Tο ΚΚΕ με τις αποφάσεις του 18ου Συνεδρίου του ολοκλήρωσε μια πολύμηνη διαδικασία εσωκομματικής συζήτησης, αλλά και προβολής στην εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, του δρόμου της αντιιμπεριαλιστικής αντιμονοπωλιακής πάλης με κατεύθυνση την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων, της αναγκαιότητας και της επικαιρότητας του σοσιαλισμού. Οι αποφάσεις του Συνεδρίου θα συμβάλουν καθοριστικά στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, στην προώθηση της αντιμονοπωλιακής αντιιμπεριαλιστικής κοινωνικοπολιτικής συμμαχίας για τη λαϊκή εξουσία, γραμμή πίσω απo την οποία υπάρχει μόνο η ενσωμάτωση και ο συμβιβασμός. Θα ενισχύσουν τη συνεισφορά του Κόμματος στο διεθνές κομμουνιστικό, γενικότερα στο αντιιμπεριαλιστικό κίνημα.

Το 18ο Συνέδριο, ιδιαίτερα με την απόφαση στο δεύτερο θέμα, εμπλουτίζει την προγραμματική αντίληψη του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό, ενισχύει την επιστημονική γνώση και πεποίθηση των κομματικών μελών, κνιτών, φίλων του Κόμματος, για τη σοσιαλιστική επανάσταση αλλά και τη θεμελίωση και ανάπτυξη της νέας κοινωνίας, για την κοινωνική ρίζα της δυνατότητας ανάπτυξης και νίκης της αντεπανάστασης. Η εμβάθυνση στις αιτίες νίκης της αντεπανάστασης αναζωογονεί τη σοσιαλιστική προοπτική, αντιπαρατίθεται στην αντικομμουνιστική λασπολογία της αστικής τάξης και του οπορτουνισμού.

Η σημασία του Συνεδρίου και των διαδικασιών του δεν αναγνωρίζεται μόνο από τους κομμουνιστές, αλλά και μέσω των αντιδράσεων των αντιπάλων μας και πρώτα απ’ όλα της αστικής τάξης. Δεν είναι τυχαία η επίθεση στο Συνέδριο του Κόμματος από τα αστικά ΜΜΕ σε σχέση με το χαρακτήρα των αποφάσεών του, τις διαδικασίες πραγματοποίησής του και την εκλογή της ηγεσίας του.

Η αστική τάξη «διαμαρτύρεται» γιατί το ΚΚΕ επιβεβαιώνει την προσήλωσή του στην επαναστατική κατεύθυνση της ανατροπής του καπιταλισμού, προωθώντας μια πολιτική γραμμή που έρχεται σε αντιπαράθεση με κάθε προσπάθεια ενσωμάτωσης στο αστικό πολιτικό σύστημα, που δρα για την ανάπτυξη αγώνων με αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό πλαίσιο αιτημάτων στη γραμμή σύγκρουσης και ρήξης. Ερμηνεύτηκε ως «δογματισμός» και αντιδημοκρατισμός», «σταλινισμός» η προσήλωση του ΚΚΕ, μέσα από τις αποφάσεις του Συνεδρίου, στην έρευνα των αιτιών νίκης της αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ και σε άλλες χώρες, με το κριτήριο της ταξικής πάλης στις συνθήκες της σοσιαλιστικής θεμελίωσης και ανάπτυξης. Τους «πόνεσε» η προσπάθεια του ΚΚΕ ν’ αναδείξει την κοινωνικοοικονομική ρίζα του οπορτουνισμού,τις συνθήκες στις οποίες κυριάρχησε στο ΚΚ της Σοβιετικής Ενωσης και ωρίμασε σε ανοικτή αντεπαναστατική δύναμη.

Ενοχλούνται από το γεγονός ότι το ΚΚΕ περιφρουρεί τις εσωκομματικές του διαδικασίες και τις διαδικασίες ανάδειξης των καθοδηγητικών του οργάνων, μη δίνοντας τη δυνατότητα στην αστική τάξη και τους μηχανισμούς της να παρέμβουν σε αυτές, γι’ αυτό το χαρακτήρισαν ως «αδιαφανές συνέδριο».

Το ΚΚΕ, το κόμμα της εργατικής τάξης, το κόμμα που παλεύει για την επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού, έχει πολύχρονη πείρα από τη στάση της αστικής τάξης απέναντί του. Δεν τρέφει καμία αυταπάτη για το ρόλο των αστικών θεσμών και μηχανισμών, για το ότι είτε με το μαστίγιο είτε με το καρότο ποτέ δε χάνουν από τον προσανατολισμό τους το στόχο της επίθεσής τους, να το απομονώσουν από τις εργατικές και λαϊκές δυνάμεις, ιδιαίτερα από αυτές που βρίσκονται σε πορεία προβληματισμού και αντίστασης ή να το βγάλουν από την πορεία του. Είναι σίγουρο ότι βάζουν και θα συνεχίσουν να βάζουν κάθε εμπόδιο στην πραγματοποίηση των προγραμματικών του στόχων. Αυτό αποτελεί πολιτική εκτίμηση και όχι κάποιο «σύνδρομο καταδίωξης», όπως υποστηρίζουν ορισμένοι ερμηνεύοντας πολιτικές τοποθετήσεις με όρους ψυχολογίας. Οσες στιγμές στην ιστορία του αγνόησε ή υποτίμησε αυτό το ζήτημα, το πλήρωσε, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την παρέμβαση των αστικών ΜΜΕ κατά τη διάρκεια της εσωκομματικής διαπάλης την περίοδο 1989 -1991.

Για άλλη μια φορά ο οπορτουνιστικός τύπος αποδείχθηκε βασικό στήριγμα της αντι-ΚΚΕ επίθεσης, δίνοντας «αριστερή» κάλυψη σε αυτή. Οι εφημερίδες του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ φιλοξένησαν ένα μεγάλο αριθμό άρθρων που επιτίθονταν στο 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ με την ίδια επιχειρηματολογία που χρησιμοποιούσαν και τα αστικά ΜΜΕ. Πρόκειται για επίθεση εφ’ όλης της ύλης και σε όλες τις εκδοχές: Κατασυκοφάντηση της ιστορίας του Κόμματος, καταγγελία του ΚΚΕ ως αντιδημοκρατικού κόμματος και βαθιάς συντηρητικής δύναμης, ως κόμματος εξαρτώμενου από την κυβέρνηση της ΝΔ, συνειρμούς ότι η πολιτική του ΚΚΕ προσιδιάζει της δράσης του «Επαναστατικού Αγώνα» και της «Σέχτας Επαναστατών» (συνειρμούς και μέσω αρθρογραφίας του αστικού τύπου με πιο χαρακτηριστική εκείνη της εφημερίδας «Το Βήμα», στις 22 Φεβρουαρίου 2009), αντισταλινισμό κ.ά. Πρόκειται για οργανωμένη αντικομμουνιστική προπαγάνδα, συνέχεια αυτής που ζήσαμε το Δεκέμβριο του 2008, η οποία απευθύνεται σε διαφορετικού επιπέδου συνειδήσεις.

Εξάλλου οι προσυνεδριακές διαδικασίες και οι αποφάσεις του Συνεδρίου που επιβεβαιώνουν και εμπλουτίζουν την επαναστατική στρατηγική του κόμματος και την καλύτερη σύνδεσή της με την τρέχουσα πολιτική δράση του, δυσκολεύουν τη λειτουργία ως αναχώματος του συνθήματος του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ «για ενότητα της αριστεράς», στην οποία δήθεν δογματικά και σεχταριστικά αντιπαρατίθεται το ΚΚΕ. Ακόμη και στελέχη αυτού του χώρου ορθώς διερωτώνται πώς είναι δυνατόν να απευθύνεται κάλεσμα ενότητας στο ΚΚΕ, αφού υπάρχει βαθύ στρατηγικό χάσμα ανάμεσα στο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και στο ΚΚΕ.

Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες βγαίνουν από το Συνέδριο φορτωμένοι με περισσότερες ευθύνες σε σύνθετες συνθήκες που, όπως εκτιμούν και οι αποφάσεις του Συνεδρίου, μπορεί να οδηγήσουν σε καμπές και στροφές της ταξικής πάλης. Ο πήχης έχει τοποθετηθεί πολύ ψηλά από εμάς τους ίδιους και σε αυτή την κατεύθυνση φιλοδοξεί να συμβάλει και η «Κομμουνιστική Επιθεώρηση» με αρθρογραφία που θα ενισχύει το ιδεολογικό-πολιτικό μέτωπο αντιπαράθεσης.

Στο 2ο τεύχος του 2009 δημοσιεύονται οι εισηγήσεις της ΚΕ του ΚΚΕ και οι τελικές ομιλίες εκ μέρους της ΚΕ στα δύο θέματα του Συνεδρίου, καθώς και ανακοινώσεις για τη σύνθεση της νέας ΚΕ, της νέας ΚΕΟΕ, την εκλογή ΓΓ της ΚΕ, για την κοινωνική και ηλικιακή σύνθεση του Συνεδρίου, για τα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα από άλλες χώρες που αντιπροσωπείες τους παραβρέθηκαν στο Συνέδριο. Στα επόμενα τεύχη θα δημοσιεύσουμε ως οφείλουμε και τις αποφάσεις του Συνεδρίου.

Η 8η Μάρτη (προς τιμήν της αιματηρής απεργίας των εργατριών της Νέας Υόρκης την αντίστοιχη ημερομηνία του 1857) έχει καθιερωθεί ως η παγκόσμια ημέρα της πάλης της γυναίκας για χειραφέτηση και ισοτιμία. Το ΚΚΕ εδώ και 90 χρόνια συνεχίζει σταθερά στο δρόμο της πάλης για τα δικαιώματα των γυναικών της εργατικής τάξης, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, των μεταναστριών, των ανέργων, των νέων. Ανέδειξε και αναδεικνύει τη διπλή φύση της ανισοτιμίας της γυναίκας και τον ταξικό της χαρακτήρα, διέδωσε και διαδίδει τις ιδέες για τη γυναικεία χειραφέτηση, προτάσσει την κατάργηση της ταξικής εκμετάλλευσης ως προϋπόθεση για την απελευθέρωση της γυναίκας από τη διπλή καταπίεση. Διεξάγει ιδεολογική διαπάλη με τις αστικές και οπορτουνιστικές αντιλήψεις στο γυναικείο κίνημα.

Το παρόν «Αφιέρωμα: 8 Μάρτη» επιλέξαμε να συνδεθεί με το θέμα του σοσιαλισμού, που συζητήθηκε στο Συνέδριο. Γι’ αυτό το λόγο αναδημοσιεύονται δύο κείμενα του Β. Ι. Λένιν με θέμα τις προσπάθειες της σοβιετικής εξουσίας για την αντιμετώπιση της γυναικείας ανισοτιμίας στα πρώτα χρόνια της επανάστασης. Τα κείμενα δημοσιεύονται με χρονολογική σειρά. Στο πρώτο κείμενο, με τίτλο «Λόγος στο 1ο Συνέδριο των εργατριών», ο Λένιν αναδεικνύει πολύ περιεκτικά τα καθήκοντα της σοβιετικής εξουσίας απέναντι στο γυναικείο ζήτημα και τις δυνατότητες επίλυσής του στο σοσιαλισμό. Στο δεύτερο κείμενο, με τίτλο «Η σοβιετική εξουσία και η θέση της γυναίκας», αναδεικνύεται η αντιπαράθεση της σοσιαλιστικής με την αστική δημοκρατία σε σχέση με το γυναικείο ζήτημα και ιδιαίτερα οι λόγοι για τους οποίους δεν μπορεί να επιλυθεί στον καπιταλισμό. Και τα δύο κείμενα δίνουν ερεθίσματα για την ερμηνεία των σύγχρονων προβλημάτων της ανισοτιμίας της γυναίκας, με τα οποία έχει ασχοληθεί και θα επανέλθει.

Στην ενότητα με τίτλο «Ιδεολογία - Πολιτική» δημοσιεύεται άρθρο με τίτλο «Πλευρές της ιδεολογικοπολιτικής αντιπαράθεσης σε τμήματα της νεολαίας». Το άρθρο γενικεύει ορισμένα συμπεράσματα από τη σύνθετη ιδεολογική - πολιτική διαπάλη σε τμήματα της νεολαίας, όπως οι μαθητές, φοιτητές- σπουδαστές, με αφορμή τις κινητοποιήσεις του Δεκεμβρίου 2008.

Η πείρα επιβεβαιώνει πως τα ξεσπάσματα, η απότομη άνοδος της κινητικότητας των μαζών από μόνη της δεν μπορεί να οδηγήσει στη κατανόηση της αναγκαιότητας ρήξης με το αστικό πολιτικό σύστημα. Αντίθετα διασταυρώνονται μια σειρά παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν κινητοποιήσεις στην ενσωμάτωση στο σύστημα. Κοινωνική βάση για την κυριαρχία μιας τέτοιας κατεύθυνσης αποτελεί η αντιφατικότητα των μικροαστικών μαζών που μπορούν να αντιδρούν βίαια στην πίεση από τα μονοπώλια, ιδιαίτερα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, ενώ ταυτόχρονα τις φοβίζει μια προοπτική ανατροπής της εξουσίας τους, διεκδικώντας τον εκδημοκρατισμό της. Ιδιαίτερα επιδρά η απότομη είσοδος στο κίνημα τμημάτων της νεολαίας με κοινωνική απειρία.

Σε αυτή τη βάση επιδρά η σχεδιασμένη δραστηριότητα των αστικών δυνάμεων (κόμματα, κρατικοί μηχανισμοί, επιχειρηματικοί όμιλοι, ΜΜΕ). Παρεμβαίνουν στις κινητοποιήσεις με στόχο τον προσανατολισμό και τον εκφυλισμό τους σε στοιχεία στήριξης αναπροσαρμογών στο αστικό πολιτικό σύστημα, εκτόνωσης ενδοαστικών και ενδοϊμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων. Αυτό εξυπηρετεί και η διάχυση και διαπλοκή μορφών κινητοποίησης με αντιδραστικά στοιχεία.

Ταυτόχρονα ιδιαίτερο ρόλο παίζουν οι δυνάμεις του οπορτουνισμού, του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, πολιτικά εκφράζοντας ανώτερα τμήματα μεσαίων στρωμάτων, ακόμη και της εργατικής τάξης, που πλήττονται από την κρίση. Η δύναμη αυτή παίζει το ρόλο του αναχώματος στην αφύπνιση και ριζοσπαστικοποίηση λαϊκών μαζών σε αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή γραμμή πάλης για τη λαϊκή εξουσία, το δρόμο που δείχνει το ΚΚΕ. Αποθεώνει το αυθόρμητο, τα πιο ανώριμα χαρακτηριστικά της νεολαίας, με το δήθεν διαταξικό χαρακτήρα της. Προβάλλει ως διέξοδο την εναλλαγή κομματικών σχημάτων διακυβέρνησης και όχι την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων. Πρωτοστατεί στην επίθεση ενάντια στο ΚΚΕ. Σε αυτό το έδαφος συναντιέται με τη δραστηριότητα των αναρχοαυτόνομων ομάδων, των κουκουλοφόρων, στον πυρήνα των οποίων παρεμβαίνουν εγχώριοι και ξένοι, επίσημοι κι ανεπίσημοι μηχανισμοί της αστικής εξουσίας.

Σε συνθήκες που γεγονότα μπορούν να οδηγήσουν σε στροφές της ταξικής πάλης, να πυροδοτήσουν μαζικότερη αντίδραση δυνάμεων με έλλειψη κοινωνικής εμπειρίας και συνέχειας στον οργανωμένο αγώνα, όπως ιδιαίτερα συμβαίνει με τη μαθητική και φοιτητική νεολαία, είναι αναγκαίο οι δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ έγκαιρα να διαμορφώνουν την τακτική τους, να εμπλουτίζουν το ιδεολογικό - πολιτικό τους μέτωπο, να προσαρμόζουν τις πρωτοβουλίες τους στις νέες συνθήκες της πάλης. Τα γεγονότα του Δεκεμβρίου έδειξαν πως το Κόμμα με ετοιμότητα ανταποκρίθηκε σε αυτές τις συνθήκες, γι’ αυτό άλλωστε δέχτηκε και σκληρή επίθεση από διάφορα τμήματα της αστικής τάξης και τις δυνάμεις του οπορτουνισμού. Ομως οι εξελίξεις (οικονομική κρίση κ.ά.) προμηνύουν σοβαρότερα γεγονότα στο μέλλον που απαιτούν ένα υψηλότερο επίπεδο ιδεολογικοπολιτικής και οργανωτικής ετοιμότητας, σύνδεσης με νέες εργατικές και λαϊκές δυνάμεις.

Το ζήτημα που κρίνεται είναι αν μέσα από γεγονότα που λειτουργούν επιταχυντικά στις εξελίξεις θα επιταχύνεται η συσπείρωση δυνάμεων με το ΠΑΜΕ, αν θα δρομολογηθεί η ανασύνταξη του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά και του κινήματος των μικρών και μεσαίων αγροτών, των αυτοαπασχολούμενων στα αστικά κέντρα, η συμμετοχή των νέων και των γυναικών αυτών των δυνάμεων, η ανασύνταξη του φοιτητικού - σπουδαστικού κινήματος κλπ., αν όλα αυτά προσανατολίζονται στην αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή γραμμή πάλης σύγκρουσης και ρήξης με τα μονοπώλια, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις τους, τις κυβερνήσεις και τα κόμματά τους. Αυτό δεν μπορεί να φανεί παρά με την αποφασιστική ενίσχυση του ΚΚΕ, απαραίτητου όρου για την προώθηση της συμμαχίας της εργατικής τάξης με τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Για να μπορέσει αυτή η γραμμή να επικρατήσει πρέπει να συγκρουστεί αμείλικτα και αποφασιστικά με τη γραμμή της ενσωμάτωσης, με το πνεύμα του μικροαστισμού και τον πολιτικό της φορέα, τις δυνάμεις του οπορτουνισμού, με καθαρό μέτωπο στην υπεράσπιση και αναζωογόνηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.

Στην ενότητα με τίτλο «Διαλέξεις», συνεχίζουμε τη δημοσίευση διαλέξεων της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ, οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν στο πρόγραμμα της εσωκομματικής μόρφωσης των καθοδηγητικών οργάνων και των ΚΟΒ, καθώς και των οργάνων της ΚΝΕ και των ΟΒ αντίστοιχα.

Στο παρόν τεύχος δημοσιεύουμε τη διάλεξη «Η εμπορευματική παραγωγή και ο σοσιαλισμός». Το σύντομο αυτό κείμενο μπορεί να αξιοποιηθεί ιδιαίτερα στην εκλαΐκευση της Απόφασης του 18ου Συνεδρίου για το σοσιαλισμό.

Στη ενότητα με τίτλο «Σοσιαλισμός» ολοκληρώνεται η δημοσίευση των ξένων εισηγήσεων του διήμερου θεωρητικού συμποσίου της ΚΟΜΕΠ με θέμα «Ζητήματα της έρευνας σχετικά με τις αιτίες νίκης της αντεπανάστασης και καπιταλιστικής παλινόρθωσης με επίκεντρο την ΕΣΣΔ», που πραγματοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 2007. Δημοσιεύεται η εισήγηση του Αϊτέκ Σονέρ Αλπάν, υπεύθυνου του θεωρητικού περιοδικού του Τουρκικού ΚΚ, «Gelenek» με τίτλο «Η επικαιρότητα της πάλης ενάντια στον αντισοβιετισμό μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης» .

Στο παρόν τεύχος της ΚΟΜΕΠ δημοσιεύονται κομματικά ντοκουμέντα της περιόδου από 3.1.2009 έως 7.3.2009.