komep-logo

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ 18ης ΜΑΡΤΗ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ*

ΚΟΜΕΠ

Τεύχος 3 2011
Μαρξ - Έγκελς - Λένιν

Ο πολίτης Ενγκελς προχώρησε στη συνέχεια σε μία περιγραφή της κατάστασης στο Παρίσι. Είπε ότι τα γράμματα που έλαβε κατά τη διάρκεια αυτής της βδομάδας από το Παρίσι, τα οποία ο Serraillier1 έχει ήδη αναφέρει, ξεκαθάρισαν ό,τι ήταν ακατανόητο πριν. Φαινόταν σαν ένας αριθμός ανθρώπων να άρπαξε ξαφνικά τα κανόνια και να τα κράτησε. Ολόκληρος ο Τύπος και όλοι οι ανταποκριτές έγραφαν ότι πρέπει να υπάρξει καταστολή έναντι αυτών των ανθρώπων, ενώ η γαλλική κυβέρνηση κρατούσε στάση αναμονής. Οι πληροφορίες από την παρισινή μας επιτροπή λένε ότι οι Εθνοφρουροί πλήρωσαν για την κατασκευή αυτών των κανονιών2 και ήθελαν να τα κρατήσουν. Μετά τις εκλογές3 κατάλαβαν ότι με την Εθνοσυνέλευση4 που ψηφίστηκε, η Δημοκρατία κάθε άλλο παρά ασφαλής ήταν. Οταν οι Πρώσοι εισέβαλαν στο Παρίσι5, τα κανόνια μεταφέρθηκαν σε άλλο μέρος της πόλης, έτσι ώστε να βρίσκονται εκτός βεληνεκούς των Πρώσων. Τότε η κυβέρνηση απαίτησε αυτά τα κανόνια και προσπάθησε να τα πάρει από την Εθνοφρουρά. Ο Aurelle de Paladines διορίστηκε γενικός διοικητής της Εθνοφρουράς και επιθεωρητής της αστυνομίας. Επί Ναπολέοντα ήταν γενικός διοικητής της χωροφυλακής και υπέρμαχος των παπάδων. Μετά από πρόσκληση του Dupanloup, του επισκόπου της Ορλεάνης, έκανε για πέντε ώρες μετάνοια στην εκκλησία, ενώ ο στρατός του ηττούνταν σε μία μάχη με τους Γερμανούς. Αυτός ο διορισμός δεν άφηνε καμία αμφιβολία για τις προθέσεις της κυβέρνησης.

Η Εθνοφρουρά είχε προετοιμαστεί για αντίσταση. Από τα 260 τάγματα τα 215, στρατιώτες και αξιωματικοί μαζί, οργάνωσαν μία Κεντρική Επιτροπή. Από κάθε λόχο εκλέχτηκε ένας αντιπρόσωπος. Αυτοί με τη σειρά τους εξέλεξαν τις τοπικές επιτροπές των περιφερειών (arrondissements) ή των τμημάτων της πόλης (wards) και αυτοί εξέλεξαν την Κεντρική Επιτροπή. Από τις είκοσι περιφέρειες μόνο οι έξι δεν είχαν εκλέξει αντιπροσώπους. Οταν η Εθνοσυνέλευση μεταφέρθηκε στις Βερσαλλίες, η κυβέρνηση προσπάθησε να καθαρίσει το Παρίσι από τους επαναστάτες και να τους πάρει τα όπλα. Τα στρατεύματα που μόλις έφτασαν στο Παρίσι τάχθηκαν υπό τις διαταγές του Vinoy, υπό τη διοίκηση του οποίου οι στρατιώτες πυροβολούσαν το λαό στη λεωφόρο κατά τη διάρκεια του coup d’ etat του 18516. Νωρίς το πρωί αυτά τα στρατεύματα είχαν σημειώσει κάποιες επιτυχίες, αλλά όταν οι Εθνοφρουροί ανακάλυψαν τι είχε συμβεί ρίχτηκαν στη δουλειά για να επανακτήσουν τα κανόνια και τότε οι στρατιώτες αδελφώθηκαν με το λαό. Τώρα η πόλη βρισκόταν στα χέρια του λαού. Τα στρατεύματα που δεν πέρασαν με το μέρος του λαού αποσύρθηκαν στις Βερσαλλίες και η Εθνοσυνέλευση δεν ήξερε τι να κάνει.

Κανένας από τους άντρες της Κεντρικής Επιτροπής δεν ήταν ξακουστός, δεν υπήρχε κανένας Felix Pyat7 και άνθρωποι της φάρας του, αλλά ήταν όλοι πολύ γνωστοί στην εργατική τάξη. Στην Επιτροπή συμμετείχαν τέσσερα μέλη της Διεθνούς.

Την επόμενη μέρα ήταν να εκλεγεί η Κομμούνα. Η Κεντρική Επιτροπή είχε ανακοινώσει ότι η ελευθερία του Τύπου θα γινόταν σεβαστή, κάτι όμως που δε θα ίσχυε για το σάπιο βοναπαρτιστικό Τύπο. Το πιο σημαντικό ψήφισμα που πέρασε ήταν ότι έπρεπε να γίνει σεβαστό το προσύμφωνο ειρήνης. Οι Πρώσοι ήταν ακόμη κοντά και οι πιθανότητες επιτυχίας θα αυξάνονταν αν μπορούσαν να κρατηθούν μακριά από την αντιπαράθεση.

ΣημειώσειςΣημειώσεις

* Αυτή είναι η πρώτη από τις παρεμβάσεις και τις αναφορές των Μαρξ και Ενγκελς για την προλεταριακή επανάσταση της 18ης Μάρτη 1871 στο Παρίσι, για τον ηρωικό αγώνα των Κομμουνάρων και τη δραστηριότητα της Παρισινής Κομμούνας. Στις συνεδριάσεις του Γενικού Συμβουλίου της Διεθνούς Ενωσης Εργατών οι Μαρξ και Ενγκελς έπαιρναν συνεχώς θέση πάνω σε αυτά τα γεγονότα. Στην αρχή αυτής της συγκεκριμένης παρέμβασης ο Ενγκελς αναφέρεται στα γράμματα που είχε λάβει από το Παρίσι και διέψευδαν τις ειδήσεις του αστικού Τύπου, στις οποίες διαστρεβλωνόταν ο πραγματικός χαρακτήρας και τα πραγματικά περιστατικά της 18ης Μάρτη.

Το συγκεκριμένο κείμενο περιλαμβάνεται στη γερμανική συλλογή Απάντων Μαρξ-Ενγκελς, «Marx-Engels Werke», τ. 17, σελ. 630-632 και στην αντίστοιχη αγγλική συλλογή «Marx-Engels Collected Works», τ. 22, σελ. 585-586. Αποτελεί αναπαραγωγή από το Βιβλίο Πρακτικών του Γενικού Συμβουλίου της Διεθνούς (συνεδρίαση στις 21 Μάρτη 1871).

1. Ο Auguste Daniel Serraillier ήταν μέλος του Γενικού Συμβουλίου της Διεθνούς από το 1869. Το Σεπτέμβρη του 1870 στάλθηκε από τη Διεθνή στο Παρίσι ως εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος του Γενικού της Συμβουλίου για να καθοδηγήσει τα παρισινά τμήματα της Διεθνούς. Στις 16 Απρίλη του 1871 εκλέχτηκε μέλος της Κομμούνας. Εστελνε τακτικές αναφορές στο Γενικό Συμβούλιο για τα γεγονότα στο Παρίσι.

2. Τα κανόνια αυτά είχαν κατασκευαστεί με έρανο των κατοίκων του Παρισιού και όχι με κρατικά έξοδα της κυβέρνησης της Εθνικής Αμυνας.

3. Ο Ενγκελς αναφέρεται στις εκλογές που κήρυξε η κυβέρνηση της Εθνικής Αμυνας για τις 7 Φλεβάρη του 1871 με στόχο την ανάδειξη της Εθνοσυνέλευσης που θα επικύρωνε τη συμφωνία ανακωχής με τους Πρώσους που είχε υπογραφεί στις 28 Γενάρη του 1871.

4. Ο Ενγκελς εννοεί την αντιδραστική Εθνοσυνέλευση που ψηφίστηκε στις 8 Φλεβάρη του 1871, η οποία συνήλθε για πρώτη φορά στη Μπορντό στις 12 Φλεβάρη, σχηματίζοντας κυβέρνηση με επικεφαλής τον Adolfe Thiers. Από τους 700 αντιπροσώπους οι 375 ήταν ανοιχτά μοναρχικοί, ενώ σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι ανήκαν στη μεγαλοαστική τάξη.

5. Οι Πρώσοι εισέβαλαν στο Παρίσι την 1η Μάρτη του 1871 με τη συμφωνία της αντιδραστικής Εθνοσυνέλευσης, καταλαμβάνοντας φρούρια της βόρειας και ανατολικής πλευράς της πόλης.

6. Ο Ενγκελς αναφέρεται στο πραξικόπημα (coup d’ etat) του Λουδοβίκου Ναπολέοντα Βοναπάρτη στις 2 Δεκέμβρη του1851.

7. Felix Pyat (1810-1889): Γάλλος δημοσιογράφος, θεατρικός συγγραφέας και πολιτικός. Ως δημοκράτης συμμετείχε στην επανάσταση του 1848. Το 1849 μετανάστευσε στην Ελβετία και στη συνέχεια στο Βέλγιο και την Αγγλία. Ηταν μέλος της Παρισινής Κομμούνας, ενώ μετά την καταστολή της μετανάστευσε στην Αγγλία. Ηταν αντίθετος με το ανεξάρτητο κίνημα της εργατικής τάξης, ενώ συκοφαντούσε το Μαρξ και τη Διεθνή.