Η πρόταση του ΚΚΕ για το πανεπιστήμιο είναι όπλο στην πάλη ενάντια στο νέο γύρο αντιδραστικών εξελίξεων


του Νίκου Σοφιανού

Σύντροφοι και φίλοι.

Είμαστε αντιμέτωποι με σύνθετες εξελίξεις, με προβλήματα μεγάλα που δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο στη δύσκολη καθημερινότητα για την πλειοψηφία του λαού μας.

Σε αυτές τις συνθήκες επιλέγουμε μαζί με την οργάνωση αντιστάσεων και αγώνων απέναντι στην πολιτική της κυβέρνησης, μαζί με τις αγωνιστικές διεργασίες που στα πανεπιστήμια βάζουν στο στόχαστρό τους τα συνεχόμενα μέτρα της κυβέρνησης:

Να ανοίξουμε τη συζήτηση πάνω στην πρότασή μας: Για το πανεπιστήμιο που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες και δυνατότητες της εποχής μας.

Το αστικό πολιτικό σύστημα εδώ και 20 χρόνια προωθεί αλλαγές στο περιεχόμενο, τις δομές, τις λειτουργίες του πανεπιστημίου, με στόχο την εμπορευματοποίηση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και της έρευνας, την υποταγή του πανεπιστημίου και της επιστήμης συνολικά στους νόμους της αγοράς και στις ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Είχαμε δυστυχώς την ευκαιρία να δούμε τι σημαίνει αυτό, από τον τρόπο διαχείρισης της πανδημίας: Η επιστήμη εργαλειοποιήθηκε για να στηρίξει κυβερνητικές πολιτικές, με ευθύνη και των επιστημόνων που συμμετείχαν στην επιτροπή.

Η εκπαιδευτική πολιτική των τελευταίων 2 δεκαετιών χαράσσεται και υλοποιείται μέσα από διάφορες διαδρομές. Ντύνεται με διάφορα ιδεολογήματα και διαφημιστικά σλόγκαν (εξορθολογισμός, αναβάθμιση, εξωστρέφεια), αλλά με προσήλωση στις στρατηγικές επιλογές του κεφαλαίου, όπως αποτυπώνονται στα επίσημα έγγραφα της ΕΕ και βρίσκονται στον πυρήνα της πολιτικής όλων των κυβερνήσεων στην Ελλάδα, με συγκεκριμένα και απτά αρνητικά αποτελέσματα που βιώνουν εδώ και χρόνια οι νέες και οι νέοι της χώρας.

Η πολιτική των αστικών κυβερνήσεων στα πανεπιστήμια δουλεύει σταθερά πάνω σε στρατηγικές επιλογές που ήδη έχουν παράξει αποτελέσματα.

Ποιες είναι αυτές οι στρατηγικές επιλογές;

  • Είναι η επιτάχυνση της αναπαραγωγής και ανακύκλωσης εργατικού δυναμικού σύμφωνα με τους ρυθμούς και τις ανάγκες της αγοράς (πιο «εύκολα» πτυχία, δεξιότητες, «μάθηση για τη μάθηση» και εκπαίδευση στο χώρο εργασίας).
  • Είναι η κατηγοριοποίηση και διάσπαση εργαζόμενων, ευελιξία, κινητικότητα και ανασφάλεια στην εργασία (πτυχία πολλών ταχυτήτων, πλαίσια επαγγελματικών προσόντων αντί δικαιωμάτων).
  • Είναι η θεσμική, στενή, συστηματική συνεργασία πανεπιστημίων με επιχειρήσεις για αποτελεσματικότερη εμπορευματοποίηση εκπαιδευτικών και ερευνητικών προϊόντων.
  • Είναι η ιδεολογική ευθυγράμμιση καθηγητών, ερευνητών, φοιτητών κι εργαζόμενων, μέσα από ένα συνολικό πλέγμα προγραμμάτων, ερευνητικών κατευθύνσεων και φυσικά προγραμμάτων σπουδών, αλλά και με αξιοποίηση των μηχανισμών της αξιολόγησης και της πιστοποίησης.

Αυτές οι στρατηγικές επιλογές προωθήθηκαν και προωθούνται όλα αυτά τα χρόνια, μέσω νόμων που θεσμοποιούν και δημιουργούν το έδαφος για παραπέρα αλλαγές, που είναι πολλές φορές αθόρυβες, στο επίπεδο του κάθε πανεπιστημίου, του κάθε τμήματος.

Με βάση αυτές επιταχύνθηκε ή υλοποιήθηκε:

  • Η αποσύνδεση πτυχίου-επαγγέλματος. Το ευρωπαϊκό και εθνικό πλαίσιο προσόντων, οι δεξιότητες και το κυνήγι πιστοποιητικών, η δήθεν «ελάφρυνση» των προγραμμάτων σπουδών από μαθήματα υποδομής ή ειδικότητας για να επιταχυνθεί ο ρυθμός αποφοίτησης ή να προσαρμοστούν τα προγράμματα σπουδών σε πρόσκαιρες επιταγές της αγοράς (βλ. συζήτηση περί αναντιστοιχίας δεξιοτήτων).
  • Η ενίσχυση της κατηγοριοποίησης μεταξύ ιδρυμάτων, αποφοίτων, πτυχίων, τμημάτων, διδασκόντων, ερευνητών, και ένταση της αναρχίας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση μέσα από τις πολλές κατηγορίες ομοειδών πτυχίων: Πανεπιστήμια, ΤΕΙ σε όλες τους τις φάσεις (παλιά, ανωτατοποιημένα, πανεπιστημιοποιημένα), κολέγια, πανσπερμία μεταπτυχιακών τίτλων. Σε αυτό το έδαφος γίνεται η ενσωμάτωση των διάφορων οδηγιών της ΕΕ για την αναγνώριση των ιδιωτικών κολεγίων, ή η πρόσφατη υπονόμευση των πτυχίων των σχολών Φυσικής Αγωγής, που δίνει τη δυνατότητα σε εκπαιδευτές να παίρνουν τη θέση των πτυχιούχων.
  • Η ενίσχυση της ιδιωτικοποίησης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με επιβολή διδάκτρων. Προηγήθηκε η εισαγωγή διδάκτρων στα μεταπτυχιακά των ξένων πανεπιστημίων που πρόσφεραν, π.χ., τα παλιά ΤΕΙ πριν τους δοθεί η άδεια να οργανώνουν τα δικά τους, μετά στα «εγχώρια» μεταπτυχιακά και, στη συνέχεια, στα προπτυχιακά με τα ξενόγλωσσα. Μάλιστα, αυτό που ξεκίνησε ο ΣΥΡΙΖΑ «πιλοτικά» τώρα αποτελεί κριτήριο αξιολόγησης και χρηματοδότησης από την ΕΘΑΑΕ (Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης)!
  • Η ίδρυση Κέντρων Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) για απόκτηση και πιστοποίηση επαγγελματικών προσόντων. Ιδρύθηκαν προ δύο δεκαετιών για να «λύσουν» υποτίθεται θέματα επανακατάρτισης, π.χ., πιστοποιήσεις δημόσιων υπαλλήλων στη χρήση Η/Υ. Σήμερα καλύπτουν μια τεράστια γκάμα ειδικοτήτων και την κοινωνική ανάγκη για απόκτηση νέων γνώσεων ακόμα και για χόμπι, αποτελούν βασική πηγή εσόδων για τα πανεπιστήμια και κριτήριο αξιολόγησης. Δεν υποτιμάμε την ανάγκη επανακατάρτισης του εργατικού κι επιστημονικού δυναμικού η οποία προκύπτει από τις επιστημονικές και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Αλλά είμαστε αντίθετοι με τη χρησιμοποίηση της διά βίου μάθησης για προσπορισμό εσόδων μέσα από τη διαχείριση της ανεργίας, ενός φαινομένου σύμφυτου με τον καπιταλισμό, και την ανακύκλωση ανέργων με δικά τους έξοδα μάλιστα!
  • Η ιδιωτική χρηματοδότηση έρευνας και η πώληση ερευνητικών προϊόντων: Ινστιτούτα, πατέντες, νεοφυείς, τεχνοβλαστοί, και φυσικά οι ΕΛΚΕ (Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας).
  • Η παραπέρα ενίσχυση της επιχειρηματικής δράσης των πανεπιστημίων μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων (μεταπτυχιακά - ξενόγλωσσα - πιστοποιήσεις), μέσω της έρευνας, μέσω της αξιοποίησης της μεγάλης ακίνητης περιουσίας.
  • Η ενίσχυση συνολικά της διοίκησης και λειτουργίας των ΑΕΙ με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, στη λογική του management μεγάλου μονοπωλιακού ομίλου. Παράδοση πολλών λειτουργιών σε εργολάβους (σίτιση, φύλαξη, καθαριότητα, εργασίες συντήρησης κλπ.) με σημαντική υποβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών. Εδώ εντάσσονται και οι προσπάθειες αλλαγής στο μοντέλο διοίκησης, π.χ., νόμος Διαμαντοπούλου και η συζήτηση που έχει ανοίξει γύρω από το νέο νόμο, ή η εισαγωγή του θεσμού του γενικού γραμματέα, του συμβούλου, του μάνατζερ.
  • Η εισαγωγή κουλτούρας «επιχειρηματικότητας»: Επιμονή στην εισαγωγή μαθημάτων επιχειρηματικότητας, εδώ και δύο δεκαετίες τουλάχιστον, με στοχευμένη χρηματοδότηση, την ίδια στιγμή που βγαίνουν από τα προγράμματα σπουδών σοβαρά και χρήσιμα μαθήματα. Αυτό που έμοιαζε με ανέκδοτο στην αρχή, τώρα γίνεται κατεύθυνση σπουδών σε ορισμένα προγράμματα, οργανώνονται συνέδρια, διαγωνισμοί κλπ. Διαφοροποίηση μεταξύ καθηγητών μέσα από τις αμοιβές από προγράμματα, αλλά και της αξιολόγησης της σταδιοδρομίας τους με κριτήριο το «πόσα φέρνουν» στο ίδρυμα. Ανάδυση του καθηγητή-μάνατζερ- επιχειρηματία.
  • Η αξιολόγηση των ιδρυμάτων και πιστοποίηση ΠΣ με τα κριτήρια της καπιταλιστικής αγοράς. Αξιοποίηση της αξιολόγησης και της πιστοποίησης για τη «ρύθμιση» της αγοράς, αλλά και την ιδεολογική ευθυγράμμιση των διδασκόντων και των ερευνητών.

Σήμερα λοιπόν έχουμε την πείρα για να αναδείξουμε τη μεγάλη εικόνα. Αυτή των αλλεπάλληλων νόμων των κυβερνήσεων, που η μία μετά από την άλλη παίρνουν τη σκυτάλη και συνεχίζουν στην ίδια ρότα.

Το 2007 είχαμε τον περίφημο νόμο-πλαίσιο του 2007 επί κυβέρνησης ΝΔ (περιορισμός έννοιας πανεπιστημιακού ασύλου, αξιολόγηση, μάνατζερ, προγραμματικές συμφωνίες με επιχειρήσεις κ.ά.). Το 2011 είχαμε το νόμο-πλαίσιο του 2011 επί ΠΑΣΟΚ (ανώτατο όριο φοίτησης, πανεπιστημιακό άσυλο, μονοετή-διετή προγράμματα σπουδών, Συμβούλια Ιδρύματος κ.ά.). Το 2013 είχαμε το σχέδιο «Αθηνά» επί κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ και την ανασυγκρότηση του ακαδημαϊκού χάρτη. Το 2017 ο ΣΥΡΙΖΑ φέρνει νέες συγχωνεύσεις τμημάτων και νέα αναδιάταξη των πανεπιστημίων, προωθεί την επιτάχυνση των διαδικασιών αναγνώρισης πτυχίων κολεγίων, την ίδρυση προπτυχιακών ξενόγλωσσων με δίδακτρα, τη γενίκευση διδάκτρων στα μεταπτυχιακά. Τέλος, το 2019 επί ΝΔ καταργείται πλήρως το άσυλο, ψηφίζεται το όριο φοίτησης στο ν+2, προωθούνται νέες ρυθμίσεις ισοτίμησης των κολεγίων, η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής κ.ά.

Μάλιστα, εδώ έχει αξία να δούμε και τη σχέση ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς νόμους και το υπόλοιπο νομοθετικό έργο των κυβερνήσεων κάθε φορά. Τα τελευταία χρόνια, για παράδειγμα, εκτός από το νόμο Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη είχαμε και τους νόμους για την περιστολή του δικαιώματος της απεργίας και για τις συγκεντρώσεις, είχαμε το νόμο Χατζηδάκη για την κατάργηση του 8ώρου και τους άλλους αντεργατικούς νόμους, είχαμε τους διάφορους αναπτυξιακούς νόμους που κουμπώνουν με την ανασυγκρότηση του χάρτη, την επιχειρηματικότητα και την εμπορευματοποίηση της έρευνας. Αποδεικνύεται λοιπόν ότι η επιτάχυνση των αλλαγών στα πανεπιστήμια είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το χτύπημα εργασιακών δικαιωμάτων, με την ένταση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, με τη δημιουργία ενός ακόμα πιο σφιχτού κατασταλτικού πλαισίου, μέσα κι έξω από τα πανεπιστήμια, με στόχαστρο στο εργατικό-λαϊκό κίνημα, στους νέους και τις νέες που αγωνίζονται.

 

Ο ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΝΔ: ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΡΟΤΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

Φίλες και φίλοι,

συντρόφισσες και σύντροφοι.

Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε η έκτακτη σύνοδος πρυτάνεων όπου παρουσιάστηκαν οι βασικοί άξονες του νέου νόμου-πλαισίου από την υπουργό Παιδείας.

Στις διακηρύξεις της κυρίας υπουργού διαβάζουμε την προσπάθεια να λειάνει οξείες γωνίες, να πάρει αποστάσεις από ακραίες απόψεις που ακούστηκαν από διάφορες δεξαμενές σκέψης που δρουν σα λαγοί στην προώθηση μιας σειράς αντιδραστικών αλλαγών. Γιατί το κύριο είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια έχει διαμορφωθεί ένα πλαίσιο που μπορεί να υποδεχτεί τις αλλαγές που έχει ανάγκη η επιχειρηματική δράση στα ΑΕΙ. Κοινώς: Η δουλειά βγαίνει...

Μήπως η πρόβλεψη για μάνατζερ δεν είναι η κορυφή του παγόβουνου μιας επιχειρηματικής λειτουργίας των πανεπιστημίων;

Μήπως το άνοιγμα του δρόμου για απελευθέρωση των εξ αποστάσεως μαθημάτων, και χωρίς πανδημία, δεν είναι το κερασάκι στην τούρτα στη χειροτέρευση των όρων των προπτυχιακών σπουδών;

Μήπως η γενίκευση των μεταπτυχιακών με δίδακτρα δεν πατάει στο στρωμένο δρόμο που είχε φτιαχτεί χρόνια τώρα;

Μήπως οι ανταποδοτικές υποτροφίες που ακούμε να διακηρύσσονται δεν έχουν δοκιμαστεί και εφαρμοστεί χρόνια τώρα διεθνώς, με τραγικά αποτελέσματα και υποθήκευση του μέλλοντος των νέων για χρόνια;

Όμως υπάρχει και μια άλλη πλευρά: Η κυβέρνηση λαμβάνει υπόψη της ότι μια σειρά διατάξεις νόμων έχουν μείνει στα χαρτιά εξαιτίας της αντίστασης που πρόβαλε το φοιτητικό και το λαϊκό κίνημα. Και αυτό θέλει να αποφύγει και σήμερα. Και αυτό ακριβώς το γεγονός μάς δίνει τη δυνατότητα να σταθούμε στις δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα, σε συνθήκες ενός αρνητικού, αλλά καθόλου αμετάβλητου συσχετισμού δυνάμεων, να μετριούνται νίκες, καθυστερήσεις, εμπόδια στην εφαρμογή αυτής της αντιδραστικής πολιτικής.

Απέναντι λοιπόν στις διακηρύξεις και τα ιδεολογήματα του υπουργείου Παιδείας για το νέο νόμο-πλαίσιο, απαντάμε με όρους κινήματος, πάνω στο στέρεο βάθρο που μας δίνει η πρόταση του Κόμματος για το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας.

Το πανεπιστήμιο που οραματίζεται η σημερινή κυβέρνηση για το κεφάλαιο υπακούει στο ιδεολόγημα της «αριστείας» με βάση το τρίπτυχο:

Αυτονομία - εξωστρέφεια - αποτελεσματικότητα (αποτελεσματική διοίκηση).

Ας δούμε τι σημαίνει καθεμιά από αυτές τις «όμορφες» λέξεις:

Η αυτονομία σηματοδοτεί την πλήρη απελευθέρωση των υπηρεσιών που αφορούν φοιτητές και εργαζόμενους από τον κρατικό έλεγχο και την κρατική χρηματοδότηση. Το κράτος φυσικά παραμένει ως ρυθμιστής. Θέτει το κανονιστικό πλαίσιο του ανταγωνισμού και της σχέσης μεταξύ μονοπωλίων και πανεπιστημίων. Η ΕΘΑΑΕ, ως ανεξάρτητη αρχή, έχει ρόλο τεχνικού συμβούλου στο κράτος. Αναλαμβάνει τον ποιοτικό έλεγχο της γραμμής παραγωγής που λέγεται «Τριτοβάθμια Εκπαίδευση».

Η εξωστρέφεια περιέχει από τη σύνδεση των ΑΕΙ με τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και τις τοπικές κοινωνίες μέχρι τη σύνδεσή τους με τα ντόπια και διεθνή μονοπώλια. Εμπεριέχει επίσης την έννοια της «λογοδοσίας». Σε ποιον όμως λογοδοτούν τα πανεπιστήμια και γιατί, μας το αποκαλύπτουν οι δείκτες της αξιολόγησης της ΕΘΑΑΕ, βάσει των οποίων διανέμεται και η κρατική χρηματοδότηση από φέτος, και τα κριτήρια πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών; «Λογοδοσία» σημαίνει α) αποτίμηση των εμπορικών αποτελεσμάτων που πετυχαίνουν και β) αποτίμηση της σύγκλισής τους, της ιδεολογικής τους συμμόρφωσης με τους στρατηγικούς στόχους του κεφαλαίου. Η δημόσια χρηματοδότηση χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την ανάγκη «λογοδοσίας». Η όποια λογοδοσία δεν αφορά την κοινωνία, όπως προσπαθούν να μας πείσουν, αλλά την αστική τάξη και τους στόχους της.

Η αποτελεσματικότητα αφορά την επίτευξη μετρήσιμων στόχων και συνδέεται κυρίως με τον τρόπο διοίκησης και διαχείρισης ανθρώπινων, υλικών και άυλων πόρων. Με βάση τους στόχους αυτούς θα σχεδιάζονται προγράμματα σπουδών, θα προκηρύσσονται γνωστικά αντικείμενα και νέες θέσεις, θα χρηματοδοτείται έρευνα κλπ.

Τέλος, η αριστεία είναι απλά μια ωραία λέξη για τον ανελέητο ανταγωνισμό και την επιβίωση λίγων (που άντεξαν) και εκλεκτών (που μπόρεσαν).

Στο πλαίσιο της ευελιξίας και της αντιμετώπισης της «αναντιστοιχίας προσόντων», τα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να γίνουν πιο προσαρμοστικά, συνδυαστικά (!), διεπιστημονικά (!), με ευέλικτες διαδρομές μάθησης, δηλαδή χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα, με το φοιτητή να αναλαμβάνει την ευθύνη της τυχόν ανεργίας του όταν βγει στην εργασιακή ζούγκλα… Είναι πιθανό να δούμε διατάξεις που ενθαρρύνουν τη συλλογή πιστωτικών μονάδων από ’δώ και από κει, την προσφορά γενικού τύπου δεξιοτήτων ή την απλήρωτη εργασία ως μέρος των απαραίτητων πιστωτικών μονάδων για την απόκτηση ενός τίτλου σπουδών ή τη συμπλήρωση μιας γραμμής στο βιογραφικό.

Με βάση τα παραπάνω, μια σειρά σοβαρά ζητήματα που έχουν ανοίξει το προηγούμενο διάστημα φαίνεται να μην προωθούνται από το νόμο-πλαίσιο, πετώντας έτσι το υπουργείο Παιδείας το μπαλάκι στις διοικήσεις των πανεπιστημίων, που μια χαρά έως τώρα υλοποιούν βασικές κατευθύνσεις, γιατί υπάρχει εδραιωμένη συναίνεση στις βασικές στρατηγικές επιλογές.

Για παράδειγμα:

Στο ακανθώδες ζήτημα του διαχωρισμού (ξανά) της πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης είναι πολύ πιθανό να αφεθεί και πάλι η αγορά να… βάλει τάξη: Δηλαδή, μέσα από την αξιολόγηση-χρηματοδότηση και με τη βοήθεια του συστήματος εισαγωγής που εισάγει ένα ντε φάκτο διαχωρισμό, κάθε τμήμα - πρόγραμμα σπουδών θα βρει τη θέση του, τον προορισμό του και τους φοιτητές στους οποίους απευθύνεται…

Στο ζήτημα της θρυλούμενης ανασυγκρότησης του ακαδημαϊκού χάρτη, το βασικό είναι ότι τα κριτήρια της αγοράς είναι πολύπλοκα, εμπεριέχουν και ανταγωνισμούς και ιδιοτέλειες και ανισομετρία κλπ., και οδηγούν συχνά σε «λύσεις Φρανκενστάιν». Η κυβέρνηση από την άλλη δε φαίνεται να θέλει να συγκρουστεί μετωπικά γι’ αυτά τα ζητήματα (βλ. σχέδιο «Αθηνά») και να το πάρει πάνω της. Είναι πιθανό τη λύση να την δώσει και ’δώ το «αόρατο χέρι της αγοράς». Δηλαδή, η αξιολόγηση-χρηματοδότηση (με το όχι και τόσο αόρατο χέρι της ΕΘΑΑΕ και του υπουργείου) μαζί με το σύστημα εισαγωγής και τη συνδρομή των ενδιαφερόμενων μερών να οδηγήσουν σε αναδιαρθρώσεις σε επίπεδο ΠΣ, τμημάτων και σχολών σε σχέση με τις ανάγκες της αγοράς σε τοπικό/περιφερειακό επίπεδο, και όχι απαραίτητα σε εθνικό. Εδώ αξίζει να θυμηθούμε τα περιφερειακά συνέδρια του ΣΥΡΙΖΑ και το μοντέλο της δικής του ανασυγκρότησης.

Ως προς το μοντέλο διοίκησης. Αξίζει να αναρωτηθούμε:

Μήπως όλες οι μέχρι τώρα μεταρρυθμίσεις δεν έγιναν με την ενεργό συμμετοχή και στήριξη του αυτοδιοίκητου πανεπιστημίου;

Μήπως οι σύγκλητοι και οι πρυτανικές αρχές του αυτοδιοίκητου πανεπιστημίου δεν έχουν εφαρμόσει και τρέξει όλες τις μεταρρυθμίσεις μέχρι τώρα;

Πότε το δήθεν αυτοδιοίκητο προστάτεψε το δημόσιο, δωρεάν πανεπιστήμιο και εμπόδισε μονοπώλια, παράγοντες της αγοράς και ΑμερικανοΝΑΤΟϊκούς να μπαινοβγαίνουν, να κάνουν μπίζνες και να υπαγορεύουν αποφάσεις; Όπως, για παράδειγμα, γίνεται και στο Πανεπιστήμιο Πατρών με τη σύνδεσή του με στρατιωτικούς μηχανισμούς και τα διάφορα μνημόνια συνεργασίας με μονοπώλια παραγωγής οπλικών συστημάτων;

Όσες φορές έγινε αυτό, έγινε κάτω από την πίεση του φοιτητικού κινήματος. Γι’ αυτό επιδιώκουν δύο δεκαετίες τώρα να καταργήσουν το άσυλο, να πετάξουν τους φοιτητές έξω από τα όργανα διοίκησης.

Γι’ αυτό στήνουν προβοκάτσιες και καλλιεργούν χρόνια τώρα το ιδεολόγημα της ανομίας και της παραβατικότητας (θυμόμαστε και το απαράδεκτο πόρισμα Παρασκευόπουλου, επί ΣΥΡΙΖΑ). Γι’ αυτό έφεραν το νόμο Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη σαν τους κλέφτες μέσα στην πανδημία με τα πανεπιστήμια κλειστά, που προβλέπει συστήματα παρακολούθησης, πειθαρχικές διώξεις και πανεπιστημιακή αστυνομία.

Ανεξάρτητα λοιπόν από το μίγμα του μοντέλου διοίκησης που θα καταληχθεί, είναι εδώ η πρόθεση της κυβέρνησης για την πανεπιστημιακή αστυνομία. Για να καταστέλλει κινητοποιήσεις και τη δράση συλλογικών φορέων όταν διαφωνούν με επιλογές της διοίκησης, γιατί το φοιτητικό κίνημα και υπάρχει (κι ας λένε ότι έχει τελειώσει) και διεκδικεί και τους χαλάει τα σχέδια, όπως αποδεικνύουν τα τρία νομοσχέδια που έχουν περάσει τα τελευταία 20 χρόνια με παρόμοιες ρυθμίσεις.

Ε, κι αν τα πράγματα σκουρύνουν και το κοπάδι δεν μπαίνει στο μαντρί με συναίνεση, θα επεμβαίνει το «ειδικό αστυνομικό σώμα» που θα τελεί όμως υπό τις εντολές του πρύτανη, όπως είπε τις προάλλες και πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί γνωρίζουν και αυτοί ότι όσα προσπαθούν να περάσουν είναι αντιλαϊκά, αντιεπιστημονικά, αντιδραστικά και θα συναντήσουν αντίσταση και θα συσπειρώσουν ευρύτερες μάζες φοιτητών κι εργαζόμενων, που επιθυμούν το πανεπιστήμιο να είναι πραγματικά στην υπηρεσία της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ, μέσα από τη μαζική μας παρέμβαση για την οργάνωση των αντιστάσεων, για τη διεκδίκηση όρων και προϋποθέσεων για ποιοτικές σπουδές, δίνουμε τη μάχη για να κατανοείται ένα κρίσιμο συμπέρασμα.

Αυτή η πολιτική δεν είναι πρόβλημα προχειρότητας-αποσπασματικότητας ή κακής διαχείρισης. Δεν προσωποποιείται σε κάποιον εμμονικό υπουργό. Καθόλου τυχαία ΣΥΡΙΖΑ-Βαρουφάκης, αλλά και ο ευρύτερος οπορτουνιστικός χώρος, εστιάζουν σε μια τέτοια κριτική, κυνηγώντας την όποια Κεραμέως, αφήνοντας στην άκρη τη στρατηγική ταύτιση που απορρέει από τις δεσμεύσεις στο κεφάλαιο και στην ΕΕ, τις δεσμεύσεις από το νέο «σούπερ μνημόνιο» του Ταμείου Ανάκαμψης και της διπλής πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Άλλωστε, μια από τις αποδείξεις αυτής της συνέχειας των μέτρων είναι το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις άλλαζαν, αλλά τα κεντρικά σημεία των νόμων όχι μόνο δεν καταργούνταν, αλλά «ζουν και βασιλεύουν».

 

ΤΟ ΑΣΤΙΚΌ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΛΑΪΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΓΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΟΡΦΩΣΗ

Φίλοι και σύντροφοι.

Ούτε δημόσιο, ούτε δωρεάν είναι το σημερινό πανεπιστήμιο.

  • Η κυβέρνηση ψήφισε έναν ακόμα προϋπολογισμό μειωμένων δαπανών για τα ΑΕΙ, με βάση και τα κριτήρια κατανομής του 20% της χρηματοδότησης. Η κυβέρνηση προκαλεί όταν ισχυρίζεται ότι η αυξημένη κατά 13 εκατομμύρια ευρώ Ετήσια Τακτική Επιχορήγηση των ΑΕΙ καλύπτει τις «πραγματικές ανάγκες» των 27 ΑΕΙ με τους 800.000 φοιτητές, τα 430 προγράμματα προπτυχιακών, τα 1.110 προγράμματα μεταπτυχιακών και τα 291 προγράμματα διδακτορικών σπουδών. Όταν χρόνια τώρα τα περισσότερα πανεπιστήμια δεν καλύπτουν ούτε τα λειτουργικά τους έξοδα. Όταν, σύμφωνα με τη Eurostat, η χώρα μας έχει τη χειρότερη αναλογία μελών ΔΕΠ / φοιτητή στην ΕΕ. Όταν η φοιτητική μέριμνα βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο που ήταν ποτέ. Όταν τα κονδύλια για την πρόσληψη 1.000 αστυνομικών για τα πανεπιστήμια είναι δεσμευμένα, αλλά οι πόροι για την πρόσληψη μόνιμου ΔΕΠ λείπουν. Όταν το αν θα διδαχτεί ένα μάθημα κρίνεται από τα ταμειακά διαθέσιμα από τις επιχειρηματικές δράσεις του ιδρύματος για να προσλάβει συμβασιούχους.

Δείτε, για παράδειγμα, τι συμβαίνει στο Πανεπιστήμιο Πατρών, των 34.000 προπτυχιακών φοιτητών, των 1.700 μεταπτυχιακών, των 2.000 υποψήφιων διδακτόρων, με την αναλογία καθηγητή προς φοιτητές να είναι 1 προς 50.

  • «Βγάζουν μάτι» τα κριτήρια που εφαρμόστηκαν για τη χρηματοδότηση σε σχέση με τον έλεγχο που επιδιώκουν για τους όρους διασύνδεσης των ΑΕΙ με την αγορά. Το μερίδιο των πόρων που προέρχεται από άλλες πηγές αυξάνει όλο και περισσότερο. Από την αποτίμηση του ερευνητικού έργου μέχρι την εξωστρέφεια και την ποιότητα του πανεπιστημιακού περιβάλλοντος, όλα ποσοτικοποιούνται με εμπορευματικούς όρους: Έσοδα ξενόγλωσσων προγραμμάτων και διά βίου μάθησης, έσοδα από ερευνητικά προϊόντα, έσοδα από δωρεές και χορηγίες.

Άραγε, μετά απ’ όλα αυτά, αναρωτιέται κανείς, τι έχει μείνει να νομοθετηθεί ακόμα;

Οι επιχειρήσεις εμπλέκονται όλο και πιο οργανικά στα ιδρύματα. Οι διάφορες προγραμματικές συμφωνίες και τα μνημόνια συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων κι επιχειρήσεων ή άλλων φορέων, όπως του 
ΝΑΤΟ, γενικεύονται. Αξιοποιούν τις δομές και το προσωπικό, με τα ιδρύματα να βάζουν το λεγόμενο επενδυτικό ρίσκο και οι επενδυτές να αγοράζουν τις πιο «έτοιμες» ιδέες. Η κυβέρνηση έφερε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο, για τους τεχνοβλαστούς, άλλη μια «κοσμογονία» για την ανάπτυξη τέτοιας μορφής επιχειρήσεων στο πανεπιστήμια. Εξασφάλισαν κίνητρα για ερευνητές-μάνατζερ και ιδρύματα που τζογάρουν ποσά από τη χρηματοδότησή τους για να συμμετέχουν ως μέτοχοι σε εταιρίες.

Στο κέντρο της λειτουργίας των ιδρυμάτων, αναβαθμισμένος ρόλος των ΕΛΚΕ –το μαύρο κουτί» της επιχειρηματικής δράσης, με την έρευνα σε σταθερή σχέση με τις παραγγελίες των επιχειρήσεων και σταθερά συνδεδεμένη με τα οικονομικά αποτελέσματα.

Σε μια εποχή αλματώδους επιστημονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης, η νέα γνώση κλειδώνεται σε πατέντες, οι επιστημονικές ομάδες δουλεύουν ανταγωνιστικά κρατώντας μυστικά μεταξύ τους, λύσεις που μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής όλων στον πλανήτη αποτελούν ιδιοκτησία μονοπωλίων που περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για να τα ρίξουν στην αγορά –ας αναλογιστούμε τι γίνεται με τα εμβόλια για τον κορονοϊό.

Το δωρεάν πανεπιστήμιο έχει φοιτητές που ακριβοπληρώνουν όχι μόνο ενοίκια, αφού οι εστίες δεν επαρκούν, αλλά και εργαστηριακό εξοπλισμό, σημειώσεις, «φακέλους μαθημάτων». Τα δίδακτρα είναι πανταχού παρόντα στον ονομαζόμενο τέταρτο κύκλο σπουδών των μεταπτυχιακών. Η αρχή στον προπτυχιακό κύκλο έγινε με τα ξενόγλωσσα προγράμματα, η Ιατρική του ΑΠΘ τρέχει να προλάβει φοιτητές-πελάτες από το εξωτερικό. Ξεφυτρώνουν όμως όλο και περισσότερα προγράμματα και σεμινάρια κατάρτισης με δίδακτρα, με τα Κέντρα Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης να αποτελούν πλέον βασικές μονάδες των πανεπιστημίων. Εδώ, στο Πανεπιστήμιο Πατρών, ολοένα και πιο γρήγορα εισάγονται τα δίδακτρα στα μεταπτυχιακά. Εδώ, στο Πανεπιστήμιο Πατρών, οι υποδομές στέγασης δεν ξεπερνούν τα 1.200 δωμάτια, με τα 280 από αυτά να είναι ανενεργά λόγω ακαταλληλότητας.

Ας δούμε μόνο ορισμένους δείκτες που αποτυπώνουν τα αποτελέσματα αυτών των στρατηγικών επιλογών στην ονομαζόμενη αγορά εργασίας:

– 1 στους 5 πτυχιούχους ΑΕΙ ηλικίας 25-39 ετών είναι άνεργος.

– 1 στους 3 εργάζεται σε δουλειά άσχετη με το επιστημονικό του αντικείμενο.

– 6 στους 10 πτυχιούχους αμείβονται με 400-800€ το μήνα.

– 400.000 έφυγαν στο εξωτερικό και δε γυρίζουν, παρά τις μεγάλες κουβέντες για επιστροφή.

ΜΕ ΤΟ ΚΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΛΗ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΟΙΞΟΥΝ ΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ!

Φίλες και φίλοι,

συντρόφισσες και σύντροφοι.

Βασικός παράγοντας στην ανάπτυξη της επιστήμης είναι τα πανεπιστήμια, και γι’ αυτό γίνονται κρίσιμος μηχανισμός για την καπιταλιστική ανάπτυξη και την αστική εξουσία στο σύνολό της. Μαζί με τον κομβικό ρόλο τους στην καπιταλιστική οικονομία βρίσκεται και ο ιδεολογικός, στην αναπαραγωγή και εδραίωση της κυρίαρχης ιδεολογίας.

Αυτή η σχέση τους με την καπιταλιστική οικονομία και το κράτος της αποτελεί τη βασική αιτία των συνεχόμενων αλλαγών και αναδιαρθρώσεων, με επίκεντρο την πιο οργανική και αρμονική σύνδεσή τους με τις εκάστοτε ανάγκες της καπιταλιστικής κοινωνίας.

Παρά την ανοδική τάση στην εξέλιξη της επιστήμης, η υπαγωγή της στις ανάγκες διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου μπαίνει φραγμός στην ανεμπόδιστη εξέλιξη της επιστήμης και της έρευνας.

Υπονομεύει τη δημιουργική-αντικειμενική εξέταση των ανεπαρκειών της ήδη κατακτημένης γνώσης σε κάθε επιστημονικό τομέα, έχοντας ως γνώμονα την ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας.

Υπονομεύει τη δημιουργικότητα του ερευνητή, την ανταλλαγή επιστημονικών απόψεων με στόχο την ανάπτυξη νέας γνώσης που θα ωφελεί την κοινωνική ευημερία. Λειτουργεί με τη μυστικότητα, το πατεντάρισμα, τον ανταγωνισμό και όχι την άμιλλα για το κοινωνικό όφελος. Τελικά λειτουργεί ανασταλτικά στην πιο γρήγορη ανάπτυξη της επιστήμης και διάχυσης των πορισμάτων της προς όφελος των κοινωνικών αναγκών.

Παρά την ανάπτυξη της επιστήμης στον καπιταλισμό, διευρύνεται το χάσμα ανάμεσα στις επιστημονικές και τεχνολογικές δυνατότητες και στην ικανοποίηση των αναγκών της ίδιας της κοινωνίας.

Όπως στην επιστήμη, έτσι και στην κοινωνία τα μεγάλα ερωτήματα που πηγάζουν από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε απαιτούν ριζικά διαφορετικό τρόπο επίλυσης, απαιτούν νέες απαντήσεις.

Το θέμα δεν είναι να απορρίψουμε τη στενή σχέση του πανεπιστημίου με την κοινωνία, αλλά να πάψει αυτή να γίνεται στο έδαφος της οικονομίας που λειτουργεί με τις εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής που απομονώνουν τις κοινωνικές ανάγκες.

Να ανοίξει ο δρόμος ώστε τα πανεπιστήμια να συνδεθούν με τη ζωή χωρίς να μεσολαβεί το κριτήριο του καπιταλιστικού κέρδους στη λειτουργία τους. Με κεντρικά σχεδιασμένη παραγωγή και κοινωνικές υπηρεσίες, με κοινωνική ιδιοκτησία σε μέσα παραγωγής και με την εργατική τάξη, το λαό στην εξουσία.

Απέναντι στη στρατηγική του κεφαλαίου στα πανεπιστήμια, προτάσσουμε τη δική μας στρατηγική για το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας, πραγματικά δημόσιο και δωρεάν που θα στηρίζει ολόπλευρα τους νέους και τις νέες στις σπουδές τους. Ένα πανεπιστήμιο που:

– Θα είναι πλήρως στελεχωμένο με μόνιμο διδακτικό και διοικητικό προσωπικό, με σύγχρονες υποδομές κι εξοπλισμό, ώστε να στηρίζει τις εκπαιδευτικές κι ερευνητικές δραστηριότητες, τις αναβαθμισμένες σπουδές των φοιτητών και την ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης και της τεχνολογικής καινοτομίας με γνώμονα τη βελτίωση της ζωής του λαού.

– Θα είναι αποκλειστικά δημόσιο, θα προσφέρει σε όλους τους φοιτητές τη δυνατότητα να σπουδάζουν απερίσπαστοι χωρίς οικονομικούς καταναγκασμούς. Με μέριμνα καθολική για τους φοιτητές για δωρεάν στέγαση - σίτιση - συγγράμματα - αναλώσιμα - μεταφορά. Φοιτητική μέριμνα που θα περιλαμβάνει την ιατρική περίθαλψη και θα καλύπτει τις ανάγκες σε άθληση, πολιτισμό, διακοπές. Αυτά δηλαδή που κάλυπτε τον προηγούμενο αιώνα ο σοσιαλισμός σε όλους τους φοιτητές του και είναι τεράστιο κόστος στον καπιταλισμό στον 21ο αιώνα.

– Θα παρέχει ενιαία επιστημονική μόρφωση κι επαγγελματική ειδίκευση σε όλα τα ιδρύματα, με καταμερισμό και συνεργασία σε κάθε επιστημονικό τομέα. Με αναβαθμισμένα προγράμματα σπουδών που θα δίνουν στους φοιτητές το αναγκαίο επιστημονικό υπόβαθρο για να ασκήσουν το επάγγελμα που αντιστοιχεί στο αντικείμενο των σπουδών τους. Υπόβαθρο που τους καθιστά ικανούς να παρακολουθούν τις σχετικές επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις και μετά την αποφοίτησή τους και την άμεση ένταξή τους στην εργασία.

– Θα διαμορφώνει επιστήμονες ικανούς να συμβάλουν στην ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας με κοινωνική ευθύνη, ανθρωπιά και αλληλεγγύη, κριτική σκέψη, συλλογική-δημοκρατική κουλτούρα. Επιστήμονες με πλήρη συναίσθηση των λαϊκών προβλημάτων, για τα οποία μπορούν με τη δουλειά τους να συμβάλουν στην αντιμετώπισή τους.

– Θα προάγει την έρευνα σε όλα τα επιστημονικά πεδία, με γνώμονα την αντιμετώπιση επιστημονικών και κοινωνικών προβλημάτων, τη βελτίωση των συνθηκών ζωής του λαού, τη διαμόρφωση επιστημονικής και τεχνολογικής υποδομής ώστε η νέα κοινωνία να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις. Έρευνα που δε θα κατηγοριοποιείται με βάση την ανάπτυξη της κερδοφορίας των αποτελεσμάτων της, αλλά θα λειτουργεί με στόχο να ενσωματώνει και να διαδίδει άμεσα τις νέες τεχνολογικές εφαρμογές στην παραγωγή, βασισμένη στη συνεργασία των επιστημόνων και των ιδρυμάτων για την παραγωγή νέας γνώσης, ωφέλιμης στην κοινωνία.

– Θα είναι άμεσα-οργανικά ενταγμένο στην κοινωνικοποιημένη οικονομία και στον κεντρικό σχεδιασμό της, θα εκτελεί το δικό του ρόλο στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, στην αξιοποίηση των σημαντικών παραγωγικών δυνατοτήτων που έχει η χώρα μας. Θα στηρίζει και θα δημιουργεί νέο επιστημονικό και τεχνικό δυναμικό για τους κλάδους της οικονομίας, τις κοινωνικές υπηρεσίες, τη διοίκηση του εργατικού κράτους. Θα αναπτύσσει νέα τμήματα σε νέα επιστημονικά αντικείμενα, παρακολουθώντας την εξέλιξη των επιστημονικών πεδίων και τις διευρυνόμενες ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας.

Στην εποχή της ψηφιοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης ο κεντρικός επιστημονικός σχεδιασμός μπορεί:

– Να προβλέπει τις ανάγκες, να προσδιορίζει την πληθώρα και τις ειδικότητες των επιστημόνων που χρειάζονται, ώστε να βρίσκουν αμέσως δουλειά μετά από το πτυχίο, πάνω στο αντικείμενο που έχουν σπουδάσει. Έτσι και ο ίδιος ο νέος θα μπορεί να επιλέγει πιο ελεύθερα, με βάση τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του, το αντικείμενο των σπουδών του. Έτσι, πριν τελειώσει το πανεπιστήμιο, κάθε νέος και νέα θα ξέρει πού θα βρει δουλειά και θα έχει κατοχυρωμένο το δικαίωμα στην εργασία.

– Να απελευθερώσει χρόνο από την εργασία, ώστε ο εργαζόμενος να τον αξιοποιήσει για την εκπλήρωση των πολιτιστικών και μορφωτικών αναγκών του. Για να μπορεί να πάρει μέρος πιο ουσιαστικά στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας. Να απαλλαχθεί οριστικά από το βάρος που του φορτώνει σήμερα ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής να πληρώνει συνέχεια καταρτίσεις, «προσόντα», για να εναλλάσσει την ανεργία με την ημιαπασχόληση.

 

Φίλοι και σύντροφοι.

Είναι δεδομένη η εμβέλεια, η πολυμορφία και το βάθος της ιδεολογικής κυριαρχίας της άρχουσας τάξης των καπιταλιστών σήμερα, και στο αστικό πανεπιστήμιο. Όμως υπάρχουν αντικειμενικά περιθώρια, έχουν εισχωρήσει και μπορούν να δυναμώσουν οι επαναστατικές μαρξιστικές ιδέες. Να συμπορευτούν ακόμα περισσότεροι επιστήμονες στην υπόθεση της κοινωνικής απελευθέρωσης, στην οποία η επιστήμη διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο.

Το κάλεσμα συμπόρευσης με το ΚΚΕ που απευθύνουμε στο αγωνιστικό-ριζοσπαστικό τμήμα του λαού μας, εδώ στο πανεπιστήμιο, έχει περιεχόμενο και την ανάδειξη σήμερα του κοινωνικού ρόλου που έχει η επιστήμη. Σε αυτήν την απαιτητική υπόθεση καλούμε να πάρουν μέρος οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, οι ερευνητές, τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, δημιουργώντας μαζί μας ένα διακριτό-δυναμικό ρεύμα που αντιπαρατίθεται στην κυρίαρχη ιδεολογία των εκμεταλλευτών.

  • Δεν μπορεί το υπουργείο Παιδείας να διαφημίζει τα νέα προγράμματα σπουδών στα σχολεία, που ενισχύουν τις ολέθριες συνέπειες στη μορφωτική συγκρότηση νέων γενιών με αντιεπιστημονικές και αντιπαιδαγωγικές αρχές, και να μη δυναμώνει ο αντίλογος των πανεπιστημιακών από τις παιδαγωγικές σχολές που απορρίπτουν το ρόλο μεσάζοντα του εκπαιδευτικού στη ροή γνώσεων-πληροφοριών για να οικοδομούν μόνοι τους οι μαθητές τη γνώση.
  • Δεν πρέπει απέναντι στην κυρίαρχη τάση στις κοινωνικές επιστήμες να αναλύουν τα ατομικά βιώματα σα σκαλοπάτι προς την επιστημονική γενίκευση να μη δυναμώνει η μαρξιστική ανάλυση, που βλέπει τα βιώματα ενταγμένα στις σχέσεις κάθε ανθρώπου με την κοινωνία, μέσω της δραστηριότητάς του, την κοινωνική του θέση.
  • Στο μέτωπο ενάντια στις εξαρτήσεις, πόσο σημαντική είναι η παρέμβαση πανεπιστημιακών απέναντι στην ιατρικοποίηση ειδικά της τοξικοεξάρτησης και η ανάδειξη ως πολυπαραγοντικών προβλημάτων-φαινομένων της καπιταλιστικής αποξένωσης που γεννά την απώλεια νοήματος στη ζωή, απώλεια ελέγχου, αναζήτηση φυγής από την πραγματικότητα.

Είναι ανάγκη των καιρών, σε όλα τα επιστημονικά πεδία να ενισχύεται ο ιδεολογικός αγώνας για το ρόλο της επιστήμης, τις ιεραρχήσεις και τις προτεραιότητες στην ανάπτυξή της, η διαπάλη για το ποιος καρπώνεται τα αποτελέσματα και τις ωφέλειες αποκτά προτεραιότητα.

Έχουμε επίγνωση της ανάγκης αυτού του αγώνα, της άμεσης σχέσης που έχει για τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης, του λαού μας, από την ιδεολογική κυριαρχία του κεφαλαίου. Γνωρίζουμε επίσης ότι ο καθένας και η καθεμιά που θέλει να συμπορευτεί μαζί μας, που θέλει να «περπατήσει» πλάι μας, έχει τις δικές του/της σκέψεις - ενστάσεις - προβληματισμούς. Χρειάζεται εμείς να δείξουμε επιμονή, να ξεδιπλώσουμε πρωτοβουλίες - δράσεις - παρεμβάσεις για να καταθέσετε τη δική σας συμβολή σε μια «κοινή περπατησιά».

Η ενίσχυση των συνδυασμών και των υποψηφίων μας στις εκλογές των συλλόγων ΔΕΠ, οι προσπάθειες οργάνωσης στο επιστημονικό και ερευνητικό δυναμικό που κακώς δεν καλύπτεται στους συλλόγους ΔΕΠ, η δυναμική ανάπτυξη της παρέμβασης της ΚΝΕ στους φοιτητικούς συλλόγους, είναι τάσεις που δείχνουν τη δυναμική που αναπτύσσουμε, τις δυνατότητες που μεγαλώνουν.

 

Φίλες και φίλοι.

Σε πρωτοσέλιδά τους οι «σοβαρές αστικές εφημερίδες» του συστήματος γράφουν για να πιέσουν: «Στα χαρτιά τα σχέδια φύλαξης ΑΕΙ. Αντιδράσεις για τις αλλαγές σε διοίκηση, προγράμματα σπουδών, δεν προχωράει το κλείσιμο τμημάτων».

Εκφράζουν τους φόβους και τις ανησυχίες τους γιατί δεν προχωράνε οι μεταρρυθμίσεις. Στην ουσία αποτυπώνουν τη δυναμική που υπάρχει για να ακυρώσουμε νέους αντιδραστικούς σχεδιασμούς.

Σε αυτόν τον αγώνα θα είμαστε πρωταγωνιστές παλεύοντας για το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας.

 

Φίλοι και σύντροφοι.

Η έκδοση της θέσης του Κόμματός μας για την ανώτατη εκπαίδευση στηρίζει το άνοιγμα της συζήτησης στο κύριο: Απέναντι στο σημερινό πανεπιστήμιο, που συνεχώς προσαρμόζεται στις ανάγκες της καπιταλιστικής οικονομίας, που σταθερά λειτουργεί αναπαράγοντας την κυρίαρχη ιδεολογία, που ευθύνεται για την αβεβαιότητα της εργασιακής προοπτικής, η νεολαία μπορεί να διεκδικήσει τα δικαιώματά της, βλέποντας ποιοι και γιατί της τα στερούν, κατανοώντας το πώς και με ποιους μπορεί να τα κατακτήσει.

Γι’ αυτόν το σκοπό απευθυνόμαστε σε όλους εσάς, τους νέους και τις νέες που ξεκινήσατε τις σπουδές σας. Που μέσα στην πανδημία σάς στέρησαν την ουσιαστική μόρφωση κι εκπαίδευση.

Τους μεταπτυχιακούς φοιτητές που εξαναγκάζονται στο κυνήγι πτυχίων και προσόντων.

Απευθυνόμαστε στους νέους ερευνητές, εκείνους που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην προσπάθεια ανάπτυξης της γνώσης, τους υποψήφιους διδάκτορες και μεταδιδακτορικούς ερευνητές που εκπονούν τις εργασίες τους αφοσιωμένοι στην επιστήμη τους.

Απευθυνόμαστε στους πανεπιστημιακούς δασκάλους κι ερευνητές που προβληματίζονται για το παρόν και το μέλλον της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.

Απευθυνόμαστε σε όσους πιστεύουν ότι η πραγματική ακαδημαϊκή ελευθερία δεν επιβάλλεται με την αστυνομία μέσα ή έξω από τις σχολές, κάτω ή πάνω από τον πρύτανη, ότι η καταστολή της συνδικαλιστικής δράσης και της οργανωμένης πολιτικής έκφρασης αντιτίθεται εξ ορισμού με την εκπαίδευση και την έρευνα, ότι το πανεπιστήμιο πρέπει 
να υπηρετεί την κοινωνική πλειοψηφία και όχι μια χούφτα κερδοσκόπους.

Όλους εσάς, σας καλούμε να παρακολουθήσετε την πρόταση του ΚΚΕ.

Γιατί είναι η μόνη πρόταση που έχει ανοιχτό μέτωπο με τη λογική των χαμηλών απαιτήσεων. Δεν είναι πολυτέλεια οι αξιοπρεπείς συνθήκες φοίτησης, εργασίας και ζωής. Είναι αναγκαιότητα. Είναι εφικτό.

Είναι η μόνη πρόταση που αντιπαρατίθεται με το σύνολο της στρατηγικής του επιχειρηματικού πανεπιστημίου και όχι μόνο σε δευτερεύουσες πλευρές της. Εναντιώνεται στην εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης, της έρευνας, των ανθρώπων και των σχέσεών τους. Εναντιώνεται στο εμπόρευμα «Παιδεία» και όχι μόνο στους όρους εκμετάλλευσής του. Δεν είναι αναχρονισμός η αντίθεση στην επιχειρηματική λειτουργία, είναι αναγκαιότητα για να σταθεί στα πόδια της η νέα γενιά των επιστημόνων, είναι υποχρέωση όσων αγαπάνε την επιστήμη τους, που έγιναν επιστήμονες για να κατακτήσουν νέες περιοχές της γνώσης και να τις χαρίσουν στην ανθρωπότητα, να την ανακουφίσουν από το μόχθο.

Είναι η μόνη πρόταση που υπερασπίζεται τον επιστημονικό χαρακτήρα προγραμμάτων σπουδών και τη σύνδεσή τους με πλήρη εργασιακά δικαιώματα των αποφοίτων. Οι ευέλικτοι εργαζόμενοι δεν είναι εκσυγχρονισμός, είναι επιστροφή σε μια νέου τύπου δουλεία κι εξαθλίωση, όσο όμορφες διαφημίσεις κι αν μας δείχνουν με εργαζόμενους να δουλεύουν από εξωτικές παραλίες. Το ξέρουν όσοι έχουν ξενιτευτεί, όσοι περιπλανιούνται από δουλειά σε δουλειά για χρόνια κι αναρωτιούνται πότε θα σταματήσει πια αυτό το μαρτύριο.

Είναι η μόνη πρόταση που αντιτίθεται από θέση αρχής στον αντιεπιστημονικό διαχωρισμό μεταξύ εκπαιδευτικού κι ερευνητικού έργου, στην κατηγοριοποίηση των εργαζόμενων, στην κάλυψη των αναγκών από συμβασιούχους διδάσκοντες με ελαστικούς όρους εργασίας.

Αλλά πάνω απ’ όλα σας καλούμε να συμπορευτείτε με το Κόμμα στον αγώνα για να λάβει σάρκα και οστά το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας. Γι’ αυτόν το σκοπό επιδιώκουμε να συζητήσουμε ακόμα πιο πλατιά το επόμενο διάστημα τις προτάσεις μας, να διακινηθεί η μπροσούρα μας χέρι με χέρι, ν’ ακούσουμε τις γνώμες και τις παρατηρήσεις σας.

Αυτή η οργανωμένη συζήτηση δεν αποσπάται στιγμή από τη δράση των φοιτητικών συλλόγων, των εργαζόμενων στα ΑΕΙ, των πανεπιστημιακών απέναντι στις συνεχόμενες νομοθετικές επιλογές της κυβέρνησης, απέναντι στις προκλήσεις μέτρων που έχουν ψηφιστεί.

Για να μείνει στον πάγο στον οποίο έχει ήδη μπει η λειτουργία της πανεπιστημιακής αστυνομίας. Για να πολλαπλασιαστούν οι εστίες αντίστασης στην επιχειρηματική λειτουργία των ΑΕΙ, να διεκδικηθεί η φοιτητική μέριμνα, να «ποινικοποιηθούν» στη συνείδηση των φοιτητών οι σχεδιασμένες αλλαγές υποβάθμισης πτυχίων, κατηγοριοποίησης σπουδών, εμπορευματοποίησης της παιδείας.

 

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

συντρόφισσες και σύντροφοι.

Η πρόταση του ΚΚΕ για το πανεπιστήμιο μπορεί να δώσει πνοή, δυναμική και αντοχή στους καθημερινούς αγώνες, ανοίγοντας το δρόμο για να μπορεί η επιστήμη να παίξει πραγματικά το ρόλο της. Να συμβάλει στην απαλλαγή του ανθρώπου από την άγνοια. Σήμερα αυτή η υπόθεση γίνεται ακόμα πιο επίκαιρη. Γιατί το ζήτημα είναι να απαλλαγούμε από την καπιταλιστική βαρβαρότητα που γεννά συνεχώς κρίσεις, ανεργία και πολέμους.


ΣημειώσειςΣημειώσεις

* Ο Νίκος Σοφιανός είναι μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.