Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες.

 Πραγματοποιούμε την 22η Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών κι Εργατικών Κομμάτων (ΔΣΚΕΚ) αντιπαλεύοντας τις δυσκολίες της πανδημίας και συναντιόμαστε εδώ, στην Αβάνα, για να συνεχίσουμε την προσπάθεια που ξεκίνησε το 1998 από την Αθήνα και ταξίδεψε τα επόμενα χρόνια σε πολλές περιοχές της υδρογείου.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας χαιρετίζει τα Κομμουνιστικά Κόμματα κι ευχαριστεί πολύ το ΚΚ Κούβας για την οργάνωση της 22ης ΔΣΚΕΚ και τη φιλοξενία.

Εκφράζει τη διαχρονική διεθνιστική αλληλεγγύη του στο ΚΚ Κούβας και στον κουβανικό λαό που αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρές οικονομικές δυσκολίες.

Καταδικάζει τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και τους συμμάχους του, τον 62χρονο απαράδεκτο αποκλεισμό που έχει επιβάλει στο Νησί της Επανάστασης για να υπονομεύσει τις κατακτήσεις της. Καταγγέλλει την αντικομμουνιστική εκστρατεία και τις κατευθυνόμενες αντεπαναστατικές ενέργειες. Απαιτεί τον τερματισμό του ιμπεριαλιστικού αποκλεισμού και κάθε είδους επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Κούβας.

Ο αγώνας του Φιντέλ, του Τσε, του Ραούλ και των άλλων επαναστατών, ο ηρωικός ένοπλος αγώνας, η νίκη της Επανάστασης την Πρωτοχρονιά του 1959, η ανακήρυξη του σοσιαλιστικού της χαρακτήρα και η πολύχρονη αναμέτρηση με τον ιμπεριαλισμό, εμπνέουν τους λαούς.

Η 22η ΔΣΚΕΚ πραγματοποιείται σε συνθήκες πολύ επικίνδυνων εξελίξεων.

Το καπιταλιστικό σύστημα σημαδεύεται από την όξυνση των ανταγωνισμών που οδηγούν σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους κι επεμβάσεις, την ένταση της εκμετάλλευσης, την επέκταση της φτώχειας και της ανεργίας, τα κύματα προσφύγων και μεταναστών που αναζητούν στον ήλιο μοίρα.

Οι λαοί στενάζουν από την αβάσταχτη ακρίβεια, τους χαμηλούς μισθούς και συντάξεις, την ενεργειακή φτώχεια. Η πανδημία ανέδειξε τον ταξικό χαρακτήρα των αστικών κρατών και τη γύμνια των δημόσιων συστημάτων υγείας, τα τραγικά αποτελέσματα της πολιτικής της εμπορευματοποίησης. Το Κόμμα μας εκτιμά ιδιαίτερα τα μέτρα που πήρε η Κούβα στη διάρκεια της πανδημίας, για την προστασία της υγείας και της ζωής του λαού, τη διεθνιστική της συμβολή.

Η λεγόμενη «πράσινη μετάβαση» με το πρόσχημα της διάσωσης του περιβάλλοντος, όπως και η αποκαλούμενη 4η Βιομηχανική Επανάσταση είναι τα σύγχρονα εργαλεία του καπιταλισμού για την αξιοποίηση συσσωρευμένων κεφαλαίων, υπηρετούν τα συμφέροντα των αστικών τάξεων που δυναμώνουν την επίθεση κατά των λαών, εντείνουν την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης.

Η ενίσχυση της πάλης των κομμουνιστών για την ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας είναι πρωταρχικής σημασίας καθήκον και σ’ αυτήν την κατεύθυνση θέλουμε να θέσουμε ορισμένα βασικά ζητήματα στρατηγικής σημασίας που απασχολούν το κομμουνιστικό κίνημα, στις γραμμές του οποίου αναπτύσσεται έντονη και αναγκαία διαπάλη. Στεκόμαστε σ’ αυτά, εκτιμώντας ότι οι νέες συνθήκες της ταξικής πάλης και η αναμέτρηση με τον καπιταλισμό έχουν γεννήσει μεγάλες απαιτήσεις και το κομμουνιστικό κίνημα μένει πίσω. Η ανασυγκρότησή του και η κατάκτηση της ιδεολογικής-πολιτικής ενότητας θα παραμείνουν μια ευχή αν δεν υπάρξει επανεξέταση της πορείας του με πυξίδα τις επαναστατικές αρχές, τη μαρξιστική-λενινιστική θεωρία και την πολύτιμη πείρα της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

Το ΚΚΕ προσπαθεί να συμβάλλει σ’ αυτήν την υπόθεση και παράλληλα επιδιώκει να αξιοποιούνται οι δυνατότητες για την ανάπτυξη της κοινής δράσης των κομμουνιστικών κι εργατικών κομμάτων. Όμως, επιτρέψτε μας να σημειώσουμε ότι η προτροπή «να προχωρήσουμε σ’ αυτά που μας ενώνουν και να αφήσουμε αυτά που μας χωρίζουν» ωραιοποιεί την κατάσταση και λειτουργεί ανασταλτικά στην αναγκαία και ουσιαστική συζήτηση για την εξαγωγή συμπερασμάτων από τις αντεπαναστατικές ανατροπές και την κρίση του κομμουνιστικού κινήματος. Εμποδίζει τον εντοπισμό των αιτιών, προβλημάτων και λαθών, η μελέτη των οποίων είναι απαραίτητη για να δυναμώσει η πάλη ενάντια σε κάθε τάση συμβιβασμού προς το κατεστημένο, ενάντια στον οπορτουνισμό, και να ενταθούν οι προσπάθειες για την κατάκτηση ενιαίας επαναστατικής στρατηγικής απέναντι στα μονοπώλια και στον καπιταλισμό.

 

Πρώτο, ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία, ανάμεσα σε ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ και την καπιταλιστική Ρωσία, αναδεικνύει τις βαριές συνέπειες της αντεπανάστασης και της καπιταλιστικής παλινόρθωσης, η οποία οδήγησε τους λαούς, που οικοδομούσαν το σοσιαλισμό για 70 χρόνια στο πολυεθνικό κράτος της ΕΣΣΔ, να σκοτώνονται μεταξύ τους για τα συμφέροντα των αστικών τάξεων.

Η καύσιμη ύλη του πολέμου συγκεντρώθηκε την προηγούμενη περίοδο, ξεκινώντας ακόμη από την ολοκλήρωση της διαδικασίας ανατροπής του σοσιαλισμού το 1991 και πυροδοτήθηκε:

• Με την επέμβαση του ευρωατλαντικού μπλοκ στην Ουκρανία το 2014, τη στήριξη φασιστικών και φιλοφασιστικών δυνάμεων και την επιβολή κυβερνητικής λύσης που εναρμονίζεται με τα συμφέροντά του, τη συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στα ρωσικά σύνορα και τη δημιουργία νέων αμερικανικών βάσεων στην περιοχή.
• Με το σχεδιασμό της ρωσικής αστικής τάξης και των πολιτικών της εκπροσώπων, οι οποίοι μετά τις ερωτοτροπίες με το ΝΑΤΟ και τη σταθεροποίηση της αστικής εξουσίας, προώθησαν σχέδιο για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ουκρανίας και άλλων πρώην σοσιαλιστικών κρατών της ενιαίας Σοβιετικής Ένωσης, στο πλαίσιο της ευρωασιατικής καπιταλιστικής ενοποίησης, σε ανταγωνισμό με τα ευρωπαϊκά και τα αμερικανικά μονοπώλια. Στις αρχές του 2022 καταγγείλαμε την επέμβαση των ρωσικών δυνάμεων στο πλαίσιο του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας, στο Καζακστάν, ενάντια στις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις.

Καταδικάζουμε το αντιδραστικό καθεστώς Ζελένσκι, τις ουκρανικές αντικομμουνιστικές, εθνικιστικές κυβερνήσεις που διέπραξαν εγκλήματα σε βάρος του λαού στο Ντονμπάς, έθεσαν σε παρανομία το ΚΚ Ουκρανίας και διώκουν τους κομμουνιστές, στραγγαλίζουν τα δικαιώματα του ουκρανικού λαού.

Η καταδίκη του αμερικανοΝΑΤΟϊκού ιμπεριαλισμού και των ουκρανικών κυβερνήσεων δεν μπορεί να δικαιολογήσει την απαράδεκτη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, την καταπάτηση της εδαφικής της ακεραιότητας και κυριαρχίας που προκαλεί χιλιάδες νεκρούς, βάσανα στον ουκρανικό και το ρωσικό λαό, στους λαούς της περιοχής.

Η βάση του πολέμου στην Ουκρανία είναι ο ανταγωνισμός για το μοίρασμα των αγορών, τον έλεγχο των πηγών του πλούτου, στρατηγικής σημασίας περιοχών, διεξάγεται και διευθύνεται από τις αστικές τάξεις, είναι ιμπεριαλιστικός και από τις δύο πλευρές, στρέφεται κατά των λαών και εγκυμονούνται μεγάλοι κίνδυνοι για τη γενίκευσή του, με τη χρησιμοποίηση ακόμα και πυρηνικών όπλων.

Τα προσχήματα που χρησιμοποιούνται και από τις δύο πλευρές αποσκοπούν στην παραπλάνηση και τη χειραγώγηση των λαών. Δεν έχει καμία βάση το πρόσχημα των ευρωατλαντικών δυνάμεων περί σύγκρουσης της «δημοκρατίας» με τον «αυταρχισμό». Οι ευθύνες τους είναι εγκληματικές για δεκάδες ιμπεριαλιστικούς πολέμους και, μεταξύ αυτών, τους πολέμους στη Γιουγκοσλαβία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Συρία και τη Λιβύη.

Είναι παραπλανητικό το πρόσχημα της ρωσικής ηγεσίας περί «αποναζιστικοποίησης» και «αντιφασιστικού» χαρακτήρα του πολέμου. Η ρωσική κρατική και κυβερνητική ηγεσία, που είναι αποτέλεσμα της αντεπανάστασης και ένοχη για την αρπαγή της περιουσίας του σοβιετικού λαού, κι ενώ έχει τις δικές της βαρύτατες ευθύνες για την ενίσχυση των φασιστικών δυνάμεων στην Ουκρανία, επιμένει να συκοφαντεί προκλητικά την ανεκτίμητη προσφορά του Λένιν και της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, τα επιτεύγματα της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, επιδίδεται σε αντικομμουνισμό.

Οι δυνάμεις, που ηγούνται στη σημερινή Ρωσία, είναι εκφραστές των συμφερόντων των ρωσικών μονοπωλίων και διαχειριστές του καπιταλισμού, δεν μπορούν να χριστούν ως αντιφασιστική δύναμη.

Ο φασισμός είναι γέννημα του καπιταλισμού, εφεδρεία των εκμεταλλευτών κατά των λαών, αντιμετωπίζεται με οργανωμένη, μαζική εργατική-λαϊκή πάλη και όχι με την εναπόθεση αυτού του καθήκοντος σε μέρος των πολιτικών δυνάμεων, την αστική τάξη και το κράτος της. Η πάλη ενάντια στο φασισμό συνδέεται με την πάλη για την εξάλειψη των αιτιών που τον γεννούν, με την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος.

Οι εξελίξεις αναδεικνύουν ότι η αναμέτρηση στην Ουκρανία είναι μέρος της μεγάλης εικόνας των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που μαίνονται σε όλη την υδρόγειο και σημειώνουμε ιδιαίτερα τους κινδύνους από τον ανταγωνισμό ΗΠΑ - Κίνας για την πρωτοκαθεδρία στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, τη σύγκρουση ανάμεσα στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο και το υπό διαμόρφωση ευρωασιατικό με επικεφαλής την Κίνα και τη Ρωσία.

Η στάση των κομμουνιστών απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο είναι κρίσιμο ζήτημα. Καθορίζεται από το γεγονός ότι την εποχή του ιμπεριαλισμού, του μονοπωλιακού καπιταλισμού, οι πόλεμοι που διεξάγονται από τις αστικές τάξεις είναι πόλεμοι άδικοι, ιμπεριαλιστικοί. Οι λαοί καλούνται να τους καταδικάσουν, να δυναμώσει η αυτοτελής ιδεολογική, πολιτική και μαζική πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, την εξάλειψη της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, την οικοδόμηση του σοσιαλισμού-κομμουνισμού.

Κάθε παρέκκλιση από αυτήν την αρχή οδηγεί αντικειμενικά σε στοίχιση πίσω από τα συμφέροντα των αστικών τάξεων, του ενός ή του άλλου στρατοπέδου «ληστών», με οδυνηρές συνέπειες.

Οι κομμουνιστές αντιτίθενται στη φρίκη του πολέμου, αλλά δεν καλλιεργούν αυταπάτες. Προσδιορίζουν το κοινωνικο-ταξικό περιεχόμενο και τους όρους που μπορούν να διασφαλίσουν την πραγματική ειρήνη, την ανάπτυξη της φιλίας ανάμεσα στους λαούς, ξεκαθαρίζοντας ότι στο πλαίσιο της «ιμπεριαλιστικής ειρήνης» οξύνονται οι ανταγωνισμοί και διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους.

Αυταπάτες καλλιεργεί η θέση που αναφέρεται στη δημιουργία μιας «νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας» και την εξεύρεση μηχανισμού που δήθεν θα συμβιβάσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ με τη Ρωσία και την Κίνα, για να επιτευχθεί, όπως λέγεται, «ειρηνική συνύπαρξη».

Μέσα από αυτές τις θεωρίες δημιουργούνται ψεύτικες προσδοκίες, ξεπερνιέται το βασικό ζήτημα, η αναμέτρηση των μονοπωλιακών συμφερόντων και των καπιταλιστικών κρατών, που βάζει τη σφραγίδα της στις οικονομικές και πολεμικές συγκρούσεις. Έχει αποδειχτεί ιστορικά και θεωρητικά ότι καμία προσωρινή συμφωνία ανάμεσα σε καπιταλιστικά κράτη δεν μπορεί να διασφαλίσει μόνιμα την ειρήνη.

Οι συμφωνίες, π.χ., Μινσκ 1 και 2 εξέφρασαν προσωρινούς και εύθραυστους συμβιβασμούς μιας ορισμένης περιόδου, χρησιμοποιήθηκαν ανάλογα με τους σχεδιασμούς των δύο πλευρών και κατέρρευσαν. Αυτό ισχύει και για δεκάδες άλλες συμφωνίες που χρησιμοποιήθηκαν για την εκτόνωση ιμπεριαλιστικών συγκρούσεων.

Συγχύσεις προκαλεί επίσης η προβολή του ρόλου του ΟΗΕ και του «διεθνούς δικαίου» που διαμορφώθηκε τις προηγούμενες δεκαετίες με την παρέμβαση της Σοβιετικής Ένωσης στο πλευρό των λαών.

Σήμερα η κατάσταση έχει αλλάξει, ο συσχετισμός δυνάμεων έχει επιδεινωθεί δραματικά, η πρακτική του ΟΗΕ συνδέεται με την κάλυψη των αμερικανοΝΑΤΟϊκών σχεδιασμών και ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, όπως ζήσαμε στη Γιουγκοσλαβία, το Αφγανιστάν, τη Συρία και τη Λιβύη. Παλαιότερες αποφάσεις του ΟΗΕ, που διαμορφώθηκαν χάρη στη Σοβιετική Ένωση και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες, έχουν μείνει στο «συρτάρι», όπως δείχνουν τα παραδείγματα με τη διατήρηση της κατοχής του Ισραήλ στην Παλαιστίνη ή την τουρκική κατοχή στην Κύπρο.

Τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά την ίδρυση των BRICS, προβάλλεται ως λύση για την εξασφάλιση της ειρήνης και των λαϊκών συμφερόντων ο λεγόμενος «πολυπολικός κόσμος» ως απάντηση στο «μονοπολικό» κόσμο και την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ.

Επί της ουσίας, η θεωρία αυτή καλεί τους λαούς να απαρνηθούν τα δικά τους συμφέροντα ή να τα ταυτίσουν με τα συμφέροντα αστικών τάξεων και ιμπεριαλιστικών κέντρων που βρίσκονται σε ανταγωνισμό με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των αγορών.

Επιλογές τέτοιου είδους οδηγούν στον αφοπλισμό της εργατικής τάξης, ακυρώνουν την αυτοτελή εργατική-λαϊκή πάλη ενάντια στους εκμεταλλευτές, βάζουν τους λαούς κάτω από «ξένη σημαία», ακόμη και με προσχήματα του είδους «δεν υπάρχουν καθαροί αντιιμπεριαλιστικοί αγώνες και καθαρά σοσιαλιστικά σχέδια» και δήθεν απαιτείται «συμμαχία αντιιμπεριαλιστικών-προοδευτικών δυνάμεων», εντάσσοντας σ’ αυτές αστικές πολιτικές δυνάμεις, καπιταλιστικά κράτη και συμμαχίες.

Το ΚΚΕ αυτήν την περίοδο ανέπτυξε πλούσια αντιπολεμική-αντιιμπεριαλιστική δράση και πήρε μέρος στη σημαντική πρωτοβουλία, την Κοινή Ανακοίνωση των 4 ΚΚ, του ΚΚ Εργαζομένων Ισπανίας, ΚΚ Μεξικού, ΚΚΕ, ΚΚ Τουρκίας, και χαιρετίζουμε τη συμμετοχή των 43 Κομμουνιστικών Κομμάτων και των 30 Κομμουνιστικών Νεολαιών που τοποθετήθηκαν με αρχές κατά του πολέμου, ανέδειξαν τον ιμπεριαλιστικό του χαρακτήρα και τις πραγματικές του αιτίες.

Το Κόμμα μας συγκρούεται με την αστική τάξη, τις κυβερνήσεις και τα κόμματα που εκπροσωπούν τα συμφέροντά της, με το αστικό κράτος, με την πολιτική της εμπλοκής στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Παλεύει για το ξήλωμα των αμερικανοΝΑΤΟϊκών βάσεων στην Ελλάδα που εγκαταστάθηκαν με ευθύνη όλων των αστικών κυβερνήσεων, του φιλελεύθερου κόμματος της ΝΔ, των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ.

Καταγγέλλει ότι αυτές οι κυβερνήσεις μετέτρεψαν τη χώρα μας σε αμερικανοΝΑΤΟϊκό ορμητήριο και μαζί με το λαό απαιτεί να σταματήσει η αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού στον πόλεμο στην Ουκρανία, να επιστρέψουν οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις από κάθε ιμπεριαλιστική αποστολή στο εξωτερικό, αγωνίζεται για την αποδέσμευση της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, από κάθε ιμπεριαλιστική συμμαχία, με την εργατική τάξη στην εξουσία, το λαό νοικοκύρη στον τόπο του.

Το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι η πάλη για την υπεράσπιση των συνόρων, των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, είναι αναπόσπαστη από την πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου. Δεν έχει καμία σχέση με την υπεράσπιση των σχεδίων του ενός ή άλλου ιμπεριαλιστικού πόλου, της κερδοφορίας του ενός ή του άλλου μονοπωλιακού ομίλου.

 

Δεύτερο, στο κομμουνιστικό κίνημα γίνεται μεγάλη συζήτηση, διαπάλη για το «τι είναι ιμπεριαλισμός» και κατά τη γνώμη μας επιβάλλεται να συνεχιστεί πολύμορφα, συντροφικά, με ανταλλαγή επιχειρημάτων, γιατί πρόκειται για θεμελιώδες ζήτημα.

Η λενινιστική θεωρία για τον ιμπεριαλισμό παραμένει επίκαιρη κι εξοπλίζει τους κομμουνιστές, οι οποίοι έχουν καθήκον να την αναπτύσσουν παραπέρα παίρνοντας υπόψη την αλματώδη επέκταση και κυριαρχία των μονοπωλίων στις μέρες μας, το ρόλο των αστικών κρατών ως βάση της δράσης τους, την όξυνση των ανταγωνισμών και της βασικής αντίθεσης του συστήματος ανάμεσα στο κεφάλαιο και τη μισθωτή εργασία, σε ανώτερο επίπεδο.

Ο ιμπεριαλισμός είναι ο μονοπωλιακός καπιταλισμός, στηρίζεται στις μεγάλες μετοχικές επιχειρήσεις, στα μονοπώλια, την αύξηση της σημασίας της εξαγωγής κεφαλαίου σε σχέση με την εξαγωγή εμπορευμάτων, τη δημιουργία του χρηματιστικού κεφαλαίου (ως σύμφυση του βιομηχανικού με το τραπεζικό κεφάλαιο), το μοίρασμα και το ξαναμοίρασμα των αγορών και των εδαφών.

Τα χαρακτηριστικά αυτά δεν αφορούν μόνο τα κράτη που βρίσκονται στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας, αλλά είναι ενιαία, αφορούν όλα τα κράτη, ισχυρότερα ή ασθενέστερα, γιατί η μονοπωλιακή, αντιδραστική εποχή του καπιταλισμού είναι ενιαία.

Το κάθε καπιταλιστικό κράτος εντάσσεται στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και ασκεί ιμπεριαλιστική πολιτική, ανάλογα με την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική του δύναμη, μέσα σ’ ένα πλέγμα ανισότιμων αλληλεξαρτήσεων κι εξαρτήσεων, με αλλαγές και αναδιατάξεις που προκαλεί ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης. Στην εποχή του ιμπεριαλισμού όλα τα αστικά κράτη εμπλέκονται στους ανταγωνισμούς για τα συμφέροντα των μονοπωλίων τους.

Συνεπώς, ο περιορισμός της έννοιας του ιμπεριαλισμού στις ΗΠΑ και την επιθετική εξωτερική τους πολιτική, ή ισχυρών κρατών της ΕΕ, ξεπερνά αβάσιμα το κοινωνικο-οικονομικό περιεχόμενο του ιμπεριαλισμού, την αντιδραστική φύση του συστήματος.

Η ανάλυση που περιορίζει τον ιμπεριαλισμό στις ΗΠΑ οδηγεί σε λαθεμένα πολιτικά συμπεράσματα, σε θέσεις που προωθούν τη συμμαχία της εργατικής τάξης με τμήματα των εκμεταλλευτών της, με τμήματα της αστικής τάξης, στο όνομα της αντιμετώπισης, π.χ., του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και της εξασφάλισης της «εθνικής ανεξαρτησίας».

Η επιλογή αυτή εγκλωβίζει εργατικές-λαϊκές δυνάμεις και αφήνει την αστική τάξη στο απυρόβλητο, την ώρα που αυτή προωθεί τα συμφέροντά της στο εσωτερικό της κάθε χώρας και στο διεθνή ανταγωνισμό συμμετέχει στο σχεδιασμό των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών.

Ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης ως χαρακτηριστικό στοιχείο του καπιταλισμού διαμορφώνει αντικειμενικά ανισότιμες σχέσεις, κάποια κράτη ξεχωρίζουν και βρίσκονται στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας λόγω της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής δύναμης που διαθέτουν, αλλά αυτό δεν αθωώνει τις αστικές τάξεις και τα αστικά κράτη που κατέχουν χαμηλότερη θέση στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, τα οποία επιζητούν την αναβάθμισή τους.

Ο συσχετισμός ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη μεταβάλλεται. Ισχυρά κράτη-πιστωτές του 20ού αιώνα έχουν μετατραπεί σήμερα σε κράτη-οφειλέτες (π.χ. το μεγάλο σημερινό κρατικό χρέος των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Ιταλίας), ενώ η Κίνα είναι σήμερα κράτος-πιστωτής. Η μεταβολή της ισχύος της Βρετανίας συγκριτικά με την Ινδία από τον 20ό στον 21ο αιώνα αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Τα μονοπώλια με έδρα την Ελλάδα ελέγχουν την οικονομία, εξάγουν κεφάλαια σε πολλές χώρες. Το εφοπλιστικό κεφάλαιο βρίσκεται στην κορυφή της παγκόσμιας ναυτιλίας. Η αστική τάξη διεκδικεί τη στρατηγική της αναβάθμιση, οι αστικές κυβερνήσεις έχουν μπλέξει τη χώρα στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, συμμετέχουν σε μεγάλο αριθμό ιμπεριαλιστικών αποστολών στο εξωτερικό, στο μοίρασμα της λείας.

 

Τρίτο, στο πλαίσιο του μονοπωλιακού καπιταλισμού αναπτύχθηκε ο νεκροθάφτης του συστήματος, η εργατική τάξη, η πρωτοπόρα δύναμη της κοινωνίας, φορέας των νέων σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής. Αναπτύχθηκαν παραπέρα οι παραγωγικές δυνάμεις, ωρίμασαν οι υλικές προϋποθέσεις για τη νέα σοσιαλιστική κοινωνία.

Ο καπιταλισμός έχει ξεπεράσει τα ιστορικά του όρια, έχει σαπίσει.

Η εποχή μας είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό-κομμουνισμό. Η αντεπανάσταση δεν αλλάζει το χαρακτήρα της εποχής μας. Αντίθετα, τον επιβεβαιώνει. Αναδεικνύει παραπέρα την αγριότητα του εκμεταλλευτικού συστήματος που στηρίζεται στην εξουσία του κεφαλαίου, στην καπιταλιστική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, στο κριτήριο του κέρδους.

Η βασική αντίθεση ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και της εργασίας και την καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων τους, η αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας οξύνεται, παίρνει πρωτοφανείς διαστάσεις κι επιβάλλεται να λυθεί με τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Ο χαρακτήρας της επανάστασης δεν καθορίζεται από το συσχετισμό δύναμης, αλλά από την ωρίμανση των υλικών προϋποθέσεων για το σοσιαλισμό και τη βασική αντίθεση που καλείται να επιλύσει, και αυτό είναι καθοριστικής σημασίας ζήτημα το οποίο θέτει στις μέρες μας (την εποχή του ιμπεριαλισμού) την αναγκαιότητα προγραμματικών αλλαγών με κεντρικό ζήτημα το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της επανάστασης και την πάλη για την εργατική εξουσία.

Αντικειμενικά, δεν υπάρχει ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό-κομμουνισμό, γιατί δεν υπάρχει ενδιάμεση εξουσία ανάμεσα στην αστική και την εργατική. Κάθε κυβερνητική λύση στο έδαφος του συστήματος αναπαράγει την εξουσία του κεφαλαίου και την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, διατηρεί την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης από το κεφάλαιο, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Προσεγγίσεις που αντανακλούν κατά τη γνώμη μας λαθεμένες παλαιότερες αναλύσεις και στρατηγικές επιλογές του κομμουνιστικού κινήματος περί «μεταβατικών σταδίων», «αντιμονοπωλιακών κυβερνήσεων», από κοινού με τη σοσιαλδημοκρατία που αποδεδειγμένα υπερασπίζεται και διαιωνίζει την καπιταλιστική εκμετάλλευση, πάνε το κίνημα πίσω, είναι παράγοντας της σημερινής κρίσης του κομμουνιστικού κινήματος.

Η μονομερής αναφορά στο «νεοφιλελευθερισμό» αδυνατίζει την πάλη ενάντια στη στρατηγική του κεφαλαίου, που προωθείται τόσο με φιλελεύθερη όσο και με σοσιαλδημοκρατική αντιλαϊκή πολιτική, ανάλογα τις συνθήκες. Αθωώνει τη σοσιαλδημοκρατική διαχείριση του συστήματος, βάζει πλαστά διλήμματα και προκαλεί συγχύσεις σε λαϊκές δυνάμεις.

Οι αποκαλούμενες «προοδευτικές κυβερνήσεις» διατήρησαν, όπως ήταν αναμενόμενο, τις βάσεις του καπιταλισμού, στήριξαν και στηρίχτηκαν στο αστικό κράτος, την εξουσία των μονοπωλίων, ενσωματώθηκαν στο σύστημα, επέβαλαν αντιλαϊκά μέτρα και προκάλεσαν τη λαϊκή αγανάκτηση, κατέστειλαν λαϊκές κινητοποιήσεις και υπονόμευσαν τη δράση ΚΚ. Έδωσαν χώρο σε αντιδραστικές δυνάμεις οι οποίες επανήλθαν στη διακυβέρνηση, στο πλαίσιο ενός «φαύλου κύκλου» εναλλαγής αστικών πολιτικών δυνάμεων, διαχειριστών του καπιταλισμού.

Αυτό το αποτέλεσμα έχει αποδειχτεί με οδυνηρό τρόπο μέσα από τα γνωστά «πειράματα» στην Ευρώπη, στη Λατινική Αμερική, σε όλο τον κόσμο.

Όχι μόνο δεν καταγράφηκε αλλαγή του συσχετισμού υπέρ των κομμουνιστών, υπέρ της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, αλλά στην πράξη αφοπλίστηκε το εργατικό κίνημα. Κομμουνιστικά κόμματα που συμμετείχαν σ’ αυτές τις κυβερνήσεις έχασαν την ιδεολογική, την πολιτική, ακόμα και την οργανωτική τους αυτοτέλεια.

Η πολύχρονη πείρα διδάσκει ότι η συμμετοχή ή στήριξη κομμουνιστικών κομμάτων σε κυβερνήσεις αστικής διαχείρισης ενοχοποιεί τους κομμουνιστές για τη διαιώνιση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, πλήττει την αξιοπιστία τους.

Η πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού, για την εργατική εξουσία, είναι φάρος στη δουλειά των κομμουνιστών, δίνει δύναμη στην καθημερινή ταξική πάλη, θέτει επιτακτικά την ανάγκη της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος, τη συγκρότηση της κοινωνικής συμμαχίας ανάμεσα στην εργατική τάξη, τη φτωχή αγροτιά, τους αυτοαπασχολούμενους επαγγελματίες, την ανάπτυξη του αντιμονοπωλιακού-αντικαπιταλιστικού αγώνα για την ανατροπή, σε αντίθεση με τη λογική της μεταρρύθμισης του συστήματος, την ουτοπία της «εξανθρώπισης του καπιταλισμού».

Το ΚΚΕ στην Ελλάδα πρωταγωνιστεί στον αγώνα σε όλα τα μέτωπα που αφορούν τα εργατικά-λαϊκά δικαιώματα και ανάγκες, ενάντια στην ακρίβεια και την ενεργειακή φτώχεια, για τις Συλλογικές Συμβάσεις, την αύξηση των μισθών και των συντάξεων, την υγεία και την παιδεία, στηρίζει τον αγώνα του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου (ΠΑΜΕ), που συσπειρώνει στις γραμμές του εκατοντάδες συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Στη χώρα μας πραγματοποιούνται σημαντικοί αγώνες, με μικρότερες ή μεγαλύτερες κατακτήσεις. Σε κλάδους όπως οι κατασκευές, στο μονοπώλιο της Cosco στο λιμάνι του Πειραιά, σε ομίλους όπως αυτό της E-food, υπογράφτηκαν ικανοποιητικές Συλλογικές Συμβάσεις. Οργανώνονται πολύμηνοι αγώνες στο εργοστάσιο Σιδηρονικελίου (ΛΑΡΚΟ), στα Λιπάσματα και στα Πετρέλαια στην Καβάλα κατά των απολύσεων, στην οινοποιία «Μαλαματίνα» στη Θεσσαλονίκη. Η εργατική τάξη συγκρούεται με την καταστολή του αστικού κράτους.

Το ΠΑΜΕ συσπειρώνει νέες εργατικές δυνάμεις, κατακτά την πλειοψηφία σε περισσότερα συνδικάτα. Διαθέτει την πλειοψηφία ή είναι πρώτη δύναμη σε εκατοντάδες σωματεία, Ομοσπονδίες και τοπικά Εργατικά Κέντρα. Είναι, συνολικά, η δεύτερη δύναμη στο εργατικό, συνδικαλιστικό κίνημα. Σε πρόσφατη σύσκεψη συμμετείχαν περισσότερα από 500 συνδικάτα. Προετοιμάζεται μεγάλη πανελλαδική απεργιακή κινητοποίηση για τις 9 Νοέμβρη.

Οι κομμουνιστές εκπληρώνουν καθοριστικό ρόλο στο κίνημα των βιοπαλαιστών αγροτών, στηρίζοντας τις διεκδικήσεις επιβίωσης αλλά και τις συγκρουσιακές μορφές του αγώνα τους, όπως με τα μπλόκα τρακτέρ στους δρόμους. Στηρίζουν τους αυτοαπασχολούμενους της πόλης στον αγώνα τους, παρά τον αρνητικό συσχετισμό στις τριτοβάθμιες οργανώσεις που καθοδηγούνται από τις δυνάμεις του μεγάλου κεφαλαίου.

Στις φοιτητικές εκλογές η παράταξη που υποστηρίζει η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας (ΚΝΕ) κατέκτησε την πρώτη θέση.

Το Κόμμα μας μελετάει και αντιπαλεύει τις αδυναμίες του, προσπαθεί να γίνεται συνεχώς πιο αποτελεσματικό, αλλά το γεγονός ότι στην Ελλάδα είναι σε δράση χιλιάδες εργατικές-λαϊκές δυνάμεις που αναπτύσσουν μαχητικά την πάλη τους οφείλεται στην επαναστατική στρατηγική του ΚΚΕ, στους γερούς δεσμούς που έχει με την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, τη νεολαία, στην εξειδίκευση της ιδεολογικής και μαζικής παρέμβασής του στις γυναίκες, οφείλεται, στη συνολική ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση με τα κόμματα της Δεξιάς και της σοσιαλδημοκρατίας, με την ενσωματωμένη στο σύστημα ψευτο-Αριστερά, με τον οπορτουνισμό.

Κατά καιρούς, σε διάφορες χώρες ξεσπούν μεγάλες κινητοποιήσεις, λαϊκές εξεγέρσεις, εκφράζεται μαζικά και δυναμικά η λαϊκή αγανάκτηση. Τα πρόσφατα παραδείγματα στο Καζακστάν τον περασμένο Γενάρη και στη Σρι Λάνκα κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού είναι χαρακτηριστικά και οι κομμουνιστές έχουν καθήκον να μελετούν αυτά τα γεγονότα, να βγάζουν συμπεράσματα. Αυτά και άλλα παραδείγματα τονίζουν ότι σήμερα, σε μη επαναστατικές συνθήκες, απαιτείται συστηματική ιδεολογική-πολιτική δουλειά για την προετοιμασία του υποκειμενικού παράγοντα (το Κόμμα, την εργατική τάξη και τους συμμάχους της), για την προοπτική της σοσιαλιστικής επανάστασης, παίρνοντας υπόψη ότι η χρονική περίοδος εκδήλωσής της προσδιορίζεται από αντικειμενικές προϋποθέσεις, διαμόρφωση κρίσης που αγκαλιάζει όλα τα πεδία, οικονομία - πολιτικούς και άλλους κρατικούς μηχανισμούς, δηλαδή επαναστατική κατάσταση.

 

Τέταρτο, το Κόμμα μας, μέσα από πολύχρονη έρευνα με επίκεντρο την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, κατέληξε σε ουσιαστικά συμπεράσματα που εμπλούτισαν τη στρατηγική του, την αντίληψή του για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Ο σοσιαλισμός ανατράπηκε «από τα μέσα και τα πάνω», στις συνθήκες οπορτουνιστικής διάβρωσης του ΚΚΣΕ, μέσα σε μια πορεία που επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστούν προβλήματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, χρησιμοποιώντας καπιταλιστικά εργαλεία, στοιχεία της «αγοράς», αλλοιώνοντας, υπονομεύοντας τις αρχές της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, την κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και τον κεντρικό σχεδιασμό.

Στο έδαφος αυτό δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε κοινωνικό στρώμα που τα συμφέροντά του δε χωρούσαν στο σοσιαλισμό, και αυτό εκφράστηκε σε κομματικό και κρατικό πολιτικό επίπεδο. Η περεστρόικα ήταν η τελευταία πράξη αυτού του δράματος.

Συνεπώς είναι ανάγκη να ανοίξουν αυτά τα ζητήματα, να απασχολήσουν σοβαρά, να συζητηθούν. Πολύ περισσότερο που στις μέρες μας εξελίσσεται οργανωμένη επίθεση ενάντια στις αρχές της σοσιαλιστικής επανάστασης και οικοδόμησης.

Πληθαίνουν οι θέσεις που εκθειάζουν τον αποκαλούμενο «σοσιαλισμό με αγορά» που οδηγεί στην ακύρωση των αρχών της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής και του κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού, προωθεί την οικονομική δραστηριότητα καπιταλιστικών επιχειρήσεων, υιοθετεί το κριτήριο του κέρδους, νομιμοποιεί την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης από το κεφάλαιο.

Μόνο που αυτό δεν είναι σοσιαλισμός, είναι καπιταλισμός και προβάλλει επιτακτικά η ανάγκη τώρα, πριν να είναι πολύ αργά, να τεθεί το θέμα αυτό ανοιχτά, να αναλάβει κάθε κόμμα την ευθύνη του.

Το ΚΚΕ έχει τοποθετηθεί για την Κίνα και την καπιταλιστική της πορεία, έχει τεκμηριώσει τη θέση ότι στην Κίνα έχουν επικρατήσει από χρόνια οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, ότι κυριαρχούν και ισχυροποιούνται τα μονοπώλια σε όλους τους τομείς και η εργατική δύναμη είναι εμπόρευμα, με υψηλό βαθμό εκμετάλλευσης.

Τα μονοπώλια με έδρα την Κίνα, με τη στήριξη του κράτους, επεκτείνονται σε όλο τον κόσμο, εξάγονται τρισεκατομμύρια δολάρια, αξιοποιείται ο «νέος δρόμος του μεταξιού» για τη διείσδυση των μονοπωλίων στην Ασία, την Αφρική, την Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική, πολλαπλασιάζονται τα καπιταλιστικά κέρδη. Μέσα σ’ αυτήν την πορεία δημιουργήθηκαν στην Κίνα οι πάνω από 1.000 δισεκατομμυριούχοι που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της παγκόσμιας πλουτοκρατίας.

Οι κομμουνιστές έγραψαν ηρωικές σελίδες κάτω από τη δική τους σημαία, που είναι η πάλη για το σοσιαλισμό-κομμουνισμό, αυτό τους έδωσε δύναμη και σ’ αυτόν το δρόμο, στο δρόμο της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, μπορεί να ξεπεράσει το κομμουνιστικό κίνημα την ιδεολογική πολιτική και οργανωτική κρίση που αντιμετωπίζει, στηριγμένο στο μαρξισμό-λενινισμό, στον προλεταριακό διεθνισμό, στην υπεράσπιση των αρχών της σοσιαλιστικής επανάστασης και οικοδόμησης, και να προχωρήσει στην εναρμόνιση της στρατηγικής του με τις ανάγκες της ταξικής πάλης, στην επαναστατική ανασυγκρότηση.

Με αυτούς τους όρους μπορούν να δυναμώσουν τα ΚΚ, να οικοδομήσουν νέες οργανώσεις στα εργοστάσια, σε στρατηγικής σημασίας κλάδους κι επιχειρήσεις, να ενισχύσουν τους δεσμούς τους με την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, τη νεολαία και τις γυναίκες λαϊκής προέλευσης.

Με αυτούς τους όρους μπορεί να δυναμώσει η πάλη στις συνθήκες των ιμπεριαλιστικών πολέμων και της νέας γενικευμένης καπιταλιστικής κρίσης που είναι προ των πυλών, στις σύνθετες εξελίξεις που έχουμε μπροστά μας.

Σήμερα, 100 χρόνια μετά την ίδρυση της Σοβιετικής Ένωσης μπορεί δυστυχώς να μην έχουμε στο πλευρό μας μια τέτοια δύναμη υποστήριξης της ειρήνης και των λαών, όπως ήταν η ΕΣΣΔ, αλλά είμαστε πεπεισμένοι πως ο σοσιαλισμός είναι το μέλλον, η μόνη εναλλακτική φιλολαϊκή διέξοδος, και οι λαοί είναι η μόνη υπερδύναμη που μπορεί να τον πραγματώσει.