτομαγιά του 2020, οι εικόνες των συγκρούσεων και των συλλήψεων για να μην περάσει η απαγόρευση της πορείας του Πολυτεχνείου του 2020 με τον Γενικό Γραμματέα της ΚΕ μπροστά στα ΜΑΤ και στις «αύρες». Η συνέπεια και η σταθερότητα, η πρωτοπόρα ευρηματική δράση κάτω απ’ όλες τις συνθήκες, ακόμα και σε συνθήκες απαγόρευσης μετακινήσεων και συναθροίσεων για υγειονομικούς λόγους, έσπασαν τη συναίνεση των αστικών κομμάτων και το γενικό κάλεσμα για αναστολή της κοινωνικής και πολιτικής δράσης με το ύπουλο σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ «θα λογαριαστούμε μετά».
Η καθαρή τοποθέτηση του ΚΚΕ με επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις αποτέλεσε το αντίδοτο στην προσπάθεια της κυβέρνησης να στρέψει τις αντιδράσεις για την εγκληματική διαχείριση της πανδημίας και την κατάσταση στο σύστημα υγείας από την εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίησή του σε ανορθολογικές, συνωμοσιολογικές θεωρίες, έως και βαθιά σκοταδιστικές αντιλήψεις που προπαγανδίζονταν από φασιστικές δυνάμεις, να ταυτίσει την αγωνιστική στάση διεκδίκησης και καταδίκης της πολιτικής της με τέτοιες απόψεις.
Η ίδια η πορεία της πάλης επιβεβαίωσε την ορθότητα των θέσεων του ΚΚΕ και την πρωταρχική σημασία που έχει η ιδεολογική θωράκιση, η ιδεολογική παρέμβαση και σε ζητήματα των εξελίξεων, όπως στον τομέα της υγείας, της τεχνολογίας, των κοινωνικών ζητημάτων. Η συμβολή του ΚΚΕ την περίοδο της πανδημίας αναγνωρίζεται ευρύτερα από τους επιστήμονες υγείας και συνολικά από τον επιστημονικό κόσμο και είναι στοιχείο του ανεβασμένου κύρους που έχει κατακτήσει.
Ανάλογη στάση ευθυγράμμισης με την κυβερνητική πολιτική και τις απαιτήσεις των επιχειρηματικών ομίλων κράτησαν και οι ηγεσίες των συνδικαλιστικών παρατάξεων των αστικών κομμάτων στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα (ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ - ΣΥΡΙΖΑ). Κλείδωσαν κυριολεκτικά τα μεγάλα συνδικάτα, Ομοσπονδίες και Εργατικά Κέντρα στα οποία πλειοψηφούν και εξαφανίστηκαν. Επιδίωξαν με τη σειρά τους να επιβάλουν σιωπητήριο και αποδοχή των κυβερνητικών μέτρων. Έφτασαν στο σημείο να αποδεχτούν την κυβερνητική απαγόρευση για το γιορτασμό της Πρωτομαγιάς με όλα τα μέτρα προστασίας της υγείας και το άνοιγμα της τουριστικής σεζόν 3 μέρες μετά, στις 4 Μάη, χωρίς ουσιαστικά κανένα μέτρο προστασίας των εργαζόμενων που «παστώνονταν» σαν τις σαρδέλες στα τρένα, στα καράβια και στα αεροπλάνα. Με τη χρονική απόσταση που μας χωρίζει από τα γεγονότα, φαίνεται καθαρά ότι ήταν επίδειξη κυβερνητικού αυταρχισμού και ευρεία άσκηση του κρατικού κατασταλτικού μηχανισμού, δοκιμή των λαϊκών αντιδράσεων για τη λήψη αντίστοιχων μέτρων που έχουν έτοιμα για περιόδους όξυνσης της ταξικής πάλης. Όμως και το σιωπητήριο και ο αυταρχισμός έσπασαν στο δρόμο. Με πρωτοβουλία του ΠΑΜΕ άνοιξαν τα συνδικάτα από την πρώτη μέρα, έφτιαξαν δίκτυα επικοινωνίας με τους χώρους εργασίας, δέχονταν εκατοντάδες καταγγελίες κάθε μέρα που δημοσιοποιούνταν και οργανωνόταν άμεση παρέμβαση, σπάζοντας τις απαγορεύσεις.
Η πρώτη απεργία στην Ευρώπη πραγματοποιήθηκε στις 26.11.2020 με αιτήματα για εισόδημα για όλους και μέτρα προστασίας των εργαζόμενων στους χώρους δουλειάς, ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας και επίταξη του ιδιωτικού τομέα υγείας, κανέναν περιορισμό της πολιτικής και συνδικαλιστικής δράσης.
Η ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΣΥΝΔΙΚΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΕΡΓΑΤΙΚΟ ΝΟΜΟ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ
Σε συνθήκες ακριβώς περιορισμού της κοινωνικής και πολιτικής δράσης, η κυβέρνηση επέλεξε να φέρει το γνωστό νόμο Χατζηδάκη που άνοιξε το δρόμο για την καταστρατήγηση του 8ώρου, το χτύπημα στο δικαίωμα της συνδικαλιστικής οργάνωσης και στα συνδικάτα, την απαγόρευση της απεργίας, όπως και το νόμο Χρυσοχοΐδη για την απαγόρευση των διαδηλώσεων. Ήταν ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα αντεργατικών ρυθμίσεων που προωθούν διαχρονικά οι αστικές κυβερνήσεις και οι κατευθύνσεις της ΕΕ για την αύξηση της εκμετάλλευσης των εργαζόμενων και το χτύπημα του δικαιώματος της ταξικής οργάνωσης στους χώρους εργασίας.
Η πολύμορφη δράση για τη διαφώτιση και την οργάνωση της πάλης που ξεδιπλώθηκε όλο αυτό το χρονικό διάστημα πήρε μαζικά χαρακτηριστικά στις απεργιακές κινητοποιήσεις ενάντια στο νόμο της κυβέρνησης της ΝΔ, αποτέλεσε την αιχμή για τη μεγαλύτερη συσπείρωση συνδικάτων και συνδικαλιστών, εργαζόμενων από χώρους δουλειάς που είχε επιτευχθεί ως τότε, με το κάλεσμα του ΚΚΕ για να μείνει αυτός ο νόμος στα χαρτιά, να ακυρωθεί στην πράξη και στην πάλη για τα δικαιώματα των εργαζόμενων στους χώρους εργασίας. Η σύσκεψη συνδικάτων και συνδικαλιστών στο γήπεδο του Σπόρτινγκ στις 5.10.2021, με αντικείμενο την απειθαρχία στο νόμο Χατζηδάκη μετά την ψήφισή του, ήταν ένας σταθμός σε αυτήν την πορεία. Θυμίζουμε ότι σε αυτόν το νόμο τα κόμματα της σοσιαλδημοκρατίας (ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ) ψήφισαν μαζί με τη ΝΔ το 50% και 70% των άρθρων του.
Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα άρθρα για τη λειτουργία των συνδικάτων, την πιο αντιδραστική παρέμβαση στα εσωτερικά του συνδικαλιστικού κινήματος, για ψηφιακές, από απόσταση διαδικασίες δήθεν συμμετοχής, την κατάργηση της έννοιας του μέλους των σωματείων, των συλλογικών διαδικασιών συζήτησης, διαπάλης, λήψης αποφάσεων, όπως αυτής της απεργίας μέσα από γενικές συνελεύσεις, συνεδριάσεις συλλογικών οργάνων και την αντικατάστασή τους με ηλεκτρονικές ψηφοφορίες από το σπίτι ή τη δουλειά κλπ., πρώτα τα εφάρμοσαν στα κόμματά τους με τις σημερινές κωμικές σκηνές που προσφέρουν οι διαδικασίες του ΣΥΡΙΖΑ και ήθελαν να τα επιβάλουν και στις εργατικές οργανώσεις. Πρώτα επήλθε ο πολιτικός εκφυλισμός, η διαχρονική υπεράσπιση και υπηρέτηση της αστικής στρατηγικής με τους «κοινωνικούς διαλόγους» της κοινωνικής συναίνεσης, τους «εθνικούς στόχους της ανάπτυξης», τις «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές», την υπεράσπιση της ΕΕ και του «ευρωπαϊκού κεκτημένου», η πλήρης αστικοποίηση στην πολιτική γραμμή, και στη συνέχεια ακολούθησε ο οργανωτικός εκφυλισμός.
ΒΗΜΑ ΣΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΩΝ
Αμέσως μετά την άρση των απαγορεύσεων για τη διεξαγωγή αρχαιρεσιών για λόγους προστασίας της υγείας, συνέπεσαν οι περισσότερες αρχαιρεσίες συνδικάτων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, αλλά και οι εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους. Το αποτέλεσμα ήταν ένα σημαντικό βήμα στην αλλαγή των συσχετισμών, στον απεγκλωβισμό εργαζόμενων από τις αστικές δυνάμεις. Προσπάθησαν να το ανακόψουν με τις γνωστές νοθείες, αλλά και τις ηλεκτρονικές αρχαιρεσίες - παρωδία που τους δίνει ως επιπλέον όπλο αλλοίωσης των συσχετισμών ο νόμος της ΝΔ.
Το βήμα αυτό μπορεί και πρέπει να επιταχυνθεί ιδιαίτερα τη χρονιά που έρχεται, η οποία συγκεντρώνει ξανά τις αρχαιρεσίες της πλειοψηφίας των πρωτοβάθμιων σωματείων σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Το καθήκον της αλλαγής των συσχετισμών αφορά όλα τα μέλη του Κόμματος και της ΚΝΕ, αλλά και κάθε αγωνιστή που πιστεύει ότι το ρεύμα αμφισβήτησης της κυρίαρχης πολιτικής πρέπει να ενισχυθεί.
Η διαμόρφωση του διακριτού ρεύματος αμφισβήτησης της κυρίαρχης πολιτικής εντοπίζεται από την περίοδο της πανδημίας, δυναμώνει αργά και σταθερά στον ίδιο σχεδόν βαθμό που συνεχίζεται η τροφοδότησή του με τις πολιτικές πρωτοβουλίες του ΚΚΕ και την ακούραστη δράση για την οργάνωση της πάλης των εργαζόμενων, της νεολαίας, την ανασύνταξη του κινήματος, την αποκάλυψη της στρατηγικής του κεφαλαίου, της πολιτικής των αστικών κομμάτων.
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΚΑΘΗΚΟΝ
Αναφερόμαστε διεξοδικά και επιμένουμε στο ζήτημα της ανασύνταξης του εργατικού-λαϊκού κινήματος, γιατί δεν είναι για μας ένα πρόγραμμα πολιτικών και μαζικών συνδικαλιστικών παρεμβάσεων για τη βελτίωση των δεσμών μας με τα λαϊκά στρώματα, ώστε να καταγραφεί μόνο στην άνοδο της πολιτική μας επιρροής στις επερχόμενες εκλογές.
Είναι αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής μας για την εργατική εξουσία, η οποία ούτε κατά φαντασία δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς οργανωμένο, αποφασισμένο και χειραφετημένο λαό, πρώτα και κύρια την εργατική τάξη που θα πάρει τα μέσα παραγωγής, την κοινωνική ιδιοκτησία στα χέρια της, κυρίως θα μετέχει ενεργά στην πολιτική εξουσία και θα ηγηθεί η ίδια –όχι διά αντιπροσώπων– της ιστορικής αποστολής για την κατάργηση των κοινωνικών ανισοτήτων, της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Βασικό συμπέρασμα που έχουμε από τη μελέτη των αιτιών ανατροπής του σοσιαλισμού που γνώρισε η ανθρωπότητα τον 20ό αιώνα είναι το αδυνάτισμα της εργατικής εξουσίας και ο εκφυλισμός των κομμουνιστικών κομμάτων, που συντελούνταν ταυτόχρονα. Οργανωμένος λαός και δυνατό ΚΚΕ ήταν ένα σύνθημά μας την προηγούμενη δεκαετία. Συμπυκνώνεται σήμερα στο σύνθημα που βγήκε μέσα στην πάλη, «μόνο ο λαός μπορεί να σώσει το λαό στο δρόμο της ανατροπής».
Με τους εργαζόμενους και το λαό στη γωνία, θεατές των πολιτικών εξελίξεων και ψηφοφόρους εξ αποστάσεως, καμία κοινωνική μεταβολή προς όφελος του λαού δεν μπορεί να συμβεί, ούτε καν ουσιαστική μεταβολή στην πολιτική σκέψη.
Αντίθετα, και αυτά τα χρόνια έχουμε δει να συντελούνται μπροστά στα μάτια μας μεταμορφώσεις εργατών με τελείως διαφορετικές αντιλήψεις, κοινωνικές-πολιτικές εμπειρίες που έρχονται κοντά στις θέσεις του ΚΚΕ μέσα από τη δική τους πολιτική πείρα και τη διαρκή αλληλεπίδρασή μας σε μεγάλους ή μικρότερους αγώνες, όπως αυτούς τους εμβληματικούς αγώνες της περιόδου που αναφέραμε.
Βλέπουν το ρόλο του υπουργείου και της κυβέρνησης, καταπιάνονται και μαθαίνουν τους νόμους και τις διατάξεις που τους αφορούν, βλέπουν το ρόλο των ελεγκτικών κρατικών μηχανισμών, της δικαιοσύνης που βγάζει την απεργία τους παράνομη και την παρανομία του καπιταλιστή νόμιμη, της αστυνομίας, τις θέσεις των αστικών κομμάτων και των συνδικαλιστικών τους δυνάμεων, τη στάση τους σε κρίσιμες στιγμές κ.ά. Κρίνουν αυστηρά και εμάς για τη συνέπειά μας, την παλικαριά μας, τις γνώσεις μας, τις επιλογές μας, ακόμα και για τη συμπεριφορά μας.
Επιβεβαιώθηκε η μεγάλη σημασία της ικανότητας διεξαγωγής διαπάλης με την κυρίαρχη ιδεολογία, τα αστικά ρεύματα και την αξιοποίηση του οπορτουνισμού για τον εγκλωβισμό και τελικά την ενσωμάτωση αγωνιστικών σκιρτημάτων. Πολύ περισσότερο επιβεβαιώθηκε η σημασία της ικανότητας διεξαγωγής της διαπάλης μέσα σε συνθήκες απότομης ανόδου της συμμετοχής των εργαζόμενων και μαζικοποίησης αγώνων από ανθρώπους με διαφορετικές πολιτικές αντιλήψεις και επίπεδο συνείδησης, συγχύσεις, έλλειψη πείρας· διαπάλη δηλαδή μέσα στο κίνημα και στους αγώνες, παίρνοντας υπόψη πού απευθυνόμαστε κάθε φορά και με στόχο να επιδρούμε με την επεξεργασμένη μας παρέμβαση, να κερδίζουμε με τη στρατηγική πρόταση διεξόδου του ΚΚΕ.
Τέτοιες μάχες δόθηκαν για το χαρακτήρα του αστικού κράτους, το ρόλο του «επιτελικού κράτους» και ποιον υπηρετεί. Κράτος που είναι εγγυητής για να προχωράει η αντεργατική πολιτική, η μείωση μισθών, οι πλειστηριασμοί λαϊκών κατοικιών, οι ιδιωτικοποιήσεις, η εμπορευματοποίηση κρίσιμων τομέων, η καταστολή απέναντι στις λαϊκές διεκδικήσεις, και κράτος εγκληματικά ανίκανο να προστατέψει ζωές, λαϊκές περιουσίες στα φυσικά φαινόμενα, στην πανδημία. Για την εγκληματική πολιτική «κόστους-οφέλους» που προωθούν διαχρονικά όλα τα αστικά κόμματα, όπου κόστος λογίζεται η εργατική-λαϊκή ανάγκη και όφελος το επιχειρηματικό κέρδος. Έκφραση αυτής της πολιτικής στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα είναι η προσαρμογή των διεκδικήσεων στα όρια των αντοχών της οικονομίας, των δημοσιονομικών στόχων, των πλεονασμάτων.
Σε συνθήκες παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου, η διαπάλη πήρε χαρακτήρα «εφ’ όλης της ύλης» για τη διέξοδο από το φαύλο κύκλο των κρίσεων, τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, ενάντια στην κυρίαρχη αντίληψη ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη και το καπιταλιστικό κράτος, η εξουσία των μονοπωλίων, είναι μονόδρομος, άρα η αναζήτηση λύσεων πρέπει να βρίσκεται «εντός των τειχών» είτε με τις αυταπάτες για την εναλλαγή των αστικών κυβερνήσεων είτε πιο «ριζοσπαστικά», για το ποια αστική διαχείριση μπορεί καλύτερα προς όφελος του λαού.
Θα κριθούν πολλά για το επόμενο διάστημα από τη βελτίωση της ικανότητας όλου του Κόμματος να κερδίζουμε, να πείθουμε με το Πρόγραμμα του ΚΚΕ, να συγκεντρώνουμε δυνάμεις στην πορεία αναμέτρησης και σύγκρουσης με την κυρίαρχη πολιτική.